ایران

اوژن سپرافسانه ایی خشاتریا

اوژن سپرافسانه ایی خشاتریا

نویسنده :فرج اله احسانی

عکس تزیینی است

خشاتریا الهه جنگ ایرانیان خدای جنگ آور بود،  به ایرانیان فنون نبرد و ساخت جنگ افزار می آموخت و به آنها یاد می داد که در برابر مهاجمان چگونه از خود دفاع کنند.

جزیره خارک، جزیره‌ای در ۳۸ کیلومتری ساحل ایران در خلیج فارس از توابع استان بوشهراست که دارای هشت کیلومتر طول (شمال- جنوب) و چهار کیلومتر عرض است .

خارک یکی از پایانه های استراتژیک صدور نفت ایران بوده وهست که 90 درصد نفت خام ایران از طریق این جزیره در زمان جنگ صادر می شده است.

با آغاز یورش نیروهای بعثی در شهریور 1359 به میهن عزیزمان ،خارک همیشه یکی از اهداف مهم حملات هوایی رژیم بعث بود و با ثبت بیش از 2800 حمله به خارک به طور میانگین در طول هشت سال دفاع مقدس هرروز یک حمله راتجربه کرده است.عراق پیش بینی کرده بود قادر است با بمباران جزیره خارک و تاسیسات نفتی ، شریان حیاتی اقتصاد ایران را قطع کند ولی با دفاع جانانه دلیرمردان پدافندهوایی در خارک این پیش بینی هرگز محقق نشد.

در سالهای آغازین جنگ ،عراق با هواپیمای MIG.23 و SU.22 ملقب به فیتر این حملات را انجام می داد ، اما در مقابل پدافند قدرتمند هاوک وپشتیبانی تامکت ها و فانتوم های ایران خسارتهای بسیاری را متحمل گردید. با ادامه جنگ عراق دست به اجاره سوپراتانداردهای فرانسوی وموشک های اگزوست زد وبا دست و دلبازی متحدان خود به میراژهای F.1 پیشرفته مجهز به موشک های لیزری AS.30L و غلاف های نشانه گذاری اطلس وغلاف های اخلال گر الکترونیکی دست یافت.در سال ششم جنگ مقارن با سال 1364 عراق آزادانه به هر سلاحی از شرق و غرب و با دلارهای اهدایی دسترسی داشت.

در این طرف علی رغم  جانفشانی های خلبانان و پرسنل فنی ،با طولانی شدن جنگ و فرسودگی ناوگان نیروی هوایی و احتیاج مبرم به تعمیرات اساسی و کمبود مهمات و قطعات حساس و مورنیاز تعمیراتی ، امکان پوشش همه جانبه هوایی و تعداد زیاد مقدورنبود.اگرچه هرگز قطع نگردید.

در واحدهای سامانه موشکی هاوک این وضع وخیم تر بود.تقویت کننده های لامپی« کلایسترون» و آشکار ساز«توایترون» که ازحساسترین قطعات بودند ونقشی اساسی در ضریب توفیق این سامانه ها برعلیه هواپیماهای عراقی ایفا می کردند ، به سختی قابل خریداری بودند وهیچ کشوری حاضر نبود آن را در اختیار ایران قرار دهد.

در چنین شرایط سختی فرماندهان سوالی را مطرح کردند، چگونه می توان خارک را از شلیک انبوه انواع موشک های راداری و لیزری مصون نگه داشت. بعد از بحث های فراوان تنها به یک جواب رسیدند. ایجاد یک سپر قدرتمند .

سپر اوژن

در چنین جوی نیروهای ارتش و جهاد سازندگی به طراحی روش های جدیدی برای دفاع از خارک روی آوردند وبا ارایه ابتکارات نوآورانه سعی نمودند تا حدودی کمبود ها را کم اثرتر نمایند.یکی از این طرح ها که در همکاری با صنعت نفت بوجود آمد کاهش انعکاس راداری تاسیسات نفتی بود.بدین منظور با قرار دادن لاشه کشتی هایی که صدمه دیده بودند بصورت حایل بین خارک و جنگنده های عراقی از وارد شدن صدمات بیشتر جلوگیری کردند.این راهکار ساده بسیار موثر واقع گردید ودر ادامه با نصب صفحات فلزی بزرگ بروی این شناور های ثابت موشک های گران قیمت اگزوسه و لیزری عراق کم اثرتر شد و گواه آن برخورد 20 فروند ازاین موشک ها به یکی از این کشتی ها در مدت کوتاه بود. این ابتکار آنچنان موثر بود که با وجود اطلاع عراقی ها ازاین سپر اما کاری ازپیش نمی بردند.

فرماندهان بعث که مایوس شده بودند به این نتیجه رسیدند که حمله به کاروان نفتکش های خارج شده از خارک موثرتر است اگر چه هواپیماهای ایران همیشه آنهارا اسکورت می نمودند. با این تغییر تاکتیک عراقی ها بازهم نیروهای خلاق ایران با توجه به موفقیت این طرح در ادامه این صفحات منعکس کننده را بروی تعدادی از نفتکش هایی که در رفت آمد بودند نصب نمودند.

به مرور زمان سپر اوژن نیز ارتقا پیدا نمود وبا ساخت صفات منعکس کننده چرخنده با نیروی باد و در ادامه باقراردادن آن بروی سطوح شناورآنرا متحرک نمودند.

اگرچه امروز نمی توان درباره ارتقاهای  سپر اوژن که بعد از جنگ انجام گرفته است اظهار نظر نمود اما با مجهز نمودن سپر اوژن به اخلال گرهای الکترونیکی و فرستندهای پرتوهای لیزری و مادون قرمز واخلال گرهای GPS  که  بروی صفحات نصب شده است پیش ازپیش آن را نیرومند می سازد. با در نظر گرفتن این که نیروی الکتریکی برای شارژ باتری این سامانه ها و نیروی متحرکه شناور از نیروی باد تامین می شود بنابراین محدودیت و هزینه نگهداری کمتری را دارد و اگراین نکته را که بدون سرنشین و کنترل از راه دور می باشد را در نظر بگیریم . می توانیم یقین پیدا کنیم که در قرن 21 نیز اوژن سپری قدرتمند در مقابل مهاجمان سرزمین ایران باقی بماند.

امروز وقتی به خارک سفر می‌کنیم، حضور کشتی‌ها کنار اسکله و روی آبهای اطراف و صدای امواجی که بر ساحل می خورد ، زمزمه ما ترانه ای است از آن دوران آتش و خون ، سخت ، ولی    پرشکوه و خاطرات زنان و مردانی بزرگ که خود تبدیل به الهه هایی افسانه ایی شدند.

یاد و نامشان گرامی باد.

سئوالات و نظرات خود را می توانید  با مدیریت سایت با ایمیل jangaavaran@YAHOO.COM  در میان بگذارید

…………………………………………………………………………………………….

منابع :

8 سال جنگ تحمیلی در آسمان /ماهنامه صنایع هوایی

Iran-irag war in the air  / نویسنده تام کوپر

http://sangarsazan.ir /کانون سنگرسازان بی سنگر

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن