نویسنده:آرمان
سامانه موشکی RBS 23 بامسه یک موشک ضدهوایی میان‌برد ساخت سوئد است.
توسعه این سیستم در سال ۱۹۸۹ اغاز شد . سازمان تجهیزات نظامی سوئد (Försvarets materielverk — FMV) قراردادی با Saab Bofors Dynamics برای توسعه یک سامانهٔ جدید دفاع هوایی برای نیروهای مسلح سوئد امضا کرد. حجم قرارداد حدود ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا بود. پس از مرحلهٔ مفهومی، توسعهٔ ار بی اس 23 در سال ۱۹۹۳ آغاز شد. خودروها، الکترونیک و موشک‌ها توسط Saab Bofors Dynamics تولید شدند و سامانه‌های راداری توسط Ericsson درارکسون سیستم توسعه یافتند. در سال ۱۹۹۹ نیروهای مسلح سوئد سه اتش بار BAMSE را به ارزش ۱۱۲ میلیون دلار سفارش دادند. این اتش بار ها بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ تحویل شدند. طرح نسخه‌ای که برای نصب روی ناوهای جنگی پیش‌بینی شده بود، ادامه نیافت و لغو شد.
مشخصات فنی
بامسه یک سامانهٔ موشکی تاکتیکی دفاع هوایی است که برای مقابله با هلیکوپترها، هواپیماها، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک‌های کروز و موشک‌های هوا به سطح طراحی شده است. این سامانه به‌طور ویژه برای درگیری با اهداف کوچک و با سرعت بالا توسعه یافته است. تمامی بخش ها روی تریلر نصب می‌شوند. تریلرها با مجموعه‌های تولید برق و آنتن تجهیز شده‌اند و کابین‌های اپراتوری دارای تهویهٔ مطبوع و حفاظت شیمیایی/بیولوژیکی/هسته‌ای هستند. به‌عنوان کشنده از کامیون‌ها استفاده می‌شود. سامانهٔ BAMSE از قابلیت حمل هوایی توسط هواپیماهایی ترابری چون سی130 هرکولس برخوردار است و ظرف ۱۰ دقیقه آمادهٔ عملیات می‌شود. یک اتش بار BAMSE شامل یک مرکز فرماندهای به همراه رادار و چهار لانچر پرتاب میباشد و می‌تواند ناحیه‌ای به مساحت حدود ۲۱۰۰ کیلومتر مربع را در برابر حملات هوایی پوشش دهد.
مرکز فرماندهی آتش و رادار نظارتی
مرکز فرمانده ای به‌عنوان یک سواحد ، فرماندهی و کنترل مرکزی یک اتش بار BAMSE را بر عهده دارد. از این نقطه دو اپراتور اتش بار را هدایت می‌کنند و می‌توانند دستورات از یک مرکز فرماندهی بالاتر دریافت کنند. برای رصد اسمان ، واحد فرمانده ای از نسخه‌ای تغییر یافته از رادار کشف و شناسایی پی اس -70 Giraffe استفاده میکند که بر روی دکل ۱۳ متری نصب است. این رادار با کد PS-2301 یک رادار پالس-داپلر سه‌بعدی است که از آنتن آرایه‌ای با اسکن الکترونیکی فعال (AESA) استفاده میکند. آنتن رادار قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را دارد. این رادار در باند C و در بازهٔ فرکانسی ۵٫۴–۵٫۹ گیگاهرتز با طول‌موج‌های سانتیمتری کار میکند. قادر است انواع اهداف هوایی را کشف، رهگیری و طبقه‌بندی کند. برد اعلام شده ٔ رادار حدود ۱۰۰ کیلومتر است. رادار می‌تواند اهدافی با حداقل سطح مقطع راداری ۰٫۰۱ متر مربع را کشف و دنبال کند. هدفی به اندازهٔ یک جنگنده می‌تواند در فاصلهٔ حدود ۷۰ کیلومتر شناسایی شود. برد آشکارسازی برای یک موشک فراصوت حدود ۳۰ کیلومتر است. به‌صورت همزمان بیش از ۱۰۰ هدف در حالت سه‌بعدی قابل پیگیری هستند. رادار دارای سامانهٔ شناسایی دوست یا دشمن (IFF) مستقل است و داده‌های هدف که در مرکز فرمانده ای جمع‌آوری می‌شوند از طریق لینک دادهٔ رادیویی یا فیبر نوری به واحدهای اتش منتقل می‌شوند.
