اواکس ها و هواپیماهای جنگ الکترونیک و شناسایی

هواپیمای شناسایی A-12

هواپیمای شناسایی A-12

محمد جواد عسگرپور

حتما با دیدن ظاهر عجیب این پرنده با خود گمان کردید که این هواپیما همان لاکهید SR-71 بلک برد است ولی در اشتباه هستید!این پرنده هواپیمای جاسوسی راهبردی لاکهید A-12 میباشد که در اصل پدر بلک برد است و بلک برد بر اساس این پرنده ساخته شده است این هواپیما همچنین سریع ترین هواپیمای جهان نیز میباشد .
در سال ۱۹۵۵ میلادی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا هواپیمای جاسوسی بلند برد U2 را به خدمت گرفت ولی U2 هواپیمایی پنهانکار نبود و CIA برای خود بدنبال هواپیمایی پنهانکار برای پرواز بر فراز شوروی میخواست از این رو از سال ۱۹۵۷ کار بر روی پروژه جدید برای جایگزینی U2 شروع شد هرچند پروژه ای برای ارتقای U2 برای پنهانکاری هم در نظر گرفته شده بود که بجایی نرسید شرکت لاکهید در بخش SKUNT WORKS به سر طراحی منهدس کلی کلارنس جانسون از سال ۱۹۵۷ کار بر روی پروژه جدید را شروع کرد و طراحی ها سری arcangel نام گرفت که به اولین طرح archangel1 و به طرح دوم که نام مخفف شد تنها A2 نام گرفت تا در نهایت آخرین طرح که وارد بخش ساخت شد A-12 یعنی ARCHANGEL12 نام داشت که طرح ۱۲ ام بود و اسم پرنده هم بدین گدنه انتخاب شد A12 در مقابل طرح KINGFISH از شرکت کانویر قرار گرفت که با توجه به اینکه طرح A12 نسبت به KINGFISH شرکت کانویر دارای هزینه کمتر و سطح مقطع راداری پایینتری بود مورد قبول CIA واقع شد و اولین پرواز خود را در آوریل سال ۱۹۶۲ در پایگاه هوایی GROOMLAKE در ایالات نوادا در نزدیکی لاس و گاس انجام داد(این پایگاه به منطقه ۵۱ هم معروف است ) و در نهایت در سال ۱۹۶۷ وارد خدمت CIA شد .

برای خواندن مقاله ای در مورد اس ار 71 اینجا را کلیک کنید

ای-12

طراحی :
لاکهید A12 یک پرنده جاسوسی راهبردی میباشد که قابلیت رسیدن به سرعت ۳.۲ ماخ را داراست که با این سرعت سریع ترین هواپیمای جهان میشود و میتوانست تا ارتفاع ۸۵۰۰۰ تا ۹۵۰۰۰ پایی بالا برود که برابر ۲۴ کیلدمتری سطح زمین است که این خود هم یک رکورد محسوب میشود حال دو دلیل که باعث سرعت بالای این پرنده شده است یکی آیرودینامیک و دیگری موتور است از لحاظ آیرودینامیکی هواپیمای A12 دارای بال های دلتا شکسته میباشد حال خود این نوع بال به علت اینکه درگ کمتری تولید میکند باعث میشود پرنده راحتتر به سرعت های بالا برسد ولی بال A12 یک دلتای معمولی نیس یک بال دلتا شکسته است که خود این نوع طراحی باعث میشود تا یک گردباد آسانسوری شکل در پشت بال افتاده و باعث شود که سرعت و اوجگیری پرنده بالاتر رود و دو موتور هم در ریشه بال قرار میگیرند تا درگ کمتری تولید کنند .
موتور
از ۱۳ فروند A12 تولید شده تعداد پنج فروند اول از موتور J75 توربوجت ساخته کمپانی پرت اندویتنی بهره میبردند این موتور ها که بر روی جنگنده F105 هم نصب شده بودن قابلیت فراهم کردن ۱۷۰۰۰ پوند رانش را دارا بودند که سرعت ای۱۲ رابه ۲ ماخ میرساندند و بعد ها موتور J58 برای A12 توسعه یافت در اکتبر سال ۱۹۶۲ یک فروند A12 مجهز به یک موتور J75 و یک موتور J58 شد و از اوایل سال ۱۹۶۳ پرنده های A12 مجهز به موتور های توربورمجت J58 ساخته کمپانی پرت اندویتنی شدند موتور توربورمجت به موتوری میگویند که یک موتور توربوجت است که یک موتور رمجت بر روی آن سوار است حال برای درک بهتر موضوع به توضیح درباره موتور توربوجت و رمجت میپردازیم
موتور توربین گازی توربوجت هوا از ورودی وارد موتور میشود حال خود ورودی دو نوع است همگرا یا واگرا، همگرا نوعی است که سرعت را افزایش داده و فشار را کاهش میدهد و واگرا نوعی است که فشارا را افزایش و سرعت را کاهش میدهد بعد از ورود هوا به موتور سیال وارد کمپرسور شده و تا چند برابر شاید تا ۴۰ برابر فشرده میشود و سپس وارد اتاقک احتراق شده و با سوخت مخلوط شده و احتراق صورت میگیرو سپس سیال داغ از اتاقک احتراق وارد توربین شده و نیروی حرارتی آن به نیروی مکانیکی تبدیل شده و با یک شفت کمپرسور را میچرخاند و سپس در قسمت اگزوز دوباره سوخت به سیال تزریق شده و اینجا احتراق دوم یا همان پس سوز صورت میگیرد و در نهایت گاز داغ از خروجی خارج میشود و با توجه به قانوان سوم نیوتن باعث رانش میشود

