مینا گلرو
بزرگترین هواپیمای مسافربری حال حاضر موجود در خطوط هوایی میباشد که در دسته هواپیمای مسافربری پهن‌پیکر، جا میگیرد
این غول مسافربری دارای چهار موتور و دو طبقه است، که توسط شرکت اروپایی ایرباس طراحی و ساخته شده‌است
و یک هواپیمای بین قاره ای بحساب می آید
ای۳۸۰ دارای بال‌هایی است که در قسمت پائین بدنه نصب شده‌اند و دارای زاویه ای با کمی پسگرایی میباشد و بالها اندکی متمایل به عقب هستند و چهار موتور توربوفن هواپیما بر روی بالها نصب میباشد
قسمت ارابهٔ فرود هواپیما، مشتمل بر ۲۲ عدد چرخ است، که نحوهٔ چینش و جاگذاری آنها، مشابه چرخ‌های بوئینگ ۷۴۷ و بوئینگ ۷۷۷ میباشد
این نوع طراحی در قسمت ارابهٔ فرود ، ویژه هواپیماهای غول پیکر میباشد و جهت سهولت در فرود و پرواز این هواپیماها و با باندهای فرود در فرودگاه‌های بزرگ، هماهنگ میباشد
از مشکلات بخدمت گرفتن این کلاس از هواپیماها جثه بزرگ و طول باند زیادی که هواپیما قبل از بلند شدن جهت خزش روی باند به آن نیازدارد و همچنین مساحت عظیم بال‌های هواپیما میباشد که هواپیما را نیازمند به باندها های طولانی و فرودگاه‌های بزرگ مینماید و فرودگاه میزبان را مجبور میسازد که عرض باندهای خود را افزایش دهند تا دو هواپیمای ای۳۸۰ در کنار یکدیگر، بتوانند عبور نمایند. لذا تعداد فرودگاههایی که توان پذیرایی و پرواز دادن این هواپیماها را دارند زیاد نیست…
با این حال از مزایا و ویژگی های برجسته این کلاس از هواپیماهای مسافربری توان حمل مسافر بالای آن است به ویژه ایرباس ای۳۸۰ توانایی جابجایی شمار زیادی مسافر دارد و کاربرد آن در سفرهای بین‌المللی و مسافت‌های طولانی است
چیدمان صندلی در ایرباس ۳۸۰ در مدل استاندارد بالغ بر ۵۲۵ نفر است و در مدل اقتصادی این گنجایش تا ۸۵۳ نفر نیز، قابل گسترش میباشد
علی‌رغم ابعاد عظیم این هواپیما، ای۳۸۰ بر اساس استاندارد هواپیماهای پهن پیکر قاره پیما و براساس ابعاد عرف و استوانه‌ای شکل، همانند بوئینگ ۷۴۷ ساخته شده و بدنهٔ آن، تنها اندکی از بوئینگ ۷۴۷ پهن‌تر است
طراحی و تولید
داستان طراحی و ساخت ایرباس ای ۳۸۰ به اواسط دهه ۹۰ میلادی برمیگردد
شرکت اروپایی ایرباس در رقابت با بویینگ ساخت ایرباس ای۳۸۰ را در سال ۱۹۹۶ با پروژه‌ای به‌نام ای۳ایکس‌ایکس آغاز نمود و در سال ۱۹۹۸ بصورت رسمی ساخت هواپیمای پهن پیکر خود را به جهانیان اعلام و اقدام به بازاریابی ان نمود و این هواپیما شناسانده شد
این هواپیما نخستین پرواز آزمایشی خود را در ۲۷ آوریل ۲۰۰۵ به صورت آزمایشی از شهر تولوز در فرانسه شروع نموده و به پرواز در آمد و پس از گذشت دو سال از تاریخ اولین پرواز آزمایشی در ۲۵ اکتبر ۲۰۰۷ عملیاتی شد و نخستین پرواز تجاری خود را آغاز نمود که از سنگاپور پرواز نموده و به مقصد سیدنی، و در این شهر فرود آمد و اولین پرواز تجاری این هواپیما بنام سنگاپور ثبت و برای شرکت هواپیمایی سنگاپور انجام شد
ایرباس A380 یک محصول اروپایی بوده که بخش های مختلف آن در کشورهای اروپایی تولید گردیده و در نهایت به کشور فرانسه انتفال داده شده و در سالن های مونتاژ ایرباس در فرانسه مونتاژ میگردد
بالها و موتور آن در انگلیس ، قسمت‌های بدنه و دم در آلمان و اسپانیا ساخته شده و اسمبلاژ نهایی در کشور فرانسه صورت میگیرد
برخی متخصصین این مدل را نماد و سمبل قدرت اقتصادی اروپا خصوصا در بخش هوا،فضامیدانند
از نظر تجهیزات رفاهی برای مسافران و خدمه A380 سیستم سرگرمی حین پرواز حیرت انگیزی دارد: روی چرخ دماغه و بالای دم هواپیما دوربین‌هایی تعبیه شده‌اند که می‌توانید به وسیله آنها منظره‌ای شگفت انگیز از دنیای زیر پایتان را تماشا کنید.همچنین صندلی ها مجهز به سیستم های صوتی و تصویری میباشند و هواپیما از اخرین فن اوری های موجود جهت فراهم نمودن رفاه مسافران در حین پرواز استفاده مینماید تا با توجه به مسافت های طولانی مسافر دچار کسالت و خستگی نشود
هواپیماهای A380 دارای ۲۴/۱ متر ارتفاع، ۸۰ متر عرض و ۷۲/۷ متر طول هستند وزن این هواپیمل نیز به ۵۹۰ تن می‌رسد.
هواپیماهای سفارشی A380 مخصوص ایرلاین امارات، در بخش فرست کلاس یک قسمت دوش بسیار لوکس و یک سالن خصوصی نوشیدنی دارند
در بخش بدنه ۲۲ درصد از ایرباس از پلاستیک تقویت شده با کربن فایبر ساخته شده؛ هر چند طراحان ۸۵ درصد از هواپیما را از مواد قابل بازیافت ساخته‌اند
هر ایرباس A380 بیش از ۲۰۰ میلیون پوند ارزش دارد
در بخش خدمات دهی به مسافران در شرکت لوفت هانزا ۲۱ مهماندار در A380 کار میکنند که در ۵ گروه مجزا خدمات رسانی کرده و از اخرین تکنولوژی ها و سیستمهای روز بهره برده و هر کدام سیستم کامپیوتری خاص خود را دارند. در این هواپیما برای مهماندارها نیز خدمات رفاهی خاصی در نظر گرفته شده و این خدمه از استراحت گاهی مخصوص به خود برخوردارند که از ۸ تخت تشکیل شده و زیر قسمت آشپزخانه در پشت هواپیما قرار گرفته است
ایرباس A380 توسط دو خلبان پرواز میکند هواپیما پرواز بسیار کنترل پذیر بوده و پرواز بسیار مطلوبی میدهد و در واقع تفاوتی بین پرواز ۳۰ مسافر با ۵۲۶ مسافر وجود ندارد. این هواپیما بسیار راحت هدایت شده و بر خلاف وزنش ویژگی‌های کنترلی آن به یک هواپیمای کوچک شباهت دارند. خلبان‌ها می‌توانند در پروازهای طولانی در یک استراحت گاه پشت کاک پیت اندکی بخوابند و نفر دوم کنترل هواپیما را به دست بگیرد.داخل هواپیما بسیار آرام و ساکت بوده و نسبت به سایر هواپیماها نیاز شما را برای استفاده از هدفون‌های کاهش نویز برای لذت بردن از یک فیلم یا موسیقی برطرف میکند…
ایرباس ای ۳۸۰ برای مسیرهای پر رفت و آمد و همچنین مسافت های طولانی هواپیمای بسیار ایده آلی میباشد
همانگونه که گفته شد از مزایای این هواپیما توان جابجایی تعداد بالایی مسافر و بار و همچنین امکانات فوق العاده رفاهی آن است
ولی در مقابل هم دارای معایبی میباشد این هواپیما فوق العاده غول پیکر میباشد و تعداد محدودی فرودگاه در دنیا از توانایی سرویس دهی و استانداردهای لازم جهت میزبانی این هواپیما برخوردارند
همچنین از نظر اقتصادی برای مسیر های کم مسافر و همچنین پروازهای کوتاه گزینه ایده آلی نیست
همچنین تعداد ایرلاین ها و خطوط هوایی که قادر به پرداخت بها و هزینه های عملیاتی نگه داشتن این هواپیمای گرانقیمت هستن نیز خیلی زیاد نیست
ایران هم بعد از برداشته شدن تحریم ها در مذاکراتی که انتقادات زیادی به آن شده بود با ایرباس جهت نوسازی ناوگان خطوط هوایی قصد خرید و بخدمت گیری این هواپیما را داشت اما مسئله اینجا بود که تنها فرودگاه تهران از استانداردهای لازم جهت میزبانی و پرواز دادن این هواپیما برخوردار بود و ای ۳۸۰ تنها توانایی نشست و برخاست در فرودگاه تهران را داشت لذا در نهایت دولت از خرید این هواپیما منصرف شد.
ای ۳۸۰ توسط شرکت ایرباس و در رقابت با بوئینک ۷۴۷ طراحی گردید
پس از گذشت بیش از ۲۰ سال از ورود هواپیمای موفق بوئینگ ۷۴۷ به خدمت، شرکت هاو خطوط هوایی دنیا بدنبال هواپیمای پهن پیکر مجهز تر و پیشرفته تری بودن و نیاز به ساخت هواپیمایی جدیدتر و به‌روزتر احساس می‌شد ، که از پیشرفت‌های عمده در فناوری طراحی، مواد و روش‌های جدید ساخت استفاده نماید
لذا در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، سه شرکت بزرگ و قدرتمند در صنعت هوافضا یعنی مک دانل داگلاس ، بوئینگ و ایرباس وارد میدان رقابت شدند
شرکت هواپیماسازی ایرباس با طرح ای۳ایکس‌ایکس و بوئینگ با طرح ۷۴۷ایکس و مکدانل داگلاس نیز با طرح ام‌دی-۱۲۲ فعالیت خود را برای ورود به این بازار آغاز کردند
بزودی طرح ام‌دی-۱۲۲ پس از مدتی به علت شکست در بازاریابی توسط مکدانل داگلاس کنار گذاشته شد و پس از خریده شدن این شرکت توسط بوئینگ در سال ۱۹۹۷، عملاً مکدانل داگلاس از دور رقابت‌ها خارج شد.
و در نهایت دو شرکت بویینگ و ایرباس در کورس رقابت باقی ماندند
شرکت ایرباس برای ماندن در رقابت با بویینگ و بالابردن میزان شانس خود در مقابل این غول هواپیماسازی ایالات متحده پروژه‌ای۳ایکس‌ایکس را در ابتدا برای تولید هواپیمای غول‌پیکر جدیدی کلید زد که هزینهٔ عملیاتی‌اش ۱۵٪ درصد از هزینه‌های عملیاتی بوئینگ ۷۴۷-۴۰۰ کمتر باشد
در همین حال طرح ۷۴۷ایکس شرکت بوئینگ برای رقابت با ایرباس عبارت بود، از اعمال تغییراتی بر روی هواپیمای ۷۴۷ مدل ۴۰۰ که منجر به افزایش ظرفیت مسافر و کاهش هزینه‌های عملیاتی گردد
مطلب قابل ذکر اینکه بسیاری از مخاطبان و کاربران گرامی با شنیدن نام مک دانل داگلاس ناخوداگاه تولیدات این شرکت مانند هواپیماهای جنگنده فانتوم برایشان تداعی میگردد و این شرکت را در ضمینه ساخت هواپیماهای جنگنده موفق میدانند حال اینکه شرکت مک دانل همانقدر که در ساخت هواپیماهای مدرن و مشتری پسندی مانند فانتوم ، ایگل یا هورنت تبحر داشت همانقدر نیز در ساخت هواپیماهای تجاری و ترابری صاحب نام بود و رقیب اصلی کمپانی بویینگ بحساب می آمد و بارها موفق به شکست بویینگ در مناقصه هواپیماهای ترابری شد همچنین این شرکت ساخت هواپیماهای مسافربری بسیار موفقی را در پرونده دارد که اینشالله در ادامه بررسی و معرفی هواپیماهای مسافربری و در قسمت های آینده بصورت جامع معرفی خواهند شد
شرکت ایرباس برای رقابت با شرکت بوئینگ با طرح ۳ ایکس ایکس وارد رقابت گردید
هدفگذاری شرکت ایرباس برای پروژه‌ای۳ایکس‌ایکس در ابتدا تولید هواپیمای غول‌پیکر جدیدی بود، که هزینهٔ عملیاتی‌اش ۱۵٪ درصد از هزینه‌های عملیاتی بوئینگ ۷۴۷ سری ۴۰۰ کمتر باشد که در حال خدمت در شرکت های مسافری بود کمتر باشد
