جنگ ها و عملیات های نظامی

مستندات به کارگیری راکت های هدایت شونده حامل ریز مهمات از سری 9M54- توسط روسیه در اوکراین

مستندات به کارگیری راکت های هدایت شونده حامل ریز مهمات از سری 9M54- توسط روسیه در اوکراین

مستندات به کارگیری راکت های هدایت شونده حامل ریز مهمات از سری 9M54- توسط روسیه در اوکراین

برگردان به فارسی : سینا نوریخانی

تصاویر که به تاریخ چهارم ماه مارس 2022 از طریق حساب های رسانه های اجتماعی اوکراین به اشتراک گذاشته شد، بقایای مهمات خوشه ای را نشان میدهد که بنا بر گزارش ها پس از حمله روس ها در منطقه پوکرووسک در استان دونتسک در شرق اوکراین به ثبت رسیده است. از آنجایی که تهاجم روسیه به اوکراین همچنان با مقاومت سر سختانه طرف مدافع همراه است، افزایش موارد استفاده از مهمات خوشه ای از سوی روس ها توسط منابع مختلف در حال ثبت و ضبط است.

در بسیاری از موارد، مهمات خوشه ای از طریق راکت های فاقد هدایت در سامانه های راکت انداز چندگانه روسی نظیر اسمرچ (با کدنام 9K58) مورد استفاده قرار گرفته اند، راکت هایی که تصحیح مسیر آن ها صرفا در مرحله پیش از شلیک امکان پذیر است و از قابلیت هدایتی چندانی پس از شلیک برخوردار نیستند. در نهایت اما بخشی از مهمات خوشه ای مورد استفاده توسط نیروهای مهاجم روسیه، با استفاده از راکت های هدایت دقیق حامل ریز مهمات صورت گرفته است.

راکت های سری 9M54- که صرفا مورد استفاده روسیه قرار دارند جهت به کارگیری توسط راکت انداز مدرنیزه شده 9K515 موسوم به Tornado-S ارائه شده اند و در حال حاضر یکی از جدیدترین تسلیحاتی هستند که روسیه در جنگ با اوکراین به کار گرفته است. ویژگی بارزی که از آن طریق میتوان موشک یا راکت های هدایت شونده سری 9M54- را تشخیص داد، علائم درج شده در بخش پایینی دماغه راکت های هدایت شونده است. در بخشی از این علائم، عبارت 9B706 درج شده که در حقیقت بیانگر مدل سیستم هدایتی نصب شده بر روی راکت است. سطوح کنترلی قابل رویت بر روی راکت نیز از جمله مواردی هستند که نمونه های هدایت شونده را از سایر راکت های 300 میلیمتری مورد استفاده در سامانه 9K515 متمایز میکنند.

باقی مانده راکت هدایت شونده سری 9M54- در منطقه پوکرووسک در استان دونباس اوکراین در جریان حمله چهارم مارس

عبارت 9B706 بر روی باقیمانده بخش هدایت قابل رویت است

راکت های هدایت شونده سری 9M54- در بخش طراحی داخلی و محفظه حمل ریز مهمات منطبق و مشابه با راکت های فاقد هدایت حامل مهمات خوشه ای مورد استفاده در راکت انداز چندگانه اسمرچ هستند. در این طراحی بخش میانی بدنه به حمل ریز مهمات اختصاص میابد و ریز مهمات حول ستون مرکزی بدنه راکت قرار میگیرند. هدف اصلی از ارائه راکت های هدایت شونده به نقل از یکی از منابع روسی، ایجاد دست برتر در بخش راکت انداز های توپخانه ای و مقابله با تهدیدات مشابه اعمال شده از سوی کشورهای عضو ناتو از طریق راکت اندازهایی نظیر M270 و هیمارس است.

بخش هدایت پرواز 9B706 از راکت های هدایت شونده سری 9M54- سیستم هدایت ترکیب اینرسی با ماهواره ای است

دایره خطای احتمالی این موشک ها یا راکت های هدایت پذیر در حدود 7 الی 15 متر است در حالی که در جایگاه مقایسه راکت های سری 9M55- از طریق تصحیح مسیر محدود تنها قادر به ارائه میزان خطایی در حد 150 متر هستند. ارائه راکت های هدایت شونده و سیستم های راکت انداز نوین نظیر Tornado-S از سوی روسیه البته صرفا به دلیل تهدیدات ناتو و رقابت با این سازمان نظامی نیست. اوکراین یکی از گزینه های مهم مقابله برای روس ها در این زمینه است چرا که این کشور از چند سال گذشته پروژه هایی برای ارتقای توان و به روزرسانی در بخش راکت انداز ها به اجرا گذاشته که از جمله آن میتوان به ارائه سامانه راکت انداز چندگانه Alder-M مجهز به راکت های هدایت دقیق اشاره کرد.

تاکنون حداقل دو نمونه راکت هدایت شونده حامل ریز مهمات از سری 9M54- به ساخت رسیده که مدل های 9M544 و 9M549 را شامل میشود. تشخیص این دو نوع از هم به سادگی امکان پذیر نیست چرا که ظاهر تقریبا مشابهی دارند و عمدتا از طریق ریز مهماتی که حمل میکنند از یکدیگر متماز میشوند. مدل 9M544 حامل 552 عدد ریز مهمات از نوع ترکش شونده-شدیدالانفجار ضد تانک است. این مهمات در عین ترکش زایی و ایجاد جراحت برای پیاده نظام، از طریق خرج گود کوچکی که در داخل آن ها تعبیه شده، از قابلیت ایجاد آسیب به ادوات زرهی و نفوذ در زره آن ها نیز برخوردار هستند (زره بخش فوقانی که ضعیف است). نمونه مشابه این ریز مهمات یا مهمات خوشه ای در غرب تحت عنوان مهمات مرسوم بهبود یافته دو منظوره اختصارا DPICM شناخته میشوند.

در مدل 9M549 تعداد 72 عدد ریز مهمات شدیدالانفجار ترکش شونده (HE-FRAG) حمل میشوند که عمدتا برای مقابله با نفرات و اهداف نرم (اهداف فاقد حفاظت) کاربرد دارند. بنا بر اطلاعات و تجزیه و تحلیل موجود از وزن سر جنگی، وزن ریز مهمات و ویژگی های آن ها به نظر در مدل 9M544 از ریز مهمات سری 3B30 استفاده شده که در جریان جنگ اخیر روسیه با اوکراین در چندین نقطه از خاک اوکراین رویت شده اند. همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، تشخیص دو نوع موشک یا راکت هدایت شونده مورد استفاده دشوار است اما به عنوان نمونه موردی که توسط گروه Bellingcat دنبال شد (و توسط الیوت هینگز از اعضای گروه در قالب توییت به اشتراک گذاشته شد) و شواهدی که توسط این گروه در حمله به روستای چرنومورسک (Chornomorske) در استان خرسون در جنوب اوکراین مورد بررسی قرار گرفت (از جمله بقیای مهمات و تشخیص ریز مهمات 3B30 از طریق آن)، ما را به این نتیجه میرساند که تصاویر منتشر شده از حمله چهارم مارس روسیه با استفاده از یک راکت هدایت شونده 9M544 بوده است.

تصویر ثبت شده پس از حمله روس ها به روستای چرنومورسک (این روستا با روستای هم نام در کریمه اشتباه گرفته نشود)

یکی دیگر از راه های تشخیص موشک ها از یکدیگر، تمایز میان قفسه حمل ریز مهمات است که معمولا به عنوان بقایای موشک در محلی نزدیک به نقطه اصابت کشف میشود. در حمله به روستای چرنومورسک، آنچه که از موشک و قفسه حمل آن باقی مانده با قفسه حمل ریز مهمات در موشک 9M544 شباهت دارد و متمایز از نمونه مورد استفاده در موشک 9M549 است. از مسائل مرتبط با این سری از موشک ها یا راکت های هدایت شونده میتوان به باقی ماندن تعدادی در درون محفظه حمل و یا عدم انفجار پس از رها سازی در تعدادی از ریز مهمات سری 3B30 اشاره کرد که علاوه بر نیروهای نظامی، برای غیر نظامیان نیز تا مدت ها تهدید انفجاری قابل توجهی ایجاد میکند.

باقی ماندن و عدم رها سازی موفق تعدادی از ریز مهمات 3B30 از قفسه حمل مهمات

تا امروز به کارگیری حداقل دو مدل از راکت های هدایت شونده یا موشک های سری 9M54 توسط روسیه بر علیه نیروهای اوکراین در داخل خاک این کشور به ثبت رسیده. البته این مسئله همانطور که پیشتر نیز مورد اشاره قرار گرفت گویای این است که روس ها علاوه برنمونه های مجهز به سر جنگی ترموباریک (یا هوا سوختی) همچون مدل 9M55S و راکت های فاقد هدایت حامل ریز مهمات، نمونه های هدایت شونده و مجهز به ریز مهمات (یا مهمات خوشه ای) قابل شلیک از راکت انداز مدرن Tornado-S را نیز در جنگ بر علیه اوکراین به کار گرفته اند. آنچه که در این مطلب مورد اشاره قرار گرفت صرفا بررسی مسئله به کارگیری دو مدل از راکت های هدایت شونده مورد استفاده ارتش روسیه در جریان جنگ اوکراین است و ممکن است موارد دیگری از استفاده راکت ها و موشک ها در مدل های مختلف وجود داشته باشد که همچنان گزارش نشده و سند تصویری قابل اتکایی نیز برای آن وجود نداشته باشد (با توجه به تنوع مدل و سر جنگی در راکت های مورد استفاده در ارتش روسیه)

مشخصات کلی راکت های هدایت شونده

کالیبر : 300 میلیمتر

برد : 120 کیلومتر (در نمونه ارتقا یافته تا 200 کیلومتر نیز ذکر شده است)

طول پرتابه : 7600 میلیمتر

وزن پرتابه : 828 کیلوگرم

تعداد ریز مهمات قابل حمل : بسته به مدل 552 عدد یا 72 عدد

منبع

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن