بالگرد

بالگرد سی اچ 53 سی استالیون

بالگرد سی اچ 53 سی استالیون

در سال 1960 تفنگداران دریایی امریکا به دنبال یک بالگرد برای جایگزینی بالگرد قدیمی اس 56 بودند.در سال  1962 تفنگداران دریایی نیاز خود را به یک بالگرد  سنگین    اعلام کردند که باید دارای  برد 185 کیلومتر با باری به وزن  3600 کیلوگرم است و بتواند با سرعت 278 کیلومتر بر ساعت باشد.بالگرد جدید نتنها باید دست کم بتواند 25 سرباز مسلح را حمل کند بلکه توپ ها  کششی و خودرو های سبک را نیز حمل  کند.

در پاسخ این نیاز بوئینگ ورتول نسخه اصلاح شده بالگرد شینوک را عرضه کرد و سیکورسکی  نیز نسخه  ای از بالگرد اس 61 با سامانه پرواز بالگرد اس 64 هر دو ساخت خود سیکورسکی  در قالب  طرحی  با نام اس 65 را پیشناد داد.علارقم  اینکه  در ان زمان شینوک توسط نیروی زمینی انتخاب شده بود ولی تفنگداران دریایی  بالگرد جدید سیکورسکی که اس 65 نام دا و ارتش ان را  وای سی اچ 53 می نامید  انتخاب کرد.تفنگداران دریایی دو پیش نمونه سی اچ 53 را سفارش  دادند تا ازمایشات پرواز را پشت سر بگذارد.

مشکلاتی وجود داشت  کمبود منابع مهندسی و همچنین  برخی مشکلات فنی اگر چه به مرور زمان حل  شد ولی   فشار مک ناوارا  وزیر دفاع وقت برای  براورده کردن نیاز  دو نیروی زمینی و تفنگدار دریایی با بالگرد شینوک از همه مشکلات بزرگتر بود.

بالگر اولین پرواز خود را در 14 اکتبر سال 1964 انجام داد و چهار ماه بعد قرار داد خرید 16 فروند از این بالگرد با تفگدارن دریایی امضا شد.با شروع جنگ ویتنام تفنگدارن دریایی برای ورود به خدمت  بالگرد جدید که سی استالیون نامیده بود انقدر عجله داشتند  که منتظر پایان تست ها نشد و در سال 1965 این بالگرد را به خدمت گرفت.اولین نسخه تولید سی 53 ای نام داشت  که 141 فروند از ان ساخته شد.

بالگرد سی اچ 53 ای دارای بدنه ای کشیده همانند اس 61 بود . دارای  دو درب در دو طرف و در بارگیری  عقب بود که با یک سطح شیب دار می توانست  به راحتی خودروها را بدون تجهیزات جانبی سوار و یا پیاده کند.دارای سه ارابه فرود  دو قلوی جمع شوند بود و اگرچه تجهیزات  فرود روی اب نداشت  ولی می تواند برای  سوار ویا پیاده کردن قایق در درون اب فرو رود .

دارای مخازن سوخت ضد اتش  بود و در درون بدنه پنچ مخزن سوخت با میزان سوخت 1136 لیتر سوخت بود.دارای یک ملخ اصلی شش تیغه  و ملخ دم چهار تیغه  بود  که می شد انها را برای جایگزینی  فضای کمتر جمع  کرد.

موتور در ابتدا دو دستگاه موتور توربوشفت جنرال الکترونیک تی 64 جی ایی 6 با توان 2850 اسب بخار بود ولی بعد از این با دو موتور تی 64 جی ایی -16 با 3480 اسب بخارجایگزین شد  . تنها کمتر از 35 بالگرد نخست  از موتور قدیمی بهره بردند تا در خط تولید موتور جدید جایگزین موتور قدیمی شد.کنترل موتور مکانیکی بود و توسط  دو سامانه هیدرولیک تقویت میشد.بالگرد مسلح نبود ولی میشد از دو درب ورودی دو طرف  مسلسل ام 60 شلیک کرد.

سی اچ 53 ای ارتش اسرائیل . این نمونه در اسرائیل بهسازی شده است
سی اچ 53 ای ارتش اسرائیل . این نمونه در اسرائیل بهسازی شده است

بالکرد دارای خلبان  و کمک خلبان بود و می توانست  تا 38 سرباز  و یا یک بار داخلی 3630 کیلوگرمی و یا یک بار اوایخته خارجی 5900 کیلوگرمی را حمل کند.می تواند یک بار با طول 9.14  متر ،  عرض 2.29متر و ارتفاع 1.98 متر را حمل  کند.

سی اچ 53 ای در ویتنام نشان  داد پرنده فوق العاده موثری است و حتی هواگرد های  سرنگون شده را جابجا  می کرد  . ولی مشکلاتی نیز وجود داشت . حمل بار ها سنگین در هوای گرم و مرطوب  اسیایی  جنوب شرقی دمای  موتور را به شدت  بالا می برد از این رو موتور جنرال الکتریک تی 64 جی ایی 412 با قدرت 2695 اسب بخار و بعد از موتور تی 45 جی ایی 413 با موتور 3950 اسب بر  روی این بالگرد نصب شد تا مدل جدید سی اچ 53 دی متولد شود.این نسخه در 27 ژانویه  سال 1969 پرواز کرد و موتور قویتر به معنی توان بار بیشتر بود. این مدل میتوانست  تا  55 سرباز حمل کند. در مجموع 124 فروند از  این مدل ساخته شد که شامل  دو فروند نسخه وی ای پی نیز بود.

سی اچ 53 ای و دی  در کنار هم در ویتنام  حضور داشتند  و حتی در روز های اخر نبرد ویتنام در سال 1975 در حالی که ارتش ویتنام شمالی به سایگون نزدیک میشد این بالگردها بسیاری را از درون سفارت  امریکا جا به جا کردند . سی اچ  35 ای در سال 1990 از خدمت خارج شد  و نسخه  دی در دهه 1990 به تجهیزاتی چون اختلال گر فروسرخ ای ال کیو 157 و پرتاب کننده شراره ای ال ایی 39 در دو طرف  بدنه  و به جای مسلسل  ام 60  به مسلسل 12.7 م م برونینگ مسلح شد.  نسخه  اچ 53 دی تا زمان ورود  به خدمت ام وی 22 در خدمت باقی  ماند تا اینکه در سال 2012 بازنشسته  شد.

سی اچ 53 دی اخرین نسخه ترابری در خدمت ارتش امریکا که ان نیز در سال 2012 از خدمت خارج شد
سی اچ 53 دی اخرین نسخه ترابری در خدمت ارتش امریکا که ان نیز در سال 2012 از خدمت خارج شد

ار اچ 53 ای و ار اچ 53 دی

تمامی سی اچ 53 ای تولید به غیر از 32  فروند نخست دارای  جایگاه حمل و کشیدن  تجهیزات مین روبی بودند.در اواخر دهه 1960  تفنگدارن 15 فروند سی اچ 53 ای را به موتور تی 64 جی ایی 413 همانند موتور سی اچ 53 دی تجهیز کردند و از ان در نقش مین روبی بهره بردند  و به ان نام ار اچ 53 ای گذاشتند.این نمونه دارای  کابل کشنده با تجهیزات   سر کاب برای جمع اوری مینها و یا انفجار  مین  مغناطیسی بود.این بالگرد در کنار برخی از سی اچ 53 ای در سال 1973 دست به جستجو و جمع اوری برخی مین های  گذاشته  شده در اب های ویتنام جنوبی زدند .ار اچ 53 ای تنها یک راه حل موقت بود تا اینکه بالگرد قدرتمند تر ار اچ 53 دی وارد خدمت شود. این بالگرد نسخه  مین جمع کن ار اچ 53 دی است و درسال 1972 تحویل ارتش  امریکا شد.در مجموع 30 فروند ار اچ 53 دی تحویل شد که با این تحویل تمامی ار اچ 53 ای دوباره به همان پیکر بندی سی اچ 53 ای درامدند.ار اچ 53 دی نیز همانند  ار اچ 53 ای دارای  اینده دید  عقب برای  خلبانان  برای  نظارت  بر روی  مین جمع کرد بود  و یک مسلسل 12.7 م م داشت  . اگرچه در خط تولید  از همان موتور تی 64 جی ایی 413 ای  مانند سی اچ 53 دی بهره می برد ولی بعدها  این موتور با موتور تی 64 جی ایی 415 با توان 4380 اسب بخار تعویش شد.

همچنین این مدل دارای  لوله سوختگیری هوایی،مخازن سوخت خارجی 1890 لیتری تجهیز شد و توان حمل 11340 کیلوگرم بار را داشت(مجموع بار داخلی و خارجی).دارای سیستم  کنترل پرواز خودکمار برای کاهش  بار کاری  خلبان ،پرتاب کننده شراره  ای ال ایی 39  از دیگر تجهیزات این مدل بود

این  نمونه در پاکسازی کانال  سوز از مین بعد از جنگ سال 1973 و همچنین عملیات  در خلیج فارس  و پاکسازی مین های  که ایران در خلیج فارس طی جنگ با عراق کار گذاشته بود  به کار رفت.همچنین این بالگردها طی عملیات پنچه عقاب وظیفه رساندن کماندو های  امریکا را به تهران برای  ازادی  گروگان های امریکا که توسط  نیروی های انقلابی  گروگان گرفته شده بود را بر عهده داشت  که بعد از شکست عملیات انها را در طبس در مرکز ایران جدا گذاشتند و از هشت بالگرد ار اچ 53 دی باقی مانده در ایران تعداد نابود و تعدادی  به خدمت ایران در امد.

تمامی ار اچ 53 دی از خدمت ارتش  امریکا بازنشسته  شده اند.

ار اچ 53 دی نیروی دریایی ایران
ار اچ 53 دی نیروی دریایی ایران

اچ اچ 53 بی و سی سوپر جولی

نیروی هوایی امریکا در دهه 1950 و 1960 از بالگرد اچ اچ 61  در نقش جستجو و نجات برای نجات  خلبان  گیر افتاده در عمق خاک دشمن استفاده میکرد  ولی در میانه دهه  1960 به شدت  علاقه مند به سی اچ 53 داشت.از این رو بر اساس سی اچ 53 ای نسخه اچ اچ 53 بی تولید شد .این نمونه دارای  دو مخزن سوخت  خارجی 2460 لیتری متصل به بدنه،بالابر با یک کابل 76 متری، مسلسل 7.62 م م گایتلینگ مینی گان و همچنین بیش از 450 کیلوگرم  زره بود.همچنین این مدل برای  دوربرد دارای  یک رادار ناوبری   بود.این مدل در مرحله نخست  موتور تی 64 جی ایی 3 با توان 3080 اسب بخار و بعدها موتور تی 64  جی ایی 7 با توان 3925 اسب بخار را دریافت کرد.

در سال 1967 نیروی  هوایی هشت فروند اچ اج 53 بی دریافت کرد و به سرعت انها راه به ویتنام  فرستاد.ولی نسخه های بعدی از نوع اچ اچ 53 سی بود.این مدل مخزن خارجی کوچکتری داشت  زیرا تجربه اچ اچ 53 بی نشان   دارد  این مخازن  سوخت بزرگ تاثیر مناسبی  در عملکرد بالگرد دار و مخازن سوخت جدید با کاهش 755 لیتری به 1705 لیتر کاهش یافتند و در عوض  یک لوله سوختگیری  هوایی برای  بالگرد نصب  کردند.سامانه ارتباطی افزایش یافت  و از همان موتور  تی 64 جی ایی 7 بهره می برد . در مجموع 44 فروند اچ اچ 53 سی تحویل  نیروی هوایی امریکا شد. در اواخر جنگ ویتنام بر روی هر دو نمونه جیمینگ  فرورسخ نصب شد. بعد جنگ قرار شد برای  نجات خدمه فضا پیماهای اپلو به کار رود که البته این امر محقق نشد.

همچنین نیروی هوایی 20 فروند سی اچ 53 سی نیز تحویل گرفت که چندان با اچ اچ 53 فرق نداشت ولی فاقد  لوله سوختگیری  بود. این نمونه برای  حمل و نقل بار در نیری هوایی به کار رفت.هر سه مدل در اواخر دهه 1980 از خدمت خارج شده اند.

اچ اچ 53 سی سوپر جولی
اچ اچ 53 سی سوپر جولی

اچ اچ 53 اچ /ام اچ 53 اچ و ام اچ 53 جی و ام  پایو لاو

اچ اچ 53 سی عالی بود و کرای بسیار بالای داشت  ولی مشکلات خود را نیز داشت . این بالگرد تنها در روز روشن و اب هوایی مناسب  قابل استفاده داشت از این روی طی برنام PAVE LOW1  برخی از اچ اچ 53 اچ مجهز به دوربین دید شبانه شدند . در  سال 2975 با اسلاح  بر روی یک اچ اچ 53 بی در قابل  سیستم PAVE LOW2 طرح جدید اچ اج 53اچ ساخته شد همچنین  اچ اچ 53 سی نیز به همین  نمونه ولی با سامانه  PAVE LOW3  ارتقا پیدا کرد. دارا  بود دوربین دید  شبانه،سامانه دید حرارتی  ای ای کیو 10  ، رادار ناوبری ای پی کیو 158 ،سامانه هدایت ناوبری  اینرسی  و گیرند هشدار دهنده راداری از جمله ویژگی های PAVE LOW3 بود  .در سال 1986 اچ اچ 53 اچ به نسخه عملیات ویژه یا همان ام اچ 53 اچ ارتقا یافتند.

بر اساس ام اچ 53 اچ نیروی هوایی ام اچ 53 جی را به خدمت گرفت که همکنون تنها نسخه  در خدمت سری سی اچ 53  در ارتش  امریکا است. این نمونه نسخه  عملیات ویژه  این بالگرد است .این نمونه همان  PAVE LOW3 بود ولی دارای  تغیرات  اساسی  بود . موتور به نسخه تی 64 جی ایی 415 ارتقا یافته بود و دارای زرهی به وزن  450 کیلوگرمی بود و از سامانه ناوبری  بر مبنای جی پی اس بهره می برد .از دیگر تغییرات  این مدل می توان به سامانه دید  دید حرارتی ای ای کیو 18 ،رادار  ناوبری ای پی کیو 158  و رادار  اجتناب از برخورد با زمین اشاره کرد . اکثر اچ اچ 53 بی /سی و اچ به این مدل ارتقا یافتند.همچنین با برخی ارتقائات بر روی ام اچ 53 جی  از جمله یک خط ارتباط داده ماهواره ای و تقویت موتور برای حمل بار بیشتر ام اچ 53 ام  متولد شد.این نمونه در قالب سیستم  PAVE LOW4  ارتقا یافت .  این بالگرد عملیات های مختلف  را توسط  نیروی های  ویژه و کماندو های  ارتش  امریکا استفاده شد .

ام اچ 53 ام نسخه عملیات های ویژه سی استالیون در دماغه به خوبی رادار ناوبری مشخص است
ام اچ 53 ام نسخه عملیات های ویژه سی استالیون در دماغه به خوبی رادار ناوبری مشخص است

مشتریان خارجی

اولین مشتری خارجی سی اچ 53 المان  غربی بود که در اواخر دهه 1960 به دنبال جایگزین  برای  بالگرد اچ 21 خود می گشت.المان  نسخه سی اچ 53 دی را دریافت کرد که در المان سی اچ 53 G خوانده شد. در مجموع 112 فروند سی اچ  53  تحویل  ارتش المان شد که این ارتش  در سال 1996 انها را به استاندارد سی اچ 53 جی اس رساند  که شامل  سامانه ناوبری پیشرفته تر و دوربین دید در شب بود.در سال 2003 موتور ها  تقویت شد و در سال 2007 نیز 40 فروند انها مجهز به کابین شیشه ای و سامانه ناوبری جی پی اس شدند. در سال 2010 نسخه جدید ارتقا یافته سی اچ 53 جی ای با دوربین دید حرارتی در قسمت  جلوی بالگرد ارتقا یافت تا این بالگرد تا سال 2030 در خدمت المانها باقی بماند.

اسرائیل از دیگر مشتریان خارجی این بالگرد نسخه ای با نام  اس 65 سی را دریافت که که با لوله سوختگیری  هوایی شبیه اچ اچ 53 سی نیروی هوایی بود.33 فروند از این مدل در سال 1970 تحویل شد و در دهه 1980 دو فروند نیز از اتریش دریافت شد. اتریش دو فروند را در دهه 1970 به خدمت گرفته بود که دو فروند را به صورت دست  دوم به اسرائیل تحویل داد. در سال 1990 نیز ده فروند نسخه دست  دوم از نوع  سی اچ 53 ای را از امریکا تحویل گرفت. اسرائیل بالگرد ها  را ارتقا داد و به کابین شیشه ای و سامانه هشدار دهنده رادار  و پرتاب کننده شرار تجهیز کرد و انها را یاسور نامید.بین 26 تا 36 فروند همچنان  در خدمت است.

شاه ایران نیز شش فروند ار اچ 53 دی را در دهه 1970 تحویل گرفت که در حکومت اسلامی در جنگ ایران و عراق استفاده شد.در جریان عملیات در طبس  دست من 3 بالگرد نیز سالم به دست  ایران افتاد . همکنون دست کم چهار فروند همچنان در خدمت نیروی دریایی ایران است .

سی اچ 53 برای ارتش امریکا از ویتنام  تا افغانستان  جنگید  اگرچه امروزه کمتر از 35 فروند ام اچ 53 جی در خدمت باقی مانده ولی بردار بزرگتر ان یعنی سی اچ 53 ایی سوپر استالیون  همچنان در خدمت  است

سی اچ 53 جی ارتش المان
سی اچ 53 جی ارتش المان

مشخصات سی اچ 53 دی سی استالیون

طول:26.97 متر

ارتفاع:7.6 متر

وزن خالی:10790 کیلوگرم

بیشترین وزن برخواستن:19100 کیلوگرم

موتور: دو دستگاه موتور توربوشفت جنرال الکتریک تی 64 – جی ایی 413 با توان 3925 اسب بخار

بیشترین سرعت:315 کیلومتر بر ساعت

سرعت کروز:278 کیلومتر بر ساعت

برد انتقالی :1600 کیلومتر

برد با بیشترین بار:160 کیلومتر

توان حمل 38 سرباز و یا 55 چتر باز به صورت فشرده و یا 24 برانکارد است و یا 5.5 تن بار داخلی و 7.5 تن بار خارجی

گرداوری و ترجمه:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن