خودرو های نظامی و نفربرهای زرهی

نفربر زرهی چرخدار ایجدر

نفربر زرهی چرخدار ایجدر

اژدهای نورول : اولین نفربر زرهی چرخ دار ترکیه

اقای: سینا نوریخانی

از بیایان های گرم و خشک عمان تا جنگل های انبوه مالزی، نفربر های چرخ دار تولید ترکیه امروزه در گوشه و کنار جهان مورد استفاده قرار دارند. در حال حاضر به جز کشورهای مورد اشاره و ایضا بحرین که نفربر های ساخت ترکیه را در اختیار دارند، کشورهای متعدد دیگری نیز برنامه خرید و به کارگیری نمونه های 6×6 و 8×8 از نفربر های ساخت ترکیه از جمله مدعیان جدی بازار همچون نفربر پارس از صنایع FNSS و نفربر آرما از صنایع اتوکار را مد نظر دارند. با وجود آنکه ترکیه در حال حاضر به یک بازیگر مهم در حوزه پلتفرم های زرهی چرخ دار مبدل شده اما داستان اولین پروژه حقیقتا موفق ترکیه در حوزه نفربر های زرهی چرخ دار برای بسیاری افراد همچنان نامشخص مانده و این مسئله با وجود صادرات موفق محصول این پروژه (نفربر اژدر) به کشور گرجستان به عنوان اولین خریدار نفربرهای زرهی ساخت ترکیه روی داده است.

اژدر یا Ejder در زبان ترکی به معنی اژدها، از جمله محصولات صنایع ماشین آلات نورول (یا نورول ماکینا/Nurol Makina) است که بیشتر از جهت ارائه خودروی محافظت شده اژدر یالچین که نزدیک به 1500 دستگاه از آن به هفت کشور دنیا صادر شده، شناخته میشود. محصول شاخص دیگری که توسط این صنایع ارائه شده خودروی تحرک پیاده نظام موسوم به NMS است که تاکنون فقط توسط قطر خریداری شده. فرآیندی که در طی آن طرح نفربر اژدر در نهایت شکل گرفت، شاید جالب ترین جنبه از این نفربر باشد، فرآیندی که براساس تحول انقلابی و توسعه گسترده در طرح نفربر های BTR ساخت شوروی آغاز شد.

در اوایل دهه 90 میلادی، حضور صنایع نورول در حوزه نظامی با شرکت در پروژه توسعه نفربر RN-94 با پیکربندی 6×6 آغاز شد، پروژه ای که به صورت مشترک با شرکت ROMARM از کشور رومانی به اجرا در آمد. شرکت مذکور در حوزه طراحی نفربر های زرهی از سابقه قابل توجهی برخوردار بود و مواردی همچون ارائه نفربر های سری TAB براساس طرح نفربر های BTR-60 شوروی را در کارنامه داشت. در حالی که نخستین نمونه از نفربر RN-94 در کشور رومانی ساخته شد، نمونه دوم در ترکیه منتاژ گردید و به دنبال آن 5 نمونه آزمایشی دیگر نیز جهت انجام آزمایشات مختلف به تولید رسید. نفربر مذکور از قابلیت نصب انواع تسلیحات در قالب جایگاه های تسلیحاتی برخوردار بود که از جمله آن میتوان به قابلیت نصب جایگاه پرتابگر چهار موشک مالیوتکا در نقش ضد زره اشاره کرد.

I follow the trend ! 94 points ! I present you the RN-94 6x6 ! ( i didn't know a such thing existed ... )

نفربر RN-94 در نمونه رزمی مجهز به برجک 25 میلیمتری Dragar

با وجود آنکه پروژه این نفربر با دستور وزارت دفاع ترکیه به اجرا درآمد اما در نهایت تحول الزامات و نیاز های ارتش ترکیه در سال 1999 موجب شد تا نفربر RN-94 دیگر در مورد نیاز نیروی زمینی ترکیه نباشد و به دنبال آن پروژه از سوی ترکیه متوقف شود. در حوزه صادرات بنگلادش تنها مشتری خارجی این نفربر بود که 9 دستگاه از آن را در سال 2005 جهت تبدیل به آمبولانس زرهی خریداری کرد. (1) ساخت یک نفربر کاملا جدید با فناوری و تجربیات حاصل از پروژه RN-94 از ثمرات حضور صنایع نورول در پروژه مشترک با رومانی بود که نفربر اژدر شاخص ترین نتیجه آن محسوب میشود. (2) رومانی نیز به سهم خود از تجربیات به دست آمده استفاده کرده و نفربر های سری Saur را ارائه داد (هر چند که این نفربر نیز خریدار خارجی خاصی پیدا نکرد)

در همین حال در همسایگی ترکیه، کشور گرجستان به ریاست جمهوری میخائیل ساکاشویلی، مبالغ هنگفتی را برای مدرنیزاسیون و ارتقای توان رزم ارتش این کشور هزینه کرد که عمدتا از جهت پیش بینی درگیری قریب الوقوع با روسیه بر سر مناطق جدایی طلب آبخازیا و اوستیای جنوبی بود. در خصوص خرید های این کشور میتوان به سامانه پدافندی اسپایدر، پهپاد های هرمس 450 و راکت انداز های LAR-160 از اسرائیل در کنار 100 زره پوش کبرا از ترکیه اشاره کرد که البته این خرید ها در جریان درگیری سال 2008 با روسیه، تفاوت خاصی در نتیجه ایجاد نکردند.

اندکی پس از شکست از روسیه، گرجستان برنامه تجهیز مجدد به منظور پوشش خسارت های ناشی از جنگ 12 روزه و گسترش توانایی های نیروهای مسلح خود جهت مقابله با تهدیدات آینده را کلید زد. مهمترین خرید این دوره از ترکیه شامل 72 دستگاه نفربر اژدر ساخت صنایع نورول جهت جایگزینی با نفربر های BTR-60/70 نیروی زمینی و وزارت امور داخلی گرجستان بود. (3) نفربر های اژدر با تحرک بالای خود، گزینه ای مناسب جهت به کارگیری در دکترین جنگ متحرک گرجستان بودند و در کنار زره پوش هایی نظیر Didgori در ارتش این کشور به کار گرفته شدند.

نفربر های اژدر در خدمت گرجستان

تجربه پروژه مشترک با رومانی بر روی توسعه یک طرح شرقی در حوزه پلتفرم های زرهی چرخ دار، این مزیت را برای ترکیه به همراه داشت که از انواع و اقسام نقاط قوت و ضعف طراحی شرقی مطلع شده و موارد ضعف را در طراحی خودش بر طرف کند. نتیجتا شاهد این مسئله هستیم که در طراحی زره پوش اژدر مواردی در نظر گرفته شده که این نفربر را به نمونه های غربی نزدیک میکند از جمله انتقال موتور به جلو، تعبیه یک رمپ در بخش عقبی شاسی، توجه به تامین حفاظت انفجاری تا سطح قابل قبول، توجه به راحتی خدمه و تعبیه مواردی همچون سیستم تهویه مطبوع و ………. ارزش همکاری های نظامی و دفاعی ترکیه با دیگر کشورها در چنین مواردی به وضوح مشخص میشود.

تصویری از ایجدر در خدمت گرجستان و سیستم تسلیحاتی ریموت کنترل روی ان

زره پوش اژدر (که تحت عنوان خودروی زرهی چرخ دار تاکتیکی یا TTZA نیز شناخته میشود) با وزن 18 تن (در مقایسه با BTR-80 روسی با وزن کمی بیش تر از 13 تن) از بیشینه سرعت جاده ای 110 کیلومتر بر ساعت و. بیشینه برد 650 الی 800 کیلومتر برخوردار است (بسته به وزن ناخالص نفربر و میزان محموله و شرایط مسیر). با برخورداری از پیکربندی 6×6 ، این نفربر از دو محور فرمان پذیر برخوردار است که قابلیت مانور و فرمان پذیری قابل قبولی برای آن فراهم میکند. بدنه اژدر متشکل از صفحات فولاد زرهی است که به صورت پایه ای در برابر اصابت مهمات کالیبر 7.62 با مرمی ضد زره (عمدتا فولادی) مقاوم است ضمن اینکه این نفربر از حفاظت تحتانی شاسی برخوردار بوده و در برابر انفجار مین تا وزن 8 کیلوگرم از 2 خدمه و 10 سرنشین خود محافظت میکند (گزینه ای که در نفربر های BTR روسی دیده نمیشود).گزینه افزایش سطح حفاظت نیز برای نفربر اژدر قابل ارائه است که با صفحات زرهی قابل نصب و جداسازی انجام میشود (4)

سیستم اطفاء خودکار حریق و مجموعه پرتابگر های نارنجک دودزا از دیگر تجهیزات حفاظتی این نفربر به حساب می آیند. از جمله ویژگی های نفربر اژدر، دوزیست بودن آن است. این نفربر مجهز به پیشرانه آبی از نوع واترجت است و امکان حرکت در آب با سرعت 9 کیلومتر بر ساعت را دارد (از این جهت نیز با نفربر های روسی سری BTR از قابلیت رقابت برخوردار است در حالی که برخی از نفربرهای چرخ دار شاخص غربی دوزیست نیستند)

در تصویر میتوان یکی از دو جت ابی برای حرکت روی اب این نفربر را دید

 

تسلیحات قابل نصب بر روی نفربر اژدر، نمونه های نسبتا استاندارد برای نفربرهایی در این کلاس هستند از جمله انواع تیربار های کالیبر 7.62 و 12.7 و نارنجک انداز های خودکار 35 و 40 میلیمتری در قالب جایگاه های تسلیحاتی کنترل از راه دور. نفربر های صادر شده به گرجستان نیز به این نوع از تسلیحات مجهز هستند. البته تسلیحات قابل نصب بر روی نفربر اژدر محدود به سلاح های کالیبر پایین نیست و میتوان تسلیحات کالیبر بالا نظیر توپ های کالیبر 90 میلیمتری را نیز در قالب برجک های کنترل از راه دور بدون سرنشین بر روی این زره پوش نصب کرد. علاوه بر این نمونه ای مجهز به برجک 25 میلیمتری Dragar فرانسوی نیز ارائه شده که البته این نمونه تا امروز مشتری نداشته (برجک فرانسوی مورد اشاره بر روی نفربر RN-94 نیز نصب گردید)

نفربر اژدر به عنوان یک پلتفرم زرهی چند منظوره با کاربری گسترده ارائه شده به این معنی که امکان نصب انواع و اقسام تسلیحات و تجهیزات و استفاده در نقش های متفاوت بدون نیاز به تغییرات عمده در نفربر و ایجاد محدودیت در کاربری آن وجود دارد (بر خلاف نفربر های روسی سری BTR که به دلیل طراحی، سطح کاربری و نقش های محدودی دارند). به عنوان نمونه نفربر اژدر را میتوان در مدل های شناسایی رزمی، حامل موشک انداز ضد زره، حامل خمپاره انداز، خودروی پشتیبانی آتش مجهز به توپ 90 میلیمتری، آمبولانس زرهی، خودروی رزمی پیاده نظام چرخ دار با توپ های خودکار کالیبر متوسط، خودروی پست فرماندهی، خودروی بازیابی و انواع خودروهای مهندسی رزمی ارائه کرد.

هر چند نفربر اژدر به امید فروش به کشورهای خاورمیانه ای، آزمایشات کویری (محیط گرم و خشک) را نیز پشت سر گذاشته اما در نهایت تا امروز از این منطقه مشتری خاصی برای این نفربر یافت نشده و تنها خریدار خارجی نمونه 6×6 آن همچنان کشور گرجستان است (نفربر های دیگر ساخت ترکیه به موفقیت های صادراتی بهتری در خاورمیانه دست یافتند از جمله سری پارس که به کشور عمان صادر شد). در نهایت هر دو نفربر RN-94 و اژدر در ورود به خدمت در ارتش ترکیه ناموفق بودند اما مسیری که برای توسعه این دو طرح طی شد، مزیت بزرگی برای صنعت دفاعی نوپای ترکیه جهت کسب تجربه و فناوری بود که در نهایت ادامه این روند به ارائه نمونه هایی همچون نفربر آرما از صنایع اتوکار، نفربر های خانواده پارس از صنایع FNSS و زره پوش ZMA از صنایع BMC ختم شد، زره پوش هایی که قابلیت رقابت با نمونه های روز دنیا در کلاس خود را دارند. لازم به ذکر است که امروزه فرماندهی نیروی ویژه ترکیه به دنبال در اختیار گرفتن نفربر های پارس 3 در پیکربندی 6×6 است که نمونه ای تقریبا برتر از نفربر اژدر با پیکبرندی مشابه است.

نمونه رزمی نفربر پارس 3 با پیکربندی 6×6 محصولی از صنایع FNSS ترکیه

در حالی که نفربرهای اژدر اولین خرید عمده گرجستان از ترکیه بودتد، دومین خرید این کشور از ترکیه شامل دو فروند شناور گشتی Onuk MRTP-33 برای گارد ساحلی در سال 2009 بود. از سال 2009 تا امروز خرید قابل ملاحظه ای دیگری از ترکیه توسط گرجستان صورت نگرفته است هر چند که این کشور همچنان به خرید شماری از تسلیحات ترکیه از جمله پهپاد های بیرقدار TB2 تمایل دارد و تسلیحات ساخت ترکیه همچنان در لیست گزینه های موجود برای ارتش گرجستان قرار دارند. شاید در آینده ای نه چندان دور سلاح های دیگری از تولیدات ترکیه در کنار اولین سلاح خریداری شده از این کشور توسط گرجستان یعنی نفربر های اژدر 6×6 به خدمت گرفته شوند.

مقالات مشابه: محصولات دفاعی ساخت ترکیه

بر گرفته از منبع با برخی تغییرات

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن