هوانوردی غیر نظامی

اشنایی با بوئینگ 707 و نسخه های نظامی ان

اشنایی با بوئینگ 707 و نسخه های نظامی ان

اشنایی با بوئینگ 707 و نسخه های نظامی ان

محمد جواد عسکرپور

هواپیمای مسافربری بویینگ ۷۰۷ یک هواپیمای مسافربری بدنه باریک قاره پیما ساخته کمپانی بویبنگ است که به انگلیسی seven oh seven تلفظ میشود دارای ۱۴۰ تا ۲۱۹ مسافر و بستگی به مدل های مختلف دارای برد ۴۶۰۰ تا ۱۰۶۰۰ کیلومتر برد است.
بویینگ ۷۰۷ اولین هواپیمای جت مسافربری ساخته کمپانی بویینگ است که از بال های پسگرا swept wings بهره میبرد و از لحاظ طراحی دارای چهار موتور در غلاف متصل به بال است بویینگ ۷۰۷ اولین هواپیمای مسافربری جت نبود ولی اولین هواپیمای مسافربری موفق بود که در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی بازار هواپیماهای تجاری را در اختیار داشت و این پرنده یک نمادی از عصر جت است و این پرنده باعث شد که کمپانی بویبنگ به بزرگترین تولید کننده ی هواپیمای تجاری شود و طرح های ۷x7 دنبال شود که باعث تولید تایپ های ۷۲۰ و ۷۲۷ و ۷۳۷ و ۷۵۷ شود که از پارامتر های طراحی بدنه ۷۰۷ بهره میبرند بویینگ ۷۰۷ از روی پرنده آزمایشی بویینگ ۳۶۷-۸۰ ساخته شد که این پیش نمونه ۳۶۷-۸۰ در سال ۱۹۵۴ اولین پرواز خود را انجام داده بود .طرح جدید دارای بدنه بزرگتر و کشیده تر بود که در نهایت منجر به ساخت بویینگ ۷۰۷-۱۲۰ شد که دارای چهار موتور توربوجت پرت اندویتنی JT-3C بود و اولین پرواز خود را در ۲۰ دسامبر سال ۱۹۵۷ انجام داد شرکت هواپیمایی PAN AM از اکتبر سال ۱۹۵۸ هواپیمای مسافربری ۷۰۷ رد به خدمت گرفت و بعد ها مدل هایی از روی ۷۰۷ مشتق شد مانند مدل بلند برد تر ۷۰۷-۱۳۸ و مدل درازتر ۷۰۷-۳۲۰ که هر دو در سال ۱۹۵۹ وارد خدمت شرکت PAN AM شدند و یک مدل کوچکتر با برد کمتر تحت عنوان بویینگ ۷۲۰ در سال ۱۹۶۰ ساخته شد و مدل ۷۰۷-۴۲۰ مدلی از ۷۰۷ بود که بزرگتر بود و دارای چهار موتور ووربوفن رولزرویس CONWAY بود که در سال ۱۹۶۰ ساخته شد و در همان زمان موتور های توربوفن JT3D بر روی مدل های ۷۰۷-B120 و ۷۰۷-B320 نصب بود

بویینگ ۷۰۷ به عنوان هواپیمای مسافربری تجاری و باربری و حتی منظور های نظامی هم استفاده شد همانند بویینگ ۷۰۷-C320 که در هم باری بود و هم مسافری که در سال ۱۹۶۳ وارد خدمت شد و مدل های نظامی آن مانند آواکس E3 و هواپیمای مخصوص رییس جمهور C137 هستند و در کل ۱۰۱۱ بویینگ ۷۰۷ شامل مدل ۷۲۰ هم تولید شد و بیش ۷۰۰ مدل نظامی از آن تولید شد و در ژوئیه ۲۰۱۷ هیچ بویینگ ۷۰۷ در خدمت شرکت های هواپیمایی تجاری نیست.
طراحی
بالها:بویینگ ۷۰۷ دارای بال های متمایل به سمت عقب یا همان بالهای پس گرا با پس گرایی ۳۵ درجه است دلیل پس گرایی بال در طراحی این هواپیما این است که اصطحکاک هوا با بال کاهش یافته و درگ کاهش یابد و سرعت گرفتن راحتتر شود ولی این نوع طراحی بال مشکلات خود را داشت این بال باعث انحراف هواپیما در جهت رول و یاو میشد و باعث حرکت نامطلوب DUTCH ROLL میشد و خلبان هایی که برای ۷۰۷ در نظر گرفته میشدند خلبان هواپیما های لاکهید کانسلیشن و DC7 بودند که این پرنده ها دارای بال صاف بودند لذا خلبانان با پرواز با هواپیمای بال پسگرا آشنا نبودند ولی کمپانی بویینگ با ساخت بمبر های B47 و بمبر B52 قبل از ۷۰۷ هم این نوع بال را تجربه کرده بود ولی در B47 با نصب یک سیستم ضد انحراف و ضد لرزش جلوی این انحراف را گرفته بود که در نهایت این سیستم ضد لرزش و انحراف DUMPER بر روی ۷۰۷ هم نصب شد و این مشکل ۷۰۷ هم حل شد
موتور ها
بویینگ ۷۰۷ دارای موتور های جت با سیستم توربوکمپرسور برای تامین هوای فشرده شده کابین است در تعداد زیادی از بویینگ ۷۰۷ های تولیدی موتور شماره ۱ با بقیه متفاوت است دلیل این تفاوت این است که این موتور فاقد توربوکمپرسور است اگر چه ۷۰۷ های کمپانی آمریکن ایرلاین در موتور های شماره ۲ و ۳ دارای سیستم توربو کمپرسور بودند بویینگ ۷۰۷ های اولیه برای هر چهار موتور دارای سیستم توربوکمپرسور بودن بویینگ ۷۰۷ بستگی به مدل دارای موتور های توربوجت JT3 و JT4 است و در بعضی مدل دارای نسخه توربوفن JT3 است و در نسخه ۷۰۷-۴۲۰ دارای موتور توربوفن رولزرویس CONWAY است .
در نسخه ۷۰۷RE دارای موتور توربوفن JT8 است و همچنین بعضی مدل مانند نسخه تانکر سوخت رسان نظامی KC-135R دارای چهار موتور توربوفن CFM-56 است و ۷۰۷ اولین هواپیمایی بود که در موتور خود از سیستم رانش معکوس یا REVERSE THRUST بهره میبرد .


مدل ها
۷۰۷-۰۲۰
نسخه ۷۰۷-۰۲۰ اولین نسخه تولیدی بو که تحت عنوان ۷۲۰ شناخته میشد شرکت هواپیمایی یونایتد ایرلاین که از هواپیمای DC8 بهره میبرد ۷۲۰ را به ۷۰۷ ترجیه داد و شرکت امریکن ایرلاین هم همینطور .
۷۰۷-۱۲۰
بویینگ ۷۰۷-۱۲۰ اولین مدل تولیدی بود که تحو عنوان بویینگ ۷۰۷ شناخته میشد و نسبت به داش ۸۰ دارای بدنه و بال بزرگتر بود و کابین دارای پنجره های مستطیلی بود و این پرنده تا ۱۸۹ مسافر میتوانست حمل کند این پرنده برای عبور از اقیانوس اطلس نیاز به یک سوخت گیری زمینی داشت این مدل دارای چهار موتور توربوجت JT-3C6 که میتوانست ۱۳۰۰۰ پوند رانش فراهم کند و مجهز بخ سیستم تزریق آب بود که با تزریق محلول آب و الکل به موتور باعث افزایش فشار هوای سیال هوای درون موتور و افزایش airflow و در نتیجه افزایش رانش میشد هواپیما دارای وزن ماکسیمم تیک آف ۲۴۷۰۰۰ پوند بود و اولین پروازش را در ۲۰ دسامبر سال ۱۹۵۷ انجام داد شرکت هواپیمایی پن آم ۲۰ فروند ۷۰۷-۱۲۱ سفارش داد و شرکت آمریکن ایرلاین ۳۰ فروند ۷۰۷-۱۳۸ سفارش داد و شکت های دیگر هم این مدلها را خریدند .

بوئینگ707-120

بویینگ ۷۰۷-B320 دارای چهار موتور توربوفن JT3D-1 که کم صدا تر قدرتنمند تر و دارای مصرف سوخت کمتر بودند و هر کدام ۱۷۰۰۰ پوند رانش فراهم میکردند و مدل JT3-D3 مدلی بود که ۱۸۰۰۰ پوند رانش فراهم میکرد و فاقد سیستم تزریق آب بود و مخزن ۶۰۰۰ پوند آب حذف شد و این مدل توسط امریکن ایرلاین و TWA و کانزاس و چند شرکت دیگر به خدمت گرفته شد .
۷۰۷-۲۲۰
این نسخه مدلی بود که دارای موتور های توربوجت قدرتمنتر JT4A-3 بود که ۱۵۸۰۰ پوند رانش فراهم میکرد این مدل در دسامبر سال ۱۹۵۹ وارد خدمت شد .
۷۰۷-۳۲۰
این نسخه دارای بدنه کشیده تر و دارای موتور هدی توربوجت JT-4A3 و JT4-A5بود که ۱۵۸۰۰ پوند رانش فراهم میکردند این مدل دارای بدنه کشیده تر و دارای بالهای بزرگتر و و سکان افقی های بزرگتر بود این مدل با بالهای بزرگتری که داشت قابلیت حمل سوخت بیشتری را دارا بود که باعث شدا بود این مدل دارای برد ۲۶۰۰ کیلومتر بیشتر باشد این مدل اولین بار در سال ۱۹۵۹ توسط کمپانی پن آم به خدمت گرفته شد.

۷۰۷-۴۲۰
این نسخه دارای موتور هاز توربوفن رولزرویس CONWAY که قابلیت فراهم کردن ۱۸۰۰۰ پوند رانش را داراست و خروجی این موتور از لحاظ آیرودینامیکی طوری طراحی شده تا نویز کمتری داشته باشد و دارای سکان عمودی و سکان عمودی متحرک متفاوتی است این نسخه اولین بار توسط لوفتهانزا آلمان غربی بکار گرفته شد و بعد BOAC بریتانیا و ELAL اسراییل هم بکار گرفته شد
۷۰۷-۳۲۰B
این نسخه دارای چهار موتور توربوفن JT3D است و از لحاظ آیرودینامیکی هم بهبود یافته مثلا دارای تغییراتی در لبه حمله بال و نوک بال که باعث کاهش درگ شده است
۷۰۷-۳۲۰C
این نسخه هم برای کارگو و باربری کارایی دارد و هم مسافربری و میتواند تا ۲۱۹ نف مسافر را جابه جا کند این مدل دارای چهار موتور JT3D7 است که ۱۹۰۰۰ پوند رانش فراهم میکنند
۷۰۷-۷۰۰

نسخه ای برای آزمایش موتور توربوفن CFM56

نسخه های نظامی

از بوئینگ 707 نسخه های نظامی زیاد تولید شد که تا سال 1991 نیز در خط تولید بود. در اینجا به معرفی نسخه های نظامی ان خواهیم پرداخت

سی137: یک نسخه حمل نقل نظامیVIP برای جا به جای مقامات دولتی و نظامی که پایه بسیاری از مدل های نظامی بوئینگ707 شد. این مدل دارای موتور Pratt & Whitney TF33-PW-102  با رانش  18000 پاوند بود و برد ان به 12270 کیلومتر نیز می رسید .این نسخه دیگر در خدمت ارتش امریکا نیست

سی-137

ایی سی 18(EC-18) : نسخه برگرفته شده از سی137 در نقش  رادار پرنده که دارای یک رادار بزرگ در دماغه برای جستجو محدوده جلو با برد حدود 400 کیلومتر بود  این نسخه برای ماموریتهای بسیار همجون برنامه اپلو برای جستجو اپلو در هنگام فرود ،  و یا کشف موشک های بالستیک در مرحله اوجگیری استفاده می شود. این نسخه دیگر در خدمت ارتش  امریکا نیست

EC-18

ایی سی135(EC-135): یک نسخه پست فرمانده ای در دوران جنگ سرد که میتوانست تمامی واحدهای سیاسی و نظامی  امریکا را در زمان جنگ اتمی کنترل کند و با انها ارتباط برقرار کند.این نسخه خودش چندین مدل داشت که یکی از انها دارای رادار بزرگ کشف موشک در دماغه بود. این نمونه بین سالهای 1965 تا2000 میلادی در خدمت بود(برای اشنایی با این مدل اینجا را کلیک کنید)

ایی سی135

ار سی135:یک نسخه شناسایی ساخته شده بر اساس بوئینگ707 که دارای رادار در جلو و دو طرف بدنه برای جاسوسی و شناسایی راداری و تصویر برداری راداری است که در برخی نسخه ها دارای رادار برای شناسایی موشک های بالستیک و سنسورهای لازم برای جمع اوری علائم و فرکانسهای راداری های دشمن است(برای اشنایی با این نسخه اینجا را کلیک کنید)

RC135M

ایی-3 سنتری(E-3): نسخه اواکس  ساخته شده بر روی بدنه 707 که در دهه 1970 توسعه یافت و دارای  یک رادار ارایه فازی روی بدنه خود بود .یین سال 1977 تا 1992 در مجموع 68 فروند از ان ساخته شد که همچنان در خدمت است و موتور این نسخه در نسخه تولیدی  موتور Pratt and Whitney TF33-PW-100A  بود ولی در نهایت در دهه 1990 با موتور CFM56 که روی بوئینگ737 نصب است تعویض شد که برد عملیاتی ان را 3000 کیلومتر افزایش یافته (برای اشنایی با این مدل اینجا را کلیک کنید)

ایی-3 سی ارتش امریکا مجهز به موتور قدیمیتر تی اف33

ایی 6 مریکور (E-6): یک پست فرمانده ای دیگر ساخته شده برای کنترل میدان نبرد از اسمان دارای تجهیزات ماهواره ای  و رادار برای نظارت بر میدان نبرد. این نسخه در سال 1989 ساخته شد و همچنان در خدمت است 16 فروند ان ساخته شد که همگی در خدمت ارتش امریکا  است و در دهه 1990 موتور انها با موتور CFM56 تعویض شد. برد این نسخه نیز بیش از 12000 کیلومتر است(برای اشنایی با این مدل اینجا را کلیک کنید)

ایی-6

ایی 8 جوینت استار(E-8): یک پست فرمانده ای و رادار هوابرد برای کنترل میدان نبرد از اسمان که دارا یک  رادار بزرگ ارایه فازی  در زیر بدنه با قابلیت جستجو در دو سمت که میتواند یک شعاع 250 کیلومتر را   هر هدف زمینی متحرک و ثابت را کنترل کند. 17 فروند از این هواپیما ساخته شده که همچنان در خدمت است موتور این هواپیما نیز در دهه 1990 با موتور  Pratt & Whitney JT8D-219  که روی هواپیماهای  ان دی80 نصب است تعویض شد(برای اشنایی با این مدل اینجا را کلیک کنید)

ایی-8

کی سی135 (KC135): نسخه سوخترسان برای نیروی هوایی امریکا که در دهه 1960 تولید شد . این نسخه دارای  سه جایگاهی سوخت رسانی شامل دو جایگاه شلنگی زیر بال و یکی زیر بدنه با لوله که 803 فروند از ان تولید شد. تمامی نسخه های تولیدی دارای یک درب بارگیری کناری برای حمل بار تا41 تن در نقش ترابری بودند. این نسخه نیز در دهه 1990 مورد ارتقاع قرار گرفت و موتور ان با موتور CFM-56 تعویض شد.این نسخه با نام کی سی35 ار شناخته می شود .(برای اشنایی با این مدل اینجا را کلیک کنید)

کی سی135 ار

کی سی707:برخی کشورها دست به خرید نسخه سوخترسانی با نام کی سی 707 زدند.این نسخه  تفاوتی با کی سی135 ندارد تنها برخی تجهیزات ارتباطی  و الکترونیک دوربرد ندارد