لانچر پرتاب موشک
هر واحد پرتاب موشک می‌تواند تا فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری از واحد فرمانده ای مستقر شود. هر لانچر شامل یک کابین برای دو اپراتور، یک رادار فرماندهی آتش با سیستم IFF و دوربین مادون‌قرمز، و یک ایستگاه هواشناسی است. پشت کامیون حامل موشک ها یک برجک با قابلیت چرخش شش لانچر پرتاب نصب شده است. رادار هدایت موشک ها از نوع PE-2302 Eagle روی دکلی به ارتفاع ۸ متر بین لانچر های موشک نصب است. این رادار ارایه فازی فعال در باند Ka و در بازهٔ فرکانسی ۳۴–۳۵ گیگاهرتز با موج‌های میلی‌متری کار میکند. می‌تواند اهدافی با حداقل سطح مقطع راداری ۰٫۰۱ متر مربع را کشف و دنبال کند. برد ٔ رادار حدود ۳۰ کیلومتر است. آنتن رادار در تا ۷۰ درجه قابلیت چرخش دارد. نرم‌افزار هدایت آتش با زبان Ada-95 برنامه‌نویسی شده است. تریلر دو‌محورهٔ حامل لانچر پرتاب موشک وزنی در حدود ۱۳ تن دارد. فرایند بارگذاری مجدد یک لانچر پرتاب که تمام موشک‌هایش شلیک شده‌اند بین ۳ تا ۵ دقیقه طول می‌کشد.قرار گیری موشک ها درون تیوپ نصب انها را به شکل سه تایی در قالب دو پکیچ سه تایی بسیار اسان کرده است
بامسه از موشک های تغییر یافته از موشک RBS 70 استفاده میکند که دارای یک بوستر اضافی است. وزن موشک در زمان پرتاب حدود ۸۵ کیلوگرم است و دارای پیشرانه دو مرحله ای است . مرحلهٔ اول همان بوستر پرتاب با قطر ۳۲۰ میلی‌متر است. در عقب این مرحلهٔ اول چهار بالچه تثبیت‌کننده با دهانهٔ ۶۰۰ میلی‌متر نصب شده‌اند. مرحلهٔ دوم قطری برابر ۱۰۶ میلی‌متر دارد و بر اساس موشک سامانه RBS 70 است. بدنهٔ موشک باریک و استوانه‌ای شکل و به بخش‌های مختلف تقسیم شده است: درست پشت نوک موشک سنسور‌های هدایت و همچنین فیوز لیزری قرار دارد که به موشک اجازه میدهد در نزدیکی هدف نیز منفجر شود و نیاز به اصابت مستقیم نیست. پس از آن سرجنگی قرار دارد که از یک کلاهک انفجار ترکش شوند تشکیل شده و حدود ۳۰۰۰ ساچمه ٔ تنگستن (Wolfram) را در خود جای داده است. بلافاصله پشت سرجنگی، یک سامانهٔ کوچک ناوبری اینرسی (INS) نصب شده است. در ادامه، موتور راکتی سوخت جامد قرار دارد. در انتهای بدنه قطعات الکترونیکیو باتری‌ها قرار گرفته‌اند. روی نیمهٔ میانی بدنه چهار سطوح تثبیت‌کنندهٔ کشیده نصب شده و در قسمت عقب بدنه سطوح کنترلی ذوزنقه‌ای شکلی قرار گرفته‌اند.
روش درگیری
پس از آنکه مرکز فرمانده ای با کمک رادار جستجوی Giraffe هدفی کشف شد، داده‌های پروازی به یکی از لانچر های حاوی موشک منتقل می‌گردد. آن لانچر هدف را با رادار هدایت آتش خود کشف و بر روی ان قفل میکند و دنبال میکند. پس از آنکه محاسبات رایانهٔ هدایت آتش داده‌های هدف را تعیین کرد، می‌توان یک موشک را از محفظهٔ حمل و پرتاب شلیک کرد. در عقب موشک، بوستر روشن می‌شود و موشک را در زمان کوتاهی تا حدود ماخ ۳ سرعت میدهد. پس از پیشرانه اولیه جدا می‌شود و موتور مرحلهٔ دوم سوخت جامد روشن می‌گردد. از این نقطه به بعد موشک قابل هدایت است و می‌تواند مانورهایی تا 25 جی بدهد.. موشک به نقطهٔ برخورد محاسبه‌شدهٔ بین مسیر هدف و مسیر موشک هدایت می‌شود. در این فرایند، رادار هدایت آتش هم هدف و هم موشک را دنبال میکند و فرامین هدایت از طریق برای رسیدن موشک به محل هدف به کمک امواج رادیویی امن ارسال میشد.هنگامی که موشک نزدیک هدف می شود ، فیوز لیزری کلاهک را منفجر و هزاران ساچمه را رها کرده که باعث سرنگونی هدف می شود
وضعیت
پس از تحویل نخستین سامانهٔ BAMSE به نیروهای مسلح سوئد در ۲۰۰۵، یک واحد ضدهوایی در هالمستاد آموزش روی این سامانه را آغاز کرد. به‌دلیل کاهش هزینه‌های دفاعی، آموزش متوقف شد و سامانه‌های BAMSE به انبار منتقل شدند. در نتیجه، BAMSE هرگز به‌طور رسمی در نیروهای مسلح سوئد عملیاتی نشد و تنها گه‌گاه در نمایشگاه‌ها و تبلیغات صادراتی به نمایش گذاشته شد.
با تشدید وضعیت در دریای بالتیک و کشورهای حوزهٔ بالتیک، در سال ۲۰۱۹ سامانهٔ BAMSE مجدداً فعال شد. دستگاه‌ها بازسازی و مرجوع شدند و واحدهای ضدهوایی آموزش‌های خود را آغاز کردند. از مارس ۲۰۲۱ یک اتش BAMSE به‌طور دائمی در گوتلند مستقر شده است. پس از حملهٔ روسیه به اوکراین از ۲۰۲۲، در سوئد بررسی می‌شود که آیا سامانهٔ BAMSE می‌تواند به اوکراین تحویل داده شود یا خیر.در حال حاظر سه اتش بار ساخته در سوئد در خدمت است
