ناوچه ضد زیر دریایی کلاس گیریشا

در دهه 1960 میلادی ارتش شوروی به دنبال یک  شناور ضد زیر دریایی برای اسکورت شناور های  تجاری و نظامی خود بود.این شناور باید بتواند در نزدکی پایگاه های  دریایی شوروی  گشت زنی کرده و مانع  ورود زیر دریایی های  دشمن شود  و با اسکورت شناورها مختلف جلوی نزدیک شدن زیر دریایی ها  را بگیرد. از انجای که شوروی نیاز به تعداد زیادی از این گونه شناوها برای پوشش اب های خود داشت تصمیم  به این گرفته شد که این شناور کوچک و در حد یک ناوچه سبک ضد زیر دریایی باشد

در سال 1963 زمانی که نیروی دریایی شوروی چنین نیازی را اعلام کرد  خواهان یک شناور 800 تنی شد اگرچه بسیار در ان زمان معتقد بودند چنین شناوری نمی تواند تسلیحات دفاعی  زیادی حمل کند ولی با در نظر گرفتن نقشش لازم نیز نبود

پروژه  جدید در سال 1964 با نام پروژه 1124 تعریف شد و در سال 1965 کاملا مفهوم ان شکل گرفت  و در سال 1966 اولین ان ساخت شد  و در سال 1970 عملیات شد. شناور جدید پروژه 1124 با نام کلاس گیریشا شناخته میشد

ناوچه ضد زیر دریایی کلاس گیریشا که همکنون پرتعداد ترین ناوچه ارتش روسیه بعد از کلاس ترانتل است دارای 980 تن وزن و طول 71 متر است. این  ناوچه دارای  بدنه فولادی  و در ساخت  سازه الومینیومی  است که دور بدنه از یک کمربند  زرهی برای مقابله با حملات  اژدر های دشمن استفاده میکند . در زیر عرشه ناو دارای سه طبقه است و طبقه پایین  90% ان را اب ذخیره و سوخت فراگرفته است

ناوچه گیریشا  دارای یک موتور توربین گازی  ام8 است که 18000 اسب بخار قدرت برای ان فراهم میکند  و 10000 ساعت عمر مفید دارد  و در کنار ان  دو موتور دیزل  ام 507 ای 1 هر یک با  قدرتی معادل 10000 اسب بخار در مجموع 20000 اسب بخار است. ناو دارای  10000 لیتر  گازئیل برای این دو موتور دیزل است  . ناو دارای  سه پروانه است که دو عدد هر یک به یکی از موتورهای  دیزل وسومی که میان ان دو موتور قرار دارد و بزرگتر نیز است به موتور توربین گازی متصل است

ناو به هر سه موتور دارای  سرعت 63 کیلومتر بر ساعت بود  و برد ان با سرعت 19 کیلومتر بر ساعت عدد 7400 کیلومتر بود. این ناو با موتور توربین گازی به تنهایی  میتواند به سرعت 30 کیلومتر بر ساعت برسد. در مجموع  143 تن سوخت توسط این ناو حمل می شود

رادار اصلی این ناوچه ، رادار MR-302  است که در بالای دکل اصلی نصب شده است . این رادار دو بعدی یک رادار جستجو با برد 100 کیلومتر است که   بیشترین برد بر ضد یک هدف هوایی بزرگ بود که تا ارتفاع  18000 متری را رصد میکرد. این رادار محصول دهه 1960 بود و توان کشف یک کشتی بزرگ را 40 کیلومتری داشت . جدیدا برخی نسخه ها ارتقاء یافته  و مجهز به یک رادار ارایه  فازی  ام ار 755 شده اند

یک رادار هدایت اتش توپ سینه در عقب ناو از نوع ام ار 123 قرار داشت که 40 کیلومتر برد داشت و توان هدایت اتش  به طرف اهداف  هوایی و دریایی را داشت

کلاس گیریشا دارای یک  هشدار دهنده  رادار با برد 28 تا 35 کیلومتر برای  کشف امواج راداری دشمن به شکل غیر فعال است  و از مجموع جنگ الکترونیک بهره میبرد

از انجای که وظیفه اصلی این ناو نبرد ضد زیر دریایی است  دارای دو  سونار برای کشف زیر دریایی دشمن است .یکی از نوع آرگون که دارای  برد تشخصی تا 10 کیلومتر داشت و دیگری سونار با نام Shelon که دارای برد 50 کیلومتر است . در نسخه های بهبود یافته  مانند نسخه M این ناوچه آرگون با سونار پلاتین با برد 15 کیلومتر تعویض شد

گیریشا دارای یک توپ57م م در پاشه ناو است. بر خلاف اکثر ناوها که توپ انها در جلو است ، توپ این ناو  در عقب است اگرچه چیز عجیبی نیست و این طرح قبلا هم دیده شده. توپ دو لول 57 م م AK-725 یک توپ  دفاع هوایی  هدایت رادار است ولی میتوان از ان برای اتش به طرف اهداف  دریایی نیز استفاده کرد. این 200 گلوله بر دقیقه از هر لوله در مجموع 400 گلوله برای دو لول میتواند انواع مهمات های انفجاری  برخورد مستقیم  و یا انفجار مجاورتی را حمل و شلیک کند . برد موثر این توپ حدود 8000 متر است ولی برد موثر ان بر علیه اهداف  هوایی 4000 متر است . این توپ توسط رادار ام ار 103 که به ان اشاره شد هدایت می شود. این توپ در نسخه پروژه 1124 پی  و ام یعنی دو مدل اولیه نصب شد و در نسخه اخر با نام گیریشا 4 یا پروژه 1124کا دارای  یک توپ 76 م م خودکار با سرعت اتش  120 گلوله بر دقیقه  و برد 22 کیلومتر است که ان نیز برای دفاع هوایی و حملات سطحی مورد استفاده قرار میگرد

دیگر توپ این ناو توپ 30 م م گاتلینگ 6 لول AK-630 است. این گاتلینگ درون برجک در جلوی  توپ 57 م م کمی بالاتر  از توپ  57 م م قرار گرفته است و ان  نیز توسط رادار ام ار 103 اتش میشود و وظیفه ان دفاع  ضد هوایی موشکی است . این توپ روی برخی از نسخه های این ناو نصب شده است

در نقش ضد زیر دریایی در جلو (سینه ناو) دو راکت انداز ضد زیر دریایی RBU-6000 حمل می شود. این راکت اندازهای 213 م م  راکتهای ضد زیر دریای را شلیک میکنند که دارای  یک کلاهک 19 تا 22 کیلوگرمی بسته به نوع مهمات است. این راکت ها  به طرف  منطقه ای که زیر دریایی در انجا است شلیک شده، راکت وارد اب شده و در عمق خاصی که قبل از پرتاب ان تنظیم شده منفجر می شود. راکت به زیر دریایی برخورد نمیکند بلکه انفجار انها در نزدیکی  زیر دریایی ان را نابود میکند. بیشترین برد این راکت هزار متر است و لانچر ان شامل 12 لوله هر لول دارای  یک راکت است. لانچر  راکت انداز تا 170 درجه از جلوی ناو را پوشش میدهد

ناو همچنین توان حمل اژدرهای تایپ  53 و 65 را دارد. هر دو این اژدرهای 533 م م بوده و روی زیر دریاهای روسی نیز کار برد دارند و با سیم هدایت می شود . جای زیر دریایی با سونار  کشف شده و اژدر به طرف زیر دریایی پرتاب شده با سیم فرامین هدایت به اژدر منتقل می شود . درون شناور 20 کیلومتر سیم برای هدایت اژدر در برد 20 کیلومتری   وجود دارد و میتوان تا عمق 400 متری نیز از اژدر به خوبی استفاده کرد

به غیر از توپ 57 و در برخی مدلهای توپ 76 م م و توپ 30 م م که همه انها برای دفاع هوایی نیز طراحی شده اند این ناو دارای یک سکوی پرتاب تکی  در جلوی  ناو است که برای پرتاب موشک دفاع هوایی  SA-N-4 Gecko است. این موشک نسخه دریایی سامانه  زمین پرتاب SA-8 اوسا است که 15 کیلومتر برد و 12 کیلومتر ارتفاع عمل دارد و دارای  سامانه هدایت در خط دید  رادار است که با رادار اصلی ناوهدایت می شود. این سکو از زیر ناو تغذیه شده و در زیر ناو نیز 20 موشک از این نمونه ذخیره شده است

 این ناو فاقد  موشک ضد کشتی است زیرا نقشش عملیات  ضد زیر دریایی است

مدل های مختلف

گیرشیا 1: نخستین  نمونه تولید که 12 فروند از ان ساخته شد. این نسخه دارای  توپ 57 م م و فاقد  موشک دفاع هوایی اوسا  و سامانه گاتلیتگ بود  و تنها به توپ 57 م م و راکت و اژدر مجهز بود

گیرشیا2 یا پروژه 1124 پی:این نسخه مجهز به موشک های  دفاع هوایی اوسا شده 17 فروند ان در دهه 1970 ساخته شد

گیریشا3 یا پروژه 1124 ام:این نسخه مجهز به توپ 30 م م  7 لول گاتلینگ نیز شد…20 فروند از این ناوچه ساخته شد. برخی از این نسخه ها طی ارتقا مجهز به رادار اریه فازی ام ار 755 شدند

گیرشیا4 پروژه 1124 کا:یک نسخه ازمایشی برای ازمایش نسخه دریایی موشک تور .. این نسخه عملیاتی نشد

گیرشیا 5: نسخه ارتقای یافته  نمونه های قبلی  که به جای توپ 57 م م مجهز به یک توپ 76 م م. 28 فروند از نسخه های ارتفاع یافته در خدمت  نیروی دریایی روسیه و اکراین است.

همینک 20 فروند از این ناوچه در نقش ضد زیر دریایی  در دریایی سیاه و دریایی شمال در خدمت ارتش روسیه است  که معمولا در نزدیکی ابهای روسیه  برای کشف زیر دریایی  ناتو گشت زنی میکنند و اکراین و گرجستان  نیز این ناوچه را در خدمت دارند.

عبدالحمید تارخ

https://de.wikipedia.org/wiki/Grischa-Klasse