ایرانناوهای جنگی

ناوشکن های ببر و پلنگ

ناوشکن های ببر و پلنگ

ناوشکن های ببر و پلنگ در سال 1971  وارد خدمت نیروی دریایی شاهنشاهی ایران شد. این ناوشکن به شکل دست دوم تحویل ایران شد و قبلا در نیروی دریایی امریکا با نام یو اس اس زلارس در خدمت بود. زلارس از کلاس Allen M. Sumner   بود. سامنر یک ناوشکن طراحی شده در جنگ جهانی دوم  که تا بعد از جنگ نیز تولید می شود

ساخت کلاس سامنر به سال 1940 بر میگردد زمانی که نیروی دریایی امریکا  خواهان یک ناوشکن جدید برای اسکورت  کاروان های غیر نظامی  بود که از طریق  اقیانوس اطلس به انگلستان می رفتند و معمولا مورد حمله زیر دریای های المانی قرار میگرفتند.این ناوشکن ها باید میتوانستند حملات  زیر دریایی ها  را دفع کند ولی زمانی که زیر دریایی های به پایان کار  خود میرسید با اغاز جنگ در اقیانوس ارام در برابر ژاپن نیاز به این بود که این ناوشکنها  بتوانند  پوشش هوایی بالای  برای دفاع  هوایی بدهد و در صورت نیاز با شناور های  سبک دشمن درگیر شود(در ان دوران ناوشکنها سبکتری و کوچکترین شناورهای رزمی جهان بودند و به شکل گروهی حرکت کرده و فوقش با رزم ناوها درگیر می شدند و توان درگیری با نبرد ناوها را نداشتند)

ناوشکن کلاس سامنر

اولین فروند این ناو در سال 1943 وارد خدمت شد و تا سال 1945 ، 58 فروند ان ساخته شد و سفارش 22 فروند نیز با پایان جنگ لغو شد

سامنر یک ناوشکن  با تناژ  3515 تنی در حالت سنگین بود که دارای 112 متر طول و 350 خدمه داشت. این ناوشکن  دارای  بدنه کشیده برای انجام مانورهای تند  برای فرار از دست اژدرها بود  و در جلو و عقب برجک توپ و  در میانه بدنه ساختمان پل فرمانده ای  قرار داشت که روی ساختمان اصلی ، برج تلمتری قرار داشت که توپچی از درون ان موقعیت دقیق هدف برای اتش به برجک های توپ میداد  و در پشت ان دو دوکش قرار داشت . بدنه زره  پوش شده و از فولاد ساخته شده بود و گفته شده میتوانست  در برابر گلوله های 127 م م دشمن مقاومت بکند

ناوشکن  دارای چهار دیگ بخار بود که با کک گرم می شد. این چهار دیگ بار بخار اب خود را به  دو توربین گازی ساخت  جنرال الکتریک تزریق میکرد که انها هم برق و هم نیروی لازم برای  حرکت ناو را فراهم  میکردند. ناو دارای دو  پروانه بود. در مجموع ناوشکن  قدرت 60000 اسب بخار قدرت به دست می اورد که می توانست به سرعت 63 کیلومتر بر ساعت دست یابد و برد ان با سرعت 28 کیلومتر برساعت رقم 11000 کیلومتر بود

ناوشکن سامنر  در زمان خود به دلیل داشتن  تجهیزات پیشرفته الکترونیک بسیار مشهور بود و بسیاری ان را پیشرفته ترین ناوشکن ان دوران می دانند. دارای  یک مسافت یاب نوری در برج تلمتری برای به دست  اوردن مسافت دقیق  تا هدف بود و از یک رایانه اولیه انالوگ  برای محاسبه  دقیق اتش بهره می برد  تا بتواند با ان زاویه لوله های توپ را به سرعت تنظیم کرد . در بالای دکل اصلی دارای  یک رادار  وی  اچ اف بود که برای  دادن هشدار در مورد نزدیک شدن هواپیمای به کار می رفت که  40 کیلومتر برد داشت ولی بعد از جنگ تا پایان دهه 1940 و اوائل  دهه 1950 همگی مجهز به راداری AN/SPS-6C که یک رادار چند منظوره بود . این رادار دارد بیشترین برد 100 کیلومتر بر ضد یک هدف هوایی و حدود 50 کیلومتر بر ضد یک هدف دریایی بود. رادار توان تعقیب تا ده هدف را داشت.

در تصویر به خوبی توپ های کالیبر 127 م م مشخص است

همچنین  بعد جنگ ناو دارای  سامانه هدایت اتش  توپخانه در جلو و عقب شد که عملا دیگر نیازی به توپچی در برجک تلمتری بالای ساختمان پل  فرمانده ای نبود. این سامانه اتش  از نوع مارک 36 بود

در نسخه تولید ناو دارای شش برجک  توپ هر یک با  دو توپ 127 م م   مارک 12 بودند. این توپ ها طراحی  سال 1934 بودند و تا دهه 1950 روی تمام شناورهای امریکا نصب می شدند  و میتوانست  تا 85 درجه رو به بالا و  و 15 رو به پایین را پوشش میدهد و دارای  برد اتش 11 تا 15 کیلومتر بسته به مهمات بودند. این توپ15 گلوله بر دقیقه اتش میکرد و یک سامانه هیدرولیک  ان را پر میکردند  و میتوانست  با گلوله مجاورتی علیه اهداف هوایی نیز استفاده شود. در مجموع طی یک دقیقه ناو میتوانست  با شش توپ 127 م م خود 90 گلوله روانه هدف کند  . گلوله های انفجار قوی  نفوذ کننده برای حمله به ناو های دشمن داشت و یا گلولهای ترکش شونده برای  حملات بر ضد اهدف زمینی

این توپ ها  127 م م تنها سلاح سنگین ناوشکن بودند

دیگر توپ های  این ناو شکن شامل  12 توپ 40 م م بوفورس بود که  در بخش عقب ناو در  دو اتش بار به شکل دو تایی و در یک اتش  بار به شکل چهار تایی نصب شده بود و به غیر از این  11 توپ 20 م م ضد هوایی اورلیکن در اختیار داشت . توپ 40 م م توان اتش 120 گلوله بر دقیقه و توپ 20 م م توان اتش  600 گلوله بر دقیقه داشتند.

10 لوله اژدر افکن میان دو لوله دود کش  قرار داشت و از از ریل پرتاب بمب های بشکه یا ضد زیر دریایی استفاده میکرد . شناور  دارای  یک سنار یدک شونده  برای کشف  محل قرار گیری زیر دریایی دشمن بود

سامنر بعد جنگ ارتقا یافت . از جمله موارد ارتقاء نصب یک عرشه فرود بالگرد و اشیانه کوچک برای نگهداری بالگرد بود

بعد از جنگ تمامی  توپ های ضد هوایی 40 م م باز شد و برخی از انها مجهز به شش توپ 76 م م دفاع هوایی شدند. در دهه 1950 در پشت دود کش دوم و جلو توپ 127 م م عقب جای که قبلا توپ های ضد هوایی بود یک محل فرود بالگرد و یک اشیانه نگهداری بالگرد قرار داده شد

همان طور که گفته شد تا سال 1945 در مجموع 58 فروند کلاس سامنر ساخته شد البته 70 فروند سفارش  داده شده بود ولی با پایان جنگ باقی سفارشات لغو شد. بعد از جنگ در دهه 1960 و 1970 بخش زیادی از ناوشکنها به  ده کشور  به شکل دست دوم فروخته شد . اکثر انها جزء 33 شناوری بودند که در دهه 1960 ارتقای یافتند  و مجهز به  محل فرود بالگرد شدند

یک سامنر ارتقا یافته مجهز به یک توپ 76 م م و موشک هارپون و میان دو برجک دودگش لانچر پرتاب موشک ضد زیر دریایی

سامنر در ایران

 ایران در سال 1971 دست به خرید دو فروند  از این ناوشکن به شکل دست دوم زد. یکی از انها که نام یو اس اس  زلارس داشت و ساخت 1944 با بود با نام ببر و دیگری  که در امریکا با نام یو اس اس استرومس شناخته  می شد  با نام پلنگ وارد خدمت نیروی دریایی ایران شد که تا کنون یکی از  سنگین ترین شناور رزمی  است که ایرانیها  به خود دیده است(سنگینترین شناور مسلح، زیرا  شناورهای لجستیکی سنگینتر هم داریم و از طرفی ناوشکن ارمیتس از ببر نیز سنگینتر بود  و سنگینترین شناور جنگی ایرانیها بود)

هر دو ناوشکن قبل از ورود به ایران مجهز به چهار پرتابگر موشک استاندارد شدند. دو پرتابگر شامل دو موشک در میان دو دودکش و با برداشتن یکی از دو برجک توپ جلوی دو پرتابگر استاندارد  دیگر نیز انجا نصب شد. استاندارد 1 یک موشک رادار نیم فعال دفاع هوایی با برد 50 کیلومتر است ولی در این  ناوشکن نقش دو منظوره دفاع هوایی و ضد کشتی را بازی میکرد. ناوشکن ببر همراه با هم ‌کلاسیش پلنگ در نیروی دریایی ایران نقش موثری  در جنگ ظفار ایفا کردند. این ناوشکن‌ها در این جنگ که علیه شورشیان مائوئیست عمانی به کار رفت ، به تأمین آتش حمایتی برای پیاده‌نظام ایران پرداختند. در جنگ ایران و عراق هم نقش این دو کشتی با توجه به قدیمی بودن بیشتر به اسکورت نفتکش‌ها و ماموریت‌های گشت‌زنی محدود می‌شد. با وجود این در هیچ درگیری دریایی شرکت نکرد  و یا پیروزی به دست نیاوردند

ناوشکن پلنگ. در تصویر به خوبی چهار پرتابگر موشک استاندارد در جلو و میانه ناو دیده می شود

 در نهایت در سال 1370  هر  دو ناوشکن  از خدمت خارج شده و بعد از چندی  به پاکستان فروخته شد تا اوراغ شوند. موتور دیگ بخار هر دو ناوشکن  در سالهای اخر وضعیت خوبی نداشتند و نگهداری انها دشوار شده بود. با برداشتند پرتابگرهای  استاندارد  روی این دو شناور انهارا  روی  ناوچه های جماران و دماوند نصب کردند

ناوشکن های ببر و پلنگ
ناوشکن ببر

مشخصات

وزن:2200 تن

طول:114 متر

پیشرانه: دو دیگ بخار اب توان ایجاد قدرتی برابر با 60000 اسب بخار

بیشترین سرعت:63 کیلومتر بر ساعت

برد:12000 کیلومتر

سلاح:شش توپ127 م م،12 توپ40 م م و 11 توپ 20 م م. در نسخه تحویلی به ایران  مجهز به چهار موشک استاندارد و دو برجک توچ با چهار توپ127 م م

گرداوری: عبدالحمید تارخ

منابع

https://en.wikipedia.org/wiki/USS_Zellars

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن