بل ایکس2،رکورد شکن ولی مرگ آور

بل ایکس 2 افتخارات خونین

نویسنده :اسپارو

برنامه X-2 در میانه برنامه X-1 شروع شد و هدف رسیدن به ارتفاع بالای 25 کیلومتر از سطح دریا و سرعت بین 2 تا 3 ماخ بود پس با نتایج به دست آمده از X-1 و Douglas D-558-2 ( یک هواپیمای ازمایشی دیگر با بال پسگرا با یک موتورتوربوجت Westinghouse J34 و یا یک موتور موشکی سوخت مایع XLR11 ) متخصصین بل فهمیدند برای رسیدن به سرعت بالای دو ماخ نیاز به تغییراتی در ساختار X-1 هست پس اول به سراغ پسگرا کردن بالها رفتند و بعد به خاطر حرارت بدنه بدلیل اصطکاک هوا درسرعت بالا از مواد و آلیاژهای جدیدتری مثل آلیاژهای پایه نیکل ومس استفاده کردند.

Douglas D-558-2 1DFSD

برای پیشران تصمیم به ادامه استفاده از موتورموشکی سوخت مایع XLR11 شد که در X-1 و Douglas D-558-2 امتحان خود را پس داده بودند ولی مجهز به اهرم کنترل سوخت – اکسید کننده که خلبان توانایی کنترل سرعت را داشته باشد و همچنین برای ایمنی بیشتر در صورت سانحه خلبان به جای صندلی پران ، کاپیت به صورت کپسول فرار ساخته شده بود که از بدنه جدا میشد و با چتر فرود میامد هرچند خلبان چتر نجات شخصی هم داشت

جین اسکیپ زیگلر

اولین پرواز بدون استفاده از پیشران و هواسر در سال 1952 توسط جین اسکیپ زیگلر انجام شد مثل X-1 به زیر B-50 متصل شد و بعد از رسیدن به ارتفاع لازم رها و در پایگاه هوایی ادواردز فرود آمد ( به این روش پرواز که از یک حامل هواپیما پرتاب میشود هواپیمای انگلی هم میگویند) ولی در 1953 جین اسکیپ زیگلر و فرانک وولکو, یکی از خدمه B-50 در حین تست قبل پرواز به دلیل نشت اکسیژن مایع از واشرها به دلیل انفجارهوایپیما کشته شدند و هواپیما و زیگلر و فرانک وولکو بالای دریاچه آنتاریو از B-50 به بیرون پرتاب شدند که جنازه و لاشه هواپیما هیچ وقت بازیابی نشد.

نسخه دومی از X-2 ساخته شد که فرانک اورست توانست رکورد سرعت 87/2 ماخ را بزند ولی این کافی نبود

فرانک اورست

دو خلبان برای رسیدن به اهداف تعیین شده انتخاب شدند ایوان کینچلو و میلبورن اپت که هردو علاوه بر مدارک دانشگاهی و آکادمی ساعات پرواز بالایی هم داشتند ایوان کینچلو در هفت سمپتامبر 1956 توانست به ارتفاع 470/38 کیلومتری دست یابد در این ارتفاع که به نوعی لبه فضا محسوب میشود ( ارتفاع مشخصی وجود ندارد بسته به نقاط مختلف رسیدن به این نقطه متفاوت است ) لقب اولین فضا نورد را گرفت

میلبورن اپت و ایوان کینچلو

مرگ در 3 ماخ

بیست روز بعد از رکورد کینچلو ، میلبورن اپت قرار بود رکورد سرعت را بزند تغییراتی در بدنه و موتور موشکی دادند ، دماغه و نازل موتور کمی کشیده تر شدند . مثل تمام پرواز های قبلی هواپیما توسط یک B-50 حمل شد و بعد از رسیدن به ارتفاع مقرر هواپیما از بدنه هواپیمای مادر جدا و موتور موشکی روشن شد ، برای رسیدن به 3 ماخ و بیشتر از آن نیاز بود تمام توان موتور و سوخت استفاده شود پس اپت هم طبق دستور العمل از تمام توان هواپیما استفاده کرد و در ارتفاع 960/19 به سرعت 2/3 ماخ رسید که بالاتر از هدف بود

بعد از رسیدن به سرعت 3 ماخ اپت حالا باید به پایگاه برمیگشت پس تصمیم به چرخیدن به سمت پایگاه با سرعت نزدیک به 3 ماخ شد که ناگهان کنترل هواپیما از دست رفت . اپت با سه مدل از زوج نیرو های مکانیکی ( دو نیروی هم‌اندازه که موازی ولی خلاف جهت باشند میگویند. اثر آن ایجاد چرخش بدون ایجاد انتقال و نیروی جلوبرنده است هر چند بسته به استفاده باعث افزایش دقت است ولی احتمال فروپاشی در اثر نیروی گریز از مرکز وجود دارد )درگیر شد و درک کاملی از مفهوم زوج نیرو تا برنامه X-3 بوجود نداشت

1- چرخش در ما فوق صوت که از تمایل اجسام در سرعت ها بالا برای چرخش به دور خود برای خنثی کردن بخشی از نیرو ناشی میشود

2- چرخش زوج نیرو در اثر انتقال مرکز ثقل به نقاط دیگر بدنه است

3- control couplingیا چرخش بالک های کنترل کننده که به دلیل دو نیروی قبلی به وجود می آید و بالک ها از کنترل خلبان خارج و به چرخش بیشتر کمک میکنند

این سه نیرو باعث از دست دادن کنترل هواپیما شد هرچند دو نیروی اولیه قبلا توسط چاک ییگر در برنامه X-1 درک شده بود ولی به دلیل سرعت پایین تر و بال صاف X-1 قابل کنترل بود . اپت تمام تلاش خود را برای کنترل چرخش هواپیما کرد ولی سیستم کنترل هیدرولیک بود و این چرخش ها باعث از بین رفتن سیستم هدایت شده بود پس اپت تصمیم به خروج گرفت . کپسول نجات بهترین عملکرد را در سرعت 3ماخ داشت ولی چتر در نظر گرفته شده بسیار کوچک بود و کپسول با سرعت زیادی به سمت زمین سقوط کرد و میلبورن اپت کشته شد ،هرچند اگر اپتبعد از جدا شدن کپسول از کپسول بیرون پریده بود و از چتر خود استفاده میکرد نتیجه متفاوت بود ولی احتمال صدمات ستون فقرات وجود داشت.

باقی مانده کپسول نجات همراه با چتر

باقی مانده هواپیما کمی به مسیر خود ادامه داد تا دچار واماندگی شد ، سقوط کرد و سه تکه شد

محل سقوط

دو هواپیمای X-2 هر دو نابود شده بودند و برنامه زیر سوال رفته بود پس کمپانی بل در گزارشی تمام تقصیرات را به گردن میلبورن اپت انداخت و اعلام کرد پیچش اپت برای برگشت به پایگاه در سرعت بالا باعث حادثه شده بود ولی تمام همکاران اپت این گزارش را رد کردند فرمانده پایگاه اعلام کرد هیچ کس به اپت نگفته بود نباید در این سرعت تغییر جهت دهد و بسیاری از طراحان و مهندسان هم اعلام کردند ما در قسمتی از علم جست وجو میکنیم که ناشناخته است و هیچ اطلاعات دقیقی از رفتار هواپیما در این سرعت نیست و اصل برنامه برای تحقیق در باره همین موضوعات است

بعضی دیگر از همکاران اپ نیز با فرض قبول کلی گزارش که مقصر اپت است گفتند که چترکپسول نجات بسیار کوچکتر حد ایمنی بوده و بسیاری نکات ایمنی برای رسیدن به اهداف فدا شده است و استفاده از کپسول در موقع حادثه را انتخاب گزینه خودکشی به جای مرگ در اثرسقوط است.

برنامه X-2 با رسیدن به افتخارات و اهدافش ( هرچند خونین ) تمام شد ولی سوالات زیادی درباره ایرودینامیک در سرعت بالا وجود داشت که تا برنامه X-15 جواب ها یافت نشد ولی برنامه X-2 در قالب X-7 و موشک پدافندی CIM-10 Bomarc ادامه داد.

از هواپیمای X-2 دو نمونه ساخته شد و بیست پروازداشت و فقط تکه های نمونه دوم در پایگاه ادوارد نگهداری میشود