اواکس ها و هواپیماهای جنگ الکترونیک و شناسایی

هواپیماهای اواکس ساخت چین

هواپیماهای اواکس ساخت چین

اواکس های ساخت چین

اگرچه چین برای اولین بار در سال 2003 دست به عملیاتی کردن یک اواکس زد ولی تاریخچه  حرکت چین به سوی اواکس به دهه196 بر میگردد.چین 12 فروند بمب افکن توپلوف4 را از شوروی دریافت کرد. توپلوف4 در واقع مهندسی معکوس بمب افکن ب29 امریکای بود که روسها با به دست اوردن سه فروند از این بمب افکن که اشتباه در شوروی در اواخر جنگ جهانی دوم فرود امده بودند ان را ساخته بودند. توپلوف4 هم اولین بمب افکن اتمی شوروی و هم چین بود.چینی یکی از این بمب افکنها را در دهه1960 با مجهز کردن به یک رادار پالاس داپلر  هشدار دهنده زمینی  تبدیل به اواکس کرد.این اواکس در سال 1964 پرواز کرد ولی در پی انقلاب فرهنگی چین برنامه با تاخیر مواجه شد. کارایی و جزئیاتی از ان مشخص نیست ولی این برنامه بعد از چند پرواز در نهایت لغو شد و امروزه این اواکس که با نام کی جی1 شناخته می شود در موزه نگهداری می شود

مقاله ای در مورد اواکس و تاثیر ان در میدان جنگ را اینجا بخوانید

کی جی1

چین در دهه1990 تلاش برای  دست اوردن اواکس کرد . مدتی  رو به روسها کرد تا بتواند اواکس ای50 را از انها خریداری کند ولی در دهه1990 به دلیل مشکلات باقی ماند خط تولید  هواپیمای ایلیلوشن 76 در ازبکستان شوروی سابق و مشکلات تولید ان و البته مشکلات تولید اواکس جدید برای روسها انها نتوانستند تضمین کننده که به تعداد کافی اواکس  برای ارتش چین طی 6 سال تولید کنند. اواکس های  ای50 خود روسها متعلق به زمان شوروی بود و چینیها  در بازدید از این اواکس به این نتیجه رسیدند که این اواکسها از نظر فناوری مربوط به دهه1970 هستند

مدتی چین به سراغ اسرائیل رفت و خواهان خرید  اواکس  A50I شد.  این نسخه در واقع شامل نصب رادار ارایه فازی فعال اسرائیل  EL/W-2090  بر روی بدنه ایلوشین76 روسی بود. این نسخه دارای رادار و الکترونیک  رایانه اسرائیلی بود و نظر چینیها  را جلب کرد. اسرائیل موافق فروش بود ولی فشار امریکا به اسرائیل برای عدم فروش باعث شد  تا اسرائیل از فروش این نسخه به چین سربازده  و در نهایت  این نسخه گیر دشمن چین یعنی هند امد . هند دست به سفارش 3 فروند از این اواکس  در سال 2003 زد

با ناامید شدن چینیها از اسرائیل ، انها در نهایت به دنبال یک طرح بومی رفتند. طرح جدید بر گرفته شده از همان A50I بود  ولی با الکترونیک چینی.  چین تعدادی هواپیمای ایلیوشن76  از روسها و اوکراین  دریافت  گرفت .چهار  فروند انها تبدیل به اواکس  شدند که به ان کی جی2000 گفته می شود. کی جی2000 اولین اواکس عملیاتی چینیها است که در سال2003 میلادی عملیاتی شد. این هواپیما دارای یک رادار ارایه فازی ثابت است .در اواکس های  امریکایی ای3  راداری ارایه  به شکل تحت درون یک حفاظ بشقاب  مانند قرار دارد و با چرخ 360 درجه اسمان را پوشش میدهد  ولی در نسخه چینی سه انتن به شکل مثلث قرار گرفته که360 درجه را پوشش میدهند بدون اینکه نیاز به حرکت انتن داشته باشد. قطر بشقاب که سه انتن درون انها است 14 متر است که بزرگتر از بشقاب اواکس  ای3 با 9 متر است و بیشترین برد ان بر ضد یک هدف هوایی تا 470 کیلومتر است و میتواند یک موشک بالستیک را از 1200 کیلومتری کشف کند  .

کی جی2000
کی جی2000

تا کنون پنج  فروند از این نوع اواکس ساخته شده و البته بعید است تعداد بیشتری از ان ساخته شود.دلیل ان بر میگردد به  افرایش قیمت فروش ایلشوین76 به چین. روسها بعد مدتی قیمت این هواپیما را 40 درصد افزایش دادند. چین خودش به دنبال تولید تحت امتیاز این هواپیما درسال 2000 بود ولی روسها میتوانستند به اندازه کافی برای انها قطعات تولید کنند  و حتی گیر اوردن قطعات برای اواکس های موجود نیز سخت بود. همچنین برنامه تولید تعداد کافی  ایلیوشین برای چین نیز به جای نرسید زیرا روسها به سرعتی که چینیها میخواستند نمی رسیدند از این رو چین به دنبال طرح هواپیمای ترابری بومی خود یعنی وای20 رفت  در نهایت توانست هواپیمای با کارایی ایلیوشین76  بسازد .برای همین در نهایت چین تصمیم به نصب رادار روی هواپیمای دیگر از جمله طرح وای8 و وای9 گرفت و قرار است در اینده نسخه اواکس وای20 نیز تولید شود. در سال 2017 چین اعلام کرد برنامه برای نصب رادار روی ایلیوشین روسی دیگر ندارد

وای20

گام بعدی چین کی جی 200 نام داشت

چین ترجیح میداد تا رادار های خود را روی ایلوشین76 نصب کند ولی همان طور که گفته شد عدم تحویل تعداد کافی و مناسب ایلیوشین76 باعث شد تا چینی به سراغ نصب رادار روی هواپیمای ترابری وای8 برود. وای8 نسخه چینی هواپیمای انتنوف12 روسها  است.وای8 نقش های بسیار در چین  بر عهده گرفته از ترابری  تا جاسوسی الکترونیک و اواکس. اگرچه سرعتش و بردش کمتر از ایلیوشین76  است ولی برای چینیها این مسئله مهم بود که میتوانستند به سرعت تعداد زیادی از ان را تولید کنند و هم قطعات ان را به اندازه کافی داشتند از این رو استفاده  ان در نقش اواکس  برای انها بسیار موثر بود

اولین بار در سال 2008 چین از طرح اواکس جدید با نام کی جی200 پرده برداشت. کی جی200  دارای یک رادار با دو انتن در دوسمت  است . شکل کلی انتن شبیه یک مستطیل است  . این طرح اولین بار بر روی اواکس های ساخت سوئد با رادار اریکس سوئدی استفاده شد. یک امتیاز این شکل رادار بحث ایرودینامیک است .  بشقاب گرد باعث پسا شده و سرعت را کاهش میدهد و در مصرف سوخت تاثیر منفی دارد.دو انتن هر یک  150 درجه را پوشش میدهد یعنی روی هم300 درجه از این رو زاویه کور در این رادار وجود دارد که البته چندان نیست .برد پروازی این هواپیمای حدود6500 کیلومتر است و سرعت ان 600 کیلومتر بر ساعت  که البته در حال گشت زنی حدود 520 کیلومتر میباشد .اطلاعاتی از نوع رادار و کارای ان دردست نیست ولی بر اساس مشاهدات هواپیمای جاسوس الکترونیک امریکای برد کشف این رادار تا 390 کیلومتر نیز می رسد  و انتظار میرود که 9 نفر به عنوان اپراتور رادار درون هواپیما باشد .10 تا 11 فروند از این هواپیما در خدمت ارتش چین شناسایی شده و دست کم بعد از کی جی500  فراگیری ترین اواکس ارتش چین است

کی جی200

البته چین بر اساس بدنه هواپیمای وای8 چند هواپیما مشابه نیز ساخته است.این نسخه   Y-8J است. این نسخه یک رادار پرنده برای نیروی دریایی چین برای تحت نظر داشتن شناورهی دشمن است.این نسخه در دماغه دارای یک رادار  بزرگ اسکای مستر است . اسکای مستر یک  رادار ساخت انگلستان است که در در دهه 1990 توسط انگلستان به چین داده شد. این رادار  یک رادار جستجو است و در خود انگلستان در یک غلاف روی بالگرد سی کینگ نصب شد تا نقش اواکس را برای نیروی دریایی بازی کند. چین این رادار را کپی کرد و در دماغه وای8 جی نصب کرد. این  رادار دارای پوشش360 درجه است  و میتواند یک شناور را از برد 185 کیلومتری در محیط جنگ الکترونیک کشف کند اگرچه توان کشف هدف هوایی را نیز دارد ولی انجایی که این رادار در جلو نصب شده  ارتفاع زیر پروازی خود هواپیما حامل را پوشش میداد برای همین کار اصلی ان کشف اهداف دریایی است.دیگر اواکس بر اساس وای8 هواپیما زد دی کا03 است که جنبه صادراتی دارد و به ان خواهیم پرداخت

Y-8T
y-8j

کی جی500 دیگر اواکس در خدمت چین ساخت. این نسخه بر اساس بدنه هواپیمای ترابری وای9 ساخته شد. وای بر اساس وای8 ساخته شده  ولی تغیراتی  در موتور و ایرودینامیک  داشته است و در واقع نسخه به روز وای8 است..این نسخه دارای  سرعت و برد بیشتری است  که بر میگرد به قابلیت خود وای9 . دارای یک رادار ارایه فازی  فعال است که باز مانند اواکس های قبلی نوع ان  مشخص نیست ولی بر اسا  داده خود چینیها دارای برد کشف  470 کیلومتر بر ضد یک جنگنده است و کارایی بسیار بهتری در کشف اهداف ریزتر از جمله موشک های کروز دارد . این نسخه میتواند تا 100 هدف را همزمان رهگیری  کند و دارای 24 خدمه است. برد ان با سرعت 650 کیلومتر بر ساعت برد ان  به  8000 کیلومتر میرسد از این رو این نسخه مداومت پرواز  بالاتری از کی جی200 دارد و از طرفی در سال 2020 نسخه ای با لوله سوختگیری هوایی  بر روی سقف کابین نیز دیده شده که تبدیل به اولین  اواکس چینیها با توان سوختگیری هوایی شده  است

رادار این نسخه نیز مانند رادار کی جی 2000 است. یعنی دارای سه انتن  است که به شکل یک مثلث درونی یک پوشش بشقابی نصب شده است و بسیاری این رادار را با دار کی جی2000 مشترک میدانند .همچنین هواپیما دارای یک مجموع النت یا همان جمع اوری و جاسوس علائم و فرکانسهای دشمن است که به ان کمک میکند دادهای بیشتری را از رادارهای دشمن نیز جمع اوری کند. تاکنون بیش از17 فروند از ان شناسایی شده که ان را تبدیل به پر تعداد ترین اواکس چینیها کرده است

کی جی500

دیگر اواکس چینی ها کی جی600 ست. اطلاعاتی از ان دردست نیست حتی عکس درستی نیز از ان دردست نیست  . مدتی تنها یک یک ماکت یک در یک بود ولی جدیدا این اواکس در پایگاهی هوایی در چین دیده شده  که احتمالا نخستین فروند این هواپیمای است. کی جی600 یک اواکس ناونشین برای نیروی دریایی چین است. چین همکنون دو ناو هواپیما بر دارد ولی برنامه ریزی برای دسترسی به 4 ناو هواپیمای بر است. تا پیش از کی جی600 تنها امریکا بود که دریای اواکس ناونشین  بود که ان نیز همان اواکس ایی2 هاوک ای بود. کی جی600 یک نسخه چینی از اواکس امریکایی ای2 است. شباهت بسیار به ان دارد. اصل کی جی600 بر اساس هواپیمای ترابری وای7 ساخته شد . وای 7 خودش نسخه چینی انتنوف 24  است. کی جی600 مانند ایی2 دارای چهار سکان عمودی است و دارای یک بشقاب با رادار ارایه فازی است ولی هیچ اطلاعات  از ان دردتسرس نیست و باید منتظر شد تا دید  در اینده چه چیزی از ان بیرون خواهد امد

کی جی600

تنها مورد صادرات اواکس به  خارج از چین به صادرات اواکس  ZDK-03  بر میگردد که مشتری ان نیروی هوایی پاکستان بود  . اواکس تحویلی به پاکستان  که مشابه   کی جی 500 است و دارای یک رادار ارایه فازی فعال است که دارای  یک انتن  بشقابی  روی بدنه است . این رادار دارای  برد 370 کیلومتر بر ضد یک جنگنده در ابعاد اف16 است و بیشترین برد کشف ان به 500 کیلومتر می رسد . چهار فروند از این نمونه تحویل  پاکستان شد

نسخه ZDK-03 تحویلی به پاکستان
نسخه ZDK-03 تحویلی به پاکستان

 

عبدالحمید تارخ

مقالات مشابه

نیروی هوایی چین 

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن