جنگنده های نسل 6
نویسنده و مترجم: رضا موسوی
درحال حاضر آسمان قلمرو جنگنده های نسل 5 بشمار میرود. اما همانگونه که نسل های پیشین جای خود را به نسل فعلی دادند، جنگنده های نسل بعدی نیز در آینده ای نچندان دور آسمان را به مالکیت خود در می آورد. نسل بعدی که نسل ششم از جنگنده ها محسوب میشود، بسیار پیشرفته تر از نسل پنجمی ها خواند بود. آمریکا به عنوان پیشرو در صنعت هوانوردی، مطالعه و اختصاص بودجه به این جنگنده ها را از چندین سال پیش آغاز کرده و انتظار میرود بین سال های 2025 تا 2035 آن ها را وارد خدمت کند. این جنگنده های نسل 6 قرار است جایگزین جنگنده چندمنظوره نسل 4.5 F/A-18E/F سوپرهورنت در نیروی دریایی و جنگنده برتری هوایی پنهانکار نسل 5 F-22 رپتور و نسل 4 F-15C در نیروی هوایی آمریکا شوند. گرچه به گفته وبسایت تخصصی spacedaily نسل 5 های فعلی آمریکا در زمینه های متعددی نسبت به رقیب های خود برتری دارند، با این حال این کشور توسعه نسل 6 ها را در نظر دارد که نسبت به جنگنده های نسل 5 فعلی اش همچون جنگنده چندمنظوره پنهانکار F-35 لایتنینگ 2 یک تحول بزرگ (به عبارتی تغییر دهنده جریان بازی) محسوب میشود. کاخ سفید نیز قصد دارد بودجه توسعه و طراحی نسل 6 ها را به تقریبا 170 میلیون دلار افزایش دهد که این امر نشان از علاقه آمریکا به توسعه هرچه بهتر این جنگنده هاست. البته ناگفته نماند ژاپن، انگلیس و آلمان نیز دیگر کشورهایی هستند که در مراحل اولیه برنامه ریزی برای جنگنده نسل 6 هستند. خبرگزاری های روسی نیز مدعی هستند این کشور ساخت نسل ششمی هارا آغاز کرده است.
ویژگی ها و قابلیت های جنگنده های نسل 6 هنوز به طور قطعی مشخص نشده است. اما برد و پیوستگی پروازی بیشتر و توان حمل بالاتر از ویژگی های مورد انتظار است. هوش مصنوعی نیز یکی دیگر از موارد احتمالی و البته مهم در نسل 6 ها است که با بررسی و تحلیل خطرها، از باری کاری خلبان میکاهد و به وی کمک میکند. از دیگر قابلیت هایی که برای نسل 6 ها تصور میشوند نیز میتوان به توپ لیزری هوابرد برای هدف قرار دادن موشک های شلیک شده و همچنین اهداف زمینی و هوایی (این توپ ها تا 2019 توسط آمریکا آزمایش میشوند) اشاره کرد. این توپ ها میبایست توان شلیک در سرعت ها و ارتفاع های پروازی گوناگون را داشته باشند. موشک های جدید، چالاکی و توان مانور بالاتر، توانایی کشف و آگاهی محیطی بیشتر، بقاپذیری بالاتر، پوسته هوشمند (یکپارچه سازی سنسورها و آنتن ها با بدنه)، موتورهای جدید، پرتوان تر و بهینه تر (کمپانی های آمریکایی پرت اند ویتنی و جنرال الکتریک نیز از چندسال پیش کار روی موتورهای جدید ار آغاز کرده اند)، توان ابرپیماشی (سوپر کروز) بیشتر نسبت به جنگنده های فعلی و حتی سرعت هایپرسونیک، قابلیت انتخاب کارکرد با و بدون سرنشین هواپیما، سیستم های جنگ الکترونیک و سایبری پیشرفته، پنهانکاری بیشتر به ویژه در برابر همه طیف های الکترومغناطیسی (برای پنهان ماندن از دید رادارهایی با باندهای کاری متفاوت و همچنین سنسورهای فروسرخ)، ارتباط در لحظه و دائمی با ماهواره ها و گسترش بیشتر توان نبرد شبکه محور و از سوی دیگر همچنین کاهش وابستگی و اتکا به ماهواره ها به ویژه ماهواره های ناوبری و مخابراتی (با توجه به توانایی برخی کشورها همچون چین در هدف قرار دادن ماهواره ها)، توانایی خود ترمیمی و… از دیگر ویژگی هایی است که برای نسل 6 ها عنوان شده اند. گفته میشود میشود در صورت ساخت نمونه های 2 سرنشین نیز وظیفه سرنشین عقب متفاوت از وظیفه سرنشین دوم در هواپیماهای امروزی است. در نسل 6 ها سرنشین عقب وظیفه هماهنگی و کنترل حمله زنبوری پهپادهارا بر عهده دارد. البته موارد گفته شده دست کم برای نسل 6 های غربی به ویژه آمریکایی تصور میشود، با این حال طرح های مورد تقاضای مطرح شده از سوس دیگر کشورها نیز برخی ویژگی های گفته شده را شامل میشود که در ادامه نوشتار بیان شده اند.
ناگفته نماند نیروی دریایی آمریکا به نظر به هواپیماهای بدون سرنشین علاقه مند است. پیشتر نیز یکی از فرماندهان نیروی دریایی اعلام کرده بود F-35 آخرین جنگنده سرنشین داری است که نیروی دریایی خریداری میکند. البته این را نیز اعلام کرده بود که به دنبال هواپیمایی است که توان انجام عملیات در حالت با و بدون سرنشین را داشته باشد. با توجه به طرح های مفهومی ارائه شده از سوی کمپانی هوافضا و دفاعی آمریکایی بوئینگ برای نیروی دریایی که در آن هواپیمایی سرنشین دار دیده میشود، احتمال مورد دوم یعنی به خدمت گیری هواپیمایی با توان انجام عملیات در حالت با و بدون سرنشین بیشتر است.
تکنولوژی ها و ویژگی های جدید یاین هواپیماها نبرد های آینده را دستخوش تغییرهای فراوانی میکند. برای نمونه با ورود به خدمت توپ های لیزری، در نبردهای هوایی نزدیک (داگ فایت) اگر هواپیمای دشمن در برد کشف و آتش باشد، دیگر مهم نیست با چه شدتی اقدام به انجام مانورهای گریز کند. چراکه هرچقدر هم سریع و شدید مانور بدهد، باز نمیتواند از سرعت نور فرار کند. در آینده پادکارهایی که از جنگنده ها صورت میگیرد بیش از هرچیز مربوط به جلوگیری از کشف شدن اولیه، بیرون ماندن از برد آتش توپ های لیزری و یا سردرگم کردن سیستم های هدف گیری است. البته این توپ لیزری نیز خود نیازمند به سیستم خنک کننده پیشرفته و موثر است. زیرا در صورت تولید گرمای زیاد، خود این توپ میتواند محل هواپیمای پنهانکاری که اقدام به شلیک با ان کرده است را آشکار سازد. این یکی از چالش هایی است که سازندگان درصدد چیره شدن بر آن هستند. این جنگنده ها همچنین باید توانایی های لازم برای اجرای عملیات در منطقه های غیرقابل دسترس و محافظت شده آینده را داشته باشند، چرا که تا چند دهه دیگر میدان های نبرد متفاوت از امروز خواهند بود.
ژاپن و انگلیس نیز در پی امضای توافقنامه همکاری برای تبادل دانش و تکنولوژی، قصد توسعه یک جنگنده نسل 6 دارند که در دهه 2030 وارد خدمت میشود. ژاپنی ها به دنبال هواپیمایی 2 موتور و 2 سرنشین به عنوان جایگزینی برای جنگنده های چندمنظوره نسل 4.5 F-2 خود هستند. این جنگنده قرار است به منظور داشتن توان لازم برای انجام عملیات علیه چین و کره شمالی، برد بالایی داشته باشد. جنگنده ژاپنی X-2 شین شین نیز بستری آزمایشی و پژوهشی برای توسعه فناوری های موردنیازی است که قرار است در جنگنده های آینده ژاپن بکار روند. بریتانیا نیز به نظر به هواپیماهای بدون سرنشین علاقه بیشتری دارد و در این زمینه مشغول همکاری با فرانسه است. گرچه ژاپن و انگلیس علایق متفاوتی دارند، با این حال همانگونه که گفته شد این توافق نامه برای تبادل تکنولوژی بین 2 کشور است.
آلمان نیز با همکاری کمپانی هوافضا و دفاعی اروپایی ایرباس به دنبال طرحی مشابه طرح ژاپنی هاست و در 2 نمونه سرنشین دار و بدون سرنشین ساخته میشود. این کشور قصد دارد نسل 6 خود را بین سال های 2030 تا 2040 وارد خدمت کند. ناگفته نماند نمونه سرنشین دار توانایی کنترل نمونه بدون سرنشین را نیز دارد. روسیه نیز قصد دارد پس از پایان پروژه سوخوی پک فا، کار روی نسل 6 خود را آغاز کند. به نظر این کار به کمپانی هوافضای روسی میکویان واگذار شده و نسل 6 روس ها میگ-41 نام خواهد داشت و گفته میشود جنگنده ای هایپرسونیک خواهد بود. البته کمپانی هوافضای روسی سوخوی نیز سال گذشته طرح مفهومی خود از جنگنده نسل 6 را رونمایی کرد. به گفته خبرگزاری روسی تاس، این کشور درکنار توسعه پک فا، برخی فناوری های مورد نیاز و پایه ای که برای توسعه نسل 6 ها لازم است را روی این جنگنده آزمایش میکنند. از دیگر توانایی های عنوان شده برای نسل 6 روسی میتوان به حمله زنبوری اشاره کرد.
مقالات مشابه
چند وقت پیش یه مجله آمریکایی در مورد هدف قرار گفتن یک ماهواره آمریکایی توسط ایران صحبت کرد.
توانمندی ایران در این زمینه چقدره؟؟؟
سلام این مجله اصلا اینو نگفته بود..در ایران اینجوری ترجمه شده بود..گفته بود ایران دنبال چنین توانی است