بالگرد

بالگرد ترابری بل204 ،بل205 و یو اچ1 هیویی

بالگرد ترابری بل204 ،بل205 و یو اچ1 هیویی

UH-1هيويي را بايد به راستي مشهور ترين بالگرد  ترابري جهان ناميد كه تا كنون 16000 فروند از ان و خانواده اش به عنوان پر توليد ترين بالگرد جهان از ان ساخته شده است.هيويي كه چهره آشناي اسمانها و براي حدود سه دهه ستون فقرات هوانيروز ارتش امريكا بود كه با وجود بيش از چهار دهه از زمان ساختش همچنان در حال خدمت مي باشد .بسياري مي گويند كه هيويي بر روي شانهاي بل شكل گرفت ولي اگر از من بپرسيد مي گويم اين كمپاني بل است كه بر شانهاي هيويي شكل گرفته و اگر امروزه اين كمپاني يك چهره جهاني است تنها بخاطر هيويي و خانواده ان است .هيويي كه فداكارانه در جنگهاي بسياري براي بيش از 50 ارتش جهان جنگيده است همچنان سرپا و آماده انجام ماموريت است .جنگ ويتنام،پاناما،جنگ با عراق در سالهاي1991،2003 ، اشغال نظامي افغانستان ،حضور در بالكان،جنگ ايران عراق براي دو طرف ،نبردهاي اعراب اسرائيل در سالهاي1973 و1982 براي اسرائيل و دهها نبرد كوچك و بزرگ ديگر در جهان از هيويي يك سرباز كار كشته  ساخته است. براي برسي تاريخچه اين بالگرد كارامد و خانواده ان بايد به سال1955 باز گرديم .در  ان سال كمپاني بالگرد سازي بل طرحي را با نام بل 47 كه بعدها XH-40 نام گرفت را به ارتش امريكا ارائه كرد تا بتواند نيازهاي تمام نشدني اين ارتش را براي به خدمت گرفتن بالگرد برا برده كند. سرانجام در سال1958 ارتش امريكا تصميم به خدمت گرفتن اين بالگرد به عنوان بالگرد ترابري و حمل نقل خود گرفت .اولين مدل توليدي اين بالگرد UH-1A نام داشت كه بسيار به طرح ازمايشي XH-40 شبيه بود.اين مدل از يك دستگاه موتور T53-L-1A با توان 770 اسب بخار استفاده مي كرد.بالگردهاي UH-1 شامل انواع مختلفي مي شود كه شامل بل204،بل205،بل212،بل412،بل214 مي شود.

