خودرو های مهندسی

خودروی مهندسی M-105 Catrpillar

خودروی مهندسی M-105 Catrpillar

مینا گلرو

شرکت کاترپیلار یکی از بزرگترین و در عین حال قدیمی ترین شرکت های تولید کننده ماشین آلات سنگین راهسازی است ، این شرکت طیف گسترده و متنوعی از خودروهای سنگین راهسازی را در لیست تولیدات خود دارد مانند لودر ، بولدوزر ، گریدر ، غلطک های سنگین خودکششی و …..
ویژگی برجسته تجهیزات تولید شده توسط کاترپیلار کیفیت بسیار بالا و دوام بسیار طولانی و اعتماد پذیری تولیدات این شرکت است که ماشین آلات ساخت کاترپیلار را معمولا با این ویژگی ها میشناسند

این شرکت علاوه بر تولید ماشین الات برای بخش تجاری در بخش نظامی هم فعالیت گسترده ای داشته و اغلب خودروهای مهندسی ارتش ایالات متحده و برخی از کشورهای ناتو توسط کمپانی کاترپیلار تولید شده است

داستان طراحی و توسعه M-105 به دهه 1990 برمیگردد شرکت کاترپیلار در اوایل این دهه دست به توسعه یک خودروی سنگین مهندسی زد ، البته این یک پروژه داخلی بحساب می آمد و کاترپیلار با بودجه داخلی و هزینه خود این طرح را توسعه داد پس از طراحی خودرو و کامل شدن برنامه نام خودروی مهندسی پشتیبانی Catrpillar 30/30 برای این خودروی مهندسی در نظر گرفته شد و پس از تکمیل عملیات طراحی ، برنامه آن آماده رفتن به خط تولید شد و همزمان کاترپیلار شروع به بازاریابی برای محصول جدید خود کرد.

نیاز ارتش ایالات متحده به خودروی سنگین مهندسی

در اواسط دهه 90 میلادی ارتش ایالات متحده جهت تقویت و افزایش قابلیت یگانهای مهندسی و پشتیبانی خود و همچنین جایگزینی برخی از ماشین آلات مهندسی و راهسازی خود نیاز به یک خودروی سنگین راهسازی مدرن و کارآمد را احساس می کرد، از طرفی ورود به جنگ خلیج فارس که در دشت های باز و مسطح جنوب عراق در جریان بود و تجارب جنگی که در این نبرد بدست آمده بود و ایجاد استحکامات دفاعی در دشت های باز بیش از پیش باعث نیاز ارتش امریکا به چنین ماشین آلاتی شده بود
بدلیل اینکه خودروی جدید بیشتر برای ساخت خاکریز و استحکامات دفاعی برای سربازان در خطوط مقدم در نظر گرفته شده بود مهمترین ویژگی و الزامی که برای خودرو تعریف شده بود قابلیت تحرک و مانور بالای خودرو بود

ارائه طرح جدید به ارتش امریکا

از قضا تکمیل پروژه داخلی شرکت کاترپیلار مقارن با نیاز یگان پشتیبانی ارتش امریکا شد واز طرف دیگر شرکت کاترپیلار از سابقه همکاری بسیار طولانی و درخشان باارتش برخوردار بود
اولین پیش نمونه در سال 1995 برای انجام آزمایش های پیش از ورود بخدمت آماده شد خودرو در مراحل آزمایش عملکردی بسیار عالی و شگفت انگیزی داشت از تحرک بسیار بالایی در کنار توان بالا،از آن یک خودروی کارآمد و میدانی ساخته بود پس از انجام آزمایشها واطمینان از عملکرد مثبت بولدوزر در همان سال خودرو به ارتش امریکا برای بررسی تحویل داده شد سرانجام پس از انجام تست های مختلف توسط ارتش بر روی خودروی جدید علیرغم برخی نواقص و کاستی هایی که مورد نظر ارتش بود ولی تحرک و توان مانور فوق العاده خودرو باعث رضایت کلی فرماندهان از عملکرد خودرو شد و در اواخر سال 1995 پیش قراردادی جهت سفارش خودرو به امضا رسید البته اگرچه ارتش پیش قرارداد خرید را با شرکت کاترپیلار امضا کرد ولی بدلیل همان کاستی هایی که گفته شد با شرط و شروطی همراه بود البته این ایرادات درواقع برای خودرو نقصی بحساب نمی آمدند زیرا کاترپلار این بولدوزر را به عنوان یک پروژه داخلی توسعه داده بود و پیش از تولید درخواستی برای خودرو وجود نداشت تا طبق شرایط درخواستی، خودرو طراحی شود. لذا ارتش ضمن اعلام رضایت کلی خود از این خودرو تحویل خودری مهندسی جدید را منوط به هماهنگ سازی آن با برخی از الزامات مورد نظر یگان مهندسی نمود و در نهایت ارتش لیستی از موارد و ویژگی های مورد نظر خود را نیز به کاترپیلار داد و تحویل خودرو را به بعد از کامل کردن خودرو موکول کرد…..

نهایتا تا سال 1997 کار تغییرات مورد نظر ارتش و هماهنگ سازی خودروی جدید با موارد مورد نظر ارتش و انجام تست ها و آزمایشهای مورد نظر بر روی خودرو به طول انجامید و خودرو در سال 1997 به ارتش تحویل داده شد ولی راه اندازی خط تولید و تحویل رسمی آن تا دو سال بعد یعنی سال 1999 به درازا کشید و در این سال خودرو بصورت رسمی بخدمت ارتش امریکا گرفته شد و رسما نام M-105 را که نامگذاری استاندارد ارتش است را بر روی ان گذاشتند و خودرو با نام M-105 DEUCE نامگذاری و شناخته شد

بولدوزر کاترپیلار M-105 از قابلیت تحرک بسیار خوبی برخوردار بود و نکته برجسته در مورد این خودرو بهره بردن از شنی هایی با روکش لاستیکی بود که نسبت به شنی های فولادی از تحرک بسیار بالاتری برخوردار بود و روکش آسفالت جاده ها را هم خراب نمیکرد

بررسی کامل و معرفی ویژگی های فنی M-105 DEUCE

خودروی M-105 درخدمت ، از طولی برابر با 6/42 متر برخوردار بود و دارای عرض 2/94 و ارتفاع 2/71 متر بود. خودرو به یک موتور دیزل 3126 با قابلیت تنظیم دو گانه قدرت موتور ساخت شرکت کاترپیلار با توان 265 اسب بخار تجهیز شده M-105 با این موتور به حداکثر سرعت 53 کیلومتر درساعت دست پیدا میکرد و حداکثر برد خودرو 320 کیلومتر بود خودرو قابلیت حرکت درشیبی تا 60 درجه شیب طولی و 30 درجه شیب عرضی و گام عمودی 0/3 متر را دارا بود و از چاله هایی تا 0/9 متر را عبور میکرد

در تصویر دو بولدوزر دیگر ارتش آمریکا که هر دو هم از محصولات کاترپیلار بودند را میبینیم که هر کدام از نواقصی برخوردار بودند که پس از ورود M-105 بخدمت بسرعت هر دو با این خودروی مهندسی جدید جایگزین شدند
کاترپیلار دی -۹ قدرت زیادی داشت ولی به همان اندازه هم غول پیکر و سنگین بود و تحرک و جابجایی بسیار کمی داشت و تنها برای کارهای بسیار سخت بکار می آمد و واقعا کند بود
بولدوزر D-5 هم که اصلا از ابتدا بعنوان یک بولدوزر تجاری و غیرنظامی طراحی شده بود و تنها رنگ آمیزی آن اختصاصی ارتش بود
این بولدوز از قدرت موتوری حتی کمتر از نصف قدرت موتور ام -۱۰۵ برخوردار بود و بهیچوجه قابل قیاس با ام -۱۰۵ نبود در تصویر بالا دو خودرویی که جای خود را به ام -۱۰۵ دادند را مشاهده میکنیم یعنی دی -۵ و دی -۹

خودروی مهندسی M-105 قرار شد بعنوان جایگزینی جهت خودروی D-5 که پیشتر در خدمت بود بخدمت گرفته شود ، تفاوت M-105 با D-5 بسیار زیاد بود و درواقع خودروی ام -۱۰۵ بسیار برتر از خودروی دی -۵ بود خودروی M-105 خودروی ایده ال ارتش بود و دلیل انهم این بود که D-5 از ابتدا بعنوان یک خودروی راهسازی تجاری توسعه پیدا کرده بود و تنها رنگ ان تغییر کرده بود و به رنگ مورد نظر ارتش درامده بود خودرو از تحرک و توان مورد نظر ارتش برخوردار نبود و بسیار ضعیف و کم تحرک بود ، قدرت موتور ان کمتر ازنصف ام۱۰۵ بود و برای برخی از عملیاتهای مورد نظر ارتش ناچیز بود در مقابل خودروی M-105 هم اگرچه از ابتدا سفارش ارتش نبود ولی بطرز عجیبی ویژگی های ان با الزامات و نیازهای ارتش تطابق داشت و در واقع همین عامل سبب بخدمت گرفتن ان شده بود. خودروی ام -۱۰۵ در اغلب ویژگی ها و خصوصا تحرک و قابلیت مانور برتری مطلقی بر دی -۵ داشت البته دی -۵ هم از محصولات کاترپیلار بود ولی همانگونه که گفته شد یک بولدوزر تجاری جهت عرضه به بازار غیر نظامی بود و ارتش نسخه ای از ان را بخدمت گرفت که تنها تفاوت ان در تغیبر رنگ بود

بولدوزر M-105 پس از ورود بخدمت توسط یگانهای هوابرد و یگانهای مهندسی ، پشتیبانی و واحدهای پیاده بخدمت گرفته شد که عمده وظایف ان ساخت استحکامات دفاعی برای نیروهای زمینی ارتش بود و عمدتا جهت حفر سنگر در زمین برای واحدهای زرهی و توپخانه و همچنین ایجاد خاکریزهای دفاعی برای نیروهای پیاده نظام بکار گرفته میشد
ارتش از استاندارد سطح بالا و قابلیت های متعدد این خودروی جدید بسیار راضی بود خودرو بخاطر بهره بردن از موتور قدرتمند در کنار چالاکی بالا بسرعت موفق به حفر زمین و ایجاد سنگر برای تانکها و سایر ادوات و خودروها در پایین ترین زمان ممکن میشد تیغه بسیار قدرتمند هیدرولیک جلو کاملا همسطح با دیگر ویژگی های بارز ام -۱۰۵ بود و در خدمت به بهترین وجه قادر به انجام وظایف دی -۵ و دیگر خودروی مهندسی ارتش یعنی D-9 ACE بود
خودروی ام -۱۰۵ دارای یک موتور دیزل توربو شارژ ۳۰ لیتری دوگانه بود که موتور قابلیت تنظیم قدرت را در دو وضعیت داشت
خودرو از قابلیت تنظیم قدرت موتور در حالت دو گانه برخوردار است و در حالت غیر عملیاتی و حرکت سبک در جاده قدرت روی وضعیت 185 اسب بخاری تنظیم و در حالت عملیاتی و ‌جهت انجام امور مهندسی و کارهای سنگین قدرت موتور بر روی 265 اسب بخار تنظیم میگردد ، جهت انتقال قدرت موتور هم به یک گیریبکس اتوماتیک تجهیز گردیده و خودرو به طیف متنوع و متعددی از تجهیزات استاندارد و نمایشگرهای مختلف جهت کنترل بخش های مهم و حیاتی خودرو تجهیز شده.
از دیگر ویژگی های خودرو توانایی انجام ماموریت های مختلف و جابجایی در بین مسیرهای مختلف و فواصل طولانی ؛ است که بدون نیاز به کمرشکن و تریلر و با استفاده از قدرت تحرک بالا و سرعت مناسب خود است

این خودرو در بخش پیشرانه از نوارهای لاستیکی بهره میبرد که از مزایای آن نسبت به شنی های فولادی افزایش سرعت خودرو عدم آسیب رسانی به روکش آسفالت خیابانها میشود

دیگر ویژگی برجسته خودرو استفاده از نوار و شنی لاستیکی است که نسبت به شنی فولادی که اولا صداهای ناهنجار و آلودگی صوتی را کاهش داده ، تحرک خودرو بالاتر رفته و هم خودرو در جاده های آسفالت و بین شهری آسیبی به روکش آسفالت جاده ها وارد نمیکند. خودرو پس از سوختگیری و‌پر شدن ظرفیت سوخت از قابلیت 10 ساعت کار ممتد در شرایط سخت و زمین های سفت و سنگلاخی برخوردار است و دامنه برد خودرو نیز 320 کیلومتر است
خودرو از قابلیت جابجایی هوایی بسیار بالایی برخوردار است و توسط هواپیمای C-130 جابجا میشود و حداکثر در 10 دقیقه بارگیری و اماده جابجایی میشود
از دیگر ویژگی های برجسته M-105 ویژگی قطعه قطعه بودن خودرو و ماژولار بودن آن است که میتوان هر قطعه و بخش را در صورت آسیب دیدگی بسرعت باز کرده و یا تعویض نمود بطوریکه توسط دو مکانیک فنی در زمان 30 دقیقه میتوان موتورخودرو را عوض نمود که این ویژگی تعمیرات خودرو را بسیار راحت کرده و به سهولت میتوان قطعات خودرو را در میدان جنگ و مناطق پر خطر تعویض نمود تا هم موتور در جای امن ومطمئنی دور از منطقه جنگی تعمیر شود و هم خودرو زمین گیر و غیر عملیاتی نشود

بجز ایالات متحده بریتانیا نیز این خودروی کارا و بسیار توانمند را بخدمت گرفت

از نقاط ضعف خودرو نیز میتوان به عدم زره پوش بودن کابین راننده و عدم در دسترس بودن سلاح مناسب اشاره کرد.
این خودرو بصورت محدودی هم صادر شد و ارتش بریتانیا 15 دستگاه از این خودروی کارآمد را خریداری و بخدمت گرفته است

خودروی ام -105 دریک نگاه

نام خودرو: خودروی مهندسی پشتیبانی M-105 DEUCE
نوع خودرو : خودروی راهسازی شنی دار از نوع بولدوزر
سال طراحی و توسعه : 1995
سال تولید : 1997
تاریخ ورود بخدمت : 1999
کشور سازنده : ایالات متحده
کمپانی سازنده : کاترپیلار
تعداد خدمه : 1نفر
وزن خودرو:16/1تن
حداکثر سرعت :53 کیلومتر
برد خودرو: 320کیلومتر و یا 10 ساعت کار

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن