موشک آر-74

موشک هوا به هوای مدرن آر-74

ترجمه و تالیف : مهدی زمانی

چاپ شده در شماره اسفندماه 91 مجله هوافضا

مقدمه »

امروزه تسخیر آسمان ها در جنگ ها یکی از دغدغه های اصلی ابرقدرت ها به شمار می رود. طبق استراتژی های جنگی هر کشوری که آسمان را در اختیار خود داشته باشد، توانسته تا 50% از دشمن جلوتر باشد. پس از جنگ سرد و با توسعه تدریجی موشک های هوا به هوا، در جنگ های هوایی مدرن، طبیعتا هر جنگنده ای که موشک قدرتمندتری را با خود حمل کند، پیروز میدان است. در این مقاله سعی به معرفی اجمالی موشک مدرن هوا به هوای آر وی وی – ام دی[1] شده است.

توسعه »
شوروی سابق و روسیه امروزی در توسعه انواع موشک های هوا به هوا همواره یکی از کشورهای پیشرو بوده است. بعد از رونمایی هواگردهای پنهانکار ایالت متحده نظیر اف-117(نایت هاوک)[2]، اف-22 (رپتور)[3] و بعد از آنها اف-35 (لایتنینگ)[4]، روسیه کم کم بوی خطر را استشمام کرد و توسعه جنگ افزارهایی برای مقابله با این جنگنده های پنهانکار را در دستورکار شرکت های توسعه دهنده روسی قرار داد. آخرین دست آورد روس ها برای مقابله با این پرنده ها سوخو-پک فا (تی-50) [5]بود. ولی همانطور که گفته شد موشک ها نقش اصلی را در جنگ های هوایی اجرا می کنند. بنابراین روسیه به طور سری و مخفیانه توسعه یک موشک هوا به هوای مدرن برای جنگنده های نسل پنجمش را شروع کرد. دقیقا مشخص نیست که توسعه چنین موشکی از چه سالی آغاز شده است و به دلیل مخفیانه بودن این طرح اطلاعات بسیار محدودی از این موشک در دسترس قرار دارد. موشک آر وی وی-ام دی یک موشک هوا به هوای مدرن برد نزدیک است که برای مقابله با جنگنده های مدرن نسل پنجم توسعه یافته است و هنوز مراحل آزمایشی خود را طی می کنند. کارشناسان این موشک را از خانواده موشک های آر-73 (ویمپل)[6] می دانند. این موشک های جدید برای مقابله با انواع پهپادها، بالگردها، بمب افکن های تاکتیکی و البته جنگنده های پنهانکار نسل پنجم توسعه یافته اند.
بر طبق اذعانات یک فرمانده روسی این موشک ها مراحل آزمایشی خود را در صحرایی در روسیه پشت سر گذاشته اند و ممکن است تا سال 2013 به بهره برداری انبوه برسند.

طراحی»
همانطور که ذکر شد موشک های آر وی وی-ام دی نمونه ارتقا یافته موشک های آر-73 هستند. گفته می شود این موشک های جدید مقاوت بالایی در برابر جمینگ [7]و جنگ الکترونیک [8]دارند و به راحتی منحرف نمی شوند و درصد خطای آنها بسیار پایین است. بر طبق گفته های مقامات روسی این موشک ها وقتی بر روی هدفی قفل راداری انجام می دهند تقریبا شکستن قفل راداری آنها غیرممکن است. می توان گفت از نظر دقت بسیار شبیه به موشک های فونیکس [9]ایالت متحده در سه دهه پیش عمل می کنند با این تفاوت که موشک های فونیکس می توانستند جنگنده های نسل سوم را به راحتی منهدم کنند ولی موشک های آر وی وی- ام دی، مخصوص تعقیب و انهدام جنگنده های نسل پنجم توسعه یافته اند. روس ها به قدری به این موشک اطمینان دارند که درصد تخریب آن را 100% اعلام کرده اند.
علاوه بر توانایی بالای این موشک ها در برابر جنگ الکترونیک می توان به مانورپذیری بالای این موشک ها نیز اشاره کرد. موتورهای این موشک ها، نازل هایی را برای تغییر مسیر در دهانه موتور دارند که به موشک توانایی افزایش یا کاهش سرعت و در نهایت مانورپذیری بالاتر را می دهند به طوری که موشک ها می توانند فشاری برابر با 12 جی را تحمل کنند ، لازم به ذکر است که این موشک از سوخت جامد استفاده می کند. از این رو علاوه بر مسافت های دورتر این موشک ها می توانند در داگفایت [10]ها نیز مورد استفاده قرار گیرند. موشک ها از دو سیستم هدایت متفاوت اعم از هدایت فعال راداری و یا هدایت لیزری بهره ببرند. آر وی وی – ام دی از یک کلاهک جنگی 8 کیلوگرمی بهره می برد که برای چنین موشکی با برد کم معقول است، وزن کلی موشک نیز در حدود 100 کیلوگرم و طول موشک نیز برابر با 3 متر می باشد. قطر موشک برابر با 17 سانتی متر و طول بالچه های آن برابر با 51 سانتی متر است. طول سکان موشک نیز حدود 38 سانتی متر است.
بنابر به گفته های سایت رسمی جینز، این موشک بسیاری از برنامه های پر هزینه را برای توسعه موشک های مدرن و تاکتیکی برچیده اند و به نوعی می توان آن ها را موشک های آر-73 (ویمپل) مدرن دانست. گفته می شود اسم این موشک ها در آینده ای نه چندان دور به آر-74 تغییر کند
موشک ها می توانند در هر زمان از روز و در هر شرایط آب و هوایی و همچنین در هر زاویه ای شلیک شوند.این موشک های می توانند پس از رها شدن از جایگاه خود در هوا هر هدفی را تا فاصله 300 الی 40000 متری و ارتفاع 20 الی 20000 متری منهدم کنند. مدل های پیشرفته تر از این موشک تحت نام آر وی وی – ام دی ال نیز ساخته شده اند که به مراتب به روز تر هستند. گمان می رود این موشک ها بر روی جنگنده های نسل جدید روسیه نظیر سوخو تی-50، میگ-31[11] (فاکس هاند) و سوخو-35 [12](سوپر فلانکر) حمل شود.

جمع بندی »
بنابر اطلاعات بسیار محدودی که از این موشک های مدرن در دسترس است می توان اذعان کرد که این پروژه نیز قطعا در راستای اهداف قبلی روسیه در قبال هواگردهای پنهانکار بوده است. این موشک کوتاه برد گزینه خوبی برای مقابله با هواگردهای پنهانکار به خصوص در داگفایت ها به شمار می رود. البته روسها مانند سایر ابرقدرت ها در معرفی جنگ افزارهای خود کمی بزرگنمایی می کنند. بنابراین تا زمانی که این موشک مانند دیگر تجهیزات نظامی در یک جنگ واقعی آزمایش نشود، نمی توان تنها به اطلاعات منتشر شده از آن اکتفا نمود.

منابع»
http://www.deagel.co…a001033002.aspx
http://eng.ktrv.ru/p…ng/323/503/566/
http://www.ruaviatio…012/12/25/1428/
http://www.janes.com…x?id=1065972202

[1] RVV-MD

[2] F-117 Nighthawk

[3] F-22 Raptor

[4] F-35 Lightning

[5] Su-PAK FA (T-50)

[6] R-73 Vymple

[7] Jamming

[8] Electronic war

[9] Phoenix (AIM-54)

[10] Dogfight

[11] Mig-31 Foxhound

[12] Su-35 Superflanker