سامانه پدافند هوایی Centurion C-RAM ساخت امریکا
سامانه پدافند هوایی Centurion C-RAM ساخت امریکا
سیستم دفاعی Centurion C-RAM یک سیستم دفاع هوایی ضد راکت، توپخانه و خمپاره است که یک فناوری حیاتی می باشد که توسط ارتش های مدرن برای دفاع در برابر تهدیدات وارده مانند گلوله های توپخانه، خمپاره و راکت استفاده می شود. هدف اصلی آن رهگیری و خنثی کردن این تهدیدها قبل از اینکه آسیبی به زیرساخت‌های حیاتی، پرسنل نظامی و تجهیزات وارد کنند، می باشد.(این سیستم برای مقابله با راکت های توپخانه ای مانند سیستم گراد و یا مینی کاتیوشا،پهپاد و خمپاره است و نه برای مقابله با موشک های بالستیک)
این سامانه در سالهای اولیه حضور امریکا در عراق بعد از اشغال ان در سال 2003 به سرعت برای استقرار در پایگاه های امریکایی در این کشور ساخته شد که مورد حملات راکتی نیرو های طرفدار حزب بعث قرار می گرفتند.برای همین سازنده با الکو قراردادن یک سامانه دفاع ضد موشک موجود یعنی سامانه فلانکس دریایی برای افزایش سرعت توسعه تحویل سریع ان دست به توسعه این طرح زد
Centurion C-RAM یک سیستم دفاعی پیشرفته خودکار و نزدیک است که برای محافظت از دارایی‌های نظامی در برابر تهدیدات هوایی مختلف، از جمله پرتابه‌های مانند راکت ها توپخانه و خمپاره‌ها طراحی شده است. این سیستم یک نسخه ارتقا یافته از سیستم‌های دفاعی ضد موشک برد کوتاه فلانکس است که بر روی شناورهای جنگی امریکایی سالهاش نصب است
این سیستم توسط شرکت امریکایی ریتون ، یک پیمانکار دفاعی برجسته، توسعه یافته است
اجزای کلیدی سیستم C-RAM Centurion
هسته Centurion C-RAM مبتنی بر سیستم فلانکس است، یک سیستم شامل توپ خودکار 20 میلیمتری شش لول گاتیلینگ ام61 است که برای جنگنده های نیروی هوایی امریکا در دهه 1950 توسعه یافت و هنوز هم به شکل فراگیری در خدمت است که در نسخه نصی شده بر روی سی رم دارای سرعت اتش 4200 گوله بر دقیقه است.
سیستم های راداری AN/TPQ-36 و AN/TPQ-37
برای شناسایی و ردیابی تهدیدهای ، C-RAM Centurion رادارهای AN/TPQ-36 و AN/TPQ-37 Firefinder استفاده می کند. این سیستم‌های راداری برای تعیین محل لانچر پرتاب راکت،توپخانه و یا خمپاره انداز دشمن و ارائه داده‌ها به سیستم تسلیحاتی است ند که به آن امکان می‌دهد در زمان واقعی واکنش نشان دهد.
نرم افزار C-RAM و سیستم های فرماندهی و کنترل
سیستم C-RAM توسط نرم افزار پیچیده ای پشتیبانی می شود که مسیر پرواز تهدیدات دریافتی را تجزیه و تحلیل می کند. هنگامی که یک تهدید شناسایی می شود، سیستم نقطه برخورد آن به زمین را با در نظر گرفتن حرکت فعلیش را محاسبه می کند و تعیین می کند که آیا رهگیری مورد نیاز است یا خیر. اگر نقطه برخورد جای باشد که باعث تلفات و یا خسارات شود بعد سیستم دست به اتش میزند.
