لهستان سالهای در دوران کمونیست دست به تولید تانک های ساخت شوروی همانند تی55 و تی72 زدند و بعدها با ارتقا تانک تی72 دست به ساخت تانکی با نام پی تی91 ولی در ادامه تانک های مدرن تری همانند پی تی16 و یا پی ال01 زد..پی ال01 یک طرح جدید بود ولی پی تی 16 یک طرح بر اساس پی تی91 بود که پاییه ان نیز تی72 بود. لهستان از اواخر دهه1980 تقریبا تمامی بخش های تی72 را تولید میکرد و دست به ارتقا این تانک میزد از این رو طبیعی است این کشور تانک های مختلفی بر اساس تی 72 و یا همان نسخه بومی ان پی تی91 بزند
پی تی16 یک طرح لهستانی بود که درس سال 2016 رو نمایش در امد. پی تی16 بر اساس پی تی91 ساخته شده بود ولی دارای برجک از نوع طراحی شده موتور و الکترونیک جدید بود.یکی از بزرگترین تفاوت های این تانک با پی تی91 استفاده از توپ120 م م استاندارد ناتو بود. در تانک پی تی91 از توپ 125 م م با گلوله گذاری خودکار استفاده شده بود که ریوی تانک های روسی نصب بود. اگرچه توپ 120 م م کالیبر کوچکتری داشت ولی کارایی کلی ان بهتر بود از جمله این مهمات انرزی جنبشی بسیار بهتری حمل میکند
یک سال بعد لهستان طرحی با نام پی تی17 را رو نمایی کرد این طرح بر اساس پی تی16 بود ولی دارای ارتقاعات بیشتری بود
پی تی17 یک تانک اصلی میدان نبرد با 4 خدمه می باشد که شامل ريال راننده که در جلوی تانک قرار گرفته و توسط یک پیرسکوپ یک تکه که دارای یک دوربین مدار بسته نیز می باشد به بیرون دید دارد.راننده دارای یک نمایشگر برای نمایش رنگی دوربین و همچنین نمایشگر نقشه ماهواره ای است
در برجک فرمانده و توپچی در سمت چپ و گلوله گذار در ست راست قرار دارد. فرمانده که پشت سر توپچی کمی بالاتر قرار میگرید دارای یک سایت پانوماتیک گوی شکل در بالای برجک سمت راست است که نام گود-1 شناخته میشود .این سایت توان پوشش360 درجه را دارد و میتواند تا منفی 20 درجه به طرف پایین و مثبت 60 درجه به طرف بالا حرکت کند و دارای سه چشمی شامل دوربین دید حرارتی، دوربین مدار بسته روزانه هر دو با توان درشت نمایی و مسافت یاب لیزری است .این سامانه دارای برد شناسایی حرارتی 12000 متر در شب و 10000 متری در روز است و مسافت یاب لیزری ان 10000 متر برد و دارای دقت متر در این فاصله است. تصاویر این سامانه بر روی دو نمایشگر چند منظوره رنگی در اختیار فرمانده قرار میگیرد
توپچی دارای یک سایت اتش PCO SA ساخت لهستان است که ان نیز دارای چشمی دید حرارتی مدار بسته و مسافت یاب لیزری است .این سایت دارای برد تشخیص 10000 متر است و توان اتش در 3000 متری در روز و 2200 متری در ب را به شکل دقیق دارد و از یک رایانه اتش بالستیک اسرائیلی بهره می برد
این تانک از یک موتور 1000 بخاری اس1000 ار ساخت لهستان بهره میبرد که قدرتمند ترین موتور نصب شده روی یک تانک لسهتانی است اگرچه قبلا روی نسخه های صاردارتی پی تی91 ام نصب شده است. البته در صورت سفارش خارجی میتوان این تانکرا به موتور و بسته قدرت 1200 اسب بخاری المای نیز تجهیز کرد.تانک با موتور فعلی دارای بیشترین سرعت 65 کیلومتر بر ساعت در جاده و برد 600 کیلومتر است
از نظر حفاظتی به نظر می اید تانک دچار کمبود های دست کن نسبت به طرح های قبلی است .تانک برخلاف تانک های قبلی لهستانی دارای زره واکنشی نیست و از یک زره کامپوزیت ماژولار ناشناس در دو طرف برجک و بدنه بهره میبرد. نکته جالب خالی بودن دو سمت توپ است که هیچ حفاظت زرهی ندارد. میزان حفاظت زرهی برجک مشخص نیست ولی سازنده ان را بسیار برتر از تی90 ای روسها میداند .در هرسمت دارای شش نارنج انداز دود زا است که باز از دیگر نسخه های قبلی تانک های لهستانی کمتر است که البته ایراد بزرگی نیست .در دو سمت تانک نیز دارای سامانه هشدار دهنده بومی OBRA-3 است که با ان قفل شدن لیزر روی تانک را هشدار داده تا تانک بتوان با پرتاب نارنجک انداز دود زا قفل لیزر را بشکند
سلاح اصلی توپ تانک توپ120 م م است. لهستان همواره از توپ های ساخت شوروی استفاده میکند برای نمونه در طرح پی تی91 ولی در پی تی16 و پی تی17 این کشور به سراغ استاندارد غربی رفته و از توپ120 م م استفاده میکندا آنجایی که ارتش لهستان ناوگان بزرگ از تانک‌های غربی همچون تانک لئوپارد ۲ آلمانی، آبرامز آمریکایی و کا2 کره جنوبی دارد تصمیم گرفت بر روی این تانک نیز از توپ ۱۲۰ میلیمتری استفاده کند که ر روی تمام تانک‌های بالا نصب شده است
توپ نصب شده روی پی تی17 توپ 120 م م اوکراینی کی بی ام2 است .این توپ میتواند مهمات های استاندارد ناتو یعنی گلوله 120 م م با طول پوکه 570 م م را شلیک کند و دارای طول لوله شش متر است که کمی از توپ ال 44 نصب شده روی لئوپارد2 در خدمت لهستان کوتاه تر است .این توپ دارای عمر لوله 300 گلوله بوده و تانک برای ان 22 مهمات درون محفظه ای در پشت برجک حمل میکند که گلولهای اصلی دم دست توپچی است ولی درون شاسی نیز 20 گلوله دیگر به شکل ذخیره قرار دارد.تمام مهمات های استاندارد ناتو قابل شلیک از این توپ هستند از این رو با در نظر گرفتن اینکه توپ120 م م در کشورهای چون المان و امریکا مهمات های مختلفی برای ان تولید می شود ، لهستان میتواند به بهترین مهمات با کیفیت های عالی دسترسی داشته باشد.همکنون خود لهستان از مهمات های انرژی جنبشی دی ام 33 با قدرت550 م م در 2000 متر و یا دی ام 53 با قدرت نفوذ در 750 م م زره در 2000 متر بهره میبرد که از این توپ قابل شلیک است
یک مسلسل هم مهور 7.62 البته با کالیبر 7.62 ناتو با 2000 گلوله و یک مسلسل 12.7 م م ریموت کنترل دیگر سلاح های پی تی17 هستند. یک سیستم تسلیحاتی ریموت کنترل بر روی برجک سمت چپ قرار دارد که متصل به سیستم پانورمایک فرمانده است که مجهز به یکی مسلسل 12.7 م م میباشد.این سیستم ریموت کنترل اجازه اجرای اتش موثر با این مسلسل را تا برد 1700 متری را تضمین میکند
تانک پی تی ۱۷ مانند تانک پی تی ۱۶ یک پیشنهاد توسط شرکت سازنده برای ارتش لهستان است و البته در بازارهای جهانی نیز بازاریابی میشود. تاکنون سفارشی به شکل رسمی برای این تانک توسط ارتش لهستان ثبت نشده و با در نظر گرفتن حجم زیاد تانک‌های خارجی که طی ۵ سال گذشته توسط لهستان سفارش داده شده که عبارتند از حدود ۳۵۰ دستگاه آبرامز و سفارشی برای خرید و تولید تحت امتیاز نزدیک به هزار تانک کره‌ای کا2 بلک پانتر است بعید از پی تی ۱۶ و پی تی ۱۷ بتوانند در ارتش لهستان به خدمت گرفته شوند . البته ارتش لهستان هنوز حدود ۲۰۰ دستگاه تانک پی تی ۹۱ و نسخه‌های ارتقا یافته تی ۷۲ را در خدمت دارد و بسیاری از این دو نمونه تانک طی تجاوز روسیه به اوکراین توسط لهستانی‌ها به اوکراینی‌ها داده شده ولی هنوز همانطور که گفته شد حدود ۲۰۰ دستگاه آن در خدمت است ولی هنوز ممکن است بخشی از ناوگان این دو تانک توسط پی تی 16 و پی تی 17 جایگزین شوند
عبدالحمید تارخ
