بزرگترین بالگرد ترابری جهان بالگرد میل26 تی2 ساخت روسیه

آشنایی با غول ترابری بالگردی روسیه

میل Mi-26T2

نویسنده : سینا نوریخانی

بالگرد ترابری سنگین و چند منظوره میل 26 که در ناتو با نام حلقه نور یا هاله (Halo) شناخته میشود حاصل کار بهترین دانشمندان، طراحان و متخصصین صنعت هوایی شوروی و پس از آن روسیه است، پروژه ای که در صنایع میل مسکو کلید خورد و تولید انبوه آن توسط صنایع روستورتول صورت پذیرفت. میل 26 که در حال حاضر بزرگترین بالگرد تولیدی جهان و قوی ترین بالگرد ترابری عملیاتی از نظر توان حمل محسوب میشود در چهار چوب پروژه ای جهت جایگزینی بالگرد های میل 6 و میل 10 و به منظور ارائه توان حملی تا 2 برابر بالگرد های موجود و رقیب ارائه گردید.

نمونه اولیه این بالگرد در سال 1977 پرواز کرد و اولین نمایش عمومی آن در غرب در جریان نمایشگاه هوایی 1981 پاریس صورت پذیرفت. در سال 1982 اولین اسکادران از این بالگرد تحویل یگان های پروازی شوروی شد در حالی که عملیاتی سازی کامل آن تا سال 1983 به طول انجامید. اولین مشتری خارجی این بالگرد کشور هند بود که در سال 1986 آن را سفارش داد و تا امروز بیش از 12 کشور این بالگرد را خریداری کرده اند. در طول توسعه این بالگرد، نقاط عطفی وجود دارد که به صورت زیر و در یک قالب خلاصه شده قابل بیان است :

• اولین پرواز نمونه تولید انبوه بالگرد در 24 اکتبر سال 1980
• ثبت 14 رکورد جهانی توسط بالگرد میل 26 در سال 1982 از جمله در توان حمل، انتقال یک محموله 10 تنی با حمل داخلی با پرواز تا ارتفاع 6400 متری، انتقال یک محموله 15 تنی به صورت حمل داخلی تا ارتفاع 5600 متری و رکورد حمل محموله 25 تنی تا ارتفاع 4100 متری
• در سال 1983 نمونه تجاری این بالگرد بر اساس نمونه نظامی به ساخت رسید و در سال 1985 تولید انبوه این نمونه تحت مدل Mi-26T آغاز گردید.
• در سال 2011 نسل جدید و نمونه ارتقا یافته صادراتی این بالگرد تحت عنوان میل Mi-26T2 اولین پرواز خود را با موفقیت به انجام رساند و دو سال بعد در سال 2013 قرارداد بزرگی برای تامین این بالگرد منعقد گردید.
• در سال 2014 تست های نهایی مدل T2 در صنایع میل مسکو صورت پذیرفت و در 25 نوامبر همان سال تولید انبوه این مدل رسما آغاز گردید. امروزه این مدل به عنوان جدیدترین نمونه قابل ارائه به صورت صادراتی مطرح است.

بالگرد میل 26 تی 2 از قابلیت حمل بی نظیری در میان بالگرد های ترابری موجود برخوردار است. این بالگرد جهت حمل تجهیزات و ادوات خودکششی (اعم از شنی دار و چرخ دار) و کششی (فاقد توان انتقال مستقل و خود اتکا) تا بیشینه وزن 20 تن در محفظه حمل داخلی و یا در آویزگاه خارجی بدنه برخوردار است. برخلاف ابعاد بزرگ و توان حمل بالا، این بالگرد برای تعمیر و نگهداری نیازی به زیرساخت و تجهیزات ویژه ندارد و همچون دیگر بالگرد های ترابری با تجهیزات و امکانات معمول قابل نگهداری است. این بالگرد از نظر توان حمل با هواپیمای ترابری تاکتیکی سی 130 قابل مقایسه است و امکان انتقال محموله هایی بزرگتر از ابعاد خود را دارد.

کاربری های قابل ارائه

در هنگام ساخت این بالگرد نسبت به ارائه توانایی های ویژه جهت کاربری شبانه روزی در شرایط آب و هوایی مساعد و نامساعد توجه ویژه ای شده است. بالگرد میل 26 تی 2 با برخورداری از سیستم های ناوبری و پروازی دیجیتال و تجهیزات ارتباطی مدرن و به روز، قابلیت پرواز خودکار در طول شب و روز و در شرایط آب و هوایی مختلف را دارد. توان حمل بی نظیر، محفظه بار بزرگ، قابلیت های چند منظوره و اطمینان پذیری بالای این بالگرد، میل 26 تی 2 را به گزینه ای مناسب برای استفاده در کاربری های مختلف تبدیل کرده است. گزینه های کاربری قابل ارائه عبارتند از :

• حمل انواع محموله و بار در محفظه داخلی بار و یا به صورت آویزان از آویزگاه بیرونی بدنه (جرثقیل هوایی)
• اطفاء حریق
• سوخترسانی
• آمبولانس هوایی/ امداد هوایی
• تخلیه اضطراری مردم در جریان حوادث و بلایا

این بالگرد از فضای حمل بار داخلی بزرگی برخوردار است، طول این بخش از بالگرد 12.1 متر، عرض آن 3.25 متر، ارتفاع آن 3.17 و در نهایت حجم بارگیری آن 120 متر مکعب است. با چنین حجم و فضایی، امکان حمل انواع بار و محموله در درون بالگرد و نصب و حمل انواع تجهیزات و سیستم ها وجود دارد، نتیجتا کاربری هایی که میتوان برای این بالگرد در نظر گرفت حتی بیش از آن چیزی میتواند باشد که سازنده آن عنوان کرده است (منطبق با نیاز ها و الزامات کاربر یا خریدار).

سیستم بارگیری مکانیزه تعبیه شده در بالگرد که شامل دو وینچ و جرثقیل سقفی است، قابلیت بارگیری محموله های فاقد قابلیت حرکت مستقل یا محموله های کششی تا بیشینه وزن 5700 کیلوگرم را دارد. بارگیری محموله های متحرک از طریق رمپ و درب عقبی صورت میگیرد که این مسئله با کاهش ارتفاع بخش عقبی بدنه بالگرد از طریق تنظیم ارتفاع ارابه های عقبی تسهیل میشود. جهت بارگیری و تخلیه انواع پالت یا صفحه حمل بار، میتوان بالگرد را به تجهیزات خاصی مجهز کرد. این تجهیزات شامل 12 بخش از جمله ریل های انتقال در طول بدنه و نقاط اتصال کابل برای تثبیت پالت ها است.

قابلیت حمل خارجی یا اصطلاحا انتقال معلق محموله در بالگرد میل 26 مهمتر از قابلیت حمل داخلی این بالگرد است از این جهت که در حمل معلق در آویزگاه خارجی، امکان حمل محموله هایی با وزن استاندارد اما با ابعادی به مراتب بزرگتر وجود دارد. از جهت قابلیت بالای حمل خارجی، بالگرد میل 26 گزینه ای مناسب برای انتقال لوله و دکل های بزرگ برق در مناطقی با دسترسی محدود به حساب می آید. این بالگرد میتواند محموله هایی حتی بزرگتر از ابعاد خود بالگرد را حمل کرده و با دقت در محل لازم مستقر سازد. قابلیت استقرار دقیق از مهمترین موارد در حمل خارجی محموله توسط این بالگرد است که گزینه ای مناسب برای انتقال و استقرار انواع ساختارها و سازه ها محسوب میشود.

در عملیات اطفاء حریق

یکی از نقاط قوت بالگرد Mi-26T2 در اجرای عملیات اطفاء حریق است. توان حمل حجم بالایی از آب در کنار پرواز در ارتفاع بالا امکان به کارگیری این بالگرد در شرایط و محیط های مختلف را فراهم میکند. در جریان اطفاء حریق، بالگرد مذکور به سیستم حمل و تخلیه آب VSU-15A مجهز میشود که یک سبد اطفاء حریق/مخزن حمل و تخلیه آب قابل اتصال به آویزگاه بیرونی بالگرد است. اما ماموریت های قابل انجام توسط این بالگرد در جریان اطفاء حریق عبارت است از :

• اطفاء و مهار آتش سوزی در مناطق جنگلی و توندرا، جنگل های کوهستانی و پوشش های گیاهی در شیب های تند، استپ یا سبزدشت ها و موارد مشابه
• انتقال نفرات در کنار تجهیزات و ادوات چرخ دار و غیر چرخ دار اطفاء حریق به مناطق فاقد دسترسی جاده ای یا با دسترسی سخت
• مقابله با حریق در مناطق شهری و صنعتی

تجهیزات اطفاء حریق قابل نصب بر روی بالگرد شامل اجزای ذیل است :

• سیستم حمل و تخلیه آب VSU-15A همراه با مجموعه کنترلگر آن
• مجموعه کابل نگهدارنده و متصل کننده به آویزگاه خارجی
• سیستم جدایش اضطراری (برای رها سازی فوری کابل و سیستم تخلیه آب در مواقع لزوم)
• سیستم رادیویی به منظور ارتباط لحظه و بی وقفه خدمه با واحد های آتش نشانی حاضر بر روی زمین

اما قابلیت های این سیستم کدام است؟

• توان حمل تا حداکثر 15 متر مکعب آب (معادل 15000 لیتر)
• امکان تنظیم میزان آب برداشتی در بازه 7 الی 13.5 متر مکعب
• مدت زمان آبگیری مخزن به میزان 10 الی 15 ثانیه
• تخلیه مخزن در مدت زمان 1 ثانیه
• محدوده تحت پوشش آب به شرط تخلیه در سرعت 80 کیلومتر در ارتفاع 40 متری به میزان 12.8×330 متر

در عملیات سوخترسانی

از کاربری های مهم بالگرد میل 26 حمل مخزن و سیستم سوخترسانی است. این بالگرد قابلیت حمل مخازن سوخت با امکان حمل و انتقال انواع سوخت ها (از جمله گازوئیل، نفت سفید و سوخت جت) در کنار مخزن حمل مواد روان کار را دارد. سیستم سوخترسانی قابل حمل توسط بالگرد دارای چهار مجموعه است که عبارتند از :

• دو مجموعه شامل مخازن سوخت، تجهیزات پمپ و پنل کنترل
• دو مجموعه شامل سیستم توزیع و مدیریت انتقال سوخت

به طور کلی قابلیت های این مجموعه عبارت است از :

• مخازن سوخت با ظرفیت 14040 لیتر
• مخازن روان کننده با ظرفیت 1040 لیتر
• امکان حمل و انتقال انواع سوخت
• قابلیت انتقال همزمان سوخت به چند فروند هواگرد یا چند دستگاه خودرو (وجود حداکثر 10 کانال سوخت رسانی)
• امکان اتصال به سیستم سوخت رسانی بالگرد و افزایش قابل توجه برد عملیاتی آن

به عنوان آمبولانس هوایی/امداد و نجات پزشکی

بالگرد میل Mi-26T2 قابلیت حمل تا حداکثر 60 برانکار همراه با سه تیم امداد پزشکی را دارد و از این جهت امکان ایفای نقش کلیدی در امداد و نجات پزشکی در سطحی گسترده در جریان حوادث یا در زمان وقوع درگیری های نظامی را دارد. مجموعه برانکار های قابل حمل توسط بالگرد در سه ردیف و در حداکثر چهار تا پنج طبقه در درون محفظه بار بالگرد نصب میشوند.

قابلیت تخلیه اضطراری

این بالگرد امکان حمل 82 نفر در بیشینه مسافت 800 کیلومتر را دارد که توان قابل توجهی در تخلیه نفرات در شرایط اضطراری (در زمان وقوعه درگیری های نظامی یا بلایای طبیعی) محسوب میشود. به ویژه در زمانی که باند فرود مناسبی برای هواپیماها وجود ندارد یا فضای کافی فرود مهیا نیست، نقش بالگردی همچون میل 26 پر رنگ تر و مهمتر میشود.

در جریان یکی از تخلیه های اضطراری توسط سازمان ملل در آفریقا (درگیری در یکی از کشورهای آفریقایی) تعدادی در حدود 150 نفر توسط این بالگرد از مرگ ختمی نجات یافتند، میزانی تقریبا نزدیک به دو برابر ظرفیت حمل استاندارد بالگرد. حمل 82 نفر توسط بالگرد در شرایط متفاوتی قابل انجام است از این جهت که میتوان نفرات را به دو صورت ایستاده یا نشسته بر روی صندلی حمل کرد. برای این بالگرد صندلی های سبک وزنی ارائه شده که به صورت ماژولار یا قابل نصب و جداسازی طراحی شده اند. در زمان حمل نفرات میتوان این صندلی ها را در کف محفظه بار نصب کرده و پس از انجام عملیات آن ها را جدا نمود.

تجهیزات، زیر سیستم ها و ویژگی های کلی

سیستم ناوبری داخلی لیزری :

سیستمی طراحی شده برای تعیین مداوم پارامترهای پروازی و ناوبری با امکان انجام سه نوع ناوبری اینرسی، ترکیبی و ماهواره ای مبتنی بر سیستم های ناوبری ماهواره ای NAVSTAR/GLONASS

گیرنده ماهواره محور :

گیرنده ای برای تعیین پارامترهای ناوبری براساس سیگنال های ماهواره ای دریافتی در هر نقطه از زمین به صورت لحظه ای و بدون توجه به شرایط آب و هوایی

سیستم پروازی دیجیتال با کمک تجهیزات ناوبری و کمک پروازی :

• برای بهبود قابلیت کنترل و پایداری پروازی بالگرد
• اصلاح فرامین کنترلی اعمال شده از سوی خلبان و تثبیت زاویه ای خودکار در جریان پرواز
• کنترل خودکار پرواز بالگرد در تمام حالت های پروازی

سیستم هشدار تقرب به زمین :

سیستمی برای هشدار به خدمه در خصوص کاهش بیش از حد ارتفاع و وجود موانع و عوارض در مسیر پروازی که به منظور کاهش حوادث و جلوگیری از خطای انسانی در حین پرواز در ارتفاع پست طراحی شده است.

سیستم ارتباطی دیجیتال :

ارتباطات رادیویی در این بالگرد در یک مجموعه دیجیتالی یکپارچه و واحد فراهم شده که امکان انتخاب باند فرکاس رادیویی جهت برقراری ارتباط در حالت بهینه را دارد. این سیستم شامل سه ایستگاه رادیویی در باند های HF و VHF، پنج مجموعه ارتباط داخلی (جهت ارتباط خدمه در درون بالگرد)، ماژول ارتباطی یکپارچه دیجیتال، پنل های کنترل ترکیبی و یک سیستم اعلام.اخطار عمومی برای بخش محفظه بار بالگرد است.

سیستم هشدار ترافیک هوایی و اجتناب از برخورد :

سیستمی با قابلیت نظارت هوایی در برد 9 الی 11 کیلومتر در محیط اطراف بالگرد و بررسی احتمال برخورد با دیگر هواگرد ها

سیستم فرود به وسیله دستگاه (ILS) :

دستگاه تقرب زمینی که راهنمایی های دقیقی را در طول تقرب و نزدیک شدن به باند فرودگاه هنگام فرود برای بالگرد با استفاده از ترکیب سیگنال های رادیویی ارایه می نماید که در هنگام کاهش دید افقی به دلایل مه، باران، کولاک برف و هنگام پایین بودن ارتفاع سقف ابر برای فرود امن بالگرد کمک قابل توجه ای ارائه می کند.

دوربین های دید در شب برای خدمه :

به منظور انجام عملیات به صورت 24 ساعته و در تمامی طول شبانه روز، خدمه بالگرد میل Mi-26T2 دارای کلاه هایی مجهز به دوربین دید در شب با حسگر نسل سوم هستند که قادر به تقویت قابل توجه روشنایی تصویر در دید شبانه هستند. قابلیت هایی که این دوربین های دید در شب فراهم میکنند شامل موارد ذیل است :

• فرود و برخاست ایمن در شب از فرودگاه یا محل های فاقد امکانات روشنایی
• امکان پرواز شبانه در ارتفاع بسیار پایین از محدوده 50 الی 200 متری نسبت به سطح زمین
• انتخاب مکان مناسب برای فرود در طول پرواز شبانه
• امکان تشخیص اجسام و موانع از جمله خطوط برق، درختان و ………. در مسیر پرواز

ارتقای کابین و کاهش تعداد خدمه :

بالگرد میل Mi-26T2 مجهز به کابین شیشه ای یا اصطلاحا glass cockpit است که در آن به جای استفاده از نشانگر های عقربه ای و آنالوگ، از پنج نمایشگر چند منظوره دیجیتالی استفاده شده و صرفا تعدادی از نشانگرهای آنالوگ به عنوان پشتیبان (گزینه های استفاده در شرایط خاص و اضطراری) در کابین حفظ شده اند.پنل های کنترل کابین نیز به کلی تغییر یافته و نمونه های مدرن و دیجیتال جایگزین پنل های آنالوگ شده است. نتیجتا تا حد قابل توجهی از بار کاری خدمه کاسته شده و تعداد خدمه از 5 نفر در مدل های اولیه بالگرد به 3 نفر در مدل T2 کاهش یافته و به دنبال آن از هزینه عملیاتی بالگرد نیز کاسته شده است.

در بالگرد میل 26 تی 2 کابین همراه 1 متر از نمونه های قبلی این بالگرد بزرگتر شده و صندلی هایی برای سه تکنسین بارگیری، یک سرپرست بارگیری و یک مهندس پرواز در نظر گرفته شده، در کنار آن یک محفظه امن برای نگهداری سلاح و موارد قیمیتی خدمه تعبی شده است. جهت اطمینان از راحتی خدمه در محیط های سرد و گرم، سیستم تهویه مطبوع و سیستم گرمایشی در نظر گرفته شده که علاوه بر کابین، محفظه بار را نیز پوشش میدهد. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که تنها کابین خلبان بالگرد دارای مکانیسم تنظیم فشار هوا و از نوع کابین های تحت فشار است و چنین قابلیتی در بخش محفظه بار وجود ندارد.

تجهیزات دفاعی و حفاظتی :

از جمله مواردی که به عنوان یک گزینه انتخابی برای این بالگرد قابل ارائه است، نصب صفحات تقویت کننده زرهی بر روی بخش کابین جهت تامین حفاظت خدمه در برابر اصابت گلوله است که البته این گزینه تنها برای مدل های نظامی ارائه میشود. مورد دیگر امکان تجهیز بالگرد به سیستم اقدامات متقابل دفاعی موسوم به PRESIDENT-S است. این سیستم شامل اجزای ذیل میباشد :

• سیستم کشف پرتاب موشک
• اخلالگر اپتیکی و الکترونیکی
• واحد حافظه خارجی
• سیستم رهاسازی شراره یا Flare
• واحد کنترل مرکزی

در این سیستم در ابتدا از طریق کشف اثرات گرمایی ناشی از پیشرانه موشک ضد هوایی، نسبت به کشف تهدید و تشخیص سمت و جهت آن اقدام میشود و در نهایت مجموعه اخلالگر اپتیکی و الکترونیکی به منظور اخلال در سیستم هدایتی موشک فعال میگردد. در موشک های هدایت حرارتی، از طریق تابش یک پرتو لیزر به سمت کاونده حرارتی موشک، اخلال بر روی هدایت آن صورت میگیرد (اصطلاحا کاونده حرارتی کور میشود). در کنار مقابله فعال از طریق اخلالگرها، امکان فریب سیتسم هدایتی موشک های حرارتی از طریق رهاسازی شراره نیز وجود دارد. عملکرد دفاعی این سیستم مطلق نیست اما از طریق آن میتوان سطح بقاپذیری بالگرد به ویژه در برابر تهدیداتی همچون موشک های پدافندی دوش پرتاب را تا حد قابل ملاحظه ای افزایش داد.

مجموعه اخلالگر و پرتابگر شراره نصب شده بر کناره بدنه بالگرد میل 26

پیشرانه و قابلیت های پروازی :

بالگرد میل 26 تی 2 به دو دستگاه پیشرانه توربین گازی توربو شفت D-136-2 با توان خروجی 11400 اسب بخار است. میل 26 اولین بالگرد ترابری دنیا با پروانه اصلی 8 تیغه است که مجموع مساحت تیغه های آن به 804 متر مربع میرسد که در کنار دو پیشرانه نیرومند بالگرد، نیروی بالابر فوق العاده تولید میکند. برای درک بهتر این مسئله بد نیست مقایسه ای مابین میل 26 با بالگرد ترابری عمومی میل 171 داشته باشیم :

• توان موتور نزدیک به 5 برابر میل 171 (22800 اسب بخار در مقابل 4800 اسب بخار)
• مساحت تیغه های پروانه اصلی در حدود 2.2 برابر میل 171 (804 متر مربع در برابر 354 متر مربع)

بالگرد میل 26 قابلیت پرواز در ارتفاع بالا (محیط های کوهستانی) و در شرایط آب و هوایی گرم و خشک را دارد و از این جهت گزینه ای مناسب برای کاربری های خاص نظیر عملیات امداد و نجات و اطفاء حریق در کوهستان است. حفظ بیشینه توان حمل در ارتفاع بالا از مهمترین ویژگی های این بالگرد است. شماری از قابلیت های پروازی میل 26 تی 2 عبارت است از :

• بیشینه وزن برخاست : 56000 کیلوگرم
• وزن برخاست نرمال : 49600 کیلوگرم
• بیشینه سرعت : 295 کیلومتر بر ساعت
• سرعت پروازی معمول : 255 کیلومتر بر ساعت
• بیشینه برد پروازی (بدون مخازن سوخت اضافی) : 800 کیلومتر
• بیشینه برد پروازی (با 4 مخزن سوخت اضافی) : 1905 کیلومتر
• بیشینه ارتفاع پروازی : در حدود 4600 متر

میل 26 تی 2 برای ایران :

در ایران با در نظر گرفتن وسعت مناطق کوهستانی کشور و شرایط اقلیمی و با توجه به قابلیت های میل 26 در این دو حوزه، این بالگرد گزینه ای مناسب محسوب میشود. اما با در نظر گرفتن دیگر شرایط، بهره گیری از این بالگرد توسط ایران در دو بخش نظامی و غیر نظامی مسائل خاص خود را دارد که عبارت است از :

حوزه نظامی

• با توجه به اینکه ایران در حوزه ترابری سنگین نظامی از بالگرد های CH-47 شینوک بهره میبرد که این بالگرد ها در حدود نیم قرن سن داشته و از نظر استاندارد های سازنده و ایضا الزامات روز نمونه هایی منسوخ و از رده خارج محسوب میشوند و با در نظر گرفتن این مسئله که امکان تهیه این نمونه در مدل های جدید برای کشور میسر نیست، بالگرد میل 26 میتواند به عنوان جایگزین بخشی از ناوگان بالگرد های فرسوده شینوک ارتش مورد استفاده قرار گیرد. البته این نکته را میبایست در نظر گرفت که بالگردی همچون میل 26 تی 2 از قابلیت هایی به مراتب بیشتر نسبت به بالگرد های شینوک مورد استفاده ایران برخوردار است.
• بالگرد میل 26 از ظرفیت حمل مشابه هواپیمای ترابری سی 130 برخوردار است و در کنار این هواپیما میتواند قابلیت ترابری نظامی تاکتیکی ایران را به صورت قابل توجهی ارتقا بخشد. به ویژه در جایی که فرودگاه یا باند مناسبی برای فرود هواپیما وجود ندارد یا در تعریف دیگر نقطه دسترسی لازم فراهم نیست، استفاده از ظرفیت این بالگرد میتواند گره گشای کار باشد.
• امکان حمل زره پوش هایی در کلاس خودروهای رزمی پیاده نظام BMP و انتقال آن به نقاط مختلف کشور از جمله نواحی کوهستانی، ترابری نظامی در بخش بالگردی در نیروهای مسلح را به سطح جدیدی ارتقا میدهد که پیش از این میسر نبوده است. افزایش ظرفیت حمل به میزان دو برابر نسبت به بالگرد های شینوک، مزیت مهمی خواهد بود.

حوزه غیر نظامی

• استفاده در عملیات اطفاء حریق به ویژه در مناطق مرتفع و کوهستانی که برای اطفاء توسط هواپیما با خطراتی رو به رو است، از مهمترین کاربری های غیر نظامی میل 26 برای کشوری همچون ایران است. امکان حمل تا 15000 لیتر آب و اطفاء محدوده ای به وسعت 12.8×330 متر در هر بار آبگیری، قابلیتی ارزشمند است که به سادگی نمیتوان از آن عبور کرد
• قابلیت های میل 26 در دو حوزه تخلیه اضطراری و حمل مجروح به ویژه برای کشوری حادثه خیز همچون ایران که بلایای طبیعی در آن در فواصل زمانی کوتاه مدت تا میان مدت رخ میدهد، برای کشور بسیار سودمند خواهد بود. این بالگرد به صورت ویژه در زمان وقوع زلزله و نیاز به انتقال گسترده مجروحین آن هم از مناطقی که دسترسی جاده ای لازم فراهم نیست، میتواند گزینه ای کلیدی برای امداد رسانی باشد.

نقاط قوت

• توان حمل بالا از نظر وزن محموله
• فضای حمل بار داخلی با ابعاد بزرگ
• برد پروازی قابل قبول نسبت به وسعت کشور
• کاربری های گسترده
• توان پرواز موثر در نواحی مرتفع و کوهستانی در کنار تطبیق با شرایط آب و هوایی کشور و اقلیم های مختلف آن
• اثر بخشی بالا در هر دو حوزه نظامی و غیر نظامی (ارتقای ترابری تاکتیکی و توان امداد رسانی در حوادث و بلایا)
• وجود بیش از 10 کاربر در سطح دنیا و امکان تهیه قطعات و دریافت مشاوره فنی از کشورهایی به جز کشور سازنده

نقاط ضعف

• نبود تجربه در کاربری، تعمیر و نگهداری بالگرد ترابری در این سطح در کشور
• هزینه های بیشتر عملیات و نگهداری به نسبت بالگرد های موجود (که البته با توجه به تفاوت قابلیت ها منطقی است)