موتور جی58

حال در موتور های رمجت هیچ گونه کمپرسور و توربینی وجود ندارد و موتور همانند یک لوله ونتوری میماند و سیال هوا بعد از وارد شدن از یک ورودی واگرا که سرعت را کاهش و فشار را افزایش میدهد مستقیما وارد اتاقک احتراق شده و از خروجی خارج میشود این نوع موتور ها از حالت سکون قابل استفاده نیستند ولی در سرعت بالای دو ماخ کارایی بهتری دارند
حال موتور توربورمجت J58 تا سرعت دو ماخ بصورت توربوجت کار میکنند و از سرعت دو ماخ به بالا که شرایط برای رمجت مهیا است تغییر کاربری داده و کارایی مشابه رمجت پیدا میکند این موتور از سرعت ۲ ماخ به بالا از طریق ۶ لوله های کنار گذر جریان هوا را از کمپرسور چهارم مستقیما به اتاقک احتراق میبرد و اینجا موتور کارایی مشابه رمجت پیدا میکند این موتور دارای ورودی از نوع EXTERNAL INTERNAL COMPRESSION INTAKE
است که این نوع با قرار گیری یک نوع CONIC یا همان مخروط در ورودی باعث ایجاد یک کانال همگرا واگرا میشود که در دو مرحله سرعت را کاهش و فشار را افزایش میدهد تا سرعت سیال به زیر صوت رسیده و موتور چاک نکند و همچنین ورودی متحرک است و با بزرگتر و کوچکتر شدن میزان هوای ورودی به موتور را کنترل میکند
هر کدام از این موتور های توربورمجت J58 حدود ۳۲۵۰۰ پوند رانش فراهم میکنند که مجموعا میشد با دو موتور برای هواپیما ۶۵۰۰۰ پوند که سرعت A12 را به ۳.۲ ماخ میرساند.

عملیات : همانطور که در اول گفته شد لاکهید A12 oxcart اولین پرواز خود را در سال ۱۹۶۲ در منطقه ۵۱ نوادا انجام داد در کل این پرنده ۲۸۵۰ پرواز آزمایشی تا سال ۱۹۶۸ انجام داد و وجود این پرنده کاملا سری بود و تا دهه نود کسی از وجود این پرنده خبر نداشت تنها یکبار در سال ۱۹۶۳ یک A12 oxcart سقوط کرد که رسانه ها گفتند سقوط یک فروند جنگنده F105 بوده و داستان خود را تعریف کردند ولی خانواده ای در نزدیکی محل سقوط بودند که از وجود A12 مطلع شدند که CIA به آن خانواده ۲۵۰۰۰ دلار حق سکوت داد و آنها را در تهدید به مرگ کرد در نهایت این پرنده در سال ۱۹۶۷ وارد خدمت CIA شد و تا سال ۱۹۶۸ چند پرواز شناسایی بر فراز ویتنام و چین انجام داد و در نهایت در سال ۱۹۶۸ کنار گذاشته شد دلیل باز نشستگی اش این بود که کمپانی لاکهید بر اساس A12 پرنده SR71 را توسعه داده بود که قابلیت حمل سوخت و تجهیزات جاسوسی بیشتری را داشت و در نهایت در سال ۱۹۶۸ این هواپیمای A12 oxcart از خدمت خارج شد.همچنین A12 oxcart دارای نسخه ای دو کابینه و آموزشی بود که به آن TA-12 TITANIUM GOOSE میگفتند که دارای دو موتور توربوجت J75 بود
M-21
دو فروند A12 oxcart ساخته شدند که قابلیت حمل پهباد D21 را داشتند به این دو فروند M21 میگویند

مواد بکار رفته در بدنه:
با توجه به اینکه لاکهید A12 برای این ساخته شده بود که با سرعت ۳.۲ ماخ پرواز کند با توجه به اصطحکاک هوا جاهایی از بدنه این پرنده حتی دمایش به ۲۵۰ درج سانتیگراد هم میرسید بنابراین آلومینیوم برای این پرنده مناسب نبود و نیاز به فلز مقاوم و گرانبهای تیتانیوم برای این پرنده بود در آن زمان این فلز بزرگترین صادر کننده اش شوروی بود که با توجه به شرایط جنگ سرد خرید از شوروی توسط آمریکا امری محال بنظر میرسید با توجه به کتاب سالهای خدمت من در لاکهید که نوشته آقای بن ریچ (پدر فناوری رادار گریزی ) است این تیتانیوم ها از طریق شرکت های سوری که CIA تاسیس کرده بو از شوروی خریداری شدند و به آمریکا تحویل داده شدند و سپس در بدنه A12 از تیتانیوم استفاده شد تا قابلیت تحمل دمای بالا را داشته باشد تیتانیوم فلزی است بسیار سفت که ماشین کاری آن بسیار سخت است با تکنولوژی آن زمان کارکردن با تیتانیوم و منحنی کردن آن بسیار سخت بود و باید این فلز بصورت منحنی در می آمد تا قابلیت استفاده در بدنه و لبه حمله بال را داشته باشد که این امر بسیار دشوار بود پس در نهایت تصمیم گرفته شد تیتانیوم بصورت فیلت هایی در بیاید (فیلت به تسمه ها یا نوار میگویند)و در بدنه و لبه حمله بکار برود و در داخل لبه حمله بال شیار هایی بصورت مثلث است که با فیلت های تیتانیومی پرشده است .
سوخت:
با توجه به اینکه در حین تیک آف بدنه منبسط شده و سوخت نشط میکند بنابراین به یک سوختی نیاز بود تا دمای اشتعال پذیری بالایی داشته باش و در نهایت از سوخت JP7 در A12 بکار رفت که این سوخت دارای آلکان های شمیایی متفاوت و هیدروکربن ها است و این سوخت باعث میشد در صورت نشط مشکلی پیش نیاید A12 قابلیت سوختگیری هوایی از تانکر KC135 را هم داراست
سیستم ناوبری :
سیستم ناوبری در معمول پرنده های فراصوتی آن دوران مثل بمبر هاستلر بصورت اینرسی بود یعنی با ژیروسکوپ کار میکردند
ژیروسکوپ یک قطعه است که مانند چرخی میماند که حول محور دواری میچرخد و بیشتر وزن آن بر روی رینگ آن است و این قطعه به شما نشان میدهد که چقدر از مسیر خود منحرف شدید تا با سیستم هدایت به مسیر خود باز گرید وبا اگر قرار بود A12 با سرعت ۳ ماخ چند صد کیلومتر را بپیماید باعث میشد تا خطا به ۳۰۰ کیلومتر هم برسد ولی A12 دارای سیستم ناوبری مشابه موشک های بالستیک قاره پیما است A12 اکسکارت دارای یک دوربین نوری ساخته کمپانی نورث روپ میباشد که این دوربین در روز روشن ۶۱ ستاره را رصد میکند و با توجه به جهت ستاره ها و فواصل آن هواپیما را هدایت میکند که این باعث شد خطا از ۳۰۰ کیلونتر به ۳۰۰ متر برسد و A12 دارای سیستم های هیدرولیکی است و پمپ های هیدرولیک هم با موتور کار میکنند و سیستم یخ زدایی هم از هوای فشرده شده کمپرسور یه همان BLEED AIR بهره میبرد
سیستم الکترونیکی و اویونیکی:
هواپیما A12 دارای یک سیستم جنگ الکترونیک و اخلالگر قدرتمند و سیستم شنود مکالمات دشمن و دوربی برای عکسبرداری در شب و روز و قابلیت جاسوسی الکترونیکی ELINT که در این نوع جاسکسی پرنده با آنتن های خود امواج رادار دشمن را دریافت کرده و تجزیه تحلیل میکند و سپس مشخص میکند که رادار دشمن در کجا پوشش قوی و در کجا پوشش ضعیف دارد و از چه قدرت جنگ الکترونیک بهره میبرد و فرکانس راداری دشمن چیست و همچنین A12 مجهز به رادار نقشه بردار پهلونگر است یعنی این پرنده بدون اینکه وارد منطقه شود با عبور از مناطق کناری دست به نقشه برداری از منطقه مورد نظر میزند
لاکهید A12 دارای یک نفر خدمه است و آن هم با توجه به اینکه کابین تحت فشار است ولی باز هم خلبان از لباس خلبانی مشابه فضانوردی بهره میبرد تا فشار را تنظیم کند و خلبان بر روی صندلی پرتاب شونده ساخته کمپانی مارتین بیکلر انگلستان قرار میگیرد


رادار گریزی :
لاکهید A12 را باید اولین هواپیمایی دانست که قواعد رادار گریزی در آن استفاده شده ولی رادار گریز نبود هواپیما دارای بدنه صاف و بدون ناهمواری رنگ سیاه تا حرارت را جذب کند نه دفع تا توسط کاونده های فروسرخ کشف شود و همچنین پایه سزیمی مخلوط سوخت شده بود تا رد اختلالات حاصل از سوخت بجا نماند و توسط رادار های دشمن کشف نشود و در بدنه برای کاهش سطح مقطع راداری از مواد کامپوزیت بره برده شده از مخلوط چدن فرانتی با سیلیکان و استوتز تا هواپیما پنهانکار تر شود هواپیما دارای سطح مقطع رادااری پایینی بود ولی رادار گریز نبود ولی به واسطه سرعت و ارتفاع بالا میتوانست حتی تا عمق خاک شوروی هم نفوذ کند (هر چند هرگز نکرد)

Lockheed YF-12
لاکهید YF-12 یک جنگنده شکاری رهگیر دو کابینه بود که در اصل همان A12 بود که به یک شکاری رهگیر دو کابینه تبدیل شده بود از لحاظ ظاهری تفاوتش با لاکهید A12 این بود که این پرنده دارای دو کابین بود در حالی که A12 تک کابینه بود و این جنگنده YF-12 دارای رادوم یا دماغه متفاوتی بود این جنگنده دارای رادار AN/ASG-18 در دماغه بود که این رادار برای جنگنده شکاری رهگیر فراصوتی سرعت ۳ ماخ XF-108 توسعه یافته بود   .این رادار اولین رادار پالس داپلر بود که قابلیت دید پایین شلیک به پایین هم بود و در زمان اسکن هم میتوانست با هدف درگیر شود این رادا قابلیت درگیری با یک هدف را دارا بود و برش در نهایت به ۴۸۲ کیلومتر میرسید و اما این جنگنده YF-12 مجهز به سنسور های فروسرخ بود و سلاح اصلی این جنگنده موشک AIM-47 FALCON
که در دهلیزی در داخل بدنه حمل میشد بود وای اف ۱۲ چهارتا از این موشک را به علت تولید درگ کمتر و رادارگریزی در داخل بدنه حمل میکرد این موشک AIM-47FALCON دارای برد ۱۶۰ کیلومتر است و بصورت فعال راداری هدایت میشود و در نهایت موشک AIM-54 فونیکس بر اساس این موشک توسعه یافت
لاکهیدYF-12 دارای تمامی ویژگی های A12 هم بود این جنگنده میتوانست به سرعت ۳.۲ مات در ارتفاع ۸۵۰۰۰ الی ۹۵۰۰۰ پایی برسد
در نهایت در سال ۱۹۶۸ ساخت YF12هم لغو شد وتنها ۳ فروند از این جنگنده که سریع ترین رهگیر جهان است ساخته شد در کل ۱۳ فروند A12 و ۲ فروند M21 و ۳ فروند YF12تولید شدند

وای اف12

نوشته شده برای سایت جنگاوران:http://jangaavaran.ir

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن