صنایع تسلیحاتی

هواپیماهای نظامی ساخت کمپانی ساب سوئد

هواپیماهای نظامی ساخت کمپانی ساب سوئد

ساب در سال 1937 تاسیس شد و هدف اصلی ان نیز یک شرکت دفاعی بود اگرچه بعدها کارهای غیر نظامی زیادی کرد .بخش دفاعی ساب از همان  سال 1937 ماموریت یافت تا برای ارتش سوئد هواپیما جنگی بسازد . با اغاز سال 1938 و برفروخت شده اتش جنگ جهانی دوم در اروپا ساخت هواپیما در سوئد سرعت گرفت و در نتیجه  این روند باعث شد تا سوئد از میانه دهه 1940 به بعد دیگر هواپیمای جنگی وارد نکند

در این نوشتار به معرفی هواگردهای نظامی که توسط کمپانی معظم ساب ساخته شده میپردازیم

ساب17

ساب17 نخستین جنگنده طراحی شده در سوئد است. این پرنده براساس نیاز به یک بمب افکن شناسایی ساخته شد . نیاز سوئد به بمب افکن بیشتر به دلیل ابن بود که سوئد از جنوب از طریق دریایی شمال به اروپا مرز داشت و از این رو نیاز به یک بمب افکن شیرجه رو برای هدف قرار دادن  شناورهای دشمن اهمیت داشت. سوئد توان ساخت موتور در زمان طراحی این هواپیما در سال 1938 را نداشت از این رو دست به خرید تعداد موتور از امریکا و فرانسه زد . ساب17 یک بمب افکن تمام فلزی با چرخ های جمع شونده بود که دارای دو خدمه که یکی  خلبان و دیگری بمب انداز بود. چرخ ها زیربال بسیار زمخت بودند و وقتی بست می شد  دو برآمدگی که مربوط به روپوش چرخ ها بود زیر بدنه دیده می  شود  .این هواپیما بین سالهای 1941 تا 1944 تولید شد و طی تولید دست کم با سه موتور مختلف نیز تولید شد .نسخه SAAB-17A که نخستین نسخه تولیدی و پرتولید ترین انها بود  دارای نقش  بمب افکن بود و در مجمع 132 فروند ان با موتور شعاعی پرات اندویتنی  ار 1830 ساخته شد که 1200 اسب بخار قدرت داشت. نسخه بی این هواپیما  به میزان 55 فروند با یک موتور هلندی ساخت فوکر ساخته شد و دو نسخه بی ال و بی اس در نقش شناسایی  ساخته شد. در نهایت  نسخه سی به میزان تولید 77 فروند با موتور فرانسوی که قبل از اشغال فرانسه خریداری  شده بود در  سال 1942 به خط تولید رفت .این هواپیما دارای نقش بمب افکن میتوانست  تا 700 کیلوگرم بمب در یک دهلیز داخلی  زیر شکن حمل کند که شامل یک بمب 500 کیلوگرم و یا دو بمب 250 کیلویی بود . ساب17 به عنوان اولین محصول ساب حتی صادر  نیز شد  و به  اتریش  فنلاند و اتیوپی نیز صادر شد

ساب17

ساب18

ساب17 برای سوئد گام بزرگی بود ولی کوچک بود و توان حمل مهمات کی داشت. سوئد همچنان بمب افکن بزرگی میخواست دست کم بمب افکنی که بتواند ان را برای بمب باران اهداف دشمن در خارج سوئد نیز استفاده کند در حالت مسلح 1500 کیلومتر برد داشته باشد از این رو از سال 1940 روی یک طرح دو موتور کار کرد که در نتیجه درسال 1942 بمب افکن دو موتور ساب18 به پرواز در امد و از سال 1944 وارد خدمت شد. ساب 18 یک حرکت بزرگ رو به جلو بود. ساب18 تمام فلزی بود و از سه خدمه استفاده میکرد.. خلبان  جلو ،پشت سر ان به شکل برعکس بمب انداز و در دماغه شیشه ای ناوبر قرار داشت.از انجایی که سوئد در جنگ بی طرف بود و رابطه بدی هم با المان نداشت از موتور المانی  Daimler-Benz DB 605  برای این بمب افکن استفاده کرد که 1475 اسب بخار قدرت فراهم میکرد. با این موتور هواپیما به بیشترین سرعت 575 کیلومتر بر ساعت میرسید و میتوانست 2600 کیلومتر را البته بدون مهمات در پرواز شناسایی طی کند. دارای دهلیز داخلی بود که تا 1.5 تن مهمات حمل میکرد  ولی توان حمل اژدر هم داشت. چندین مدل از این بمب افکن ساخته شد که شامل نسخه  دی18 ای که دارای موتور پرات اندویتنی  1830 امریکا بود که روی ساب17 نیز نصب بود و در مجموع در نقش بمب افکن از ان 62 فروند تولید شد. نسخه اس 18 ای نسخه شناسایی همین مدل بود که دارای دوربین در دهلیز داخلی برای تصویر برداری بود  و یک رادار امریکایی زیر دماغه داشت که به ان اجازه پرواز شبانه و را نیز میداد .ساب18 بی نسخه با موتور المانی بود که دارای روپوش موتور مربعی شکل بود   .این نسخه با نام تی8 نیز از همین مدل ساخته شد که نسخه اژدر افکن بود و حتی در دهه 1950 مجهز به موشک ضد کشتی نیز شد. در مجموع 245 فروند از این بمب افکن تا سال 1948 ساخته شد  که تنها در سوئد خدمت کرد

ساب18

ساب21

در اوئل دهه 1940 نیروی هوایی سوئد بمب افکن داشت ولی جنگنده بمب افکن نداشت.. سوئد نیاز به یک جنگنده داشت که بتواند چندین ماموریت از حملات هوایی تا دفاع هوای را انجام دهد .از این رو  دست به طراحی هواپیمای با نام ساب21 د که اولین پرواز خود را در سال 1943 انجام داد  و در دسامبر سال 1945 وارد خدمت شد .ساب 21 یک طرح نو برای ساب بود  زیرا کلا جنگنده ای با این شکل و پیکربندی در ان دوران در کشور های دیگر نیز کم بود. یک جنگنده تک نفره با بدنه فلزی که دارای موتوری در عقب  و  ارابه فرود در زیر دماغه بود. موتور نصب شده روی این پرنده  همان موتور المانی  Daimler-Benz DB 605B بود که روی  ساب18 نصب بود میتوانست  تا دو بمب 250 کیلوگرمی و یا 10 راکت 128 م م زیر بدنه حمل کند که البته در دماغه دارا ی  یک  توپ 20 م م و دو مسلسل 13 م م  بود.جنگنده دارای دو سکان عمودی بود و چالاکی ان در گزارشات سوئدی بسیار بالا بود و اگرچه یک جنگنده موتور پیستونی بود ولی واقعا کارایی بالای داشت و حتی در عصر جنگنده های جت نیز در نقش تهاجمی مناسب بود. موتور المانی نصب شده در خود سوئد ساخته شد و تعداد کمی نیز از موتور انگلیسی استفاده کردند . از انجای که ملخ پشت هواپیما بود یک مسئله ایمنی وجود داشت و ان این بود که اگر خلبان میخواست از هواپیما بیرون بپرد به ملخ برخورد میکرد از این رو ساب21 مجهز به صندلی پرتاب شونده شد. صندلی دارای یک فنر فشرده زیر خود بود و با صندلی های انفجاری و راکت دار فعلی فرق میکرد ولی اولین جنگنده بود که دست کم دارای صندلی پرتاب شونده بود.بین سال 1945 تا 1949 در مجموع 298 فروند ساب21 ساخته شد که دو نسخه A1 و A2 دارای توپ20 م م و بمب بودند ولی نسخه A3 در نقش تهاجمی دارای راکت 128 م م نیز بود

ساب21
ساب21 و نمایش صندلی پرتاب شونده ان

ساب21ار

ساب21 ار نسخه جت  ساب21 است. در تاریخ تبدیل یک هواپیمای پیستونی به جت در بعد جنگ دوم جهانی چیزی عجیبی نیست. سوئد از سال 1945 با ورود به عصر جت دنبال ساخت یک جت بود ولی برای صرفه جویی در وقت به سراغ ساب21 رفت و با برداشتن موتور پیستونی ان و قرار دادن یک موتور جت ، ان را تبدیل  به نخستین جت جنگی خود کرد .روش کار چندان سخت نبود. انها سازه را تقویت کردند و موتور انگلیسی دیوهاویلند گوبیلن با توان 3100 پاوند را درون هواپیما قرار دادند .ورود های هوا نیز در دو طرف بدنه قرار گرفت  .در حالی که بیشترین سرعت ساب21  رقم 640 کیلومتر بر ساعت بود نسخه ار که دارای موتور جت بود به سرعت 800 کیلومتر بر ساعت نیز میرسید   اگرچه سرعت کروز ان حدود 720 کیلومتر بر ساعت بود .  یک توپ30 م م و چهار مسلسل 13 م م  در کنار تا 10 راکت 132 م م ویا 5 راکت 180 م م از دیگر تسلیحات این مدل بود. البته موتور  مصرف بالای داشت و برد ان 450  کیلومتر  بود که نصف برد رزمی نسخه موتور پیستونی  بود. بین سال 1950 تا 1952  رقم 64 فروند از ان ساخته شد که تا اوائل دهه 1960 نیز در خدمت بود

Saab 21 R

ساب29 تانون

ساب21 ار برای سوئد پرنده خوبی بود ولی چون بال و بدنه بر اساس یک طرح  پیستونی ساخته شد رضایت بخش نبود. سوئد در اواخر دهه 1940 به دنبال یک جنگنده بمب افکن جت با بال پس گرا برای رسیدن به سرعت بالا بود .ساب روی چند طرح کار کرد از جمله طرحی با نام ار1001 که شبیه اف80 امریکا بود ولی با مشخص شدن تحقیقات نازی ها در مورد بال پس گرا و تاثیری ان روی سرعت هواپیما ساب  طرح جدیدی با نام ساب29 که بعدها تانون نامیده شد اغاز کرد که دارای  بال پس گرا بود …طرح اولیه درسال 1946 داده شد و دولت سوئد شش ماه بعد توسعه این طرح را تائید کرد تا اولین پرواز در 1 سپتامبر سال 1948 انجام شود.هواپیما کشیده ولی چاق بود و اصلا ملقب به مرد چاق نیز شد.  خلبان در یک کابین حبابی قرار میگرفت و دید بسیار خوبی داشت. در خط تولید بسیار راحت سر هم میشد  زیرا چهار قسمت بیشتر نبود که شامل دو بال  بخش عقبی  و بخش جلوی هواپیما .هواپیما دارای یک موتور توربوجت گوشت ساخت دیوهاولیند انگلستان بود که 5000 پاوند رانش ایجاد میرد  فاقد پس سوز بود .ساب29 میتوانست به سرعت 1060 کیلومتر برساعت برسد و برد ان با توپ کامل پر 1100 کیلومتر بود. در حالت شیرجه حتی به سرعت صوت نیز نزدیک میشد  .چهار توپ 20 م م زیر دماغه داشت  و زیر هر بال دو جایگاه حمل سلاح داشت که میتوانست  شامل 14 راکت های 75 م م  زیر بال و یا راکتهای سنگینتر 145 و 180 م م به تعداد کمتر و یا دو بمب 450 کیلوگرمی بود. همچنین این هواپیما  در دهه 1950 برای حمل موشک سایدواندر نسخه بی که در خود ساب با نام ار بی24 تولید میشد  ارتقا یافت…بین سال 1948 تا 1956  بیش از  661 فروند تانون ساخته شد که غیر سوئد در اتریش  نیز خدمت کرد و مدتی نیز در سال 1961 به عنوان نیروی حافظ صلح سازمان ملل در خدمت این سازمان در امد و عملیات  محدود نیز انجام داد.چندین مدل از این هواپیما ساخته شد که شامل نسخه A که 227 فروند از ان ساخته شد، نسخه بی که دارای مخزن سوخت خارجی و بمب بود و 332 فروند از ان ساخته شد، A29B : نسخه تهاجمی  ، ار29 سی نسخه شناسایی مجهز به دوربین و فاقد توپ  که76 فروند از ان ساخته شد  جی29 دی  نسخه مجهز به  موتور قویتر با 6176 پاوند رانش، و جی29 اف که ارتقا روی دو نسخه اولیه برای برای حمل موشک سایدواندر نسخه بی … تانون تا سال 1976 در خدمت بود

ساب32 لنسر

در دهه 1950 سوئد به دنبال یک جنگنده تهاجمی جت رفت. یک جنگنده با توان انجام عملیات در هر گونه شرایط اب و هوایی و تهاجم زمینی و دریایی . این هواپیما قرار بود جایگزین ساب18 شود .طرح جدید که در سال 1952 اولین پرواز خود را انجام داد با نام ساب32 لنسر پرواز کرد. این پرنده دارای   بالی پس گرا و دارای دو خدمه است. در جلو خلبان  و در عقب افسر رادار و تسلیحات است. در دماغه مجهز به یک رادار کشف و درگیری است . لنسر اولین جنگنده سوئدی بود که دارای  راداری  برای کشف هدف  بود (رادار های قبلی  برای پرواز شبانه بد).برخی نسخه ها در دماغه تنها دارای رادار تهاجمی  و ناوبری بودند  ولی از نسخه بی  دارای یک رادار نیز زیر بدنه  برای هدایت موشک ضد کشتی نیز بود. موتور این هواپیما از نوع توربوجت با نام ار ام6 ای بود که در واقع موتور  انگلیس رولز رویس  اون بود که دارای پس سوز بود و از این رو لنسر اولین جنگنده سوئدی ها با موتور پس سوز دار نیز بود اگرچه مافوق صوت نبود. در پرواز افقی به سرعت1200 کیلومتر بر ساعت میرسید ولی در حالت شیرجه دیوار صوتی را می شکست .موتور بدون پس سوز10560 پاوند و با پس سوز 14685 پاوند قدرت داشت .برخی نسخه ها دارای چهار توپ 20 م م است ولی نسخه های بعدی مجهز به چهار توپ 30 م م بود .زیر هر بال دارای سه جایگاه حمل سلاح است البته در برخی مدلها دارای دو جایگاه است. این جنگنده میتواند راکت و بمب های 225 کیلوگرمی را حمل کند  ویا 4 موشک سایدواندر   نسخه بی   و در برخی مدل ها  تا چهار موشک ضد کشتی رادار فعال ار بی 04 که 32 کیلومتر برد دارد.این جنگنده از سال 1952 تا 1960 تولید شد.چندین مدل از ان  تولید شد .اولین نسخه تولیدی A32A نسخه تهاجمی است که مجهز به چهار توپ20 م م بود در دماغه دارای یک  رادار تهاجمی و ناوبری  و یک رادار زیر بدنه و توان حمل موشک ضد کشتی نیز بود  و 287 فروند از ان ساخته شد، مدل بعدی جی32 بی است یک نسخه همه گونه هوا دارای  یک رادار زیر بدنه  بود و دارای  چهار توپ 30 م م  و توان حمل موشک سایدواندر بود که 118 فروند از ان ساخته شد،  اس32 سی نسخه شناسایی که 45 فروند ان ساخته شد. این نسخه  در دماغه  به جای رادار  و توپ دارای دوربین شناسایی بود ، جی32 ایی نسخه جنگ الکترونیک و شناسایی .لنسر تا سال 1997 در خدمت بود ولی تنها در سوئد به خدمت گرفته شد

ساب35 دراگون

یک جنگنده بمب افکن مافوق صوت که اولین جنگنده  مافوق صوت سوئدی ها بود که میتوانست حتی به سرعت دو ماخ نیزبرسد و یک نسل 2 و در برخی نسخه ها نسل  3 بود.دراگون دارای بال دلتا به شکل دلتای شکسته بود دلیل استفاده از این بال  افزایش سرعت هواپیما و همچنین افزای سرعت اوجگیری بود .این پرنده در دماغه دارای رادار با توان قفل  روی هدف های هوایی  بود و یک شکاری رهگیر همه گونه هوا بود  که بسته  به مدل بین 4 تا6 جایگاه تسلیحاتی زیر بال و بدنه داشت. سلاح ثابت ان دو توپ30 م م بود ولی توان حمل تا 8 بمب 225 کیلوگرمی و یا 12 راکت  و یا موشک سایدواندر  فالکن در نقش هوا به هوا را داشت. دراگن توان حمل نسخه رادار نیم فعال موشک فالکن با برد حدود 12 کیلومتر را داشت و اگرچه  بردش  کم بود ولی دراگون اولین جنگنده سوئدیها بود که توان حمل  موشک هوا به هوای راداری را داشت.این پرنده در سال 1960 وارد خدمت شد و به سه کشور خارجی نیز صادر شد اگرچه پرنده شایسته ی بود به دلیل نداشتن متحد سیاسی قوی توسط سوئد هرگز جایگاه در بازار صادراتی نداشت

برای خواندن مقاله ای کامل در مورد ساب35 دراگون اینجا را کلیک کنید

اف35 ارتش دانمارک

ساب37 ویگن

ویگن اولین نسل سوم سوئدیها بود ولی بدون شک ویژگی یک نسل چهار را داشت. موتور ولو ار ام8 ان در واقع یک موتور توربوفن بر اساس موتور پرات اندویتنی  جی تی8 بود که دارای پس سوز شده بود. از انجایی که یکی از ویژگی  ها یک نسل 4 داشتن موتور توربوجت است ویگن این ویژگی را دارد.اولین جنگده سوئدی مجهز به کانارد با بخش متحرک بود و از یک سیستم پایدار کننده خودکار برای تراز نگهداشتن هواپیما استفاده میکرد.رادار پیشرفته با توان پاینین نگری داشت ت و نسخه شکاری ان با توان حمل موشک اسکای فلش نسخه اروپای موشک اسپارو با برد حدود 50 کیلومتر اولین جنگنده سوئدیها با توان حمل موشک رادار بی وی ار یا موشکی با برد بیش از 20 کیلومتر بود. چندین نسخه از جمله سه نسخه اصلی شکاری، تهاجمی و شناسایی بر اساس ویگن ساخته شد ولی هرگز دارای یک نسخه چند منظور نبود شاید برای همین هرگز در بازار صادراتی مشتری نیافت زیرا ویگن زمانی  که در سال 1967 پرواز کرد و در سال 1973  وارد خدمت شد عصر جنگنده های چند منظوره ای چون فانتوم  و میراژ اف1 و به و یا اف16  بود   که عملا شانسی در برابر جنگنده های چند منظوره نداشت.این پرنده تا سال 2005 میلادی عملیات بود تا سرانجام با گرپین جایگزین شد

برای مطالعه مقاله ای کامل در مورد ویگن اینجا را کلیک کنید

اس اچ 37 نسخه دریایی ویگن.در تصویر مسلح به موشک ضد کشتی ار بی اس 15 در زیر بال و غلاف شناسایی در زیر ورودی هوا

ساب39 گرپین

گرپین  آخرین جنگنده که تاکنون توسط کمپانی ساب طراحی شده است است ..این جنگنده نسل ۴ در  دهه 1990  برای جایگزین ویگن طراحی شد و همانند ویگن  یک جنگنده تک موتوره با ترکیب کانارد   و بال دلتا بود… این جنگنده از یک موتور سوئدی که در واقع تولید تحت امتیاز موتور جنرال الکتریک ای است که روی جنگنده اف ۱۸ هورنت  نصب شده تشکیل  می‌شود  و دارای رادار سوئدی و تسلیحات آمریکایی است… سوئدی‌ها این جنگنده در دهه ۹۰ عملیاتی کردند ولی در آن زمان جنگنده های نسل چهارم  نیم در حال توسعه بودند و سوئد برای اینکه از بازار عقب نماند نسل جدیدی از این جنگنده را برای نسخه E و F بود را  توسعه داد که دارای موتور جنگنده سوپر  هورنت، رادار آرایه فازی و جایگاه تسلیحاتی بیشتر است… این جنگنده می تواند انواع تسلیحات اروپایی و آمریکایی را حمل کند  و برخلاف ویگن یک جنگنده چند منظوره است که از توان انجام هر ماموریتی  برخوردار است… از جمله مشتریان گرپین می‌توان به چک مجارستان آفریقای جنوبی تایلند برزیل اشاره کرد

برای مطالعه مقاله ای کامل در مورد گرپین  اینجا را کلیک کنید

ساب105

ساب  ۱۰۵ تنها جت آموزشی است که توسط کمپانی ساب ساخته شده ..این جت  آموزشی با دمی تی  شکل و الگوی دو خدمه  در کنار هم برای آموزش بهتر از دو موتور توربو جت جی ۸۵ استفاده می کند که بر روی جنگنده اف ۵ نصب است البته نسخه روی این جت نصب است فاقد پس سوز بوده و این هواپیما نیز مادون صوت است و بیشترین سرعت آن به ۹۷۰ کیلومتر در ساعت می رسد …این پرنده اگرچه دارای نقش آموزشی است ولی دارای سه جایگاه تسلیحاتی زیر هر بال برای حمل مهمات است که می‌تواند شامل  راکت سقوط آزاد و یا موشک سایدوایندر باشد… اولین پرواز خود را در سال 1963 انجام داد و هنوز نیز در خدمت ارتش سوئد است و غیر از سوئد در اتریش نیز خدمت کرد… تنها ۱۹۲ فروند از این هواپیما تا سال ۱۹۷۲ ساخته شد که شامل چندین نسخه می شد که از جمله یک نسخه شناسایی و حتی یک نسخه رزمی بود که البته به تولید انبوه نرسید… هنوز سوئد برای جایگزینی این  هواپیما فکری نکرده و با گذشت حدود ۵۰ سال همچنان در خدمت است

سوئد دست کم دو نوع آواکس مختلف بر اساس هواپیماهای غیرنظامی ساخته است  که توسط کمپانی ساب توسعه داده شده .یکی از آنها ساب  ۳۴۰ است که در واقع یک هواپیمای توربوپراپ منطقه‌ای با دو موتور توربوپراپ می باشد که نسخه غیرنظامی ان  توان حمل ۳۴ مسافر و 3.4 تن  بار  را دارد. سوئدی‌ها بر روی این هواپیما یک رادار آرایه فازی فعال با آنتن مستطیل شکل  قرار دادند که دارای برد بیش از ۳۵۰ کیلومتر برای کشف یک جنگنده است. این رادار بر روی هواپیما به نام ساب ۲۰۰۰ که یکی دیگر از هواپیماهای توربو پراپ تجاری ساخت‌ ساب  است نصب شده است هر دو هواپیما فروش خارجی داشتند که کشورهای پاکستان و عربستان امارات و تایلند از جمله مشتریان آنها هستند ..همچنین کمپانی سال در طرح جت آموزشی آینده ارتش امریکا یعنی  جت تی7 رد هاوک فعال بوده البته این جت ساخت کمپانی بوئینگ است ولی ساب در مشاوره در زمینه ساخت آن نیز کمک کرده و احتمال دارد در آینده جایگزین ساب105 شود زیرا این هواپیما در سال 2024 بدون هیچ جایگزینی از خدمت خارج شد

اواکس ساب 340 در خدمت امارات

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن