هویتزر 122 میلیمتری2S1 گوازلیکا
در دهه 1950 شوروی به شدت دچار کمبود توپخانه خود کشش بود.سیاست های خروچوف اهمیت زیادی به برنامه موشکی و اتمی می داد که نتیجه ان ، شوروی را از غرب در زمینه متعارف عقب انداخته بود ولی زمانی که خروشچوف برکنار شد برنامه های متعارف جان تازه گرفت. تمرینات درسال 1965 در اروپای شرقی انجام شد که نشان میداد شوروی در زمینه توپخانه خودکششی بسیار عقب تر از غرب است اکثر توپ های انها کششی بودند
در سال 1966 شوروی برنامه تولید یک هویتزر خودکششی 152 م م و 122 م م را تصویب کرد زیرا این دو کالیبر، دو کالیبر استاندارد ارتش شوروی بودند. توپ 152 م م تبدیل به برنامه اکاتسیا شد ولی توپ122 راه جدایی رفت. موسسه تحقیقاتی شماره 100 سه پروژه را پیشنهاد داد. یک توپ 122 م م روی شاسی یک خودروی جدید شبیه SU-100 و یا توپ روی خودروی زرهی شنی دارا MT-LB و دیگری شاسی نفربر بی ام پی 1
شاسی بی ام پی 1 که در ان زمان تازه توسعه یافته بود بهترین گزینه بود ولی در نهایت موافقت نشد و از این رو شاسی MT-LB انتخاب شد. پروژه جدید با نام 2S1 گوازلیکا شناخته شد که تا سال 1969 چهار پیش نمونه از ان ساخته و مورد ازمایش قرار گرفت . در ازمایشات مشکلی از جمله لگد بالا و ورود دود به خودرو باعث شد تا تغییراتی روی طرح داده شد تا اینکه در سال 1972 وارد خدمت شد
گوازلیکا یک توپ 122 م م خودکششی است . شاسی این خودرو متعلق به خودروی زرهی نفربر MT-LB است که یک خودروی شنی دار با وزن 12 تن است. خودرو دارای بدنه فولادی جوشکاری شده بود . خودرو دارای سه بخش است. بخش جلو سمت راست موتور قرار دارد و سمت چپ راننده قرار دارد. در مرکز خودرو برجک و توپ قرار گرفته است و در قسمت عقب نیز مهمات ها قرار گرفته است و درب ورود به خودرو
خودرو دارای یک موتور دیزل هشت سیلندر YaMZ-238N خنک شونده با مایع است که دارای 300 اسب بخار رانش است که با در نظر گرفتن وزن 16 تنی خودرو توپ دارای رانش به وزن 15.7 اسب بخار بر تن است که چندان زیاد نیست . این خودرو میتواند با سرعت 60 کیلومتر بر ساعت در جاده حرکت کند و برد ان 550 کیلومتر است. یک درب بزرگ روی موتور جلوی خودرو حکم کاپوت برای دستراسی به موتور را بازی میکند
همچنین این هویتزر یک سیستم ابی خاکی است که قابلتی حرکت روی اب را دارد و دارای دو جت ابی در عقب در دو سمت خودرو است
خودروی دارای یک برجک با پوشش 360 درجه است که دارای سه خدمه است. در سمت راست گلوله گذار قرار دارد و در سمت چپ فرمانده و توپچی .. ارایش مثل تانک های روسی چون تی 55 و تی 62 است یعنی توپچی سمت چپ برجک جلو و فرمانده عقبتر و بالاتر قرار دارد .بر روی برجک دو دریچه بر وجود دارد و دریچه فرمانده در سمت چپ بالای برجک است. فرمانده دارای تعدادی پیرسکوپ برای دید رو به بیرون است و البته پیرسکوپ جلوی قابلیت درشت نمایی دارد.
توپچی فاقد سامانه رایانه ای برای اتش مانند رایانه اتش بالستیک است و دارای الات نشان روی درجه بندی شده است . چشمی دید فرمانده از نوع TKN-3B دارای توان دید در شب با نورافکن فروسرخ است و از این رو دارای یک نورافکن فروسرخ کوچک در جلوی دریچه فرمانده از نوع OU-3GA2 می باشد. همچنین توپچی دارای یک سایت اتش مستقیم در جلوی برجک سمت چپ از نوع OP5-37 با برد اتش مستقیم حدود هزار متر است . راننده نیز دارای پیرسکوپ دید شبانه رو به جلو است
این سیستم دارای یک توپ122 م م 2A18 (2A31) است که درواقع همان توپ زمینی دی 30 است. این توپ122 م م که شهرت بسیار دارد و از دهه 1960 در خدمت است و به شکل کششی به شکل گسترده ای مورد استفاده است. این توپ دارای 3.2 تن وزن بود و از دو مهار کننده لگد توپ در بالای لوله استفاده میکرد و مهمات های ان تا 16 کیلومتر وبا راکت کمکی تا 24.5 کیلومتر برد داشت و طول لوله ان به 4 متر 20 سانتیمتر می رسد .
توپ میتواند لوله خود را تا 70 درجه به طرف بالا و 3 درجه به طرف پایین حرکت میکند و با حرکت برجک دارای پوشش 360 درجه است. توپ تا 60 سانتیمتر عقب نشینی دارد و دارای سرعت اتش 5 گلوله بر دقیقه به شکل پی در پی و 2 گلوله به شکل عملی است. گلوله گذاری توپ دستی است و در این توپ خرج پرتاب از گلوله جدا است . توپچی گلوله را رو یک بازو قرار داده بازو گلوله را درون لوله میگذارد و بعد از ان خرج پرتاب درون بازو قرار گرفت و باز بازو خرج پرتاب را پشت سر لوله لود میکند. برای قرار داد گلوله دو را وجود دارد. یک درب یک لنگه در عقب خودرو ویا یک درب بزرگ در جلوی برجک برای قرار دادن مهمات
این توپ مهمات های زیادی از انفجار قوی تا ضد زره را اتش میکند
مهمات اصلی ان مهمات انفجار ترکش شونده OF56-13 و OF243 با سرعت دهانه 690 متر بر ثانیه و برد 15 کیلومتر است. همچنین میتواند مهمات ضد زره 3BK13 و یا 3BK6 را توان نفوذ در 400 تا 460 م م زره شلیک کند. البته شلیک این مهمات ضد زره به شکل مستقیم موثر بیشترین تاثیر را دارد . همچین مهمات های شیمیایی نیز برای این توپ طراحی شده است
همچنین خودرو دارای بیسیم یو اچ اف تا برد 28 کیلومتر است
این توپ تا سال 1991 تولید شد. حدود 10000 عراده از ان ساخته شد به تمامی مشتریان شوروی صادر شد. تقریبا در تمامی جنگ های سال 1970 به بعد حضور داشت و چندین کشور از جمله رومانی لهستان بلغارستان نسخه های از این توپ را ساختند. برخی کشورها با برداشتن توپ ان را به نسخه مسلح برای پشتیبانی از پیاده نظام کردند. برای نمونه بلغارستان یک برجک مجهز به توپ 23 م م خودکار و موشک ای تی 4 روی برجک روی ان نصب کردند و یا لهستان یک خمپاره انداز 120 م م روی ان نصب کرد
2 اس 34 هوستا
این نسخه یک نسخه مجهز خمپاره ، هویتزر گاوازلیکا است..تفنگ – خمپاره در واقع شامل یک توپ است که خمپاره شلیک میکند. در واقع دارای لوله توپ و سیستم بارگذار هیدرولیک است ولی مهمات خمپاره120 م شلیک میکند. این نسخه دارای همان شاسی و برجک است . هوستا دارای یک خمپاره 2A80 است که میتواند انواع خمپاره های 120 م م روسی و یا استاندارد ناتو را حمل میکند . مهمات های مختلفی از این نسخه قابل شلیک است ولی برخی مهمات ها تا 14 کیلومتر برد دارد و حتی این نسخه توان استفاده از مهمات هدایت لیزری کیتلو-2 را نیز دارد.درون خودرو تا 40 گلوله 120 م م حمل می شود و لوله خمپاره میتواند تا 80 درجه به طرف بالا امده و البته با کمک برجک360 درجه را پوشش میدهد.این نسخه نیز دارای 4 خدمه است
ایران نسخه ای با نام رعد1 را تولید کرد که بر روسی شاسی نفربر براق نصب است. براق در واقع نسخه ایرانی تایپ 86 چینی است که تایپ 86 چینی نسخه چینی نفربر بی ام پی1 البته بدون توپ 73 م م است. ایران توپ 122 م م دی 30 موجود را بر روی این شاسی نصب کرد ولی از قرار تعداد محدودی از این نسخه تولید و احتمالا برنامه به نفع رعد 2 که یک توپ155 م م است کنار رفته است. البته قابل درک است در اکثر ارتشهای غربی نیز توپ خودکششی اصلی و حتی تنها توپ خودکششی توپ 155 م م است و نه مهمات های کوچکتری چون 122 م م. معمولا 122 م م به صورت کششی استفاده می شود زیرا سبکتر است و در ایران نیز توپ122 م م معمولا به شکل کششی استفاده می شود .
مشخصات
طول:7.62 م م
وزن:16 تن
خدمه:چهار نفر
موتور شاسی:موتور دیزل 300 اسب بخاری
سرعت خودرو:60 کیلومتر بر ساعت
برد در جاده:500 کیلومتر
توپ اصلی:122م م 2A18
برد اتش:16 تا 24 کیلومتر
ترجمه: عبدالحمید تارخ
منابع
http://www.army-guide.com/eng/product767.html