بل204 در خدمت نيروي زميني

بل204 نام سريع اول بالگردهاي هيويي است كه توسط بل ساخته شد.بالگردهاي سري بل204 شامل انواع UH-1A كه 183 فروند از ان ساخته و از سال1961 تحويل ارتش شد،UH-1Bاز سال1961 توسعه پيدا كرد و با شروع جنگ ويتنام در كنار مدل قبلي در ويتنام به خدمت گرفته شد. اين مدل از موتور كارامد تر T53-L5 با توان 960 اسب بخار استفاده مي كرد داراي پروانه بلند تر و عريض تر نسبت به مدل قبلي بود.در مجموع1033 فروند از اين مدل ساخته شد،UH-1C ملقب به كشتي جنگي از سال1965 تحويل ارتش امريكا شد و در مجموعه766 فروند از ان ساخته شد.اين مدل داراي يك دستگاه موتور T53-L-11بود با قدرت 1100 اسب بخار قدرت مي گرفت.اين سه مدل تنها مدلهاي به خدمت گرفته شد ازبالگردهاي هيويي از سري 204 بودند كه تحويل هوانيروز ارتش امريكا شدند.البته در سال 1969 بل بالگردUH-1M را نيز مورد ازمايش قرار داد كه مخصوص جنگها شبانه بود.اين مدل داراي دوربين ديد در شب براي خدمه و يك سيستم جلو نگر فروسرخ بود.البته هرگز معلوم نشد كه اين مدل در ارتش امريكا به خدمت گرفته شد يا نه و يا اصلا عملياتي شد ولي از شواهد پيداست كه تعدادي از اين مدل در سال 1969 در ويتنام به كار گرفته شد.UH-1 ها از بدر ورود به ويتنام به انواع راكت انداز و نارنجك انداز مسلح شدند كه از جمله انها مي توان به نارنجك انداز هاي M-5  كه در دماغه UH-1B/C نصب مي شود مي توانست 220 گلوله 40 ميليمتري را در دقيقه شليك كند.اين مدل درواقع مدل اتوماتيك نارنجك انداز M-75 بود كه توسط نيروي زميني استفاده مي شود و راكت انداز هايM-6E3  كه داراي لانچر 24 تايي بود.البته اين دو سلاح امروزه ديگر از خدمت خارج شده است  مسلسلهاي  6 لوله M-134 و M60C نيز از جمله تصليحات هيويي بودند.امروزه هيويي از راكت اندازهاي هايدرا 70 استفاده مي كنند. در ان زمان ارتش امريكا بالگرد ضد تانك يا پشتيباني هوايي نداشت از اين رو با مسلح كرد هيويي اين نقش را به انها دادند. هيويي هاي مسلح به طور معمول از هيويي هاي غیر  مسلح در هنگام پياده كردن نفرات و يا سوار كردن انها پشتيباني مي كردند و يا براي كمك به پيشروي نيروهاي زميني دست به حمله به ويتكونگها مي زدند .اگرچه اين بالگرد ثابت كرد كه براي اين نقش طراحي نشده است ولي به صورت چشم گيري تلفات بالگرده در ويتنام كاهش پيدا كرد.UH-1C اصليترين بالگرد پشتيباني در ويتنام بود كه همواره در كنار AH-1G كبرا به عمليات مي پرداخت و حتي تعدادي از انها براي شليك موشكهاي ضد تانكي چون تاو،كبرا و AS-11 بهسازي شدند.اگرچه كبرا در ويتنام به صورت ضربتي براي پشتيباني هواي مسلح به خدمت گرفته شد تا جايگزين هيويي  در اين نقش شود ولي تعداد كم اين بالگرد باعث شد تا كبرا همواره در هيويي به نقش پشتيباني هوايي مسلح به پردازد.

UH-1C (بل204) ملقب به كشتي جنگي . برخی از این نمونه توان پرتاب موشک ضد تانک ای اس 11 را داشتند
UH-1C (بل204) ملقب به كشتي جنگي . برخی از این نمونه توان پرتاب موشک ضد تانک ای اس 11 را داشتند

بل204 در خدمت نيروي دريايي و هوايي

نيروي دريايي نيز براي به خدمت گرفتن هيويي از رقيب زميني خود چيزي كم نداشت .در سال 1962 سپاه تفنگ دار ارتش امريكا خواهان به خدمت گرفتن مدل دريايي هيويي شد.از اين رو كمپاني بل دست به توسعه UH-1E زد كه در واقع همان UH-1B نيروي زمين بود و تنها تغییراتاندكي شامل يك خلبان خودكار و يك دستگاه ناوبري براي پرواز بر روي دريا بود.اين مدل از سال1963 به نيروي دريايي تحويل داده شد.اين نيرو در مجموع 250 فروند UH-1E به همراه 20 فروند مدل اموزشي ان TH-1E را به خدمت گرفت.نيروي هواي نيز به نوبه خود از اين بالگرد استفاده كرد.UH-1F مدل بود كه بل براي نيروي هوايي ساخت و اين نيرو نيز 146 فروند از ان را در كنار 20 فروند مدل اموزشي TH-1F از سال1964 به خدمت گرفت.اين مدل بر خلاف تمامي بل هاي204 بجاي مجهز بودن به موتورهاي سري T-53 ساخت اليسون مجهز به موتور جنرال االكتريكT58-GE-3 با توان 1290 اسب بخار بود.دليل اين كار وجود اين موتورها از قبل در انبارهاي نيروي هوايي بود. همچنين گفته شده20 فروند از UH-1F نيروي هوايي به UH-1P بهسازي شدند كه در واقع مدل جنگهاي رواني اين بالگرد بود.اين مدل داراي چهار دستگاه بلند گو و دستگاه پخش صوتي بود و در ويتنام از سال1969 با فروريختن اعلاميه و پخش پيامهاي صوتي ، مبارزان ويتنامي را تشويق به تسليم مي كرد.

مشخصات كلي بالگردهاي بل 204

UH-1Eهيويي

طول بالگرد با پروانه :16.15 متر

طول بالگرد:12.94 متر

ارتفاع بالگرد: 4.44 متر

وزن خالي :2155 كيلوگرم

بيشترين وزن برخاستن:3855 كيلوگرم

بيشترين سرعت:220 كيلومتر در ساعت

ارتفاع پروازي :5090 متر

برد:340 كيلومتر

تمامي مدلهاي بل204كه تقريبا به قير از مدل A,C از UH-1B بر گرفته شده بودند مي توانستند به قير از 2 نفر خلبان 8 نفر مسافرا را با خود حمل كنند.

بل 205

نيروهاي استفاده كنند از بل204 در ويتنام از كارايي اين بالگرد راضي بودند ولي در مورد تعداد نفرات قابل حمل توسط اين بالگرد راضي نبودند .البته اين ايراد از همان بدر ورود UH-1Aبه خدمت به اين بالگرد وارد شد. انها خواهان بالگردي بزرگتر  با توان حمل بار بيشتر بودند از اين رو كمپاني بل سري دوم خانواده هيويي را با نام تجاري بل205 عرضه كرد.بل 205 داراي طول بيشتر از نظر بدنه و پروانهاي بلند تربود همچنين مي توانست 34% سوخت بيشتري حمل كند .بل205 را مي توان به سادگي از 204 تشخيص داد زيرا بل205 داراي درب بزرگ پهلوي دو پنجره اي بجاي تك پنچرهاي  بل204  بود .همچنين استفاده از موتور پر قدرت تر باعث افزايش توان بار خانواده بل205 به ميزان كل 1800 كيلوگرم در مقابل 1350 كيلوگرم در بل204 شد.بل205 مي توانست12 تا14 مسافر را (نسبت به7 مسافر) با خود حمل كند.اولين مدل بل205 را بايد UH-1D دانست  كه براي نيروي زميني ساخته شد.اين مدل از موتور T53-L-11با توان 1100 اسب بخار قدرت مي گرفت2008 فروند از ان از سال1963 به اضافه مدل جستجو و نجات HH-1D توليد شد.UH-1H كه از بهسازي UH-1D ب دست امد پر توليد ترين و پر آوازه ترين مدل هيويي بود كه توسط نيروي زمين به خدمت گرفته شد.اين مدل از موتور پر قدرت تر T53-L-13با توان 1400 اسب بخار قدرت مي گرفت و داراي يك خلبان خودكار و سيستمهاي ناوبري جديدتري بود.اين مدل از سال1967 بر روي خط توليد رفت و تا 20 سال بعد نيز به توليد رسيد و در مجمع 3573 فروند از ان ساخته شد. همچنين بر اساس اين مدل دو مدل ديگر نيز مورد ازمايش قرار گرفتند كه شامل EH-1H براي كنترول ميدان جنگ و JUH-1H به عنوان بالگرد پيش اخطار(مشابه هواپيماهاي اواكس)نيز ازمايش شد كه هيچ كدام از انها به مرحله توليد نرسيد. هر دوي اين مدلها داراي يك برجستگي در زير بدنه براي حمل يك رادار بودند. بعدها 220 فروند ازUH-1H به مدل UH-1V براي نيروي  هوايي بهسازي شدند.30 فروند نيز HH-1H كه مدل جستجو نجات اين بالگرد بود و داراي يك بالابر در كنار درهاي ورودي بود به نيروي هوايي تحويل داده شد.(مدل جستجو و نجات براي نجات خلبانان و نيروهاي خودي گير افتاده در خاك دشمن استفاده مي شود).1372 فروند از UH-1Hنيز به كشورهاي ديگر صادر شد.

بالگرد ترابری بل204 ،بل205 و یو اچ1 هیویی
یو اچ 1بی با رنگ امیزی و ترکیب تسلیحاتی جنگ ویتنام مجهز به راکت 127 م م و مسلسل ام 60

هيويي در ويتنام

ارتش امريكا از هر دو مدل 204 و205 در ويتنام استفاده كرد.به طور معمول 204 ا از جمله UH-1C به عنوان بالگرد مسلح استفاده مي شود و ترجيح داده مي شود كه از بل205 كه بزرگتر بودند و به ظاهر چالاكي كمتري نسبت به 204 ها داشتند به عنوان بالگرد حمل نقل استفاده كننده كه البته به خاطر توان حمل نفرات بيشتر نسبت 204 ها آن هم به ميزان 2 برابر عاقلانه به نظر مي رسيد. ارتش امريكا در ويتنام 4869 بالگرد را از دست داد كه از اين تعداد 1211 فروند از انها هيويي ها بودندكه اين مقدار جزع ناوگان بزرگ 2591 فروندي هيويي  حاضر در ويتنام بوده است.(گزارش پنتاگون در مورد جنگ ويتنام 1974). ژنرال جان ودوارد كه خود خلبان هيويي در جنگ ويتنام بود در كتاب خود به نام اتش خودي  مي نويسد هيچ جنگ افزاري در جنگ ويتنام به اندازه بالگردها اهميت نداشتند.در جنگلهاي پيچيده و رعب اور ويتنام تنها وسيله اي كه سربازان ما را جابجا مي كرد بالگردها بودند كه خدمه انها به صورت باور نكردني و شجاع و خستگي نا پذير بودند .وي در اين كتاب از هيويي به عنوان سنبل جنگ ويتنام ياد مي كند و مي گويد ، اگر به عكسهاي كهنه سربازان جنگ ويتنام  نگاه كنيد و اگر به فيلمهاي مستند و دستاني اين جنگ نظري بيندازيد مي توانيد حضور هيويي را در همه جاي اين جنگ جهنمي ببينيد. واقعيت اين است كه هيويي ستون فقرات ارتش امريكا در جنگ بود.خدمه اين بالگرد شبانه روز در هر شرايط اب هوايي در صورت درخواست نيروهاي زمين وارد عمل مي شدند و وظيفه خود را به نحو احسن انجام مي دادند. با وجود اين تلفات  بالگردها در ويتنام فاجعه بار بود به طوري كه از هر 8000 صورتي پرواز يك فروند بالگرد به پايگاه بر نمي گشت .تحويل هيويي به ارتش امريكا وابسته به وضعيت جنگ در ويتنام داشت .سرعت تحويل هيويي در ماه در سال1936 در اوائل جنگ 20 فروند در ماه در اوج جنگ در 1967 در حدود 160 فروند در ماه و در اواخر جنگ در سال1973 تنها10 فروند در ماه بود.

مشخصات UH-1H بل205

طول پروانه:14.63متر

طول بالگرد:12.77متر

ارتفاع بالگرد:4.41 متر

وزن خالي:2365 كيلوگرم

بيشترين وزن برخاستن :4310 كيلوگرم

سرعت پروازي:205 كيلومتر در ساعت

ارتفاع پروازي:3840 متر

برد پروازي:510 كيلومتر

تمامي مدلهاي بل205 مي توانند  دو نفر خلبان به همراه 12 تا14 نفر مسافر را حمل كنند.

یو اچ 1 اچ
یو اچ 1 اچ

بل212، هيويي دو موتور

بل در سال1965 پروژه اي را با نام مدل208 ارائه داد كه در واقع اين بالگرد جديد يك فروند UH-1D دو موتور بود .در سال1968 بل طي يك قرار داد با دولت و كمپاني پرات اندوويتني كانادا اين اجازه را به كانادا داد كه مدل دو موتور بالگرد بل205 را در اين كشور توليد كنند. اين بالگرد جديد از دو دستگاه موتور PWCT400-CP-400 كه به صورت عموميPT6T-3 خوانده مي شود با توان هريك 1530 اسب بخار قدرت مي گرفت.بالگرد جديد توسط كمپاني بل با نام تجاري بل212(مدل غیر نظامي اين بالگرد) عرضه شد ولي اين مدل در ارتش UH-1N خوانده شد .تا سال1978 نيروي دريايي امريكا 221 فروند از اين مدل دو موتور پرتوان را به خدمت گرت كه بعدها دو فروند از انها به مدل VIP(حمل نقل شخصيتهاي مهم)براي اين نيرو تبديل شدند.نيروي هوايي نيز 52 مدل جستجو و نجات اين بالگرد را با نام HH-1N را به خدمت گرفت تا در كنار مدل قبلي HH-1H به خدمت به پردازد .از ما مي1971 نيز كانادا 50 فروند از UH-1N را با نام CH-135 در كشور خود توليد كرد.اين بالگردها در اين كشور در نيروي زميني به خدمت گرفته شدند. اين بالگرد همچنان در انواع نظامي و غیر نظامي در حال توليد است.

بل212
بل212

مشخصات بل212/UH-1N

طول پروانه:14.69 متر

طول بالگرد (بدنه):12.92 متر

ارتفاع بالگرد:4.53 متر

وزن خالص:2720 كيلوگرم

بيشترين وزن برخاستن:4535 متر

بيشترين سرعت:295 كيلومتر

ارتفاع پروازي:5275 متر

سرعت:460 كيلومتر در ساعت

تمامي مدلهاي بل 212 دو نفر خلبان به همراه 14 نفر مسافر را با خود حمل مي كنند.

بل412

اين برنامه از سال1978 توسط بل دنبال شد.در كل مي توان گفت كه اگر بل212 همان بل205 دو موتور است ،بل412 نيز همان بل212 با چهار پره اصلي بجاي دو پره در تمامي بالگردهاي بالا ذكر شده است.اولين مدل 412 نيز يك فروند مدل تغییر يافته 212بود كه در سال1981 به پرواز در امد اين مدل از دو موتور PWC PT6T-3B-1 با توان1310 اسب بخار استفاده ميكند و داراي پروانه اصلي 4 تايي  كه باعث كمتر شدن سر صدا و افزايش نرمي پرواز شده است و سيستمهاي الكتريك پيشرفته  تر است .بل از رو اين بالگرد 6 مدل را عرضه كرد كه تنها مدل 412AH مدل نظامي اين بالگرد است كه مي تواند مسلسل كاليبر 12.7 ميليمتري و راكت انداز را با خود حمل كند.

بل214

اين مدل از بالگرد توسط كمپاني بل براي ارتش ايران در زمان رژيم گذشته بر اساس شرايط اقليمي ايران طراحي شد.

برای اشنایی با این بالگرد اینجا را کلیک کنید

بل214
بل214

هيويي در خارج از امريكا

هيويي را بايد پرطرفدار ترين بالگرد نظامي جهان دانست .فروش هيويي از همان مدلهاي اوليه ان شروع شد كه با فروش تعداد از UH-1B/D به استراليا و نروژ و فروش UH-1H به كانادا و نيوزيلند ادامه يافت .المان 325 فروند UH-1D را تحت امتياز توليد كرد و تايوان نيز 118 فروند UH-1H را در كشور در دهه 70 و80 توليد كرد. كانادا نيز همين بالگرد را در كشور خود با نام CH-118 توليد و تركيه 55 فروند از ان را از بل تحويل گرفت.ژاپن در كمپاني فيجي 90 فروند UH-1B و 50 فروند UH-1H را در كشورش ساخت و حتي پا را اين فرا تر نهاد و دست به توليد نمونه بهسازي شده هيويي زد كه با نام UH-1J شناخته مي شود و از موتور بهسازي شده T53-L-703 با توان1800 اسب بخار ،نمايشگرهاي  رنگي در درون كابين،دوربين ديد درشب استفاده مي كرد.كمپاني فيجي 78 فروند از اين مدل را بين سالهاي 1993 تا 1998 تحويل ارتش ژاپن داد.ايران نيز مي خواست در كنار توليد 150 فروند بل214A ديگر دست به توليد بل412ST بزند كه اين طرح بعد از انقلاب لغو شد . هيويي و خانواده ان(بل204،205،212،214،412)در بيش از 50 كشور جهان به خدمت گرفته شد.با وجود اين بزرگترين برنامه توليد هيويي و خانواده ان (مي توان گفت هيويي و پسران) در كشور ايتاليا توسط كمپاني اگوستا انجام شد كه بالگردهاي توليدي اين كمپاني نه تنها در ايتاليا بلكه در بسياري ديگر از كشور به خدمت گرفته شد.اگوستا از سال1961 دست به توليد بالگردهاي بل 205 و204 زد و انها را به بيش از 19 كشور جهان صادر كرد. كمپاني اگوستا نه تنها اين بالگردها را مانند مدلهاي توليدي در بل ساخت بلكه پا را فراتر نهاد و دست به توسعه مدلهاي جديد نيز زد.براي نمونه تلاش براي توليد UH-1Hبا موتور انگليسي رولز رويسH1200 با توان 1200 اسب بخار كه البته به توليد انبوه نرسيد.ولي ديگر تلاشهاي اين كمپاني بسيار موفقيت اميز بود.براي نمونه ارائه نمونه ضد كشتي و ضد زير دريايي بل204 كه در اگوستا توسعه پيدا كرد با نام AB204AS(تمامي بالگردهاي توليد بل امريكا در اول خود حرف B و توليدي اگوستا دو حرف AB را دارند) كه داراي يك رادار جستجو،سونار و تجهيزات كشف زير دريايي و اژدر بود اشاره كرد.اين بالگرد به غیر از نيروي دريايي ايتاليا در نيروي دريايي كشورهاي اسپانيا و تركيه نيز به خدمت گرفته شد .همچنين اگوستاي ايتاليا دست به توسعه مدل ضد كشتي و ضد زير دريايي بالگرد 212 با نام AB212AS ضد(AS مخفف دو عبارتAnti-Submarine و Anti-Surface Vessel مي باشد)كه ان نيز داراي تجهيزات سونار و بر روي سقف كابين يك دستگاه رادار ASQ-18 كه در درون يك جعبه مانند بر روي سقف كابين نصب شده .اين مدل مي تواند انواع موشكهاي ضد كشتي ايتاليا مارت و انگليسي سي اسكاي و انوع اژدرهاي MK44-46را با خود حمل كند. همچنين توليد انواع مدلهاي نظامي و غیر نظامي بل212 و 412 از جمله محصولات اين كمپاني بوده است.412 گيفر مدل مسلح 412 از اين كمپاني مي تواند راكت،سلسل12.7 ميليمتري و موشكهاي ضد تانك تاو را با خود حمل كند.

گرداوری:عبدالحمید تارخ

چاپ شده در ماهنامه جنگ افزار شماره  22

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن