جنگنده ها

مدل های خاص از اف4 فانتوم

مدل های خاص از اف4 فانتوم

محمد جواد عسگرپور

شاید کمتر جنگنده ای در جهان باشد که توانسته باشد در زمینه هوافضا و هوانوردی نظامی شهرتی همانند شهرت جنگنده فانتوم ساخته شرکت مکدانل داگلاس برای خود دست و پا کرده باشد
فانتوم در نسخه F-4B در سال ۱۹۶۱ وارد نیروی دریایی آمریکا شد و دو سال بعد یعنی در سال ۱۹۶۳ نسخه F-4C وارد نیروی هوایی شد ،فانتوم جنگنده ای بود که هم در نیروی هوایی و هم در نیروی دریایی و هم در سپاه تفنگداران دریایی خدمت کرد و در دهه ۶۰ میلادی در خط مقدم نیرو های آمریکایی بود و در جنگ ویتنام هم بطور گسترده استفاده شد و در چند جنگ دیگر هم در خط مقدم بود فانتوم در نسخه های اولیه مشکلاتی داشت مثلا با این دیدگاه ساخته شده بود که با توجه به رادار ها و سیستم های کنترل آتش جدید و موشک نیمه فعال راداری اسپارو میتوان در فواصل دورتر از هر جهتی به هدف شلیک کرد و آن را نابود کرد بنابراین فانتوم با توجه به اینکه دارای سرعت بالایی بود ولی چالاکی بالایی نداشت و دارای توپ نبود و با ورود به ویتنام مشخص شد رادار ها و سیستم های کنترل آتش در اول راه هستند و موشک اسپارو با توجه به نیمه فعال بودنش ضعف های ذاتی دارد و همچنین موشک اسپارو در ناحیه پیشرانه مشکلاتی دارد و همچنین در ارتفاع پایین که فشار و اصطحکاک هوا افزایش میابد کاراییش افت میکند و با آب و هوای ویتنام هم سازگار نیست بنابراین اگر خلبان میگ ۲۱ ویتنانی اگر زرنگ باشد

برای اشنایی با اف4 فانتوم اینجا را کلیک کنید

در ارتفاع پایین با فانتوم درگیر شده و از چنگال اسپارو فرار میکند و در در گیری داگفایت با توجه به اینکه سبکتر و چالاکتر از فانتوم است به آن غلبه میکند و کمپانی مکدانل داگلاس با آشکار شدن این مشکل نسخه جدیدی از فانتوم را تحت عنوان F-4E در سال ۱۹۶۷ ساخت و در سال ۱۹۶۹ جنگنده F-4E راهی ویتنام شد مدل F-4E دارای دماغه کشیده تر بال و فلاپ ها و اسلت های اصلاح شده که باعث مانور پذیر تر شدن جنگنده شد و موتور های قویتر J-79 GE-17 با قابلیت فراهم ۱۸۰۰۰ پوند رانش قدرت پروازی و رانش بهتری پیدا کرد و در دماغه دارای گاتلینگ M61 ولکان شد که 20 میلی متری بود و دارای نواخت 6 هزار دور در دقیقه بود که با این ویژگی ها آمار داگفایت در ویتنام بهبود یافت همچنین مدل F-4E از نظر الکترونیکی هم در سطح بالاتری بود این مدل در دماغه دارای رادار AN/APQ-120 ساخته شرکت وستینگهاوس بو که دارای برد ۱۲۰ کیلومتر ضد بمب افکن و ۷۰ کیلومتر ضد جنگنده بود و دارای برد قفل ۴۰ کیلومتری بود و همچنین مدل بلاک ۴۸ F-4E دارای دوربین اپتیکی AN/ASX-1 TIESO بود که با رادار جنگنده هماهنگ بود و دارای برد ۲۰ کیلومتر بود و همچنین این مدل مجهز به هشدار دهنده های راداری جدید نوع AN/ALR-47 و همچنین صندلی پرتاب شونده مارتین بیکر MK7 از نوع صفر صفر بود .
در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی آمریکا فانتوم را فروش گذاشت و ۱۱ کشور دیگر فانتوم را خریداری کردند از جمل اسراییل ،اسراییل بعد از جنگ ۱۹۶۷ از طرف اروپا تحریم شد و حتی جنگنده میراژ ۵ را هم که سفارش داده بود با کلی گرفتاری با وساطت آمریکا توانست از فرانسه تحویل بگیرد و در داخل تحت عنوان نشر تولید کند

بنابراین به آمریکا رو زد در وحله اول در سال ۱۹۶۵ اسراییل خواهان فانتوم شده بود که در آن زمان آمریکا موافقت نکرده بود ولی بعد از قضیه تحریم اروپا آمریکا این بار با خرید فانتوم توسط اسراییل موافقت کرد در اول اسراییل خواهان نسخه تک سرنشینه فانتوم شد ولی آمریکایی ها اسراییل را مجاب کردند که دو کابینه برای بهره گیری بهتر از سیستم های فانتوم مناسب تر است و اسراییلی ها قبول کردند و در نهایت در سال ۱۹۶۹ فانتوم تحویل اسراییل شد نسخه های تحویلی اسراییل از نوع F-4E و نسخه شناسایی فتوفانتوم RF-4E بود بعد از جنگ ۱۹۶۷ اسراییل درگیر یک جنگ فرسایشی و یک حالت بزن در رو با مصر شده بود با توجه به اینکه مصر مجهز به یه سیستم پدافند هوایی منظم متشکل از سام ۲ و سام ۳ و سام ۶ و سام ۷ و شیلکا شده بود شناسایی RF-4E که برای شناسایی حتما باید تا نزدیکی هدف مورد نظر میرفت

از دست پدافند مصر در امان نبود و حتی چند F-4E طی در گیری ها توسط سام ۳ پیچورا به زیر کشیده شده بودند و در آن زمان هم هنوز اسراییل سیستم جنگ الکترونیک درست و حسابی برای در هم کوبیدن پدافند مصر جور نکرده بود بنابراین خواهان هواپیمای شناسایی RB-57 کانبرا از آمریکا شد که در نهایت دریافت نکرد وزمانی که در سال ۱۹۶۹ جمال عبدلناصر متوجه شد که در مقابل اسراییل کم آورده دست به دامان شوروی شد و خواهان حضور جنگنده های روسی و خلبان های روسی در مصر شد در این هنگام خلبان های روسی با میگ۲۱ فیشبد های خود آمدند و مشکل اساسی برای اسراییل در مارس سال ۱۹۷۱ اتفاق افتاد زمانی که هواپیمای شناسایی MIG-25R FOXBAT وارد مصر شد ودست به عملیت شناسایی بر فراز صحرای سینا زد که فانتوم های اسراییلی با شلیک اسپارو نتوانستند آن را ساقط کنند دلیلی ناتوانی فانتوم در مقابل فاکسبت این بود که فاکسبت به لطف دو موتور توربوجت R-15 میتوانست به سرعت ۲.۸۳ ماخ یرسد و در حالت ضروری به ۳.۲ ماخ هم میرسید ولی در اینجا موتورش نابود میشد و قابلیت رسیدن به ارتفاع ۷۰۰۰۰ پایی یعنی ۲۱ کیلومتری سطح زمین را داشت بدین ترتیب فانتوم و پدافند هاوک حریف آن نبودند در این صورت اسراییل که هواپیمای شناسایی مشابه U2 و SR71 نداشت به فکر چیزی مشابه اینها افتاد و تصمیم گرفت با قراردادی با کمپانی جنرال داینامیکس تغییری در یک فانتوم برای رسیدن به سرعت سه ماخ ترتیب دهد بنابراین یک F-4E به شماره سریال 69-7576 را راهی آمریکا کند تا شرکت جنرال داینامیکس تغیرات را روی فانتوم مورد نظر اعمال کند

RF-4X

شرکت جنرال داینامیکس در وحله اول ورودی هوا را بزرگتر کرد تا میزان هوای ورودی افزایش یابد بنابراین رانش نیز افزایش یابد ورودی هوا کمی با بدنه فاصله داشت تا لایه مرزی و جریان گردابه ای آن وارد ورودی نشده و باعث استال نشود در ادامه مخزن های تطبیقی CFT را در بالای موتور نصب کرد که قابلیت حمل ۲۵۰۰ گالن آب را داشتند که مجموعا با دو مخزن میشد ۵۰۰۰ گالن حال دراین مخزن ها آب قرار میگرفت که دمای هوای داخل موتور یا همان AIRFLOW را کاهش میداد و باعث افزایش چگالی ایرفلو و در نهایت افزایش رانش میشد مخصوصا در ارتفاع بالا و با این تغیرات سرعت RF-4X که همان پروژه سفارشی اسراییل به جنرال داینامیکس بود به سه ماخ رسید وحتی قابلیت ابرکروز تا سرعت ۲.۴ ماخ را دارا شد یعنی بدون پس سوز تا سرعت ۲.۴ ماخ میرسید که این باعث میشد تا این سرعت از پس سوز استفاده نشود و فشار کمتری به موتور بیاید و عمر عملیتی اش بیشتر شده و مصرف سوخت کاهش یابد و همچنین RF-4X در دماغه مجهز به دوربین پیشرفته HIAC-1 lorop بود که در اصل این دوربین متعلق با کانبرا بود و قابلیت عکسبرداری از ۱۶۰ کیلومتری با رزولوشن بالا را داشت

RF-4X
RF-4X

ولی آمریکا متوجه شد جنرال داینامیکس پرنده ای مشابه بلک برد برای اسراییل ساخته که این خوب نیست(هر چند بلک برد دارای قابلیت ابر کروز نیست) به علاوه بودجه جنگنده F-15 هم به خطر افتاد بنابراین در سال ۱۹۷۴ پروژه جنگنده RF-4X را لغو کرد و چیزی به دست اسراییل نرسید و این فرصت هم از دست رفت!

سوپر فانتوم (اسرائیل)
ولی تعدادی از F-4E های اسراییل به استاندارد F-4ES ارتقا یافتند که قابلیت حمل غلاف G-139 که حاوی دوربین HIAC1 را دارا شد و میتوانست با این دوربین از فاصله دور دست به شناسایی بزند و در دهه هشتاد اسراییل تحت عنوان پروژه سوپر فانتوم دست به نصب موتور PW1127 که در اصل متعلق به پروژه لاوی بود را بر روی یه فانتوم نصب کرد که آن فانتوم(سوپر فانتوم ) قابلیت رسیدن به قابلیت ابرکروز را دارا شد ولی در نهایت اسراییلی ها به این نتیجه رسیدند که باید فانتوم هارا از لحاظ الکترونیکی ارتقا دهند بنابراین بنابراین دردهه هشتاد پروژه ارتقا فانتوم ها استارت زده شد و نتیجه اش شد جنگنده های کوناس ۲۰۰۰ که دارای سیستم الکترونیکی جدید سایت تهاجم دیجیتال پراتب کننده چف و فلر و در کابین دارای HUD و نمایشگر و همچنین دارای سیستم سوخت گیری میله و لنگر چتری( REFUELING PROBE &BASCKET)  و همچنین رادار جدید AN/APG-76 که قابلیت درگیری با چهار هدف را دارا بود و همچنین کورناس ۲۰۰۰ ها قابلیت حمل موشک شرایک و سرکوب پدافند را داشتند در نهایت کورناس ۲۰۰۰ ها در سال ۲۰۰۴ از خدمت خارج شدند

سوپر فانتوم

سوپر فانتوم(امریکا)

در آمریکا هم پروژه ای تحت عنوان سوپر فامتوم که یک ارتقا بر روی فانتوم توسط کمپانی بویینگ بود دنبال شد این پروژه در دهه هشتاد استارت خورد با شامل تعویض موتور J79 با موتور PW1120 بود که قابلیت فراهم کردن ۲۰۶۰۰ پوند رانش را داشت و همچنین سوپر فانتوم دارای مخزن سوخت تطبیقی در زیر بدنه و همچنین دارای ارتقا کابین شمال نصب نمایشگر و HUD و همچنین سوپر فانتوم دارای ژیروسکوپ حلقه لیزری بود و دارای رادار AN/APG-66 که یه رادار ساخته شرکت وستینگهاوس با پردازنده دیجیتال و برد ۱۵۰ کیلومتر چند منظوره و قابلیت درگیری با اهداف هوایی و زمینی را داشت در اصل این رادار متعلق به جنگنده F-16A/B بود ولی این پروژه سوپر فانتوم بویینگ هم به علت هزینه بالا و بوجود آمدن رقیبی برای F/A-18 پروژه سوپر فانتوم بویینگ هم لغو شد .

سوپر فانتوم بوئینگ
سوپر فانتوم بوئینگ

YF-4E

پروژه دیگر مربوط به فانتوم پروژه پرنده آزمایشی YF-۴E بود که این نسخه دارای اسلت های جدید در لبه حمله بال برای هدایت جریان هوا روی ایرفویل و افزایش زاویه حمله در یک کلام اسلت یک بالچه برا افزا است و همچنین YF-4E دارای سیستم FLY BY WIRE بود یعنی بجای اینکه فرامین خلبان توسط سیستم های مکانیکی و هیدرولیکی به بالچه ها برسد و هواپیما هدایت شود در سیستم FBW فرامین خلبان توسط یک کامپیوتر پردازنده به سیگنال تبدیل شده و این سیگنال ها توسط سیم از خلبان به کنترلر ها میرسد وباعث هدایت هواپیما میشود از مزایای این سیستم میتوان به هوشمند بودن آن اشاره کرد برای مثال به خلبان اجازه نمیدهد که زاویه حمله را بیش از اندازه افزایش دهد که باعث استال شود و همچنین این سیستم باعث پایداری بیشتر هواپیما میشود و همچنین YF-4E دارای کانارد بود با توجه به اینکه با افزایش سرعت مرکز فشار که کلا در عقبتر از مرکز ثقل است با افزایش سرعت عقبتر رفته و دماغه هواپیما بیشتر به سمت پایین متمایل میشود ولی کانارد با یک لیفت مثبت در جلوی مرکز ثقل و ایجاد یه گشتاور پیچشی دماغه را سر جای خود باز میگرداند این تغییرات ایجاد شده بر روی یک RF-4C نتیجه اش شده بود YF-4E در نهایت YF-4E در سال ۱۹۷۹ راهی موزه شد و برای همیشه در آنجا آرام گرفت……

YF-4E
YF-4E

نوشته شده برای سایت جنگاوران:https://jangaavaran.ir

نوشته های مشابه

‫2 نظرها

  1. ببخشید مطمئنید سرعت کروز RF4x اینقدر زیاده؟ ۲.۴ ماخ؟؟؟ سرعت کروز اف ۲۲ الان ۱.۶ هست پکفا هم ۱.۴ چطور ممکنه با یه موتور توربوفن دهه شصتی سرعت کروز تا ۲.۴ بره بالا؟ نکنه منظورتون ۱.۴ هست؟

همچنین ببینید

بستن
دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن