ایران

بمب و موشک خانواده سدید

بمب و موشک خانواده سدید

بمبها و موشکهای خانواده سدید

نویسندگان

مجتبی حسین زاده

برگرفته شده از صفحه اینستاگرام

https://www.instagram.com/iranian_defensive_power

سدید نام خانواده‌ای از بمبها و موشکهای هدایت شونده ضدزره هواپایه هست که برمبنای موشکهای خانواده توفان توسط نیروی هوافضای سپاه، طراحی و انواع مختلفی از آن تاکنون توسعه داده شده و سلاح اصلی تهاجم هوایی پهپادهای کشور و بالگردهای خانواده شاهد محسوب می‌شود.

موشک سدید-1
نخستین بار در سال 1389 اولین محصول از خانواده سدید با نام “موشک سدید-1” در نمایشگاه هوایی کیش رونمایی شد. در این نمایشگاه دو مدل B و C از بالگرد شاهد-285 به ترتیب مخصوص عملیات زمینی و دریایی، در نمایشگاه حضور داشتند، و مسلح به موشک سدید-1 بصورت دو دسته 4 تایی در هر آویزگاه بودند. دماغه موشک سدید-1 فاقد جستجوگر تلویزیونی یا حرارتی بوده و از این ‌رو نوع هدایت آن لیزری از نوع سوار بر پرتو لیزر گمانه زنی شد، ولی مساله اینجا بود که بالگرد شاهد-285 فاقد سایت الکترواپتیک برای هدایت لیزری موشک بود. البته در تصاویر منتشر شده از این بالگرد در یکی از موارد یک بخش کروی شکل در بالای کابین دیده شده بود که نشاندهنده تلاش برای افزودن سایت الکترواپتیک به این بالگرد بود، گرچه نتیجه پروژه نامشخص ماند. در ادامه اعضای جدیدتری به این خانواده افزوده شد که ازجمله بمبها و موشکهایی که دارای جستجوگرهای تلویزیونی بوده و این محصولات جدید برای نصب روی بالگرد مناسبتر بوده و تست موفق نیز داشته اند. دلیل مناسب تر بودن این هست که دیگر نیاز به داشتن سایت الکترواپتیک برای بالگرد رفع شده و درصورت داشتن نمایشگر در داخل کابین و همگام سازی با دوربین موجود در دماغه بمب یا موشک، از طریق آن دوربین کار هدفیابی را میتوان انجام داد و همین موضوع هم اجرا شد و در محصولات جدیدتر بالگرد شاهد-285، کابین خلبان از آنالوگ به دیجیتال تغییر و با افزوده شدن نمایشگرهای چندمنظوره امکان این کار میسر شد.

چند سال از موشک سدید-1 خبری نبود تا اینکه در سال 94 و با انتشار اطلاعاتی درباره جدیدترین پروژه بالگرد تهاجمی کشور با نام شاهد-216 مشاهده شد، که موشک سدید-1 جزو تسلیحات این بالگرد مطرح شده است.

بالگرد شاهد-285 مدل C مسلح به موشک سدید-1
دماغه موشک سدید-1 که فاقد سیکر میباشد

تصاویری از بالگرد شاهد-285 مجهز به سایت الکترواپتیک که احتمالا بمنظور هدایت موشک سدید-1 در این بالگرد ارائه شده بود. این تصاویر در اوایل رونمایی بالگرد شاهد-285 مشاهده شد ولی در ادامه این پروژه تاکنون در وضعیت عملیاتی مشاهده نشد.

تصویر گرافیکی از موشک سدید-1 در لیست تسلیحات ارائه شده برای بالگرد تهاجمی شاهد-216

پس از رونمایی موشک سدید-1 نصب شده بر روی بالگرد شاهد-285 در نمایشگاه هوایی کیش در سال 89، در سال 92 و همزمان با اعلام عملیاتی شدن و آغاز تولید پهپاد شاهد-129، دو موضوع جالب توجه، مرتبط با موشک سدید نیز مشاهده شد.
اولین موضوع اینکه، گونه جدید موشک سدید رونمایی شد که برخلاف موشک سدید-1، دارای جستجوگر تلویزیونی در دماغه خود بود.
مسئله بعدی اینکه، علاوه بر موشک، دو نوع بمب از خانواده سدید رونمایی شد که بر روی پهپاد دیگری نصب شده بود. یکی از بمبها همانند موشک، دارای جستجوگر تلویزیونی در دماغه بود و بمب دیگر نوع هدایت نامشخص بوده و دماغه موشک سیاه رنگ میباشد که احتمال داده میشود که فیلتر حذف نور ورودی به جستجوگر حرارتی باشد.
بمبی که برمبنای موشک شلیک سدید تولید شده با نام بمب هوشمند هدایت شونده 342 و یا سدید-342 معرفی میشود. همانند موشک سدید، بدنه بمب 342 نیز دقیقا مطابق با موشکهای خانواده توفان بوده که با حذف موتور اولیه و موتور اصلی و همچنین سوخت موشک، در بمب 342، میتوان نسبت به موشک، سرجنگی بزرگتر و سنگین تری را در داخل بدنه قرار داد. حرکت بمب بر مبنای گلاید یا قابلیت هواسرشی بوده و با توجه به اینکه نسل اول بنب سدید دارای بالکهای کوچک بوده درنتیجه نمیتوان انتظار برد زیادی از آن داشت ولی قابلیت هدایت اتوماتیک به سمت هدف، قابلیت مناسبی برای این بمب هست که میتواند تا فاصله‌ای مسیر خود را اصلاح کند.
مهمترین راه تشخیص بمب 342 از موشک سدید، توجه به نحوه بارگذاری این دو مورد هست.
در تمامی انواع موشکهای خانواده سدید، موشک در داخل تیوب روی پهپاد یا بالگرد بارگذاری میشود ولی انواع بمبهای 342 در بیرون از تیوب، روی وسیله پرنده بارگذاری میشوند. در تصویر پایین، تیوب موشک سدید روی آویزگاه پهپاد مشخص هست.
مساله بعد اینکه چون بمبهای 342، در خارج از تیوب بارگذاری میشوند، در روی بدنه بمب، بخشهای قلاب مانندی وجود دارد که با آویزگاه روی بال پهپاد یا بالگرد چفت شده و بمب روی آویزگاه نصب میشود ولی در موشکهای خانواده سدید بدلیل بارگذاری در تیوب این بخش قلاب مانند وجود ندارد.
بدلیل اینکه نسل اول بمبهای سدید همانند موشک سدید، برمبنای بدنه موشک توفان توسعه داده شده دارای بالکهای جمع شونده و کوچک هستند ولی در ادامه و با توسعه نسل‌های جدید این بمب، بالکهای بزرگتر و ثابت بمنظور ارتقای قابلیت گلاید، برای آن در استفاده شده است.

نمای جانبی و پشتی موشک سدید را مشاهده میکنید.
همانطور که در میانه بدنه مشخص هست، نازلهای موتور اصلی هماننده موشکهای خانواده توفان در میانه بدنه موشک قرار دارد.
همانند موشک تاو-توفان دو ردیف بالک جمع شونده نیز وجود دارد، که با یک تسمه مهار شده اند تا باز نشوند. ظاهرا برخلاف موشکهای خانواده تاو-توفان که در محل تولید، در داخل تیوب پرتاب، بسته‌بندی میشوند، در موشک سدید، بارگذاری موشک داخل تیوب توسط اپراتورها انجام می‌شود.
منفذ انتهایی نیز همان منفذ مربوط به موتور پرتاب اولیه در موشکهای خانواده تاو-توفان هست که در موشک سدید هم همان وظیفه پرتاب اولیه را برعهده دارد. بخشهای مربوط به هدایت سیمی مثل دو عدد دوک سیم و لامپ زنون، در موشک سدید بدلیل متفاوت بودن نوع هدایت آن حذف شده است.
جستجوگر تلویزیونی دماغه قابلیت قفل روی هدف را داشته و موشک بصورت شلیک کن/فراموش کن، طراحی شده است. این پلتفرم میتواند گزینه جالب توجهی برای توسعه موشک ضدزره فایراندفورگت زمین پایه نیز میتواند باشد.

تصویری از جستجوگر تلویزیونی نصب شده در دماغه موشک و بمب سدید.
در حالت عادی پرواز پهپاد، اپراتور تصاویری دریافتی از سایت الکترواپتیک خود پهپاد را دریافت میکند و درصورت یافتن یک هدف، تصاویر دریافتی از سایت الکترواپتیک پهپاد به تصاویر دریافتی از دوربین نصب شده در دماغه پهپاد یا موشک سوئیچ کرده و به کشف هدف از دوربین بمب یا موشک میپردازد، این کار تا زمانی که جستجوگر بتواند هدف را تفکیک و روی آن قفل کند ادامه میباید. درصورت عملکرد صحیح این جستجوگر و قفل روی هدف اصلی، موشک یا بمب شلیک یا رها میشوند و ادامه کار هدایت موشک یا بمب به عهده خودش بوده و از طریق فرامین اصلاح مسیر کامپیوتر پرواز داخلی موشک یا بمب انجام میشود، و بلافاصله اپراتور میتواند قفل روی هدف بعدی را آغاز کرده یا از ماموریت بازگردد. نکته جالب اینکه حتی پس از رهاسازی بمب یا شلیک موشک، باز هم تصاویر دریافتی از بمب یا موشک، توسط پهپاد دریافت و به اپراتور ارسال میشود. میتوان برای هر اپراتور پهپاد، یک نمایشگر برای تصاویر دریافتی از سایت الکترواپتیک و یک نمایشگر مخصوص تصاویر دریافتی از دوربین دماغه بمب یا موشک نیز در نظر گرفت.
در بالگرد هم وضعیت به همین صورت هست و لزومی ندارد که بالگرد حتما سایت الکترواپتیک داشته باشد گرچه وجود سایت الکترواپتیک کیفیت کار را بالا میبرد. خلبان بالگرد از طریق نمایشگری که داخل بالگرد وجود دارد تصاویر دریافتی از دوربین دماغه موشک یا بمب را دریافت و درصورت یافتن هدف و قفل روی آن، بمب یا موشک را شلیک کرده و بلافاصله میتواند سراغ هدف بعدی رفته یا از ماموریت بازگردد. به همین دلیل از بالگردی مثل شاهد-285 که فاقد سایت الکترواپتیک هست میتوان اینگونه بمب یا موشکها را استفاده کرد.

نمای جانبی بمب سدید-342 را مشاهده میکنید.
نکته اول اینکه با دقت در تصویر، عدد 342 را روی بدنه بمب مشاهده میکنید.
نکته بعدی اینکه نازل میانی بدنه که در موشکهای خانواده تاو-توفان و همچنین موشک سدید مشاهده کردید، در بمب 342 حذف شده که نشاندهنده حذف موتور در این بمب هست. حذف موتور میتواند نشانه‌ای مبنی بر سنگین تر بودن سرجنگی بمب نسبت به موشکهای خانواده توفان و سدید باشد.
نکته بعد اینکه همانطور که گفته شد، برخلاف موشکهای خانواده سدید که در داخل تیوب پرتابگر بارگذاری میشوند، بمب خارج از تیوب بوده و از طریق دو بخش قلاب مانند روی بدنه به پایلون یا همان آویزگاه متصل میشود.

گونه دوم بمب سدید-342 که برخلاف نوع قبلی، جستجوگر تلویزیونی ندارد. به احتمال زیاد این مدل از نوع جستجو حرارتی هست و پوشش تیره رنگی روی جستجوگر در نظر گرفته میشود تا نور مرئی ورودی به جستجوگر را حذف و فقط طیف مادون قرمز به جستجوگر برسد.

پس از رونمایی دو گونه‌های جدید بمب سدید-342 و موشک سدید در سال 92، در سال 93 و در جریان برگزاری نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه، چند گونه جدید از اعضای خانواده سدید در حالت نصب بر روی پهپاد شاهد-129 و بالگرد شاهد-285 رونمایی شدند.
در تصویر بالا 3 نوع بمب را مشاهده میکنید، دلیل بمب بودن، بارگذاری بیرون از تیوب و همچنین وجود قلاب آویز روی بدنه هست.
از لحاظ جستجوگرهای این بمبها، دو مورد قبلا در سال 92 مشاهده شده بود و در بمب تصویر بالا بمب سمت راست ظاهرا جستجوگر جدیدی به آن اضافه شده ولی دو نوع بمب دیگر همانهایی هستند که در سال 92 رونمایی شده بودند.
اما تغییر جالب توجه دیگر این بود که برخلاف سال 92 که بمبها تماما دارای بالک جمع شونده بودند، در این نمایشگاه گونه جدید بمب با بالک بزرگ و غیرجمع شونده مشاهده شد که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید. برخی منابع نام بمب سدید با بالک ثابت را سدید-345 عنوان کرده‌اند.
بمب سدید چون خارج از تیوب بارگذاری میشود، اصولا نیازی به بالک جمع شونده ندارد، ولی دلیل اینکه در مدل اولیه دارای بالک جمع شونده بود، این بود که بدنه بمبها مشترک با بدنه موشک و درنتیجه مشترک با بدنه موشکهای خانواده توفان بود. مشترک بودن بدنه احتمالا با هدف ارزان سازی قیمت انجام شده بود ولی حذف بالک و افزودن بالک بزرگ غیرجمع شونده دو مزیت دارد که ارزش مقداری افزایش هزینه را خواهد داشت. اول اینکه با بزرگ شدن بالک، قابلیت گلاید یا هواسرشی بمب بیشتر و درنتیجه پایداری و برد بیشتر میشود و همچنین با حذف بالک جمع شونده، فضای داخلی بیشتری در دسترس بوده و میتوان در جهت اعمالی مثل بزرگتر کردن سرجنگی از آن فضا بهره برد.
بمبهای تصویر بالا دارای بالک بزرگ ثابت و بمبهای تصویر پایین از نوع بالک جمع شونده هستند

در نمایشگاه سال 93، دو گونه موشک سدید نیز مشاهده شد که یکی از آنها جدید بوده و دیگری ظاهرا همان موشکی بود که در سال 92 رونمایی شده بود.
در تصویر بالا موشکهایی که داخل تیوب بارگذاری شده اند، همان موشکهای با جستجوگر تلویزیونی مشترک با بمب 342 هستند که در سال 92 مشاهده شده بودند.
دو موشک قرار گرفته روی زمین ظاهرا جدید بوده و جستجوگر جدیدی به آنها اضافه شده که در تصویر مشخص هست.
در تصویر پایین نیز همان موشک جدید را از نمای جانبی مشاهده میکنید. نکته قابل توجه اینکه روی بدنه موشک شناسه S3A درج شده که احتمالا به معنی سدید-3 مدل A هست. در زیر شناسه عدد 92 نیز به چشم میخورد که احتمالا معرف سال آغاز یا پایان پروژه هست. با توجه به نامگذاری این موشک به نام سدید-٣ پس می‌توان گفت موشک رونمایی شده در سال 92 احتمالا سدید-2 بوده است.

در نمایشگاه سال 93 علاوه بر پهپادهای شاهد-129 که مسلح به سه نوع بمب و دو نوع موشک از خانواده سدید بودند.
یک فروند بالگرد شاهد-285 از مدل B نیز در نمایشگاه حاضر بود که مسلح به دو نوع بمب خانواده سدید بود.
یکی از مدلها همان مدلی هست که قبلا گفته شد که ظاهرا دماغه با فیلتر نور مرئی پوشانده شد و به احتمال زیاد از نوع جستجوگر حرارتی میباشد و گونه دیگر نیز دارای سیکر تلویزیونی با مقداری زاویه رو به پایین هست که در تصویر پایین مشاهده میکنید.
هر دو نوع این بمبها از نوع بالک جمع شونده بوده و همان دو مدل بمبی هست کا در سال 92 روی پهپاد شاهد-129 بارگذاری شده بود.

نمایشگر و HUD داخل کابین بالگرد شاهد-285 مدل B که بمنظور هدفیابی، هدفگیری و هدایت موشکها و بمبهای خانواده سدید می‌تواند کاربرد داشته باشد.

نمایی از داخل کابین بالگرد شاهد-285 مدل B را مشاهده میکنید. همانطور که مشخص هست در داخل بالگرد دو عدد نمایشگر دیجیتال وجود دارد. دوربین حرارتی یا تلویزیونی نصب شده در دماغه موشک یا بمب تصاویر دریافتی را به این نمایشگرها ارسال میکند و با قفل شدن روی هدف، خلبان از این موضوع مطلع و شلیک را انجام میدهد. پس از شلیک یا رهاسازی بمب، هدایت بصورت درونی بوده و مرکز هدایت بمب یا موشک، آن را به سمت هدف هدایت میکند و خلبان میتواند سراغ هدف بعدی رفته یا از ماموریت بازگردد. با توجه به یک خلبانه بودن این بالگرد، رفتن به سمت تسلیحات هوشمند بار کاری خلبان را کاهش و کیفیت انجام ماموریت را بالا میبرد. اخیرا فرمانده هوانیروز سپاه از انجام تست موفق موشک سدید از بالگرد شاهد-285 نیز خبر داده است.
همچنین میتوان با نصب نمایشگرهای پرتابل و همگام سازی با خانواده سدید در بالگردهای بدون نمایشگر هم از این خانواده بهره برد.
در تصویر پایین سمت چپ هم نمایشگر نیز نمایشگر سربالا یا HUD نصب شده در این بالگرد را مشاهده میکنید. که جهت نمایش برخی اطلاعات مورد نیاز خلبان در روبرو کاربرد داشته و همزمان با کنترل پرواز بالگرد، میتواند به اطلاعات مورد نیاز نیز دسترسی داشته باشد.
دلیل تک خلبانه کردن ابن بالگرد این هست که با توجه به عدم دسترسی کشور به موتور قویتر، تلاش شده با استفاده از موتور نه چندان قوی، بالگردی طراحی شود که در حد خودش قابلیت رزمی مناسبی داشته باشد و تک خلبانه کردن بالگرد در راستای سبک سازی آن هست.

در قسمت زیر بدنه بالگرد شاهد-285 مدل B یک آنتن مشاهده شده که شباهت زیادی به آنتنی دارد که در بمب سدید نیز مشاهده شده است. بدلیل قرارگیری موشک در داخل تیوب پرتاب و همچنین داشتن نازل موتور پرتاب در انتهای بدنه به نظر میآید که موشکهای سدید فاقد این آنتن باشند و فقط در بمب استفاده شده باشد.
در تصویر اول آنتن زیر بالگرد و در تصاویر بعدی آنتن مشاهده شده در بمبهای خانواده سدید را مشاهده میکنید.
درباره نقش این آنتن ابهام وجود دارد، نقش احتمالی اول اینکه، پس از رهاسازی بمب، تصاویر دریافتی از سیستم الکترواپتیک دماغه بمب را به بالگرد ارسال میکند تا خلبان تا لحظه آخر اصابت به هدف تصاویر مربوط به مسیر حرکت بمب را تحت نظر داشته باشد. این ویژگی باعث میشود که خلبان از موفقیت یا عدم موفقیت در هدف قرار دادن هدف مورد نظر اطلاع یافته و در صورت نیاز حمله بعدی را علیه آن هدف، توسط بمب یا موشک بعدی انجام دهد.
نقش دوم و احتمالی دیگر این است که علاوه بر ارسال تصاویر به بالگرد، فرامین اصلاح مسیر صادر شده توسط خلبان را نیز دریافت و اجرا کند.
علی رغم اینکه استفاده از بمب، بصورت شلیک کن فراموش کن میباشد اما ممکن هست در برخی ماموریتها نیاز به اصلاح مسیر توسط خلبان باشد تا دقت بالاتر برود، مثلا در حالت استفاده علیه اهدافی با تحرک بالا. البته این نقش یعنی اصلاح مسیر صرفا در حد یک احتمال هست.
از طرف دیگر همانطور که گفته شد در موشکهای خانواده سدید بدلیل قرارگیری داخل تیوب به نظر میآید که این آنتن نمیتواند استفاده شود. با توجه به سرعت بالای موشک نسبت به بمب، احتمالا نیازی به اصلاح مسیر دربرابر اهداف با سرعت بالا نبوده و به همین خاطر این آنتن استفاده نشده است که این موضوع هم در حد یک احتمال هست.

نمایش ویدویی از بارگذاری همزمان دو گونه مختلف از بمب سدید بر روی بالگرد شاهد-285 در نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه در اردیبهشت 93
تصویر دیگری از نصب بمب سدید بر روی بالگرد شاهد-285
گونه‌ای از بمب سدید دارای پوشش جیوه ای بر روی سیکر بمب که در دو مدل بالک ثابت و بالک جمع شونده ارائه شده است.

نصب گونه بالک جمع شونده بمب سدید بر روی پهپاد تهاجمی صاعقه،پهپاد تهاجمی صاعقه، بدلیل نداشتن پایلون بیرونی روی بدنه و داخل بدنه بودن اکچواتور بمب، قلاب آویز روی بمب باید در داخل بدنه به اکچواتور پایلون داخلی چفت شود از این رو بدنه بمب دقیقا مماس با بدنه پهپاد میباشد و از این رو نمیتوان از بمب با بالک ثابت استفاده کرد. البته این مساله بیانگر این موضوع هست که در بمبهای مورد استفاده در این پهپاد باید مکانیسم جمع شوندگی بالکها بگونه ای باشد که بالک بصورت پیش فرض جمع شده باشد و پس از رهاسازی بالکها باز شوند.

درباره بالک بمبهای خانواده سدید همانطور که گفته شد، برخی گونه ها دارای بالک جمع شونده و برخی دارای بالک ثابت هستند.
علیرغم برخی مزیتها در گونه بالک ثابت مثل برد و پایداری بیشتر، ولی نمیتوان تولید گونه بالک جمع شونده را غیرمفید دانست.
چون قرار نیست همیشه اینگونه مهمات مثلا توسط پهپاد شاهد-129 و یا بالگرد شاهد-285 استفاده شوند که ثابت بودن بالک باعث مشکل نباشد.
مثلا ممکن هست در آینده پهپادهای دارای محفظه داخلی بمب توسعه پیدا کند که در اینصورت بالک جمع شونده مورد نیاز هست و یا حتی ممکن هست اینگونه بمبها به عنوان یک SDB یا بمب با قطر کم، در جنگنده نیز بکار رود.

تصاویری از انبوه سازی بمبهای سدید منتشر شده در حاشیه نمایشگاه دستاوردهای پهپادی کشور در مهرماه سال 95

در نمایشگاه بین المللی ماکس-2017 گونه‌ای از بمب هدایت شونده سدید توسط کشورمان ارائه شده بود.

کاتالوگ بمب سدید ارائه شده در نمایشگاه بین‌المللی ماکس-2017

مشخصات ارائه شده برای این بمب نشان می‌دهد طول و وزن نسبت به خانواده توفان افزایش پیدا کرده است. طول توفان حدود 117 سانتیمتر و وزن حدود 20 کیلوگرم هست. نکته قابل توجه دیگر اشاره به وجود گونه هدایت لیزری در این بمب هست گرچه تاکنون عمده تصاویر منتشر شده از عملیاتهای این بمب، هدایت تلویزیونی و حرارتی را نشان داده‌است.

درباره برد موشکها و بمبهای خانواده سدید، تاکنون توسط منابع رسمی داخلی هیچگونه اطلاعاتی منتشر نشده است. ولی در حاشیه برگزاری نمایشگاه ماکس-2017 برخی منابع خارجی در گزارشی مدعی شده بودند که کوچکترین عضو از بمبهای خانواده سدید با شناسه سدید مدل L دارای 4 کیلومتر برد و 5 کیلوگرم سرجنگی میباشد. منظور از سدید-ال احتمالا همان سدید-342 هست. همچنین طبق ادعای برخی منابع غیررسمی ، در بمب سدید-345 برد به 6 کیلومتر افزایش یافته که نتیجه افزودن بالکهای ثابت گ بزرگتر در این گونه میباشد.
همچنين گفته شده است مه سنگین‌ترین مدل از بمبهای خانواده سدید با نام سدید-636 دارای 20 کیلوگرم سرجنگی و برد نامشخص میباشد.
درباره برد موشکهای خانواده سدید تاکنون اطلاعاتی منتشر نشده است.
با توجه به تصاویر منتشر شده از استفاده عملیاتی از اعضای خانواده سدید در نبردهای منطقه‌ای، استفاده گسترده از بمب و عدم مشاهده استفاده از موشک سدید موضوع قابل توجه است. برخی منابع غیررسمی پیش از این خبر از بروز مشکلاتی در زمینه بارگذاری موشک سدید داده بودند که احتمالا صحیح میباشد و دلیل استفاده کم از موشک میتواند همین موضوع باشد. البته اخیرا تصاویری از تست موشک سدید از بالگرد شاهد-285 منتشر شده است که می‌تواند نشاندهنده رفع مشکلات احتمالی باشد.

تصاویر شلیک موشک سدید از بالگرد شاهد-285 ، بدلیل بارگذاری موشک داخل تیوب، برخلاف بمب، تمامی انواع موشک سدید ارائه شده تاکنون دارای بالک جمع شونده میباشند.

تصاویری از بالگرد شاهد-285 مسلح سازی شده با 4 موشک سدید

به تازگی و در یک برنامه تلویزیونی درباره صنایع یاعلی هوانیروز ارتش، موشکی نمایش داده شد، که شباهت زیادی به موشکها و بمبهای خانواده سدید داشت. جمع شونده بودن بالکها و داشتن نازل در میانه بدنه و نداشتن قلاب آویز روی بدنه نشاندهنده موشک بودن این محصول هست. ولی موضوع قابل توجه اینکه برخلاف موشکهای سدیدی که تاکنون معرفی شده‌اند، در این موشک، همانند بمبهای سدید، انتهای موشک، مخروطی شکل هست. مورد قابل توجه دیگر این هست که به نظر میآید پوشش ییمر با فلوراید منیزیم پوشش داده شده است. نشان دادن این موشک در این برنامه می‌تواند نشانه خوبی از برنامه‌ریزی برای استفاده از این موشک در ناوگان بالگردی هوانیروز ارتش باشد. شلیک کن فراموش کن بودن موشک و همچنین برد بیشتر، می‌تواند از مزیت‌های موشک سدید نسبت به موشکهای توفان برشمرد.

یکی از مواردی که در توسعه موشکها و بمبهای خانواده سدید مورد توجه ویژه بوده‌است، امکان استفاده از این تسلیحات توسط وسایل پرنده‌ای هست که فاقد سیستمهای الکترواپتیک میباشند. به همین خاطر می‌بینیم که مدل هدایت اپتیکی (تلويزيونی-حرارتی) این خانواده بسیار فراگیر شده در حالیکه تاکنون مدرکی مبنی بر عملیاتی بودن مدل هدایت لیزری بمب یا موشک سدید در دست نیست. مدل هدایت اپتیکی می‌تواند هزینه ساخت بیشتری داشته باشد ولی مزیتهایی مثل شلیک کن فراموش کن بودن و همچنین امکان استفاده از سیستم الکترواپتیک نصب شده بر روی بمب یا موشک بمنظور هدفیابی و قفل روی هدف حتی زمانی که وسیله پرنده (پهپاد-بالگرد) فاقد سیستم الکترواپتیک است را فراهم می‌کند. مثلا بالگرد شاهد-285 که فاقد سیستم الکترواپتیک هست می‌تواند از سیستم الکترواپتیک بمب یا موشک بمنظور هدفیابی استفاده و بعد از یافتن هدف مورد نظر روی آن قفل و شلیک یا رهاسازی را انجام دهد. تصاویر دریافتی از سیستم الکترواپتیک بمب یا موشک ، به نمایشگر داخل بالگرد ارسال تا هدفیابی و هدفگیری تحت کنترل خلبان باشد.
در پهپادها نیز همین موضوع صادق هست، تاکنون چند مدل پهپاد فاقد سیستم الکترواپتیک مجهز به بمبهای خانواده سدید مشاهده شده‌اند، در این پهپادها تصاویر دریافتی از سیکر بمب به اپراتور پهپاد ارسال می‌شود تا هدفیابی و قفل روی اهداف انجام شود و بعد از اتمام مهمات، پهپاد بصورت خودکار به پایگاه مبدا بازمی‌گردد. این مساله باعث نیشود که از پهپادهای سبک و ارزانی مثل شاهد-123 که به تعداد فراوان در دسترس هستند بتوان در عملیاتهای تهاجمی بهره برد و نیاز نباشد مه برای تمام ماموریتها از پهپادهای گران قیمتی مثل شاهد-129 استفاده کرد.

موشک سدید-361
در اطلاعات منتشر شده درباره مشخصات بالگرد شاهد-216 علاوه بر ارائه موشک سدید-1 که قبلا توضیح داده شد، از موشک جدیدی به نام “سدید-631” نام برده شده است. تنها اطلاعات در دست از این موشک شلیک کن، فراموش کن بودن آن هست. این موشک تاکنون رونمایی نشده است.

نحوه هدایت در موشکها و بمبهای خانواده سدید: همانطور که گفته شد، نحوه هدایت در موشکها و بمبهای سدید که تاکنون عملیاتی شده‌اند عمدتا از نوع هدایت اپتیکی (تلويزيونی-حرارتی) میباشند.
بسته به سیکرهای مختلف استفاده شده در این تسلیحات متدهای مختلفی از هدایت مورد انتظار هست.
در حالت پایه، اگر پرنده دارای سیستم الکترواپتیک باشد که قاعدتا نسبت به سیستم الکترواپتیک بمب سا موشک توان بیشتری دارد، ابتدا هدفیابی اولیه توسط سیستم الکترواپتیک پهپاد هدفیابی میشود، سپس با رسیدن پرنده به فاصله‌ای از هدف که در برد بمب یا موشک هست، هدفیابی نهایی توسط سیستم الکترواپتیک نصب شده بر دماغه بمب یا موشک انجام و پس از قفل روی هدف، سلاح شلیک یا رهاسازی شده و ادامه مسیر بصورت شلیک کن فراموش کن طی میشود. به این متد هدایت “قفل قبل از شلیک” یا (lock-on Before Launch) گفته میشود که به اختصار “LOBL” گفته میشود.
در کنار این متد هدایتی، استفاده از متد قبل بعد از شلیک یا (lock on After Launch) یا همان LOAL نیز متصور هست. این حالت زمانی کاربرد دارد که برد بمب یا موشک از برد سیکر نصب شده بیشتر باشد یا زمانی که می‌خواهیم به اهداف پنهان شده پشت موانع حمله کنیم. در این حالت ابتدا بمب یا موشک شلیک یا رهاسازی میشود، پس از شلیک یا رهاسازی ارتباط با پرنده برقرار هست، و پس از رسیدن بمب یا موشک به موقعیتی که هدف در دید سیکر آن قرار گرفته، عمل قفل انجام و ادامه مسیر بصورت شلیک کن فراموش کن طی می‌شود.
مساله دیگری که می‌تواند به هدایت پایه افزوده شود، مساله اصلاح مسیر بعد از شلیک هست. در این حالت علیرغم اینکه سلاح بصورت شلیک کن فراموش کن استفاده میشود ولی رفتار حرکتی موشک یا بمب تحت نظارت و کنترل بوده تا درصورت نیاز و مشاهده خطای احتمالی در مسیر حرکت آن، فرامین اصلاح مسیر به آن ارسال شود. در بمبها و موشکهای خانواده سدید دقیقا مشخص نیست علاوه بر LOBL متدهای دیگری نیز در نظر گرفته شده است یا نه.

دو گونه جستجوگر تلویزیونی RU-113ST و حرارتی RU-320ST تولید شرکت رایان رشدافزار که در موشکها و بمبهای خانواده سدید بکار رفته‌اند.

سیکرهای تلویزونی و تصویرساز حرارتی ارائه شده توسط شرکت رایان رشدافزار که احتمالا در موشکها و بمبهای خانواده سدید بکار رفته‌اند.

جمع بندی: بمبهای خانواده سدید را میتوان یکی از موفقترین محصولات صنایع دفاعی کشور برشمرد که در سالهای اخیر حضور فعالی در نبردهای منطقه‌ای داشته‌اند. توحه بیشتر به موشکهای خانواده سدید و توسعه ورود این موشکها به سازمان رزم هوانیروز ارتش و سپاه در برنامه‌های آتی این پروژه مورد انتظار هست. همچنین این پروژه می‌تواند پلتفرم مناسبی برای توسعه سیستم ضدزره زمین پایه باشد که خلأ دسترسی به یک سیستم ضدزره زمین پایه با قابلیت شلیک کن فراموش کن را برای کشور پر کند.

نوشه شده برای سایت جنگاوران..http://jangaavaran.ir

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن