برنامه ساخت ناوشکن جدید آرلی برک در امریکا در اوائل دهه1980 برای جایگزینی ناوشکن کلاس Charles F. Adams که از دهه 1960 در خدمت بود شروع شد
ناو توسط جنرال دینامیک طرحی شد اگرچه شرکت گرومی پیمانکار دوم این طرح بود و تلاش شد تا به صورت ماجولار طراحی شود تا سرعت ساخت بالاتر رفته و تغییرات در طول خدمت ان اسان تر شود . در نهایت اولین فروند این کلاس در سال 1989 وارد خدمت شد و همکنون اصلیترین ناوشکن امریکای و پر تعدادترین شناور موجود در خدمت نیروی دریایی امریکا است
ناوشکن کلاس آلری برک یک ناوشکن 153 متری با عرض 20 متر است که دارای یک دکل 50 متری و تناژ 8300 تن است. بدنه از فولاد است ولی در برخی موارد از الومنیویم نیز استفاده شده است و اگرچه بسیار مواد به کار رفته سنگین است ولی بهتراز منیزوم بود که در ناوشکنهای قبلی به کار رفت بود و بسیار استعهداد اتش سوزی غیر قابل مهار داشت .
ناوشکن دارای سه طبقه زیر عرشه است که شامل خوابگاه و محل استراحت افراد برخی مراکز نظامی در طبقه اول، تسلیحات در طبقه دوم و موتور و سامانه های سوخت در طبقه سوم قرار دارد. ناو دارای 32 افسر و 300 نفر سرباز وظیفه ویا درجه دار است و در ان اشپزخانه برای سه وعده غذای گرم و همچنین ارایشگاه و سالن ماشین لباسشوی وجود دارد .جزیره (پل فرمانده ای)در میانه کشتی کمی به طرف جلو قرار داد و در انتهای ناو دارای یک سکوی پرواز بالگرد است. ناوشکن کلاس آلری برک میتواند دو بالگرد را حمل کند ولی در دو مدل نخست نمی توانست انها را درون بدنه جا دهد و تنها روی عرشه حمل میشد
بدنه ناو به شکلی ساخته شده تا کمترین میزان امواج رادار را منتشر کند. در واقع این کلاس ناوشکن اولین شناور امریکای ها است که برای کاهش امواج راداری ساخته شده است و تلاش شده سطوح روی عرشه و از صفحه های صاف و بدون پیچ و خم زیاد استفاده شود تا امواج کمتری منعکس شود.
تلاش شده تا امواج رادار به طرف اب و یا به طرف اسمان با زاویه بالا منعکس شوند تا احتمال دریافت انها توسط رادار های ارسال کننده امواج کم شود . همچنین سامانه ای با ایجاد حباب هوا در اطراف بخش های بدنه که موتور در انها هستند(منظور بخش بیرونی زیر اب) و همچنین اطراف پروانه ها تلاش در کاهش ایجادسر صدا و کاهش احتمال رهگیری توسط سنار میکند
ناوشکن دارای چهار موتور توربین گازی از نوع LM-2500-30 ساخت جنرال دینامیک است که قدرت ان توسط دو پروانه ، ناو را به پیش میبرد و روی هم رفته صد هزار اسب بخار قدرت فراهم میکند.موتورها به صورت دو به دو در درون دو اتاق قرار گرفته اند و موتورهای مستقر به هر اتاق به یکی از پروانه ها وصل هستند و پروانه ها را برعکس همدیگر می چرخند.
بیشترین سرعت کشتی 56 کیلومتر بر ساعت است ولی برای حفظ برد لازم سرعت متوسط معمولا 37 کیلومتر بر ساعت است که با این سرعت بردی برابر با 8100 کیلومتر دارد.دو سکان عمودی پشت سر هر پروانه است که برای حرکت دادن ناو به چپ و راست استفاده میشود
همچنین ناو دارای سه ژنراتور توربین گازی از نوع Typ 501-K34 برای تامین برق میباشد که هر کدام 2.5 مگاوات برق تولید میکنند که البته طی ارتقائی با ارتقاء توربینها هر کدام 3 مگاوات برق تولید میکنند .
رادار اصلی این ناوشکن ، رادار اس پی وای-1 است که برای مقابله با حملات موشک های ضد کشتی ساخته شد و روی کلاس تیکانداروگو نیز نصب شده است . این رادار دارای چهار انتن اریه فازی فعال است که چهار طرف جزیره (ساختمان اصلی) ناو قرار گرفته و پوشش 360 درجه دارد.رادار سه بعدی ارایه فازی اس پی وای-1 دی در باند اس کار میکند و بیش از 550 کیلومتر برد بر ضد یک هدف یک متر مربعی دارد و میتواند 1500 هدف را رهگیری کند.این رادار تلاشی برای کشف موشک های ضد کشتی مافوق صوت سینه مال است.
رادار دیگر این شناور رادار اس پی اس 67 است که با برد 105 کیلومتر برای کشف اهداف سطحی شناور ها به کار می رود اگرچه دارای نقش ثانویه کشف موشک های ضد کشتی نیز می باشد . نسخه به کار رفته روی این کلاس ناوشکن نسخه وی3 این رادار است که دارای قابلیت کشف خودکار هدف، جستجوی به دنبال اهداف جدید در حالی که در حال درگیر با اهداف دیگری است و تعقیب خودکار هدف از جمله ویژگی های رادار است
از دیگر رادار ها میتوان به رادار ای پی اس 73 وی12 اشاره کرد که دارای نقشی مشابه رادار قبلی است ولی دارای قدرت بیشتر در کشف اهداف است حتی توان کشف پیرسکوپ زیر دریایی روی اب امده در برد کوتاه را دارد
از دیگر سامانه های الکترونیکی این کلاس میتوان به سامانه جنگ الکترونیک اس ال کی32 اشاره کرد . این سامانه میتواند دست به گرداوری طول موج رادار های مختلف و تجریه و تحلیل ان بزند و با دریافت امواج رادار های موشک ها ضدکشتی دست به ایجاد جنگ الکترونیک برای گم کردن هدف توسط موشک میشود . همچنین با کمک سنسور های فروسرخ میتواند از نزدیک شدن موشک اطلاع کسب کند و در صورتی که موشک هیچ هشدار رادار به سیستم نداده باشد(که در نتیجه موشک نمی تواند یک موشک هدایت رادار فعال باشد و احتمالا اپتیکی ویا حرارتی است) دست به پرتاب شراره های داغ و پرتاب نارنجک انداز دود زا به صورت خودکار برای فریب موشک میزند
کشتی در جلوی پاشنه ناو دارای یک سونار اس کیو اس 53 سی که به دو صوت فعال و غیر فعال برای کسب هدف میتواند دست به فعالیت بزند. همچنین برای کشف بهتر زیر دریایی های بدون اینکه سر صدای داخلی خود ناو مزاحم شود، ناو دارای یک سونار کشنده اس کیو ار 19 است که با یک کابل با طول چند ده متر پشت ناو کشیده میشد تا این فاصله باعث تاثیر کمتر صدای ناو روی سونار شود.
همچنین ناو دارای یک سامانه فریب اژدر از نوع اس ال کیو25 است . این سامانه پشت سر ناو یدک کشیده می شود و با ایجاد صدای باعث ایجاد خطا در اژدر های هدایت شونده غیر فعال شود
اطلاعات جمع اوری شده توسط سونار های مختلف ، توسط سامانه اس کیو کیو89 جمع اوری شده ، تجزیه و تحلیل شده و بعد نتیجه ان به خدمه ارایه میشود. این سیستم صداهای مختلف و پژواک های مختلف را از هم جدا میکند و انچه که واقعا لازم است خدمه بدانند به انها ارائه میدهد
همچنین کشتی به غیر از رادیویی های معمول، به سامانه ارتباطی ماهواره ای و همچنین سامانه های خط امن ارتباط داده چون لینک11 و 16 برای ارتباط با دیگر واحدهای ارتش امریکا مجهز هستند
ناوشکن کلاس ارلیگ برک دارای یک توپ سینه 127 م م مارک 45 است. این توپ سینه خودکار با سرعت اتش 16 تا 20 گلوله بر دقیقه بر روی عرشه جلوی کشتی قرار دارد. این توپ میتواند انواع مهمات های انفجار شدید و یا ترکش شونده مجاورتی را حمل کند و میتوان ان را بر علیه اهداف ساحلی بر روی خشکی ویا اهداف شناور به کار برود از جمله گلوله های انفجار مجاورتی ان برای انفجار برفراز قایق های تند رو و یا کشتی های کوچک مناسب است . توپ دارای سامانه هدایت رایانه ای است که رایانه بسته به موقعیت هدف دست به تنظیم زاویه لوله توپ می زند . اطلاعات هدف توسط سنسور های چون رادار، ویا اپتیک دریافت شده و رایانه زاویه لوله توپ را تنظیم میکند. گلوله این توپ 24 کیلومتر برد دارد ولی مهمات هدایت ماهواره ای برای ان وجود دارد که 37 کیلومتر برد دارد. ناو 500 گلوله 127 م م با خود حمل میکند
کشتی دارای سیلوی پرتاپ 90 سلولی(90 پرتابگر) عمودی است که در دو قسمت کشتی نصب شده است . یکی در جلوی کشتی بین توپ سینه و ساختمان فرمانده ای و دیگری در عقب ناو . 32 سلول در جلو و 64 سلول در عقب قرار دارد . این سلول ها را میتوان با انواع موشک ها لود کرد مانند موشک های کروز تاماهاوک با برد 2400 کیلومتر، موشک پدافند هوایی ریم 66 ام استاندارد2 با برد 170 تابیش از 320 کیلومتر بسته به مدل ،موشک های ضد بالستیک استاندارد3 برای مقابله با موشک های در خارج جو با برد بیش از 1000 کیلومتر ،موشک ضد بالستیک ریم 161(البته بخشی از ناوگان این موشک را حمل میکنند) ،موشک پدافند هوایی ریم 162 )، موشک ضد زیر دریایی ار یو ام 139 که دارای برد 22 کیلومتر است و موشک ریم 174 استاندارد در نقش دفاع هوایی(برای اشنایی با کل خانواده موشک های پدافند هوایی استاندارد اینجا را کلیک کنید)
در نسخه بلاک2 ای این ناوشکن 96 سیلو نصب شده است
این 90 سلول را می توان با ترکیبی از سلاح های که در بالا گفته شده پر کرد که بستگی به نوع ماموریت دارد و تمامی موشک های نام برده به صورت عمود از درون لانچر پرتاب میشود
همچنین ناو دارای دو پرتاب گر چهار لول مارک 141 برای پرتاب موشک ضد کشتی هارپون مجهز است که هر پرتابگر در یک سوی ناو نصب است و یک سمت را پوشش میدهد
