بوئینگ 747 ای ای سی حامل جنگنده درون خود

بوئینگ 747 ای ای سی حامل جنگنده درون خود

محمد جواد عسکرپور

در این مقاله قصد داریم به یک طرح لغو شده بپردازیم که این طرح شامل یک بویینگ ۷۴۷ حامل میکروفایتر(میکرو جنگنده) بود و همچنین در این مقاله به گزارش های فنی این پروژه و امکانپذیر بودن پروژه میپردازیم.
مطالعات بر روی امکان پذیر بودن این طرح به عنوان یک پله برای رسیدن به یک طرح مفهومی بود که در اصل این تحقیقات یک پله برای رسیدن به یک سلاح استراتژیک بود و این سلاح استراتژیک هواپیمای حامل هواپیما یا همان بویینگ ۷۴۷ هواپیمابر بود .
با توجه به نکات فنی یک هواپیمای هواپیما بر امکان پذیر بود و این طرح میتوانست یک موفقیت برای آمریکا باشد و با این هواپیما بر میتوانست در هر گوشه ای از جهان برای حفظ منافع خود و هم پیمانان عملیات کند.
اولین باری که فکر یک هواپیمای حامل هواپیما مورد توجه قرار گرفت حدود سالهای ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۷ بود که در این زمان ارتش آمریکا دو ایر شیپ (کشتی هوایی) را برای حمل و به پرواز در آوردن هواپیما استفاده کرد و در ادامه نیروی هوایی آمریکا برای حمل و لانچ هواپیما های XF85 و RF-84 از بمب افکن غول پیکر B36 استفاده کرد و مشکل چالش اصلی در این پروژه لانچ و ریکاوری هواپیما بود

و برای آخرین بار هم ساختن میکروفایتر ها یا همان جنگنده ها با سایز کوچک ،و لانچ اینگونه پرنده ها از یک هواپیمای هواپیما بر مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است و در این پروژه قرار شد جنگنده ها حتی از سوختگیری هوایی هم پا را فراتر گذاشته و توسط هواپیمای بزرگتر مثل ۷۴۷ لانچ و ریکاوری شدند .
در اوایل سالهای ورود به خدمت هواپیما های غول پیکری همانند C-5A و بویینگ ۷۴۷ بنظر میرسید که این هواپیما ها تا بعد از سال ۲۰۰۰ هم قابل استفاده باشند .
و در ادامه بر روی پروژه هواپیما های هواپیما بر با دو هواپیمای ذکر شده شروع شد و قرار شد طی تحقیقات مشخص شود که آیا این پروژه از لحاظ فنی امکان پذیر است یا دارای پتانسیل بالا و یا صرفه اقتصادی است یا خیر.و قرار بود در کنار این پروژه میکروفایتر ها هم تسعه داده شوند که از هواپیما لانچ و ریکاوری شوند.
در تحقیقات مشخص شد که این طرح از لحاظ فنی امکان پذیر است و اگر این پروژه اجرا شود دارای پتانسیل راهبردی و همچنین دارای توان عملیات های بین قاره ای است.
و به راحتی مشود با این پرنده و متعلقات آن به کشور های همسایه حجوم برد.این تحقیقات دارای سه هدف بود .
در وحله اول تمرکز بر روی از لحاظ فنی امکان پذید بودن پروژه یا خیر و میزان پتانسیل آن.
و هدف دوم توسعه جنگنده های کوچک یا همان میکروفایتر تا بتوان آنها را از C5 یا بویینگ ۷۴۷ لانچ کرد
و در نهایت تست و طراحی میکرو فایتر ها در تونل باد .بویینگ ۷۴۷ دارای وزن ماکسیمم ۸۸۳۰۰۰ پوند بود و تا ۲۰۰۰۰۰ پوند محموله حمل کند .و این هواپیما برای استفاده در خاورمیانه اقیانوس هند جنوب شرق آسیا و اروپا مناسب بود .
در درگیری های احتمالی بویینگ ۷۴۷ مادر در خارج از برد رادار دشمن قرار گرفته و میکروفایتر ها را لانچ میکرد و میکرو قایتر ها هم برای ماموریت دفاع هوایی و گشت هوایی مورد استفاده قرار بگیرد و حتی با جنگنده های اتحاد شوروی درگید شود و در اینجا هم یک فروند آواکس حال برای مثال از نوع E3 فرماندهی عملیات را بر عهده میگیرد .

برای حضور ۷۴۷AAC در منطقه خاورمیانه خوب است تا پایگاه اصلی هواپیما در بریتانیا باشد و این جنگنده های میکروفایتر قرار بود حتی بتوان در یک عملیات تهاجمی بکار برد و حتی این جنگنده های میتوانند با جنگنده دشمن درگیر شود و دارای مانورپذیری قابل قیاس با جنگنده Mig-21PF و و دارای توانایی حداقل در حد فیشبد میبود و در طراحی بال جنگنده های میکروفایتر حساسیت زیادی در انتخاب نسبت رانش به وزن بود.
و اگر AAC در پایگاه دیگوگارسیا در اقیانوس هند مستقر میشد میتوانست تمامی خلیج فارس را دست کم پوشش داده و از کشتی ها محافظت کند.یک فاکتوری که بسیار مهم بود برای عملیات در اقبانوس هند برد AAC و میکروفایتر ها بود و برد بالای AAC منجر شد تا میکروفایتر ها بتوانند در بیشتر جاها عملیات کنند.
برای لانچ از پلت فرم AAC تعداد ۵ نوع میکروفایتر توسعه یافت که میکروفایتر شماره ۵ آزمایشات تونل باد را پشت سر گذاشت
این تحقیقات برای پتانسیل میکروفایتر ها انجام می گرفت
در وحله اول چون هواپیمای C5 دارای درب عقب است برای AAC انتخاب شد که مشخص شد در انتها بطور کامل باز نمیشود لذا مناسب نیست.این پروژه از سال ۱۹۷۵ آغاز شد و در دهه ۸۰ میلادی ادامه یافت و از برخی از تکنولوژی های این دهه بهره میبرد
تحقیقات برای تخمین وزن میکروفایتر از این قرار بود که وزن ۱۰۰۰۰ پوند که چیزی در رنج ۸۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ بود انتخاب شد .
برخی مشخصات میکرو فایتر

تکنولوژی ۱۹۷۵
دارای سایز دهانه بال ۱۷.۵ فوت
هندسه متغیر : میکروفیتر میتوانست سطوح خود را برای لانچ یا ریکاوری تغییر دهد .
کابین قابلیت تحمل فشار G بالا را داشت و در کابین دارای نمایشگر های IIPAC بود
ورودی هوا :ورودی هوا از نوع ثابت بود و دارای یک میله بلند بود .
و همچنین میکروفایتر دارای ارابه فرود برای نشست اضطراری بر روی زمین را داشت
سلاح اصلی میکروفایتر دو توپ ۲۰ میلی متری M39 بود که قبلا بر روی جنگنده های F100 و F101 و F5 استفاده شده بود
میتوانست تا ۲۵۰۰۰ پوند سوخت در مخزن داخلی حمل کند .میکروفایتر دارای یک موتور YJ101 بود.تحقیقات بر روی ۵ نوع میکروفایتر ادامه داشت تا بتواند به آنالیز های تعیین شده عملیاتی برسد در وحله اول قرار بود این میکروفایتر ها برای عملیات رهگیری و عملیات تهاجمی استفاده شود
پرواز هواپیما در سرعت های گذر صوتی به پیکربندی آنها بستگی داشت
طراحی بال متحرک که برای یکی از ۵ میکروفایتر انتخاب شد دارای برد تا ۵۰ درصد بهتر داشت ولی پرواز در سرعت بالا و ارتفاع پایین تفاوتی نداشت .
در پنج طرح یکی دارای بال دلتا و بال پسگرا و بال پیکانی Arrow و دبگری با بال با نسبت منظری بالا به علاوه کانارد بود .

و همچنین میکروفایتر با توجه به این دید ساخته شد تا از پس میگ ۲۱ بر بیاید و در ادامه در تونل باد آزمابشگاه نیروی هوایی مورد تست قرار گرفت و میکروفایتر دارای بال دلتا بود که دوباچه در انتهای بال نصب شده بودند و بال شبیه پیکان شده بود و از لحاظ آیرودینامیکی هم دارای خواص مشابه بال پیکانی بود .

در وحله اول بویینگ ۷۴۷ و C5 برای پروژه AAC انتخاب شدند و با یکدیگر مقایسه شدند برای مثال C5 دارای محفظه خوبی برای حمل میکروفایتر ها بود
در ادامه AAC میبایستی ویژگی های زیر را داشته باشد .دارای دو محفظه برای ریکاوری و لانچ میکروفایتر باشد توانایی سوخترسانی هوایی را داشته باشد .بتواند با سرعت بالا هم ریکاوری هم لانچ کند
در کل برای بررسی C5 ،این پرنده دارای یک دریچه در عقب برای حمل محموله است که این دریچه برای میکروفایتر ها مناسب نیست
میزان توانایی ۷۴۷ برای حمل بار میزان ۸۸۳۰۰۰ پوند است و با توجه دیتا های اعلام شده از سوی لاکهید C5 قابلیت حمل ۸۰۳۰۰۰ پوند محموله را داراست
با توجه به برد و مداومت پروازی و میزان حمل بار اعلام شده نتیجه گرفته شد که 747 برای AAC بهتر از C5 است و از سوی دیگر عملیات سوخت رسانی C5 سخت بود و مشکلات خود را داشت
در عملیات بوم سوخت رسانی از روی AAC باز شده و به میکروفایتر سوخترسانی میکند و در ادامه با همان بوم سوخترسانی میکروفایتر ریکاوری میشوند .
بعد از اینکه میکروفایتر ریکاوری شد به داخل بدنه AAC وارد شده و سرویس میشود و بر روی یک ریل قرار میگرید تا جابه جا شود و ۱۰ دقیقه زمان لازم است تا میکروعایتر بر روی ریل جابه جا شود و در کل AAC دارای ۴۴ نفر خدمه است ۱۲ نفر برای خود هواپیما و مابقی برای سرویس میکرو فایتر ها .
و هر AAC میتواند تا 14 میکروفایتر حمل کند
لانچ و ریکاوری میکروفایتر ها با توجه به اینکه دو دریچه برای این کار در نظر گرفته شده به سرعت انجام میشود و در زمان های اضطراری هر میکروفایتر میتواند با فاصله ۸۰ ثانیه از یکدیگر لانچ شود .
در زمانبندی های مختلف میکروفایتر میتواند در عملیات های مختلف شرکت کند مثلا حدود ۲۴ دقیقه برای ماموریت های رهگیری و حدود ۸۰ دقیقه برای عملیات تهاجمی و ۲.۴ ساعت برای عملیات گشت هوایی.
در وحله اول مشخصاتی که برای میکروفایتر در نظر گرفته شده بود به شرح زیر است
دارای وزن لانچ ۸۴۰۰ پوند نسبت رانش به وزن ۱.۳۵ و دارلی سلاح اصلی ۲۵ میلی متری و دارای توانایی برای عملیات تهاجمی و کابین دیجیتال و کابین مقاوم در مقابل فشار G .
هر AAC میتواند تا ۱۴ میکروفایتر حمل کند با توجه به اینکه در طراحی میکروفایتر به علت محدود بودن محفظه حمل بار AAC ،باید دارای سایز کوچکی باشد و به علت اینکه این هواپیما دارای وزن کمتری بایگشد و در مقابل تنش مقاوم باشد به همین دلیل از مواد خاصی در بدنه آن بکار رفته است که در مقابل تنش ها مقاوم بوده و وزن هواپیما را کاهش میدهد.

از روی تحقیقات صورت گرفته نتایج زیر بدست میاید
اول اینکه باید وزن میکروفایتر به اندازه ای تخمین زده شود تا بیشترین تعداد قابل حمل باشد
هواپیما AAC باید میتوانست هم زمان دو میکروفایتر را ریکاوری و لانچ کند.
هواپیما AAC میبایستی میتوانست همزمان هم در حالت ریکاوری و لانچ بتواند عملیات سوخت رسانی هوایی را انجام دهد و AAC باید میتوانست در ارتفاع ۳۰۰۰۰ پایی و سرعت ۰.۸ ماخ عملیات ریکاوری و لانچ را انجام دهد .

به علاوه با توجه به اینکه پلت فرم مادر یک هواپیما است بنابراین در یک سری پارامتر ها محدودیت ها وجود دارد مثل وزن ،وزن میکروفایتر ها میبایستی به اندازه ای باشد تا برای AAC اشکالی ایجاد نکند و وزن مهمترین پارامتر در طراحی میکروفایتر ها بود

میکرو فایتر مدل ۹۸۵-۱۲۱ دارای ویژگی های زیر است
این پرنده مجهز به بال های پیکانی و دو سطح عمودی در نوک بال است
میکروفایتر دارای لبه حمله منحنی شکل و متغیر است .
سلاح اصلی میکروفایتر یک توپ ۲۵ میلی متری GAU-7 است.و یک موشک گرمایاب حرارتی به نام سایدویندر هم برای این میکروفایتر توسعه یافت که در دهلیز داخلی حمل میشد و همچنین میکروفایتر میتوانست تا ۱۷۶۵ پوند بمب حمل کند و در عملیات تهاجمی از آن بهره ببرد و برای درگیری هوای هواای میانبرد از موشک Aim7 اسپارو را حمل میکرد و همچنین برای عملیات جنگ الکترونیک میکروفایتر از غلاف های اخلالگر خارجی استفاده میکند
موتور پیشرفته ای که برای میکروفایتر توسعه یافت که YJ101 نام داشت و این موتور رانش نسبت به وزن ۱.۴ را فراهم میکرد.
میکزوفایتر میتوانست در ارتفاع ۵۰۰۰۰پایی با سرعت ۲ ماخ پرواز کند(سرعت نهایی ۲.۲ ماخ است) و همانطور که گفته شد این هواپیما قابلیت حمل تا ۱۷۶۵ پوند سلاح حمل کند که چون این تسایحات مشابه Mk84 در جایگاه خارجی حمل میشود و با توجه به این مسئله تا ۷۵ درصد درگ تولید میکند .

در نهایت این پروژه به جایی نرسید

برای اشنایی با بوئینگ747 اینجا را کلیک کنید

برای اشنایی با برنامه  بوئینگ747 با 100 موشک کروز اینجا را کلیک کنید

برای اشنایی با بوئینگ747 مجهز به لیزری اینجا را کلیک کنید