بوئینگ 707 در ایران

شرکت هواپیمایی ملی ایران در زمان رژیک گذشته از بوئینگ 707 استفاده میکرد که از بوئینگ حریدایر شده بود. این هواپیما تا دهه 1980 شمسی در خدمت بود.نیروی هوایی نیز از زمان پهلوی دوم از بوئینگ 707 استفاده میکرد

بوئینگ 707  اولین محصول چهار موتوره   جت بوئینگ دست کم در عرصه هوانبردی  غیر نظامی بود. بوئینگ707 زمانی مشهورترین جت دوربرد تجاری جهان بود و اگرچه در زمینه غیر نظامی تا میانه دهه 1970 تولید می شد  ولی  برای کاربرد نظامی مانند اواکس، سوخت رسان و یا چند نقش دیگر تا سال 1991 نیز تولید شد.

ایران این هواپیما را در نقش سوخت رسان و ترابری  به خدمت گرفت اگرچه شرکت های هوایی در ایران نیز از ان بهره بردند. ارتش ایران برای نخستین بار در سال 1971 دست  به سفارش 6 فروند نسخه سوخت رسان این هواپیما که کی سی 707 نیز شناخته می شدند   برای پشتیبانی از ناوگان فانتوم  زد . در ادمه 6 فروند دیگر در سال 1975 و در نهایت سه فروند بویینگ  707 برای   ترابری در سال 1976 سفارش  داده شد. این هواپیما ها طی جنگ در نقش سوخت رسان به کار رفتند  اگرچه همواره در کنار نقش سوخت رسان  در شرکت هوایی  ساها نیز پرواز می کرد. شرکت هوایی ساها  متعلق به نیروی هوایی بود که از هواپیماهای این نیرو در نقش حمل بار و مسافر استفاده می کرد و دارای  5 فروند بوئینگ 707 و دو فروند 747 بودند که همگی سوخت رسان بودند و با گذاشتن  صندلی  در نقش تجاری  استفاده می شدند .

 در نهایت در اردیبهشت سال 1392 به دلیل سن بالای ناوگان این شرکت به صورت غیر فعال در امد . یکی از 707 های در خدمت ساها نیز طی حادثه ای در فروردین سال 84 از باند خارج شد و به رودخانه کن افتاد و از رده خارج شد  و یکی دیگر هم در دی سال 1397 در فرودگاه فتح کرج از باند خارج و نابود شد. امروز نیروی هوایی از ناوگان بزرگ ترابری بوئینگ های خود تنها 4  فروند را در خدمت  دست  کم به صورت عملیاتی دارد که یک فروند  از نوع  بوینگ 707  در نقش VIP و سه فروند دیگر در نقش سوخت رسان و ترابری استفاده می شود. این هواپیما امروزه 40 ساله هستند  ولی همچنان بدون جایگزین مشخصی پرواز می کنند. یکی از 707 ها تحویلی به ایران  دارای  تجهیزات   شنود مکالمان رادیویی دشمن و جمع اوری علائم راداری  بود که وضعیت ان مشخص نیست  ولی باید همچنان  در خدمت باشد

همچنین دو فروند  بوئینگ 707  ارتش عراق ( سوخت رسان نبودند ) نیز طی جنگ اول خلیج فارس به ایران  فرار کردند که یک فروند به ناوگان هواپیما تشریفاتی دولت پیوست  که دیگر زمینگیر  شده است

بوئینگ 707 نیروی هوایی در خدمت ساها. این خط هوایی ساعت پرواز و عمر سازه هواپیماهای سوخت رسان ایرانی را بالا برد و در نهایت هم کار به جایی نبرد
بوئینگ 707 شناسایی  در خدمت نیروی هوایی که هم توان جاسوسی الکترونیکی داشت و هم توان سوخترسانی

تا سال 2015 بوئینگ 707، انواع حوادث اعم از امنیتی و مهندسی، 3022 تلفات داشته است و در مجموع 1010 فروند تولید شد.  707 عامه مردم را با پرواز آشنا کرد و با گذشت زمان جای خود را به پهن پیکر هایی مانند 747 داد. البته امروزه دیگر عصر هواپیماهای 4 موتوره به پایان رسیده و این شاهکار های مهندسی به پایان کار خود میرسند.

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن