تسلیحات نیروی هوایی

بمب های هدایت شونده کم قطر سری SDB

بمب های هدایت شونده کم قطر سری SDB

بمب های هدایت شونده کم قطر سری SDB

تقریبا از زمانی که  بمب های هواپرتاب ساخته شد قدرت انهدام و نفوذ  انها   رابطه مستقیم  به  میزان مواد منفجره  انها داشت از این رو هر چه بمب بزرگتر و سنگینتر  قدرت تخریب  ان بیشتر  بود. در جنگ جهانی دوم انگلیسیها  بمب های 6 و 7 تنی داشتند و روسها بعد از جنگ بمب های 9 تنی نیز پرتاب میکردند. این روند تا دهه  دهه 1980 و حتی با ساخت بمب جی بی یو 28 در جنگ  خلیج فارس ادامه داشت

ولی به زودی با افزایش خیره کننده دقت  سلاح های هدایت شونده هوا پرتاب  این مسئله به وجود امد که  افزیش میزان نفوذ و تخریب هدف میتواند با مواد منفجره کمتر نیز به دست اید.در واقع این فلسفه از انجای شکل گرفت که شکل برخورد بمب که در مرحله اخر تا 800 کیلومتر بر ساعت نیز سرعت داشت به هدف اهمیت بسیار داشت.  از طرفی  با افزایش دقت  بمب های هدایت شونده از جمله ورود بمب های  هدایت ماهواره ای سری JDAM این  تفکر به وجود امد که بتوان دریک حمله چندین هدف را نابود کرد. برای  اجرای  این کار نیاز به بمب های کوچکتر بود تا تعداد بیشتری از انها توسط هواپیما حمل شوند  و از طرفی نباید با کوچکتر شدن قدرت تخریب از دست می رفت(برای اشنایی با بمب های سری JDAM اینجا را کلیک کنید)

این سراغاز  ساخت بمب  موسوم  به بمب کم قطر ( Small Diameter Bomb) شد که به نام  SDB نیز خوانده می  شود . این بمب در ارتش امریکا با کد  GBU-39 شناخته می شود

اس دی بی 1 یا همان جی بی یو 39
اس دی بی 1 یا همان جی بی یو 39

رقابت برای ساخت این بمب در سال 2002 اغاز شد و در سال 2006 بوئینگ پیروز برنامه شد. بمب جی بی یو 39 با همان اس دی بی  یک بمب کوچک با قطر 190 م م  و طول 180 سانتیمتر  است . برای پی بردن به اندازه کوچک بمب باید به  اشاره شود که قطر بمب مارک 82 که یک بمب 225 کیلوگرمی  و کوچکترین بمب موجود در خدمت ارتش  امریکا است و بر اساس ان چندن بمب هدایت لیزری و ماهواره ای ساخته شده دارای قطر 273 م م و طول 222 سانتیمتر است .

اس دی بی دارای  وزن 129 کیلوگرم است و از یک کلاهک 93 کیلوگرمی بهره می برد  که  یک کلاهک نفوذ کننده تاخیری   انفجار شدید  است .  کلاهک  را میتوان  به شکلی  تنظیم کرد که بر روی هدف ویا با برخورد به هدف ویا بعد از برخورد نفوذ در هدف  منفجر شود  و بمب دارای سامانه هدایت ماهواره ای است  که توسط طول و عرض جغرافیای  که با ماهواره قبل از پرواز به بمب داده می شود  به هدف یورش می برد و دقت ان کمتر از 6 متر است.داشتن هدایت ماهواره  ای   یعنی  اینکه بمب تنها میتواند به اهداف  ثابت میدان جنگ حمله ببرد اهدافی چون سامانه های پدافندی ، اشیانه های ، انبارهای مهمات ، اهداف زیر بنایی و …….

بمب فاقد پیشرانه است ولی دارای دو بالچه جمع شونده است که بعد از پرتاب باز می شود  و در صورت پرتاب با سرعت بیش از 750 کیلومتر برساعت در ارتفاع  بالا بمب تا 110 کیلومتر مانند یک گلایدر  بر امواج هوا سوار شده و پیش می رود. برد 110 کیلومتر به معنی توان پرتاب این بمب در خارج از دستراس  شبکه پدافندی و در امان ماندن جنگنده پرتاب کننده. از انجایی  که یکی از اهداف اس دی بی حمله به سامانه های پدافندی است برد بالا و اندازه کوچک ان واکنش در برابرش را  بسیار دشوار میکند

اس دی بی لحظه ای قبل از برخورد به هدف
نفوذ و انفجار
سوارخ ایجاد شده در پی نفوذ بمب
سوارخ ایجاد شده در پی نفوذ بمب

این بمب کلاهک بسیار کارامدی دارد. در مرحله اول میتوان ان را به هر شکلی  به هدف کوبید یعنی از کنار و یا از بالای   و از طرفی میتوان زاویه  برخورد را نیز مشخص کرد. در واقع چیزی  که باعث شده یک بمب با کاهک  93 کیلوگرمی مانند یک بمب  نفوذ کننده عمل کند توان برخورد از بالا با زاویه 90 درجه به هدف است. برخورد با زاویه  90 درجه  باعث افزایش میزان تاثیر پذیری  کلاهک سخت و تاخیری  بمب می شود و میتواند در 1 متر بتن مسلح نفوذ و بعد منفجر شود. تنظیم زاویه برخورد توسط یک رایانه  در بمب انجام می شود  که هدایت بخشهای متحرک را بر دست دارد

 اس دی بی 1 یا همان جی بی یو 39  در سال 2006 وارد خدمت شد و هر تیره ان 70000 دلار قیمت دارد. به دلیل کوچکی ان یک جنگنده  میتواند تعداد زیادی از ان را حمل کند برای نمونه اف15 ایی استریک ایگل  میتواند  20 تیره از این بمب را زیر بدنه و یا اف16 تنها  زیر یکی از جایگاه هر بال میتواند چهار بمب و در مجموع هشت بمب را حمل کند. این میزان برای بمب افکن  ب1  و ب2  میزان 114 بمب است. از انجای که میتوان به هر بمب هدایت ماهواره ای(چه این نسخه  چه نسخه های دیگر) مختصاد یک هدف را  دارد و با در نظر گرفتن برد ان، میتوان متوجه شد این سلاح چه تاثیری  در میدان جنگ دارد از جمله اینکه  یکی از ماموریت های این سلاح نابود شبکه پدافندی است و پرتاب 10 و یا 15 عدد از این سلاح به طرف هر سامانه  پدافندی پیروزی قطع به همراه خواهد داشت.

ارتش امریکا طی قرار دادی خواهان نسب کاونده  پیسو و یا کاونده غیر فعال روی اس دی بی 1 شده  تا از انها در نقش ضد رادار همانند موشک ضد رادار هارم استفاده کند. این نسخه در سال 2016 وارد خدمت شد . همچنین  نسخه ای نیز با  کلاهک  با ریز  مهمات قرار بود تا سال 2018 عملیاتی شود (خوشه ای نصب شود)

یکی از ویژگی  های اس دی بی کوچکی ان است که برای جنگنده های نسل پنچ  بسیار مهم است. برای  نمونه اف22 تنها دو بمب 900 کیلوگرمی هدایت ماهواره ای میتواند درون بدنه حمل کند ولی  هشت بمب  جی بی یو 39 را درون بدنه  دارد ویا اف35 نیز  وضعیت مشابه ای دارد. یکی از اخرین برنامه های برای اس دی بی 1 پرتاب ان از زمین است . این تست که در سال 2013 انجام شد  که شامل نصب یک راکت سوخت  جامد کوچک به انتهای بمب و پرتاب ان از زمین  است . بمب با کمک راکت سوخت جامد  ارتفاع گرفته و با رها کردن راکت بالچه های خود را باز کرده و مابقی کار مانند نسخه هواپرتاب است.

مقاله ای در مورد اشنایی با نسخه زمین پرتاب را اینجا بخوانید

پرتاب از لانچر زمینی
پرتاب از لانچر زمینی
حمل 20 اس دی بمب توسط استریک ایگل
حمل 20 اس دی بمب توسط استریک ایگل
حمله به پدافند
حمله به پدافند.. الیته تصویر نسخه دوربرد بمب جی دم را نشان میدهد که مشابه  اس دی بی عمل می کند ولی با کلاهک بزرگتر

بمب اس دبی بی 2 – GBU-53 استروم بروکر

جی بی یو 39 را میتوان تنها  بر ضد اهداف ثابت به کار  برد زیرا هدایت ماهواره ای تنها بر ضد اهداف  ثابت موثر است از این  رو در در سال 2009 میلادی پنتاگون از ریتون  خاص تا نسخه جدید را برای درگیر با هدف هدفی ارائه دهد. از این رو  ریتون  دست به توسعه  نسخه جدید  اس دی بی -2 با نام  نظامی جی بی یو 53  زد . این بمب نیز کوچک است و دارای  طول 176 سانتیمتر  و قطر 150 م م است و وزن کامل ان به 93 کیلوگرم  و کلاهک جنگی ان 48 کیلوگرمی است . یکی از دلایل  گوچک تر بودن این بمب توان استفاده بر ضد اهداف کوچک همانند  تانکها ، زره پوشها و سنگرها  و همچنین توان نصب ان روی پهپاد ها است

این بمب دارای  سامانه هدایت  جی پی اس برای  حمله به اهداف  ثابت است ولی برای  حمله به اهداف  متحرک دارای سه سامانه هدایت است، یکی سامانه هدایت لیزری ، دیگری سامانه هدایت میلی موجی و در نهایت تصویر  بردار حرارتی

GBU-53
GBU-53

سامانه هدایت لیزری  که با نشان گذاری لیزری هدف عمل میکند  ولی سامانه هدایت  میلی موجی شامل  یک رادار بر دماغه بمب  است  که با پرتاب  بمب دست به اسکن زمین  زده و تصاویر گرفته شده از سطح زمین  را با  تصاویر  رادار از پیش تایین  شده در حافظه قیاس میکند .. مثلا  اگر یک تانک یا یک توپ ویا یک کامیون  را اسکن میکند با تصایور  که در حافظه است  مقایسه میکند و زمانی  که متوجه می شود  که این تصاویر  اسکن شده رادار  یک تانک یو یا توپ  ویا هر هدف دیگری که برای ان مشخص کرده اند ، می باشد به ان  یورش می برد. این سامانه به این معنی است که در یک  منطقه که تانک ها در حال پیشروی هستند ، تعداد زیادی از  این بمب ها رها شده و هر کدام به صورت خودکار هدف را کسب و به انها درگیر می شوند . یک لینک ارتباط  داده بین  بمب ها ارتباط برقرار میکند تا دو بمب به  یک هدف حمله نکند

 همچنین  شامانه  هدایت دید حرارتی نیز در دستراس است که برای درگیر در شب  به هدف ثابت و متجرک بسیار به کار می باشد . در واقع این بمب یک  سلاح برای تمام فصول و بر ضد هر هدفی است. این بمب نیز فاقد پیشرانه و هوا سر است و با دو بالچه جمع شنده دارای بیشترین برد 110 کیلومتر در ارتفاع  بالا است

اس دی بی 1 یا همان جی بی یو 39  همکنون عملیاتی است و حتی بر ضد داعش توسط امریکا استفاده شد و به چندین  کشور از جمله اسرائیل  و عربستان صادر شده

 هزار تیره جی بی یو 53  در سال 2013 تولید شد ولی تولید اصلی از سال 2017 اغاز شد   و نیروی هوایی 12000 و نیروی دریایی 17000  از این  بمب را سفارش  داده اند

حمل هشت بمب اس دی بی 2 توسط اف16
حمل هشت بمب اس دی بی 2 توسط اف16
تصویر که نشان میدهد در یکی از دهلیز های اف22 چهار بمب اس دی بی 1 نصب شده است .. البته هشت بمب دیگر در ههیلزی کنار و در مجموع 8 بمب حمل میکند
تصویر که نشان میدهد در یکی از دهلیز های اف22 ..چهار بمب اس دی بی 1 نصب شده است .. البته چهار بمب دیگر در دهلیز کنار و در مجموع 8 بمب حمل میکند
نصب اس دی بی 1 زیر بدنه استریک ایگل
نصب اس دی بی 1 زیر بدنه استریک ایگل

مشخصات

نام GBU-39 –SDB1 GBU-53—SDB2
طول 180 سانتیمتر 176 سانتیمتر
قطر 190 م م 180 م م
وزن 129 کیلوگرم 93 کیلوگرم
وزن کلاهک 93 کیلوگرم 48 کیلوگرم
برد بسته به ارتفاع پروازی  تا 110 کیلومتر بسته به ارتفاع پروازی 72  تا 110 کیلومتر
سیستم هدایت ماهواره ای ماهواره ای، لیزری، رادار میلی موجی و تصویر  بردار حرارتی
دقت 5 تا6 متر یک متر

ترجمه و گرداوری: عبدالحمید تارخ

منابع:

http://www.ausairpower.net/APA-SDB.html

http://www.raytheon.com/capabilities/products/sdbii/

نوشته های مشابه

‫8 نظرها

      1. باتوجه به اینکه بالابان از طریق ماهواره های گلوناس یا بیدو هدایت میشود آیا میتوان خطای زیر ده متر را برای
        این بمب متصور بود؟ چون اگر خطای این بمب بالاتر از این مقدار باشد عملا کارایی این بمب صفر میشود.

          1. http://www.pana.ir/news/972213
            سلام آقای تارخ در لینک بالا گفته شده این بمب با گلوناس هدایت میشه .
            در ضمن اتکا به جی پی اس غیر نظامی دیوانگی محض هستش .
            اگر این بمب فقط از هدایت صرفا اینرسی استفاده کنه باز بهتر از جی پی اس
            غیر نظامیه!

          2. با عرض سلام
            میشود بالابآن را از نظر اینرسی ارتقا داد و با گلوناس و دوربین حرارتی مجهز کرد تا به یک سلاح مدرن تبدیل شود؟؟؟

  1. فک میکنم آمریکا نیاز به یه اختراع جدید داره یه اختراع برای سرکوب پدافند یه سلاح جدید مثل موشکی که وزن و ابعاد آن در حد هلفایر و جاگم باشه اما برد اون به 300 یا 400 کیلومتر رسیده باشه تا مثلا یک جنگنده مثل اف 15 بتونه 30 الی 40 تای اونو به سمت یک منطقه روانه کنه و پدافند اون منطقه رو کاملا اوت نامبر کنه این طوری میشه گفت که علاوه بر سیستم های بردبلند مثل اس 400 و اس 500 حتی سیستم هایی مثل پنتسیر و تور هم فاتحشون خونده میشه.

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن