توسعه موشک ضد تانک اسپایک در میانه دهه 1980 در شرکت اسرائیلی رافال شروع شد
هدف از توسعه این موشک ساخت موشک ضد تانک با قابلیت در استفاده در روز و شب برای جایگزینی موشک های چون تاو و دراگون بود. در نیازمندی اولین پیشبینی شده بود که موشک بتواند با اهدافی درگیر شود که در دید مستقیم کاربر نیست و بتوان ان را قفل نشده شلیک کرد و دارای هدایت همزمان باشد
موشک در اوائل دهه 1990 تست شد و در سال 1997 عملیاتی شد
موشک اسپایک یک موشک با سامانه هدایت تصویر بردار فروسرخ است و توان شلیک کن فراموش کن دارد یعنی بعد از شلیک نیازی به هدایت کاربر ندارد
سیستم شامل سه بخش است .1- موشک که درون یک محفظه استوانه ای شکل از کارخانه پلمپ تحویل داده میشود 2-بخش کسب هدف شامل یک دوربین است و ماشه شلیک 3- سه پاییه
کاربر بخش هدایت موشک را بر روی محفظه استوانه ای که موشک درون ان است متصل میکند و سه پایه را نیز به ان وصل میکند. با کمک دوربین سایت اتش هدف را کسب کرده و یک علامت + را روی هدف قرار داده ، موشک را روی هدف قفل میکند و بعد موشک شلیک میشود
موشک دارای یک دوربین بر روی دماغه موشک است که در روز و شب با دید حرارتی یا بدون دید حرارتی میتوان هدف را کسب کند. در واقع اطلاعات هدف از طریق دوربین سایت اتش به رایانه موشک داده شده و موشک بلافاصله بعد از خروج از لانچر به صورت خودکار دست به کسب هدف زده و دیگر نیازی به کاربر ندارد. موشک اوج گرفته و با زاویه 60 تا 80 درجه روی سرهدف فرود می اید
تیر انداز استوانه خالی موشک را دور انداخته برای اتش بعدی سایت اتش را به محفظه موشک بعدی وصل میکند . کل سیستم در عرض 30 ثانیه اماده اتش میشود . نسخه های از اسپایک دارای یک کابل فیبر نوری متصل به موشک است که میتوان با ان موشک را هدایت همزمان کرد. این به معنی این است که مثلا اگر هدف پشت یک تپه ویا خاک ریز باشد کاربر موشک را شلیک کرده، تصاویر دوربین سر موشک با فیبر نوری به کاربر ارسال شد، موشک بعد از گذر از فراز تپه یا خاکریز ، کاربر با کمک دوربین هدف را کسب و روی ان قفل کرده و بعد هدف نابود میشود
موشک دارای چندین مدل است
اسپایک اس ار
کوچکترین عضو خانوده اسپایک که میتوان با دوربین سر موشک به صورت مستقیم روی هدف قفل کرد . این نسخه یک صفحه نمایشگر تک چشم دارد که به محفظه موشک متصل شده و کاربر میتوان از طریق ان با دوربین سر موشک ارتباط بر قرار کند. علامت هدفگیر را روی هدف قرار داده و موشک را شلیک میکند. موشک شلیک کن و فراموش کن است . کاربر چشمی را برداشته روی محفظه موشک بعدی نصب میکند.
کل سلاح 9 کیلوگرم است و بیشترین برد ان 800 متر است و دارای توان پرتاب ارام برای شلیک از درون ساختمان است. دارای یک خرج گود می باشد که توان نفوذ در 400 م م زره را دارد . این نسخه از روی شانه شلیک میشود و فاقد سه پاییه است
اسپایک ام ار
نسخه متوسط مجهز اسپایک برای پیاده نظام. کل سیستم 14 کیلوگرم وزن دارد . در این نسخه اول کاربر هدف را با کمک دوربین سایت اتش مشخص کرده و بعد موشک لیک شده و موشک به صورت خودکار توسط دوربین خود هدف را کسب کرده. موشک شلیک کن و فراموش کن است و برد ان 2500 متر است. این نسخه دارای سه پاییه است و سه پاییه در جلو نصب میشد و کاربر پشت سه پاییه قرار گرفته و ته لوله موشک را روی شانه قرار میدهد. این نسخه نیز حمله کننده از بالا است و توان نفوذ در 600 م م زره را دارد
اسپایک ال ار
نسخه دوربرد تر با برد 4000 متر که دارای همان سایت اتش مشابه نسخه قبلی است و فقط موشک برد بیشتری دارد.این نسخه را میتوان بر روی خودرو نیز نصب کرد و میتوان به اتصال یک کابل فیبر نوری به ان موشک را نیز به صورت همزمان برای دستراسی به هدف پشت موانع طبیعی و غیر طبیعی بعد از شلیک هدایت کرد . این نسخه دارای توان نفوذ در 750 م م زره است
نسخه ای با نام ار ال-2 نیز از سال 2018 عملیاتی شد که دارای برد 5.5 کیلومتر در صورت شلیک از زمین و 10 کیلومتر در صورت شلیک از بالگرد است و 30 درصد قدرت نفوذ بالاتری در زره دارد
اسپایک ایی ار
نسخه بزرگ و سنگین تر با برد 8000 متر که برای شلیک از روی خودرو یا بالگرد در نظر گرفته شده است. این نسخه نیز توان استفاده ار فیبر نوری برای هدایت همزمان و بعد از شلیک برخوردار است و دارای یک کلاهک سنگینتر دو مرحله ای با توان نفوذ در 1000م م زره است. عملا خانواده اسپایک به دلیل حمله از بالای برجک تقربیا توان نابودی تمامی ام بی تی های جهان را دارند(و البته بسیار هم گران است و هر تیره ان برابر با قیمت هشت تیره کورنت است ). این نسخه از بالگردهای چون بلک هاوک، کبرا، تی 129 ، اپاچی و چند بالگرد دیگه شلیک شد است
اسپایک ایی ار2
در آگوست 2018، رافائل توسعه یک موشک پیشرفته به نام Spike-ER II را فاش کرد. وزن، بدنه موشک مشابه قبلی است ولی پیشرانه بهبود یافته ای دارد ،اینگه با پرتاب از زمین دارای برد 10 و در صورت پرتاب از بالگرد دارای برد 16 کیلومتر است.
اسپایک NOLS
این نسخه برای اتش در خارج دید کاربرد و بدون دید مستقیم بر روی هدف طراحی شده است . البته توان درگیر بر ضد اهدافی که پشت یک مانع هستند در دو نسخه قبلی اسپایک وجود دارد ولی با اتصال یک کابل فیبر نوری ولی در این مدل این کار تنها با ارتباط بی سیم انجام میشود. اسپایک ان او ال اس دارای برد 25 کیلومتر و وزن 70 کیلوگرم است و بعد از پرتاب موشک تصاویر دوربین دید حرارتی خود را از طریق امواج رادیویی به لانچر پرتاب ارسال کرد و کاربر با هدایت همزمان هدف را کسب و با ان درگیر می شود. در فیلم های منتشر شده از جستجو گر این موشک در یک تصویر موشک بعد از شلیک و رد کرد یک تپه بزرگ یک تانک را در فاصله 16 کیلومتر پست تپه هدف قرار میدهد ودر تصویر دیگر بعد از طی 25 کیلومتر با دقت فوق العاده ای از داخل پنجره ساختمان رد شده و هدف را میزند.این نسخه بر روی خودرو های مخصوص در لانچر های دو و یا چهار تایی نصب میشود . کره جنوبی این نسخه را سفارش داده است. برد بالای این سیستم ان را تبدیل به یک موشک زمین به زمین کرده است. این نسخه را میتوان از بالگرد نیز شلیک کرد و کره جنوبی تصمیم دارد ان را از بالگرد دریایی سی لنیکس خود پرتاب کند
مینی اسپایک
اخرین نسخه اسپایک که در سال 2009 میلادی توسعه یافت. مینی اسپایک یک نسخه کوتاه برد با برد 1300 متر که دارای سبک پرتاب اسپایک ام ار است ولی یک سوم ان طول دارد. این نسخه برای سربازان پیاده استفاده میشود ولی دارای برد بیشتر و دقت بالاتری نسبت به اسپایک اس ار است که تا پیش ان کوچکترین نسخه اسپایک بود
خانوده اسپایک قابلیت های زیادی دارد و همکنون تنها موشک امریکایی جولین با ان توان رقابت دارد ولی حتی جولین نیز دست کم از نظر تنوع مدل های به پایه اسپایک نمی رسد . اسپایک را باید برترین موشک ضد تانک جهان داشتن حتی برتر از کورنت روسی زیرا کورنت علیرقم توان نفوذ بالا ولی توانایی چون حمله از بالا، دسترسی به اهدافی خارج از دید را ندارد دو توانایی که برتری بسیاری را ایجاد میکند اگرچه کورنت بسیار ارزانتر است
اسپایک به 22 کشور جهان صادر شده که از جمله مشتریان میتوان به شیلی 2800 تیره اسپایک ال ار و ایی ار ، فنلاند 700 تیره اسپایک ام ار و ایی ار ، المان 4000 تیره اسپایک ال ار ،ایتالیا 530 تیره اسپایک ال ار و ایی ار ،هلند 2400 تیره اسپایک ام ار ،لهستان 2670 تیره اسپایک ال ار ،رمانی 1950 تیره اسپایک ایی ار و ال ار ،سنگاپور 1000 تیره اسپایک ال ار، کره جنوبی نسخه NOLS ،اسپاینا 2800 اسپایک ال ار و ایی ار،انگلستان 600 تیره اسپایک NOLS
نکته جالب اینکه کشور هند و المان اسپایک را در رقابت با جولین امریکا خریداری کردند
نوع | نوع هدایت | برد | توان نفوذ | قابلیت |
اسپایک اس ار | تصویر بردار فروسرخ | 800 متر | 400 تا 500 م م | شلیک کن فراموش کن و حمله کننده از بالا |
اسپایک ام ار | تصویر بردار فروسرخ | 2500 متر | 600 م م | شلیک کن فراموش کن و حمله کننده از بالا |
اسپایک ال ار | تصویر بردار فروسرخ با توان هدایت همزمان با اتصال فیبر نوری | 4000 متر | 700 م م | شلیک کن فراموش کن و توان هدایت همزمان و حمله کننده از بالا |
اسپایک ایی ار | تصویر بردار فروسرخ با توان هدایت همزمان با سبکه بی سیم | 8000 متر | 1000م م | شلیک کن فراموش کن و توان هدایت همزمان و حمله کننده از بالا.با قابلیت پرتاب از بالگرد |
اسپایک NLOS | تصویر بردار فروسرخ با توان هدایت همزمان با سبکه بی سیم | 25 کیلومتر | بیش از 1300 م م | شلیک کن فراموش کن و توان هدایت همزمان و حمله کننده از بالا.پرتاب از خودرو و بالگرد |
مینی اسپایک | تصویر بردار فروسرخ | 1300 متر | 600 م م | شلیک کن فراموش کن و حمله کننده از بالا |
ترجمه:عبدالحمید تارخ
واقعا محشر و عالی هستند این خانواده
سلام جناب تارخ
نسل اول موشک های هدایت شونده ضد تانک انفرادی قابلیت هدایت صرفا به صورت دستی رو دارند . مثل مالیوتکا
نسل دوم هدایت نیمه خودکار به صورت رادیویی یا سیمی یا لیزری رو دارند مثل تاو و کورنت
نسل سوم موشک های شلیک کن فراموش کن هستند مثل جاولین و HJ-12 .
لطفا ویژگی های مهم نسل چهارم و پنجم این موشک ها رو ذکر کنید .
سلام کشف خودکار هدف مثل بریمستون
سلام جناب تارخ چرا در موشک های mmp ، اسپایک LR و اسپایک ER به جای فیبر نوری از دیتالینک امن بی سیم استفاده نشده است؟
سلام زیرا خطر جیمینگ برای انها بالا است