توپ ولکان
اسلحه ام61 والکان که بر روی Centurion C-RAM نصب شده است، یک توپ شش لول است که قادر به شلیک با سرعت بسیار بالا است. این توپ از مهمات 20 میلی متری استفاده می کند که برای از کار انداختن یا از بین بردن تهدیدهای چون راکت و خمپاره و یا پهپاد کاملا مناسب است. این سامانه میتواند تا برد 2000 متر شلیک کند، اگرچه در برابر اهداف نزدیک‌تر مؤثرتر است.این توپ دارای سرعت اتش 4500 گلوله بر دقیقه است اگرچه میتوان ان را برای اتش در سرعت کمتر نیز تنظیم کرد
کامیون حامل C-RAM Centurion:
این سیستم بر روی یک کامیون تاکتیکی HEMTT نصب می‌شود که به عنوان یک کامیون سنگین برای کشیدن بسیاری از تجهیزات امریکایی استفاده می‌شود این کامیون هر شخص توان حمل حدود ۱۱ تن بار را دارد و از یک موتور دیزل ۶ سیلندر ۵۵۰ اسب بخاری استفاده می‌کند که میتواند آن را به برد ۴۵۰ کیلومتری و سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت در جاده برساند این کامیون تحرک بسیار بالایی دارد وزن آن مناسب است و به راحتی در خارج جادی نیز حرکت می‌کند
کل سیستم در پشت این کامیون نصب است البته نسخه‌های کششی نیز وجود دارد که پشت کامیون کشیده می‌شوند و میتوان آنها را بدون کامیون در محل های ثابت مستقر کرد
C-RAM Centurion چگونه کار می کند
شناسایی و ردیابی تهدید
هنگامی که یک تهدید دریافتی، مانند یک گلوله خمپاره یا راکت ، پرتاب می شود، سیستم های راداری C-RAM Centurion بلافاصله آن را شناسایی می کنند. رادارها مسیر پرتابه دشمن را ردیابی می کنند و نقطه برخورد احتمالی آن را محاسبه می کنند.
تصمیم مهم
نرم افزار سیستم تهدید را تجزیه و تحلیل می کند و تعیین می کند که آیا رهگیری ضروری است یا خیر. اگر تهدید در مسیر برخورد با یک هدف محافظت شده باشد، سیستم به طور خودکار درگیر می شود. اگر پرتابه یک تهدید تلقی نشود (مثلاً ممکن است خارج از منطقه حفاظت شده فرود بیاید)، سیستم درگیر نخواهد شد.
رهگیری
پس از تصمیم گیری برای مقابله با تهدید، اسلحه M61 Vulcan به طور خودکار به سمت هدف شلیک می شود. سرعت بالای آتش و دقت سیستم باعث می شود که بتواند حتی تهدیدات سریع را با احتمال موفقیت بالا رهگیری کند.این توپ توسط یک رادار باند ایکس هدایت می شود که در بالای سر توپ قرار دارد و مشابه همان راداری است که بر روی نسخه دریایی نصب است و برد کشف ان بر ضد یک هدف هوایی 20 کیلومتر است. این سیستم به غیر از رادار هدایت آتش برای هدایت توپ دارای یک سامانه اپتیک دید حرارتی متصل شده به بدنه خود سیستم باشد که به آن اجازه می‌دهد در صورت نیاز بدون استفاده از رادار به وسیله دوربین اپتیک حرارتی هدف را کسب و کامپیوتر کنترل آتش دست به هدایت آتش توپ بزند این برای مواردی است که به هر دلیلی این سامانه توان کشف هدف را با رادار ندارد
مهمات
گلوله های 20 میلیمتری شلیک شده توسط اسلحه ولکان میتواند از انواع برخورد مستقیم و یا انفجار مجاورتی باشد که در نزدیکی هدف منفجر می شود و با ترکش هدف را از بین میبرد
مزایای C-RAM Centurion
زمان واکنش سریع
یکی از مزایای کلیدی Centurion C-RAM زمان پاسخگویی سریع آن است. هنگامی که یک تهدید شناسایی می شود، سیستم می تواند آن را در عرض چند ثانیه درگیر و خنثی کند و دفاعی بسیار موثر در برابر تهدیدات سریع ارائه دهد.
عملیات خودکار
این سیستم بسیار خودکار است و کمترین مداخله انسانی برای عملکرد آن لاز
م است. این باعث کاهش احتمال خطای انسانی و افزایش کارایی عملیاتی می شود. این سیستم می تواند 24 ساعت شبانه روز عملیاتی باشد بدون اینکه نیاز به کسی باشد
مشکلات سیستم سی- رم
اولین مشکل این سیستم این است که توپ تنها در یک زمان با یک هدف میتواند درگیر شود و تا زمانی که هدف اول را نابود نکند به سراغ هدف دوم نمی‌تواند برود این موضوع در حملات انبوه مشکل ساز است
مورد بعد این است که سرعت مصرف مهمات در این سیستم بالاست و با تمام شدن مهمات بارگیری آن زمان بر است
مورد آخر این است که این سیستم برد محدودی در درگیری دارد و نهایتاً برد این سیستم ۲۵۰۰ متر در درگیری با اهداف هوایی است
ولی نباید این مسئله فراموش شود که این سیستم به عنوان یک سیستم موقت در زمانی که آمریکایی‌ها در عراق درگیر بودند توسعه یافت اگرچه همچنان در خدمت است ولی ایالات متحده راهکارهای دیگر مانند توسعه سامانه پدافندی چون شوراد و حتی خرید سامانه گنبد آهنین از اسرائیل را بعدها اجرایی کرد
مروری بر سوابق عملیاتی آن است که استقرارهای کلیدی و تعاملات موفق را برجسته می کند:
1-عراق (2005-2010)
Centurion C-RAM برای اولین بار در جنگ عراق، به ویژه در مناطقی که شورشیان اغلب از خمپاره و راکت برای هدف قرار دادن نیروهای ایالات متحده و پایگاه های نظامی ائتلاف استفاده می کردند، استفاده شد. یکی از اولین استقرارهای بزرگ در سال 2005 رخ داد و این سیستم در چندین پایگاه عملیاتی نصب شد.یکی از اولین موفقیت‌های مهم این سیستم در جریان حمله موشکی به کمپ ویکتوری در بغداد بود که در آن چندین تهدید وارده را با موفقیت رهگیری و نابود کرد و از تلفات قابل توجه و آسیب به زیرساخت‌ها جلوگیری کرد.
2- افغانستان (2009-2021)
موفقیت عملیاتی این سیستم در عراق منجر به گسترش آن در افغانستان شد، جایی که خطر خمپاره‌ها، راکت‌ها و حتی راکت‌های دست‌ساز مورد استفاده شورشیان همچنان بالا بود.این سیستم نقش حیاتی در دفاع از میدان هوایی بگرام در برابر حملات متعدد راکتی و خمپاره ای در سال های 2009 و 2010 ایفا کرد و با موفقیت بسیاری از پرتاب های ورودی را رهگیری کرد و از آسیب به هواپیما، تجهیزات و پرسنل جلوگیری کرد.
3- عملیات در عراق از سال 2014 تا کنون
در سالهای پس از جنگ عراق و در طول جنگ داخلی سوریه، Centurion C-RAM به استقرار خود ادامه داد، به ویژه در عملیات عزم ذاتی با هدف شکست داعش. این سیستم برای دفاع از پایگاه‌های نظامی و فرودگاه‌ها در عراق و سوریه مورد استفاده قرار گرفت، جایی که نیروهای داعش اغلب حملات راکتی و خمپاره‌ای را انجام می‌دادند. این سیستم از پایگاه هوایی عین الاسد و دیگر پایگاه های ائتلاف در عراق در برابر حملات منظم راکتی و خمپاره ای جنگجویان داعش محافظت کرد.
4- عربستان سعودی (2019-اکنون)
در حالی که سیستم‌های C-RAM Centurion عمدتاً با عملیات نظامی ایالات متحده مرتبط هستند، ارتش عربستان سعودی همچنین از سیستم‌های C-RAM برای محافظت در برابر حملات راکتی و پهپادی استفاده کرده است، به‌ویژه با توجه به نگرانی‌های امنیتی منطقه‌ای که از سمت حوثی در یمن داشت. این گروه‌ها راکت‌ها و پهپادهای متعددی را به سمت عربستان سعودی پرتاب کرده‌اند که دفاع هوایی و موشکی را بسیار مهم کرده‌اند. در سال 2019، در طول تنش‌های شدید بین عربستان سعودی و حوثی، سیستم‌های C-RAM برای حفاظت از سایت‌های استراتژیک، از جمله زیرساخت‌های نفتی، فرودگاه‌ها و تأسیسات نظامی مستقر شده است. گزارش ها حاکی از آن بود که این سیستم با موفقیت چندین پرتابه شلیک شده به سمت این سایت ها را رهگیری کرد اگرچه حضورش فراگیر نبود
عبدالحمید تارخ
مقالات مشابه
