بررسی کامل و معرفی ناوهای کلاس ناکس
مینا گلرو
در اوایل دهه ۱۹۶۰ نیروی دریایی ایالات متحده با طیف وسیعی از زیر دریایی های هسته ای نیروی دریایی ارتش اتحاد جماهیر شوروی روبه رو بود که با فن آوری های پیشرفته المان که از طریق اسرای المانی منتقل شده بودند در دست تولید بودو بزودی وارد خدمت میشدند ، لذا این نیرو قصد داشت دست به تجهیز یگان های خود با ناوچه های ضد زیر دریایی بزند و رسما برنامه خود برای بخدمت گرفتن یک ناو جهت عملیات زیر سطحی و ضد زیر دریایی را اعلام کرد
در واقع این کلاس جهت جایگزین نمودن ناو های کلاس بروک سفارش داده شد و نسل دوم ناوهای ارتش ایالات متحده بودند ، بهتر است بگوییم آخرین دسته شناورهای نسل دوم که از پیشرانه دیگ بخار و سوخت نفت سفید بهره میبردند
کلاس بروک پیش از این ناو تولید شده بودند ولی هزینه ساخت‌ان بسیار بیشتر از هزینه های پیش بینی شده از اب در امده بود و به همین علت تنها ۶ فروند از آن تولید شد و مابقی سفارش لغو شد
این در حالی بود که در ابتدا برنامه ریزی شده بود ۱۹ شناور تولید شود و به همین دلیل برای رفع نیاز نیروی دریایی ناوهای کلاس ناکس برنامه ریزی و تولید شدند
پس از اعلام برنامه برنده نهایی پروژه صنایع کشتی سازی تامپا واقع در نیویورک بود که موفق شد نظر مساعد نیروی دریایی را جلب و رسما مامور توسعه شناور شود
ولی این کلاس از ناوهای ایالات متحده بسیار با تاخیر تولید شدند و بین مرحله اعلام برنامه تا تولید شناور تاخیرات گسترده ای افتاد که مربوط به تجدید نظر در ساخت شناور بود
در زمان طراحی ناو رابرت مک نامارا به وزارت دفاع منصوب شده بود واین ناو هم از آن دست تجهییزاتی بود که مشهور به حماقت مک نامارا بودند
در واقع ناوهای کلاس بروک بگونه طراحی شده بود که توانایی انجام طیف وسیعی از ماموریت را داشته باشد واین الزامی بود که مک نامارا وزیر دفاع برای آن مشخص کرده بود
ایشان با شعار صرفه جویی و وعده کاهش هزینه های پنتاگون بدون اینکه قدرت امریکا افت کند روی کار آمده بود و بهمین دلیل اصرار بسیار افراطی روی کاهش تنوع تسلیحات داشت و حتی قصد داشت تولید یکی از دو جنگنده اف -۱۴ و اف ۱۵ را متوقف و یکی از انها را که نظر مساعد انها روی اف -۱۵ بود را برای هر دو نیرو تولید کنند
این ماجرا اگر چه در مواردی بخوبی جواب داد و‌توانست یک جنگ افزار برای نیازهای مختلف تولید کنند ولی در موارد بسیاری ارتش را دچار یک سر درگمی و مشکلات بسیاری که خلا از ناشی از عدم تولید جنگ افزار متناسب با نیاز و الزاماتشان بوجود آورده بود شد
در موارد زیادی یک جنگ افزار تحویل داده میشد انهم در شرایطی که قادر به برآورده کرده نظرات فرماندهان نبود
در کل این طرح شکست خورد و تنها در دوره مک نامارا انهم تا مدتی دنبال شد
ناو بروک نیز از جمله تجهیزاتی بود که در امتداد برنامه های رابرت ، اس ، مک نامارا وزیر دفاع دولت پرزیدنت کندی جهت کاهش هزینه های ارتش دچار تغییراتی شد ، در ان زمان قرار بود انواع متعددی ناو ساخته شود که شامل ناوهای دفاع هوایی مجهز به سامانه موشکی سطح به هوای SAM در کنار ناو های محافظ و اسکورت ، و ناوهای ضد زیر دریایی جهت نبردهای زیر سطحی میشدند ، اما مک نامارا اصرار داشت یک نوع ناو با توان انجام هر ۳ ماموریت ساخته شود ، به این صورت صرفه جویی قابل ملاحظه ای در بخش تحقیقات و توسعه و همچنین تعمییر و نگهداری انجام میگرفت و ناو بروک با هدف انجام تمامی ماموریت ها طراحی شد
پس از توسعه و طراحی ناو و تهیه نقشه های کامل آن و درست در زمانیکه طرح اماده اجرا بود و از مرحله طراحی عبور کرده بود الزامات دیگری به طرح اضافه شد
بهمین دلیل یکبار دیگر تمامی موارد طرح مورد بازبینی و طراحی مجدد قرار گرفت و به همین مشکل سبب یک تاخیر طولانی در تولید آن شد و بیش از ۴ سال از زمان اعلام برنامه تا ساخت اولین کشتی فاصله زمانی افتاد که دلیلش هم بی نظمی های انجام گرفته توسط کارفرما بود
یکی از مشکلات بزرگ طرح این است که در ابتدا ناو کلاس ناکس بعنوان یک ناو ضد زیر سطحی طراحی شده بود ، ولی در ادامه طرح جهت استفاده در نقش های دیگری دچار بازنگری و طراحی دوباره قرار گرفت و تبدیل به شتر گاو پلنگی با حداقل کارایی هرکدام شد
بهرحال در پنجم اکتبر سال ۱۹۶۵ اولین ناو با شماره بدنه FF-1052 و با نام یو اس اس ناکس ساخته و وارد خدمت شد و اخرین کشتی هم در ۱۱ فوریه سال ۱۹۷۴ با نام یو اس اس مونیستر با شماره بدنه FF-1097 ساخته شد و پس از ساخت ان تولید این شناور متوقف شد،
در کل تعداد 46 فروند از این کلاس ناو ساخته و تحویل داده شد و البته بخشی از سفارش هم لغو شد که شامل تعداد ده فروند ناو بود که یک دسته ۶ فروندی برای سال ۱۹۶۸ برنامه ریزی شده بود و یک دسته ۴ فروندی هم در سال ۱۹۶۹ برنامه ریزی شده بود که تحویل داده شوند که این ده فروند لغو و به نفع نسخه دیگری که البته بر اساس همین ناو ساخته شد کنار گذاشته شدند
بر سر اینکه این ناو را در چه دسته ای از شناورها قرار دهند در نیروی دریایی محل بحث و جدل بوده زیرا برخی معتقدند این ناو را در دسته ناوچه های چند منظوره باید دسته بندی کرد
ولی برخی افسران قابلیت ها و مقدورات ناو را بسیار بیشتر از پتانسیل های یک ناوچه میدانند و‌برخی دیگر معتقدند که باید بعنوان ناو ضد زیر دریایی دسته بندی شود
در کل نیروی دریایی ابتدا رسما ناو را با پیشوند D.E دسته بندی کرد که ناوشکن ضد زیر دریایی بود ولی بعد تجدید نظر و به پیشوند F.F یعنی فریگت محافظ تغییر دسته داد
همانگونه که گفته شد رزم ناو های کلاس ناکس در طول دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ تولید شدند و در واقع اخرین شناورهای نسل دوم نیروی دریایی ایالات متحده بودند
این ناوها از پیشرانه دیگ بخار بهره میبردند و از سوخت نفت سفید استفاده میکردند
همچنین این ناو ها آخرین شناورهای ساخت ایالات متحده بودند که از فولاد برای ساخت بدنه انها استفاده میشد ، هرچند که نمیتوان ان را یک ناو با ساختاری از فولاد دانست زیرا بصورت گسترده ای از آلومینیوم هم در ساخت ناو استفاده شده بود
در کل کارشناسان این کلاس از ناوها را هم سند دیگری از حماقت مک نامارا که با اصرار بیش از حد بر استراتژی خود انهم علیرغم اینکه تمامی فرماندهان در مورد خسارات ان هشدار دادند باعث ایجاد بی نظمی،وحشتناکی در سیستم و روال تجهیز واحدهای ارتش شد ، بطور مثال در این شناور که یک ناو ۴۰۰۰ تنی است اقدام به نصب انواع تسلیحاتی که در اصل برای نصب روی ناو شکن ها و رزم ناو ها بود کرده اند
هدف مک نامارا بکار گیری ان در نقش یک ناوشکن بود ، درصورتیکه این ناو برای چنین نقشی بسیار کوچک و ضعیف بود و بهیچوجه توان رقابت با هیچکدام ازناوشکن های عملیاتی را نداشت از ان گذشته در هیچکدام از نقش های در نظر گرفته شده برای ان بصورت کامل و موثری توانایی نداشت چون هم فضای کوچکی داشت و هم نصب سلاحهای مختلف باعث شده بود که در یک نقش خاص بصورت کافی و موثری سلاح حمل نکند
بهمین دلیل هم پس از پایان جنگ سرد در اواخر دهه ۱۹۸۰ تمامی این کلاس بخاطر کارایی پایین و عدم توجیه رزمی از خدمت خارج شدند انهم در وضعیتی که برخی از انها کمتر از ۲۰ سال از ورود بخدمتشان میگذشت …..
مشخصات و ویژگی های شناور
ناو دارای 133/5 متر و عرض ۱۴/۳ متر و ۷/۶ متر آبخور و در حال استاندارد تناژ ۳۰۲۰ و فول لود ۴۰۶۶ تن است
تعداد خدمه ۲۵۷ نفر و میزان سوپلای ۶۰ روز ( استقامت دریایی )
بیشترین سرعت دریایی 50 کیلومتر بر ساعت
دامنه برد در سرعت 37 کیلوتر بر ساعت ۸۳۰۰ کیلومتر است
پیشرانه ناو نیز از دو عدد دیگ بخار و یک موتور توربین بخار ۲ تحویل نیرو به یک شفت ۳۵۰۰۰ اسب بخارقدرت
ناوگان بالگرد های ناو یک دستگاه بالگرد ضد زیر دریایی SH-2 سی کینگ در نقش گشت دریایی و ضد زیر دریایی
رادار اصلی ناو یک رادار جستجو AN/SPS-40 که بر روی دکل اصلی ناو قرا دارد. این رادار با برد جستجو 463 کیلومتر اهداف دریایی و هوایی را جستجو میکند و یک رادار یو اچ اف دو بعدی است
در بالاترین جایگاه دکل رادار ناوبری AN/SPS-10قرار دارد که برای کشف بهتر اهداف دریایی نیز استفاده می شود.این رادار 104 کیلومتر برد دارد
رادار کنترل اتش AN/SPG-53 در جلوی دکل قرار دارد که برای هدایت اتش توپ 127 م م سینه کاربرد دارد و داریا برد 60 کیلومتر است
سونار AN/SQS-26 که به شکل فعال و غیر فعال برای کشف زیر دریایی استفاده می وشد و دارای برد کشف 18 تا84 کیلومتر بسته به نوع و کارایی زیر دریایی دشمن بود.همچنین این ناو از یک سونار کشنده AN/SQR-18 نیز استفاده میکند که به دنبال خود ان را با یک کابل بلند کشیده تا صدای پروانه و موتور خود ناو برای ان ایجاد مزاحمت نکند
چندین سیستم جنگ الکترونیک از جمله سامانه های AN/WLR-1C ، AN/ULQ-6C ، AN/SLA-15 ، AN/SLQ-26 System و سیستم مدیریت جنگ الکترونیک AN/SLQ-32 که در ش باند مختلف میتواند ایجاد جنگ الکترونیک بکند
تسلیحات :
یک قبضه توپ ۱۲۷ میلیمتری ال -۵۴ در نقش سلاح ثابت در سینه ناو زاویه پوشش توپ منفی ۱۵ درجه تا مثبت ۸۵ درجه است و در نقش دفاع هوایی هم توپ قادر به خدمت است توپ مهمات ۳۱/۵ کیلوگرمی تا 23691 متر شلیک میکند این توپ در نقش دفاع هوایی تا ۱۵۷۲۸ متر را پوشش میدهد نوعی مهمات راکتی هم برای توپ در دسترس است که تا ۳۰۰۰۰ متر شلیک میکند
یک دستگاه لانچر سلولی چند منظوره آر یو آر – ۵ دارای ۸ پرتابگر جهت شلیک موشک ضد کشتی هارپون که در پشت سر توپ سینه نصب شده بود .
یک دستگاه لانچر سلولی چند منظوره آر یو آر – ۵ دارای ۸ پرتابگر که توان شلیک موشک ضد زیر دریایی ASW نصب شده این موشک ضد زیر دریایی 487 کیلوگرمی است که تا ۱۹ کیلومتر برد دارد این موشک در ارتفاع بالای آب حرکت میکند وقتی به محدوده هدف رسید موشک منهدم و کلاهک آن توسط چتر نجات به داخل آب افتاده و سپس موتور اژدر بکار می افتد و پس از کسب هدف توسط سونار خود به ان حمله میبرد نسخه اولیه این موشک سال ۱۹۸۹ بازنشسته شد و نسخه های آخر آن تا عمق ۳۶۵ متر و سرعت ۴۰ گره کلاهک این موشک ۴۳/۹ کیلوگرم تی ان تی میتواند بر علیه شناورهای سطحی هم بکار گرفته شود و البته بخاطر برد پایین موشک متوان آنرا از بالگرد یا دیگر منابع هواپایه شلیک کنند
از اواخر دهه 1970 سامانه ضد زیر دریایی که در عقب ناو بود با یک سیستم دفاع نزدیک مارک ۱۵ فالانکس ۲۰ م م در نقش دفاع آخر و مقابله با اهداف سبک دریایی جایگزین شد که نقش اصلی ان شکار موشک های دشمن بود
همچنین یک پرتابگر ۸ فروندی موشک ریم -۷ سی اسپارو .این سامانه در عقب ناو به جای سامانه ضد زیر دریایی در برخی مذلها نصب شد که ان نیز با فلانکس جایگزین شد
در چهارچوب عملیات ضد زیردریایی ۴ تیوپ ۳۲۵ میلیمتری یا بجای آن ۳۲ مین دریایی
ناوگان هواگردهای ناوهم یکدستگاه بالگرد اس اچ -۲ سی کینگ که یک بالگرد متوسط دریایی بود و جهت عملیات گشت دریایی و ضد زیردریایی ساخته شد که البته تا دو فروند هم میتوانست حمل کند ولی تنها یک فروند در آشیانه جا میگرفت و دیگری بر روی پد بالگرد بالگرد در فضای باز نگهداری میشد
سابقه عملیاتی و خروج از خدمت
این ناوهابدلیل شرایط خاصی که داشتند هرگز در خط اول نبرد توسط نیروی دریایی بخدمت گرفته نشد و همواره بعنوان ناو مکمل استفاده شدند زیرا هرگز توانایی های آن یکسان نبود و به طور مثال اگرچه ناو براحتی قادر به کشف شناورهای دشمن حتی در عمق بیشتر از ۳۰۰ متری بود ولی سلاح مناسبی جهت درگیری و شکار اهداف خود در اختیار نداشت در قالب ناتو هم بریتانیا دارای ناوهای ۲۰۰۰ تنی بود که انواع تسلیحات را بخوبی در خود جا داده و مسلح شده بود و با ناو های کلاس ناکس با یکدیگر عملیات انجام میدادند و ناو ناکس وظیفه کشف و ره گیری هدف و ناو بریتانیایی حمله و درگیری با ان را برعهده داشت
درکل با اینکه در اغلب نبردهای امریکا ناوهای کلاس ناکس نیز حضور داشتند ولی چون همواره بعنوان ناو پشتیبانی و یا ذخیره یک خط عقب تر از خط مقدم حضور داشت لذا حتی یک گلوله جنگی هم بسمت دشمن شلیک نکردند زیرا همانگونه که گفته شد این ناوشکن ها با تفکری ساخته شد که هرگز مناسب آن نبودند و سرانجام نیز بسیار زودتر از زمان استاندارد خدمتی خود تمامی ۴۶ فروند بین سالهای ۱۹۹۱ تا سال ۱۹۹۴ از خدمت خارج شدند انهم در حالیکه برخی بسیار جوان و تنها ۲۳ سال از ورود انها بخدمت میگذشت و به همین خاطر پس از نوسازی اغلب به کشورهای دیگر واگذار شدند
ناو کلاس ناکس در خدمت دیگر کشورها
از کل تعداد ۴۶ فروند ناو ساخته شده در کلاس ناکس ۳۱ فروند به کشورهای خارجی واگذار شد ، ۹ فروند اوراق شدند و ۶ فروند هم بعنوان ناو هدف منهدم شدند
کشورهای دارنده : یونان ۳ فروند
ترکیه با ۱۲ کشتی بیشترین تعداد را در اختیار داشت
مکزیک ۴ فروند
مصر دو فروند
تایلند دو فروند
تایوان با خرید ۸ فروند دومین مشتری بزرگ خارجی بود که هنوز هم ۶ فروند در خدمت است و دو فروند بعنوان منبع قطعات یدکی استفاده شد
اسپانیا ۵ فروند که همگی را در سال ۲۰۰۰ از خدمت خارج کرد
نسخه های توسعه یافته کلاس ناکس
بر اساس ناوهای کلاس ناکس نسخه ای ساخته شد با نام گارسیا در این نسخه تلاش شد برخی از ضعف های کلاس ناکس را رفع کنند امروزه تمامی انها ا از خدمت خارج شده و تنها دو فروند که به برزیل واگذار شد بشکل ذخیره نگهداری میشوند
یک فروند از ناوهای کلاس گارسیا با الکترونیک و سنسورهای جدیدی تجهیز و به جای پروانه از سیستم جت آبی بهره میبرد این نسخه بصورت آزمایشی ساخته شد ولی در سال ۱۹۹۴ اوراق شد
یک فروند از ناوهای کلاس گارسیا با الکترونیک و سنسورهای جدیدی تجهیز و به جای پروانه از سیستم جت آبی بهره میبرد این نسخه بصورت آزمایشی ساخته شد ولی در سال ۱۹۹۴ اوراق شد
یک نسخه از کلاس گارسیا در پاشنه ناو له یک قبضه توپ ۱۲۷ میلیمتری دیگر تجهیز شد ولی امروز از خدمت خارج شده
نسخه ای از کلاس گارسیا تحت مجوز در اسپانیا ساخته شد که تعداد ۵ فروند تولید شد که در سال ۱۹۷۴ وارد خدمت شد و تا سال ۲۰۰۸ در خدمت بود که با تاوهای کلاس آلوارو دی بازان جایگزین شد
کلاس چی یانگ هم ناوهای خریداری شده از کلاس ناکس توسط تایوان بود که پس از مدتی که در خدمت بود تحت یک ارتقای سنگین قرار گرفتنددر مجموع ۸ فروند از این کلاس ساخته شد
امیدوارم مورد توجه شما قرار گرفته باشد
ناوهای کلاس ناکس دریک نگاه
کشور سازنده : ایالات متحده
کاربر : ایالات متحده و برخی از متحدان این کشور در ناتو و غیر ناتو
سال ورود بخدمت : ۱۹۶۵
خروج از خدمت : ۱۹۹۴
تعداد کل ساخته شده : ۴۶ فروند
تناژ استاندارد : ۳۰۲۰ تن
حداکثر تناژ جابجایی : ۴۰۶۶ تن
طول : ۱۳۳/۵ متر
عرض : ۱۴/۳ متر
آبخور : ۷/۶ متر
پیشرانه : دو عدد دیگ بخار که به یک دستگاه موتور توربین بخار متصل بود با حداکثر توان ۳۵۰۰۰ اسب بخار
حداکثر سرعت : ۲۷ گره دریایی
حداکثربرد : در سرعت ۲۰ گره دریایی ۸۵۰۰ کیلومتر