همچنین این ناو به دو سامانه ضد موشک فلانکس به عنوان اخرین خط دفاعی برای مقابله با حملات موشکی ضد کشتی یکی در جلو و یکی در عقب ناو نصب است ، دو مجموع پرتاب اژدر 533 م م هر کدام با سه لوله برای درگیر با زیر دریایهای برای پرتاب اژدر های مارک 46 و یا مارک 50 و دو توپ 25 م م بوش مستر مجهز است
ارتش امریکا 66 فروند از این کشتی را در اختیار دارد که البته ساخت 13 فروند دیگر در دستور کار است. تمامی نسخه های تولید تقریبا شبیه هم هستند ولی در کل به سه کلاس I ، II و IIA تقسیم میشوند که در طول و وزن و برخی سامانه های الکترونیک تفاوت دارند
نخستین نسخه تولید کلاس I در بین سالهای 1985 تا 1991 ساخته شده و بین سالهای 1991 تا 1997 وارد خدمت شدند و در مجموع 22 فروند از ان ساخته شد که همچنان در خدمت هستند. دسته دوم یا کلاس II بین سالهای 1992 تا 1998 ساخته شدند و در مجموع تنها هفت کشتی از انها ساخته شد که شامل بهبود رادار و سیلوهای موشک و پرتابگرد های موشک هارپون بود
کلاس IIA از سال 1994 تا 2013 تولید شد. این کلاس دو متر کشیده تر است و دارای اشیانه برای حمل دو بالگرد ضد زیر دریایی ام اچ 60 سی هاوک است. این نسخه تفاوت بسیاری از نظر ظاهر با دو نسخه قبلی دارد از جمله از بخش میانه ناو به عقب که شامل عرشه فرود بالگرد بزرگتر و قسمت جلوی کشیده تر و صاف تر است . در نسخه IIA سامانه فلانکس و موشک هارپون به جای دیگری منتقل شده است . 44 فروند از این نسخه تولید شده و همچنان تولید 13 فروند دیگر در دستور کار است که البته ممکن است تعدادی از این 13 فروند در قالب کلاسIII در بیایند که به صورت ویژه توان ضد بالستیک دارند
تا سال میان سال 2024 مجموع 80 ناوشکن تحویل نیروی دریایی امریکا شده است ولی برنامه نهایی تحویل 90 فروند است
ناوشکن کلاس آرلی بورک اولین تجربه رزمی خود را از طریق حملات موشک‌های تام‌هاوک زمینی (TLAM) علیه عراق کسب کردند. در تاریخ ۳ و ۴ سپتامبر ۱۹۹۶، ناوهای یو‌اس‌اس لابون و یو‌اس‌اس راسل به ترتیب ۱۳ و ۸ موشک TLAM در قالب عملیات صحرای ضربه‌ای شلیک کردند. در دسامبر ۱۹۹۸، ناوهای کلاس آرلی بورک دوباره در عملیات روباه صحرا حملات TLAM را انجام دادند. یازده ناو آرلی بورک در حمایت از گروه‌های ضربتی ناو هواپیمابر در عملیات آزادی عراق حضور داشتند که شامل شلیک TLAM علیه اهداف زمینی در مراحل آغازین عملیات در سال ۲۰۰۳ بود.
در اکتبر ۲۰۱۱، نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد که چهار ناو کلاس آرلی بورک در اروپا مستقر خواهند شد تا از سیستم دفاع موشکی ناتو حمایت کنند. این کشتی‌ها در پایگاه دریایی روتا، اسپانیا مستقر شده و در فوریه ۲۰۱۲ به نام‌های راس، دونالد کوک، پورتر و کارنی نامگذاری شدند. این استقرار پیشرفته باعث کاهش زمان سفر و امکان جابه‌جایی شش ناو دیگر از اقیانوس اطلس برای پشتیبانی از محور شرق آسیا شد. روسیه تهدید کرد که ممکن است از پیمان نیو استارت خارج شود و این استقرار را تهدیدی برای بازدارندگی هسته‌ای خود خواند. در سال ۲۰۱۸، آدمیرال جان ریچاردسون از سیاست نگه‌داشتن شش سکوی BMD پرتحرک «در یک جعبه کوچک برای دفاع از زمین» انتقاد کرد و معتقد بود این نقش را سیستم‌های زمینی با هزینه کمتر می‌توانند انجام دهند.
در اکتبر ۲۰۱۶، ناوهای میسن و نیتز به سواحل یمن اعزام شدند پس از آنکه یک کشتی کمکی امارات هدف حمله‌ای قرار گرفت که حوثی‌ها مسئولیت آن را پذیرفتند. در ۹ اکتبر، در دریای سرخ، ناو میسن دو موشک ضدکشتی شلیک‌شده به سمت خود و یو‌اس‌اس پونس را شناسایی کرد. میسن دو موشک SM-2، یک ESSM و یک طعمه Nulka شلیک کرد. یک موشک AShM به‌طور مستقل در آب اصابت کرد و وضعیت موشک دوم نامشخص بود. در ۱۲ اکتبر، در تنگه باب‌المندب، میسن دوباره یک موشک ضدکشتی را شناسایی و با SM-2 در فاصله ۱۳ کیلومتر رهگیری کرد. در ۱۳ اکتبر، ناو نیتز حملات TLAM را انجام داد و سه سایت راداری حوثی‌ها را منهدم کرد. در ۱۵ اکتبر، میسن با پنج موشک AShM مواجه شد؛ با استفاده از SM-2 و طعمه‌ها چهار موشک را منهدم یا خنثی کرد و ناو نیتز موشک پنجم را با یک طعمه راداری خنثی کرد.
در ۷ آوریل ۲۰۱۷، ناوهای راس و پورتر حمله TLAM علیه فرودگاه شیرات، سوریه انجام دادند، در پاسخ به حمله شیمیایی بشار اسد به مردمش سه روز پیش. مجموعاً ۵۹ موشک تام‌هاوک شلیک شد. در ۱۴ آوریل ۲۰۱۸، ناوهای لابون و هیگینز حمله دیگری علیه سوریه انجام دادند و به ترتیب هفت و ۲۳ موشک TLAM شلیک کردند. این حمله اهداف تسلیحات شیمیایی اسد را هدف گرفت. ناوهای دونالد کوک و وینستون اس. چرچیل پیش از حمله ۲۰۱۸ در مدیترانه مستقر شدند تا نیروهای مدافع را گمراه کنند.
در اکتبر و نوامبر ۲۰۲۳، ناوهای کارنی و توماس هادنر در دریای سرخ چندین پهپاد و موشک را سرنگون کردند. در ۱۹ اکتبر، کارنی حداقل سه موشک کروز و هشت پهپاد را که ممکن بود به سمت اسرائیل هدایت شوند، سرنگون کرد. در ۱۵ و ۲۲ نوامبر، توماس هادنر پهپادهای شلیک‌شده توسط حوثی‌ها از یمن را سرنگون کرد. در ۲۷ نوامبر، کارنی دو موشک بالستیک شلیک‌شده از قلمروی حوثی‌ها را شناسایی کرد که به فاصله ده مایل دریایی از خود و کشتی M/V Central Park برخورد کردند. در ۲۹ نوامبر، کارنی موشک دیگری از حوثی‌ها را رهگیری کرد و در ۳۰ دسامبر، یو‌اس‌اس گریولی دو موشک ضدکشتی بالستیک را سرنگون کرد. در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۴، یک موشک کروز ضدکشتی حوثی به نزدیکی یک مایل گریولی رسید و با استفاده از سیستم Phalanx CIWS سرنگون شد.
در جریان حملات ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل ۲۰۲۴، ناوهای یو‌اس‌اس آرلی بورک و یو‌اس‌اس کارنی چهار تا هفت موشک SM-3 شلیک کرده و حداقل سه موشک بالستیک ایرانی را سرنگون کردند. این نخستین استفاده رزمی از SM-3 بود.
در ۱ اکتبر ۲۰۲۴، ناوهای یو‌اس‌اس بالکلی و یو‌اس‌اس کول دوازده موشک SM-3 و SM-6 علیه موشک‌های بالستیک ایران شلیک کردند.
ترجمه:عبدلحمید تارخ
منابع:
http://www.naval-technology.com/projects/burke/
https://en.wikipedia.org/wiki/Arleigh_Burke-class_destroyer