در همین حال مهندسان شرکت بوئینگ نیز طرح ۷۴۷ایکس را ارائه نمودند در طرح جدید شرکت بوئینگ برای رقابت با ایرباس شامل اعمال تغییراتی بر روی هواپیمای ۷۴۷ مدل ۴۰۰۰ که منجر به افزایش ظرفیت مسافر و کاهش هزینه‌های عملیاتی گردد برتری طرح شرکت بوئینگ این بود که در واقع یک ارتقا و بهسازی بر روی بویینگ ۷۴۷ بود و در بخش تحقیقات و طراحی صرفه جویی بسیار بالایی برای بویینگ داشت که در نهایت قیمت محصول تولیدی کاهش میافت در واقع هر دوشرکت اولویت اول خود را کاهش قیمت تمام شده محصول تولیدی گذاشته بودند که این کاهش قیمت برای بویینگ با کاستن از هزینه طراحی سعی در کاهش قیمت داشت و ایرباس نیز با استفاده از تجهیزات و مواد بکار رفته در ساخت هواپیما و استفاده از آخرین فن آوری های روز برای کاهش هزینه ها بود
برنامه بویینگ در بخش طراحی برای کاهش هزینه‌های پژوهش و طراحی ، استفاده از طرح بال‌های موجود ۷۴۷، کابین خلبان و طراحی داخلی هواپیمای براساس بوئینگ ۷۷۷ بود
برنامه بوئینگ برای پیشبرد طرح ۷۴۷ایکس با موفقیت چندانی همراه نبود زیرا طرح جدید بوئینگ خیلی تفاوتی با مدلهای پیشین نداشت
نه به اندازه‌ای که شرکتهای هواپیمایی را به سرمایه‌گذاری روی آن ترغیب نماید. به این ترتیب بوئینگ در سال ۲۰۰۱ پروندهٔ طرح ۷۴۷ را برای همیشه بست و فعالیت‌های شرکت را، بر روی دو طرح متمرکز کرد: بهینه‌سازی بوئینگ ۷۴۷-۴۰۰ و پژوهش روی ساخت هواپیماهای کوچک‌تر با بُرد بلند که نهایتاً به ساخت هواپیمای بوئینگ ۷۸۷ منجر شد و عملا بوئینگ نیز مانند مک دانل از گردانه رقابت خارج گردید و ایرباس همچنان با طرح ۳ ایکس ایکس مانده بود
بحران مالی جنوب شرق آسیا در اواخر دهه ۱۹۹۰ برای ایرباس که طرح جدید آن هنوز در مرحله طراحی اولیه بود و قابلیت اعمال تغییرات را داشت یک امتیاز بحساب می آمد
مشکلات شدید مالی ایرلاینهای کشورهای شرق آسیا که از مشتریان عمده هواپیماهای مسافربری پهن پیکر بحساب می آمدند شرکت ایرباس را وادار کرد که برای ترغیب شرکت های مسافربری به سفارش طرح جدید خود که هنوز روی کاغذ بود ، طرح ای۳ایکس‌ایکس را به نحوی تغییر دهد، که هزینه‌های عملیاتی آن تا ۲۰٪ درصد کمتر از هزینه‌های عملیاتی بوئینگ ۷۴۷ سری ۴۰۰ باشد، تا شرکتهای هواپیمایی را تشویق کند ، که برای صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری بسمت استفاده طرح ایرباس رو بیاورند
طرح نهایی ایرباس منجر به تولید نخستین هواپیمای مسافربری کاملاً دو طبقه شد که از طیف گسترده ای از آخرین فن آوری های موجود بهره میبرد
این هواپیما برای خریداران دارای مزایایی چون کاهش قابل ملاحظه مصرف سوخت استفاده از فناوریهای جدید در ساخت مواد کامپوزیت پیشرانه‌های مدرن و کاهش هزینه‌های نگهداری، نسبت به هر صندلی، برخوردار بود….
طرح نهایی ای۳ایکس‌ایکس که تولید شد در نهایت به‌ای۳۸۰ تغییر نام دادکه یک غول مسافربری دو طبقه میباشد
ای۳۸۰ که بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است در حالت استاندارد با گنجایش ۵۵۵ صندلی ( در حالت اقتصادی بیش از ۸۰۰ صندلی میتوان نصب نمود) و با بردی معادل هشت هزار ناتیکال مایل بدون توقف، برای نخستین بار در آوریل ۲۰۰۵ به پرواز در آمد
این هواپیما در سال ۲۰۰۲ وارد مرحله تولید انبوه شد و تولید اولین نمونه تجاری هواپیمای ایرباس ای۳۸۰ از ماه مه سال ۲۰۰۴ آغاز شد
اولین پرواز این هواپیما نیز چندی بعد، با موتورهای رولزرویس بریتانیایی انجام پذیرفت و از اواخر سال ۲۰۰۷ وارد خدمت ناوگان هوایی شرکت هواپیمایی سنگاپور و سایر شرکتهای سفارش دهنده گردید…
ایرباس 380 را میتوان بسته به سفارش مشتری به دو موتور تجهیز کرد.یکی موتور جی پی7000 که توسط جنرال الکتریک و پرات اندوتین به شکل خاص برای این هواپیما ساخته شده و دارای 81500 پاوند رانش است و دوم موتور ترنت 900 ساخت رولز ریس انگلستان که ان نیز به شکل خاص برای 380 ساخته شده و دارای 800000 تا 840000 پاوند رانش است .هر دو این موتور قابل نصب روی این پرنده هستند اگرچه نسخه جی پی7000 مشتری بیشتری داشته است.هواپیمای میتواند بسته به کلاس تا864 مسافر حمل کند. در حالت کاملا اقتصادی یعنی بدون داشتن بخش ویژه میتواند 864 مسافر را حمل کند که شامل سه ردیف صندلی می شود که در دو طرف سه صندلی و در وسط نیز چهار صندلی قرار میگیرد ولی به شکل معمول دارای چهار کلاس است که برخی کلاسها ان دارای 544 مسافر میتواند حمل کند .در کلاس های ویژه در هر ردیف بین سه تا شش صندلی قرار دارد
هواپیما میتواند به سرعت 1020 کیلومتر بر ساعت برسد البته در شرایطی که مسافری نداشته باشد ولی در حال اقتصادی 905کیلومتر بر ساعت سرعت دارد. هواپیما دارای ده مخزن سوخت برای سوخت داخلی است که هشت تایی انها در بال و دوتا درون بدنه است و در مجموع میتواند 323,545 لیتر سوخت حمل کند که با بار کامل برد ان 15100 کیلومتر است البته نسخه باربری با نام ایرباس 380 اف میتواند 150 تن بار را تا 10400 کیلومتری حمل کند. از نظر توانایی این نسخه از بوئینگ 747 اف توان بیشتری دارد
کابین خلبان به رو کابین تمامی ارباسها فاقد فرمان سنتی است و از دو استیک هدایت در دو طرف کابین بهره میبرد و دارای ده نمایشگر رنگی چند منظوره در کابین است و اکثر مدلها به شکل سفارش دارای اچ یو دی است.380 اولین بار از برخی از فناوریهای جنگنده های مدرن جهان استفاده کرده بریا نمونه از رایانه هدایت مشابه اف22 و یا رایانه محاسبه گر مشابه رافال استفاده می شود
تاکنون337 فروند از این هواپیما سفارش داده شد.در واقع این سرنوشیت گریبانگیر بوئینگ747 سری8 نیز شده است که دلیلش این است که دو موتورهای چون بوئینگ 787 و یا ایرباس 350 با دو موتور دارای برد و ایمنی معادل این چهار موتورها بوده از طرفی مصرف سوخت و هزینه کمتری دارند. اگرچه 747 و 380 مسافر بیشتری حمل میکنند ولی اکثر شرکتهای نیازی به چنین هواپیماهای بزرگی ندارد زیرا مسیری با این تعداد مسافر برای انها وجود ندارد و یا دست کم می تواند با دو پرواز در دو ساعت متفاوت میزان مسافر کی با یک پرواز میتواند برد را حمل کرد بدون اینکه به مسافر بر سر ساعت پرواز و وقت پرواز فشار اورد. خطوط هوایی امارات با سفارش 162 فروند بزرگترین مشتری این هواپیما در جهان است
