مینا گلرو
شرکت اتو کراز یک کمپانی ماشین سازی در اتحاد جماهیر شوروی است که ساختمان مرکزی کارخانه در شهر خارکف قراردارد ولی اغلب قطعات در کارخانجات کمپانی اتو کرازدر شهر کرمانچوک در جمهوری اکراین تولید میشود
این کارخانه در ابتدا بانام کراز شروع به فعالیت نمود ولی پس از دو دهه نام آن به کارخانجات ماشین سازی اتو کراز تغییر کرد و پس از فروپاشی اتحاد شوروی طی روندی در تغییر مدیریت از بخش دولتی به بخش خصوصی واگذار شد
شرکت اتوکراز بسیار گذشته پر فراز و نشیبی را طی نموده بطوریکه نمودار شرکت تا دهه ۱۹۸۰ همواره نرخ صعودی را نشان میدهد ولی از دهه ۱۹۹۰ روند افول شرکت شروع و با رشدی سریع از 33 هزار دستگاه در سالهای اوج شرکت به سالانه کمتر از 800 دستگاه کاهش یافت
پس از واگذاری به بخش خصوصی و در حالیکه شرکت یک روند نزولی سریع را طی و بسیار وضعیت بد و بغرنجی را میگذراند ورود یک شرکت خودرو ساز المانی که از سهامداران کمپانی مرسدس بنز نیز است و خرید کارخانجات کراز جان دوباره ای به این شرکت قدیمی داد و شرکت دوباره روند رو به رشدی را آغاز نمود و‌تولید سالانه خود را موفق شد به 4200 دستگاه برساند
از جمله اقدامات مثبت مدیران آلمانی شرکت تغییر الگوی تولید شرکت بود و بخشی خط تولید خود را به تولید امرپ های زره پوش و خودروهای نیمه سنگین اختصاص دادند و دو خودروی جدید بر پایه تویوتا لندکروز و فورد F-550 تولید نمود با نام اسپادان و‌کوگار که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و چه در بازار جهانی و چه در ارتش اکراین با استقبالی گسترده مواجه و یک شرکت تولید خودروهای نظامی کشور کانادا نیز شروع به تولید تحت مجوز این دو خودروی سبک نموده که موفقیت خیره کننده ای برای این شرکت اکراینی بدنبال داشته
تاسیس کارخانه
در زمان اتحاد جماهیر شوروی سیستم تولید به گونه ای خاص بین شرکت ها تقسیم شده بود زیرا کارخانجات تولیدی تماما دولتی بودند و در چنین شرایطی رقابت و شرکت در مناقصه بی معنا میشود زیرا تمامی کارخانجات در نهایت متعلق به دولت کمونیستی محسوب میشدند در این شرایط تمامی کمپانی هایی که در یک عرصه فعال بودند بینشان تقسیم کار شده و از طرف دولت مامور طراحی و ساخت وسیله مورد نیاز میشدند
بطور مثال کارخانه های میگ، سوخو ، یاکولف ، ایلیوشین ، توپولف و میاشویچ که هواپیما سازی بودند از طرف دولت وظایفشان تقسیم و بسته به پتانسیل کارخانه مسول ساخت هواپیماهای مورد نیاز ارتش سرخ میشدند و در این شیوه کارخانه های ایلیوشین و توپولف مسول ساخت هواپیماهای سنگین و دیگر کمپانی ها جنگنده های سبک را میساختند
کارخانه های ماشین سازی هم به این شیوه بود و بین کارخانجات خودرو سازی شوروی اعم از کاماز ، ماز ، گورکوفسکی زاواد ( گاز) ، اواز ، لادا ، آتو واز ، کراز ، اورال واگن زورود ، صنایع خارکف و غیره هرکدام مسول ساخت خودروی بخصوصی اعم از زرهی سنگین ، زرهی سبک ، خودروی غیر زرهی سنگین خودروهای سبک نظامی و یا تجاری بودند و بسته به نوع تخصص این کارخانجات تجهیز شده و تولید میکردند
اغلب سفارشات هم ویژه خود شوروی و کشورهای بلوک شرق بود و این سفارشات توسط دولت انجام میگرفت و در واقع دولت هم کارفرما بحساب میامد و هم تولید کننده ( بهرحال اینهم ویژگی اقتصاد سوسیالیستی است که در کشورماهم بعضا بچشم میخورد بطور مثال در وزارت نیرو اغلب شرکت های پیمانکار ، ناظر و کارفرما هر سه در نهایت دولتی و متعلق به وزارت نیرو هستند) کارخانه اتو کرازدر سال ۱۹۴۵ و در ماههای آغازین پس از جنگ که پروژه های ساخت و ساز آغاز شده بود تاسیس شد در ان سالها اغلب پل ها آسیب دیده و یا بشدت تخریب شده بودند و راه حل دولت شوروی استفاده از پل های موقت تا زمان ایجاد یک سازه کامل و دائمی بود و کارخانه اتو کراز در ابتدا بعنوان یک شرکت سازنده پلهای مکانیکی و جمع شونده شروع بکار کرد و عملکردبسیار موفقی هم از خود ارائه داد و در طول ۸ سال اولیه ۲۷ کیلومتر پل شناور تولید نمود که بر روی رودخانه های ولگا ، دنیپر ، دوگووا ، ، مسکو و دنیستر نصب گردیدند رفته رفته بخش خودرو سازی این شرکت با هدف ساخت خودروهای تخصصی جهت صنعت پل سازی ایجاد شد و بخاطر کیفیت ساخت و دوام بالای خودروها موفق به فروش محصولات خود به اغلب کشورهای دنیا از جمله ایران هم شد
کارخانه مسول ساخت خودروهای سنگین جهت صنعت پل ، تراکتور و انواع خودروهای نیمه تراکتوری گردید
این شرکت در طول دوسال اولیه شروع به تولید خودروهای کشاورزی موفق به تولید 11000 دستگاه تراکتور گردید
در ۱۷ اوریل کمیته مرکزی حزب کمونیست جهت ساماندهی کارخانجات خودروسازی تصمیم به نوسازی کامل کارخانه خودروسازی یاروسلاو ( YaAZ ) تصمیم به انتقال خط تولید خودروهای سنگین به کارخانه کراز که تازه تاسیس و بسیار اماده بود گرفتند
و کمپانی شروع به مونتاژ و تولید Kraz-222 از تاریخ ۱۰ اوریل ۱۹۵۷ کرد از محصولات دیگر شرکت کراز 214 و کراز 255 بود البته این کامیونها از قطعات تولیدی در شرکت یاروسلاو استفاده میکردند و در کارخانه کراز مونتاژ میشد ولی رفته رفته کراز شروع به تولید قطعات بیشتری کردتا در نهایت تنها موتور از کارخانه یاروسلاو تامین میشد
عملکرد کارخانه بسیار عالی بود کیفیت کامیونهای تولیدی بسیار بالا بود و کشورهای مختلفی جهت خرید کامیونهای شرکت کراز اعلام امادگی کردند و در سال ۱۹۶۱ یعنی ۴ سال پس از شروع به تولید کامیون سالانه بیش از ۵۰۰ دستگاه خودرو به ۲۶ کشور دنیا از جمله آرژانتین ، افغانستان ، بلغارستان ، چین و هند صادر میکرد
نهایتا از زمان شروع به تولید انواع کامیون در کارخانه اتو کراز در 30 دسامبر سال 1968 کامیون صد هزارم در خط اصلی کارخانه مونتاژ شد
در 28 ژانویه سال 1971کراز اساسنامه برنامه 5 ساله آینده خود را تدوین کرد این شرکت از برنامه توسعه 5 ساله پیشین بسیار جلوتر بود و خیلی زودتر به اهداف این برنامه رسیده بود
در برنامه آینده شرکت یکی از اولویت های شرکت دستیابی به تنوع بیشتر تولید با اضافه نمودن به کامیون های تولیدی شرکت و فعالیت هرچه بیشتر در بازار صادرات و‌صدور محصولات خود به کشورهای بیشتری تعریف شده بود
در ژانویه سال 1976 نام شرکت رسما به Avato Kraz تغییر نمود و در 30 آوریل سال 1984 کامیون 500000 امی نیز در کارخانه اصلی کراز مونتاژ شد در سال 1986 رکورد تولیدات شرکت زده شد با 30655 دستگاه خودرو ، رکوردی که دیگر هرگز تکرار نشد و سالهای طلایی شوروی سپری شده بود از این سال به بعد تولیدات کارخانه سال به سال کاهش محسوسی را تجربه میکرد
در سال 1990 تولید سالانه کراز در کل 27667 دستگاه کامیون بود و در سال 1991 این رقم به 25094 دستگاه کاهش یافت
در مارس 1993 کامیون شماره 750000 مین در کارخانه اصلی مونتاژ شد
در ژوئن 1996 شرکت اتوکراز بعنوان یک شرکت هلدینگ ثبت شد در سال 1996 تولید سالانه این شرکت در مجموع 1919 دستگاه کامیون بود
در سال 1999 روند خصوصی سازی شرکت اتوکراز آغاز شد در این سال تولید سالانه این شرکت 827 دستگاه کامیون بود
در سال 2001تمامی سهام شرکت توسط یک شرکت آلمانی با نام مگاموتورز خریداری شد از این سال روند نزول و افت شرکت به پایان رسید و در حالی که نمودار ها نشان میداد شرکت اتوکراز به پایان کار خود نزدیک میشود ، شرکت آلمانی که مالک جدید کراز بود نشان داد چقدر مدیریت قوی در پویایی یک شرکت تاثیر گذار است زیرا از این سال دوباره روند رشد شرکت شروع شد بسرعت دو خط تولید شرکت در روسیه و ویتنام افتتاح شد و بلافاصله کشور عراق یک‌سفارش 2200 دستگاهی در سال 2003 به کارخانجات اتوکراز داد و از این سال شرکت اتوکراز گواهینامه استاندارد کنترل کیفیت Iso 9001را دریافت کرد
در 27 ژانویه سال 2006 کامیون 80000 می هم در کارخانه اصلی مونتاژ شد در ماه اکتبر همان سال شرکت کراز در میان 100 شرکت برتر کشور اکراین حائز رتبه برتر بدلیل توسعه و رشد بالا و بالاترین سود خالص شد
در سال 2007 تولید سالانه شرکت 4206 کامیون بود
پس از چند سال پویایی بحران مالی جهانی بشدت بر این شرکت اکراینی تاثیر منفی گذارد و در سال 2009تولید سالانه شرکت 280 کامیون که پایین ترین رقم از زمان تاسیس کارخانه کاهش یافت
در سال 2010 تولید به 1002 دستگاه رسید و در 23 آگوست 2011 این شرکت شروع به تولید خودروی نظامی kraz-5233 Spetsnaz برای ارتش اکراین کرد که بصورت گسترده ای نیز شروع به بازاریابی جهانی کرد که ابن خودرو یک موفقیت بزرگ را برای شرکت کراز رقم زد
در سال 2014 شرکت کراز به یک سفارش بسیار بزرگ دست پیدا کرد ، بدنبال حمله روسیه به اکراین ، این کشور سفارشات بسیار بزرگی برای مرزبانان ، گارد ملی و ارتش خود داد تمامی ناوگان ترابری و حمل و نقل و نفربرهای ارتش با خودروهای کراز نوسازی میشد علاوه بر آن کیفیت بالا ، تحرک و زره مناسب خودرو های کراز سبب شد شرکت دفاعی کانادایی Streil Group برای تولید کامیونهای زره پوش اسپاردان و کوگار وارد همکاری با شرکت کراز شود
در نوامبر سال 2014 دولت اکراین یک قرارداد یک میلیارد دلاری برای تولید خودروهای ترابری و زره پوشهای نفربر با کراز قرارداد بست و سه ماه بعد یک قرارداد جداگانه به ارزش270 میلیون دلار با کراز امضا نمود که در مجموع طی هر دو قرارداد نزدیک به 2000 خودرو خریداری شده بود
لیست محصولات اتوکراز
خودروی نیمه سنگین Kraz-K12-2
خودروی نفربر 3محوره Kraz-6505
لیست محصولات اتوکراز
خودروی پل کش kraz-255-IR این خودرو به سفارش ایران تولید وجهت حمل پل های مکانیکی و انتقال و پل گذاری پل های شناور PMP استفاده میشود ، عزیزان یگان پل های PMP در ارتش ایران گروه 411مهندسی بروجرد است که در زمان جنگ بسیاری از پل هایی که روی اروند و بهمنشیر انداخته شد از این نوع بودند
خودروی پل کش Kraz-255B این خودرو نسخه ای مشابه سفارش ایران البته برای ارتش فنلاند بود تفاوت ان در موتور بود کامیونهای ایرانی ویژه خدمت در آب و هوای گرم بودند ولی خودروهای فنلاند ویژه خدمت در اب و هوای سرد بودند
برخی از تولیدات تجاری
کامیون Kraz664-219
کراز 6505 کامیون تجاری
کراز 5133B2 کشنده سنگین جهت کمرشکن کرااز 5401 کشنده تجاری عادی
کراز 6444 کشنده سنگین تجاری
کراز 6555 یدک کش فوق سنگین
کراز 6532 کشنده 6×6
کراز 7140 کشنده 4 محوری
خودروی نیمه سنگین Kraz-K12-2
خودروهای نیمه تراکتوری
کراز 221
کراز 227
کراز 250
کراز 258
خودروهای نظامی
کراز 5233 BE4×4 با قدرت 330 اسب بخار
کراز 6322 6×6 با قدرت موتور 330 اسب بخار
کراز 6135 B6×6 با قدرت موتور 246 اسب بخار
کراز 6446 6×6 با قدرت 330 اسب بخار
خودروی نفربر 3محوره Kraz-6505 با توان 240 اسب بخار قدرت موتور
نفربر Kraz-214-4-6 که یک نفربر 4×4 نظامی است
نفربر Kraz -466 که یک نفربر 4×4 است
خودروهای زرهی
کراز اسپادان 4×4 بر اساس فورد F-550
خودروی کوگار (کیراپ یا کی راپ ) بر پایه تویوتا لندکروز 4/5 اف
توضیح : نسخه های تجاری را که بسیار پر تعداد بودند و شامل کامیون ، کامیونت ، کشنده و کشنده سنگین هستند را تمامآدرج نکردیم زیرا موضوع مقاله ما خودروهای نظامی شرکت بود
