تسلیحاتی که تاکنون توسط اف14 تامکت حمل شده است!

تسلیحاتی که تاکنون توسط اف14 تامکت حمل شده است!

نویسنده:حسین قضایی(maybe a pilot)

در این متن قصد داریم درباره توانایی های تسلیحاتی جنگنده تامکت در نیروی دریایی آمریکا و نیروی هوایی ایران که در عمر خدمتی آن اضافه شد توضیحاتی ارائه کنیم

بعد از تولید این جنگنده افسانه ای در هر مرحله از خدمت احساس به انجام وظایفی توسط این پرنده میشد که نیازمند تسلیحات و تجهیزاتی بود که هر کدام به مرور در ارتقا های متعدد به آن اضافه شد تا بتواند در دهه های آتی وظایف بیشتری را بر عهده بگیرد و همچینین وظایف قبلی خود را بهتر انجام بدهد در همین راستا میتوان به ارتقا های الکترونیکی و تجهیزات ارتباطی و همچینین تعویض رادار و اصلاحات موتور و …..اشاره کرد که توان مضاعفی رو به تامکت برای انجام وظایف خودش تا انتهای زمان خدمتی خود تا سال ۲۰۰۶ میداد اما در این مقاله مشخصا قصد معرفی توانایی ها و ارتقاهای بخش تسلیحاتی تامکت را بررسی کنیم

برای اشنایی با اف14 تامکت اینجا را کلیک کنید

در راستای همین ارتقا ها که بخش بزرگی از اون رو ارتقا سیستم های تسلیحاتی شامل میشد و از اونجایی که دیگر هواپیما های تک ماموریتی در حال از دست دادن جایگاه خودشان بودند و اکثر طرح ها به سمت همه کاره شدن و All mission شدن پیش میرفتن این نیاز احساس شد که تامکت هم علاوه بر ماموریت های قبلی خودش که اغلب بخش برتری هوایی را شامل میشد به توانایی های دیگر هم اعم از عملیات های ضد کشتی،ضد اهداف زمینی ثابت و متحرک،شناسایی و سرکوب و فریب پدافند و …. دست یابد

به همین منظور تامکت به سلاح های گوناگونی مسلح شد ولی بعضی عملیاتی و بعضی در حد تست نصب و شلیک باقی ماندند و بعضی نیز حتی از روی کاغذ هم فراتر نرفتند

این متن و تحقیق قصد معرفی این سلاح هارو به شما عزیزان دارد

در آن زمان یعنی اوایل دهه ۹۰ موشک Aim 120 AMRAM تازه در مرحله تولید و جایگزینی با موشک Aim7 sparrow در نیروی هوایی و دریایی قرار گرفته بود و یکی از کاربران این موشک اف۱۴ بود که با توجه به نیمه فعال بودن اسپرو دارای ضعف های ساختاری بود و تمرکز نیروی دریایی برای جایگزینی اسپرو بود و امرام هم با توجه به فعال بودن راداری و همچینین سبک بودن و البته پیشرفته تر بودن نظر نیروی دریایی را برای نصب روی تامی جلب کرد

به همین منظور در سال ۱۹۹۱ پروژه نصب موشک امرام روی تامکت آغاز شد و با توجه به رادار فوقالعاده apg71 که تطبیق پذیری بالایی داشت و همچنین کامپیوتر مرکزی جدید و سیستم های کنترل آتش قدرتمند جدید تامکت با اصلاحاتی موشک به سرعت با جنگنده مچ شد و در ادامه پایلون های امرام بر روی تامکت نصب و موشک به طور فیزیکی روی جنگنده لود شد و پرواز هایی برای ارزیابی عملکرد انجام شد ولی فعلا شلیکی صورت نگرفته بود

در مرحله بعدی نیاز به تست و فایر کردن موشک و بررسی عملکرد آن علیه اهداف واقعی در میدان جنگ بود که در همین راستا تامکت امرام شلیک کرد و نتایج اولیه کاملا موفقیت آمیز بود ولی به دلیل هزینه زیاد که باید صرف این پروژه میشد و همچینین ورود هورنت و بعد تر سوپر هورنت دیگر نیروی دریایی حاضر به اجرای این طرح گران نشد

پس از گذشت چندین سال از عملیاتی شدن فینیکس A و پس از مشخص شدن برخی از مشکلات آن در سال 1979 کمپانی هیوز کانسپت ارتقا فینیکس را به نیروی دریایی تحویل داد و نیروی دریایی که از این طرح خوشش آمده بود آن را قبول کرد و بودجه مورد نظر را تحویل گرفت و پس از گذر از آزمایشات زمینی و چند ده پرتاب از جنگنده به صورت واقعی ارزیابی ها مثبت بوده و وارد خط تولید انبوه شد

این مدل ارتقا C نام گرفت و دارای تغییرات چشمگیری بود از جمله میتوان به دیجیتال شدن موشک و همچینین حل مشکل سیستم خنک کننده تجهیزات الکترونیکی موشک اشاره کرد در مدل A برای خنک کردن تجهیزات الکترونیکی موشک از روغن سرد استفاده میکرد که در مدل C موشک به صورت مستقل از خنک کننده های مداربسته استفاده میکرد و این کار باعث سادگی بیشتر تعمیر و نگهداری شده بود همچینین در این مدل میتوان به رفع برخی محدودیت ها و کاهش وزن موشک اشاره کرد

در این مدل سرعت در فاز نهایی برخورد به حدود ۴ و اندی ماخ رسیده بود که نسبت به مدل A که سرعت ۳ ماخ داشت بیشتر بود(در تست ها به ۵ ماخ هم رسیده بود) و همچینین توانایی بسیار بهتری در جنگ الکترونیک و همچینین اطمینان پذیری بیشتری در هدف قرار دادن اهداف داشت و دقت برای هدف قرار دادن موشک های کروز ضد کشتی در ارتفاع بسیار پایین و یا بالا بسیار بیشتر شده بود

در ادامه این ارتقا ها در برای موشک فینیکس در سال 1985 هیوز یک ارتقا دیگر را نیز به نیروی دریایی پیشنهاد داد و نام  Aim 54 ECCM/Seald TECHEVAL (یا همان C+) برای آن انتخاب شد

این موشک نیز در سال 1986 در خط تولید قرار گرفته و در سال 1988 به توان کامل عملیاتی رسیده و وارد خدمت میشود این نسخه همچنان که از نامش پیداست ارتقا عمده ای در قسمت جنگ الکترونیک داشت که برتر از تمامی مدل های فینیکس بود

تامکت در حمل این موشک کاملا فارغ از محدودیت ها پروازی و فنی بود و مشکل برخی محدودیت ها در حمل مدل A کاملا برطرف شده بودو بالخره AIM152 AAAM که پلتفرم شلیک آن قرار بود اف۱۴ باشد و جایگزین فینیکس شود  AIM152 یک موشک دوربرد هوا به هوا در حال توسعه در نیروی دریایی بود که برای هدف قرار دادن بمب افکن های مافوق صوت شوروی در فواصل دورتر بود که پروژه در سال ۱۹۹۲ به علت پایان یافتن جنگ سرد و کاهش تهدید ها لغو شد

توسعه این موشک از نیاز نیروی دریایی برای جایگزینی مناسب برای موشک فینیکس نشات میگرفت

در میانه های دهه ۸۰ نیروی دریایی به موشکی کوچکتر، سبک تر و پیشرفته تر از فینیکس با حداقل برد مساوی یا بیشتر از آن و حداقل سرعت ۳ ماخ اعلام نیاز کرد که بتواند بمب افکن های مافوق صوت شوروی یعنی TU160 Blackjack و TU23 M Backfire را مطمئن تر و در فواصل دورتر هدف قرار دهد

بعضی از سیستم های این موشک در مرکز تسلیحات نیروی دریایی(China lake) در اوایل دهه 80 توسعه داده شده بود که بخشی از برنامه (Advanced Common Intercept Missile Demonstration) بود

موشک ACIMD ساخته شد ولی به دلیل لغو پروژه هیچ گاه پرواز نکرد و در حد نصب مکانیکال و تست های زمینی بود

در سال 1987 نیروی دریایی دو شرکت هیوز و ریتون و همچینین دو شرکت وستینگ هاوس و جنرال داینامیک را به عنوان مزایده کننده ها برگزید که مامور به توسعه دو طرح رقابتی برای Aim 152 بودند

پایه طرح هیوز و ریتون بیشتر بر اساس طرح ACIMD بود که از یک موتور رمجت با سوخت جامد استفاده میکرد دلیل استفاده از این نوع موتور رسیدن به سرعت های بسیار بالاست هدایت آن فعال راداری بود و شامل هدایت داخلی و امکان تصحیح مسیر تا نزدیکی هدف و سپس استفاده از رادار خود موشک برای قفل روی هدف بود (که بعد ها این هدایت در امرام به کار رفت) و البته یک سیکر حرارتی هم در نوک موشک برای افزایش امکان برخورد در نظر گرفته شده بود( برای اولین بار بود که ترکیب هدایت راداری و حرارتی در یک موشک دیده میشد) این روش مزایای فراوانی داشت جنگنده میتوانست موشک را بدون قفل راداری و به صورت غیر فعال شلیک کند که در فاز اخر حمله فعال شده و دیگر هدف از موشک هیچ علائمی مبنی بر قفل راداری دریافت نمیکرد و یا در محیط با جنگال سنگین میتوانست از این نوع هدایت استفاده کند

اما طرح GD و وستینگ هاوس کوچکتر بود و از موتور های پالس جت و سوخت جامد استفاده میکرد و هدایت آن از نوع نیمه فعال راداری به همراه یک سایت الکترواپتیکی برای فاز آخر حمله به علاوه پشتیبانی یک سنسور حرارتی بود(که در صورت جمینگ شدن و قطع ارتباط با پرنده مادر و همچینن کمک به برخورد دقیق تر بکار می رفت)

از آنجایی که هدایت نیمه فعال راداری دارای ضعف هایی است برای مثال جنگنده مادر باید تمام طول مسیر قفل را روی هدف حفظ کند و تغییر جهت و مسیر ندهد و مستقیم به سمت هدف پیش برود که امکان هدف قرار گرفتن خود زیاد و همچینین امکان برخورد موشک کم تر است به همین منظور GD و وستینگ هاوس برای رفع این مشکل یک پاد رادار پیش بینی کرده بودند که در یکی از جایگاه های تامکت نصب شده و آن پاد خود میتوانست تمامی مراحل از بعد شلیک و هدایت تا برخورد را مستقل از رادار مادر انجام بدهد و این به جنگنده اجازه میداد تا بتواند تغییر مسیر داده و از خود در برابر خطرات دفاع کند(گرچه باز هم این پاد رادار مشکلاتی داشت برای مثال نمیتوانست از فاصله معینی دور تر شود و همچینین امکان اثر پذیری از جنگال هنوز بالا بود)

با فروپاشی شوروی و از بین رفتن تهدیدات این کشور دیگر هدفی برای این پروژه وجود نداشت و پروژه YAIM152 A نیمه کاره رها شد و نیروی دریایی هم طرح دوربرد خود را کنار گذاشت و موشک میان برد امرام را وارد خدمت کرد

(موشک yaim 152 هیچ گاه ساخته نشد ولی موشک ACIMD ساخته شد اما پرواز یا شلیکی انجام نداد ) در ادامه یکی از تاثیر گذار ترین توانایی هایی که تامکت به دست اورد توانایی پرتاب بمب های لیزری سری pave way بود که در پی تجهیز آن به پاد لانترین رقم خورد

از همان اول هم F14  توانایی حمل و پرتاب بمب های معمولی سقوط آزاد یا همان General purpose را داشت و در عملیات توفان صحرا تامکت این عملیات را انجام میداد اما این کار به صورت عملیاتی محدود انجام میشد زیرا تامکت جنگنده رهگیر سنگین و گران قیمتی بود و ارزش به خطر افتادن آن برای انجام عملیات بامبینگ را احساس نمیشد و کلن وظیفه دیگری داشت و این عملیات ها اکثرا توسط A7 و A6 و هورنت انجام میشد و البته تامکت برای عملیات دیگری طراحی شده بود گرچه خلبانان تامکت نیروی دریایی تماما آموزش های مربوط به بمباران زمینی را میدیدند و در عملیات ها و آموزش های مختلفی اقدام به بمباران واقعی یا آموزشی اهداف میکردند و لود بمب های سقوط آزاد بر روی تامکت امر عجیبی نبود اما نیروی دریایی به مرور در دهه ۹۰ میلادی پس از بازنشسته شدن ای۶ و ای۷ و ایجاد یک خلع در پرنده های عملیاتی ضد اهداف سطحی خواستار این شد که تامکت این وظیفه را در کنار هورنت بر عهده بگیرد و بتواند اهداف ثابت و نیمه متحرک را از فواصل مطمئن و به صورت دقیق مورد هدف قرار دهد لازم به ذکر است که هم رادار AWG9 و هم APG71 توانایی کامل پایین نگری داشتند پس از عملیات توفان صحرا اف۱۴ های مدل ای و بی در زمینه اویونیک و نمایشگر ها و کلن کاکپیت ارتقا پیدا کردند و به سیستم های جدید دفاعی مجهز شدند و ساختار بدنه آن ها نیز تقویت شد در حدی که قابل مقایسه با مدل دی بودند همانطور که گفتیم از بازنشسته شدن ای۶ تا امدن سوپر هورنت خلعی به وجود می امد که ادامه هر دو طرح بسیاز هزینه بر و طولانی مدت بود اما نیروی دریایی راه ارزان و سریع را انتخاب کرد و ان تجهیز تامکت به پاد لانترین بود که میتواسنت با انجام عملیات های ضد اهداف سطحی این خلع را پر کند  لانترین خود از دو بخش AAQ13 و AAQ14 تشکیل میشد که ای ای کیو ۱۳ پاد ناوبری و تعقیب عوارض زمین بود و پاد دیگر قابلیت دید در شب و نشان گذار لیزری را دارا بود لانترین با بخش نرم افزاری تامکت بدون تغییرات کاملا هماهنگ بود اما لانترین باید با یک MIL_STD1553B همراه میبود که تامکت Aو B فاقد آن بودند بنابراین شرکت معظم مارتین ماریتا یک صفحه ۱۰ اینچی برای افسر رادار تامکت یا همان ریو RIO در نظر گرفت که میتوانست تصاویر پاد لانترین را در آن ببیند و همچینین یک کنترلر و استیک کوچک برای هدایت و نشان گذاری بمب لیزری به بخش راست کنسول کابین عقب اضافه کرد همچینن طی ارتقا قبلی تامکت به نمایشگر چند منظوره مجهز شده بود که خلبان هم میتوانست با عوض کردن مود نمایشگر تصاویر پاد را ببیند اما مشکلی پیش آمده بود و آن این بود که آن کنترلر کوچک به جای کنسول هدایتی و کنترلی غلاف شناسایی تارپس اضافه شده بود یعنی تامکتی که میتوانست تارپس حمل کند دیگر توانایی حمل لانترین نداشت البته بعدا این مشکل طی اقداماتی حل شد و باید در صورت نیاز یکی از آن ها را حمل میکرد و امکان حمل هر دو به صورت همزمان وجود نداشت  در سال 2001 لانترین ارتقا پیدا کرد که نام آن LANTRIN 40K نام گرفت که تامکت هم متعاقبا از آن استفاده میکرد این پاد توانایی انجام عملیات در ارتفاع بالا تا 40000 پایی را داشت و میتوانست تصاویر را با دیگر جنگنده ها در پرواز به اشتراک بگذارد   همچینین در سال 2005 سوپر تامکت به فرستنده ROVER III تجهیز شد که به آن اجازه میداد تصاویر فوقالعاده با کیفیت را با هر مرکزی بر روی زمین به اشتراک بگذارد  با نصب پاد ناوبری و نشان گذار لیزری لانترین تامکت توانایی پرتاب بمب لیزری را پیدا کرده بود بنابراین نیروی دریایی شروع به استفاده از بمب های لیزری بر روی پلتفرم تامکت کرد و در تمامی جنگ هایی که نیروی دریایی از آن پس در آن شرکت کرد(یوگوسلاوی،عراق و افغانستان) تامی هم به نوبه خود دست به هدف قرار دادن اهداف با بمب های لیزری میکرد که نتیجه آن انجام 3600 ساعت پرواز بمباران لیزری در این جنگ ها بود

مجموعا 75 پاد لانترین به ناوگان اف۱۴ تعلق گرفت که توانایی های زیادی به آن بخشید که بخشی کوچکی از آن شامل دادن توانایی پرتاب بمب های لیزری،GBU10,12,16 24 بودبعد از عملیات طوفان صحرا و مشخص شدن ضعف های سلاح های لیزری و اپیتکی(برای مثال در آب و هوای بد) وزارت دفاع توسعه بمب های هدایت ماهواره ای را شروع کرد و نتیجه آن بمب های سری JDAM بود که با اضافه شدن یک کیت به بمب های سقوط ازاد هدایت میشدند و برد آن ها نیز افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود و میتوانستند اهداف ثابت رو در هر شرایط آب و هوایی با دایره خطا زیر ۶ متر هدف قرار دهند این بمب ها توسط مختصات ماهواره ای که جنگنده مادر به بمب میداد به سمت هدف روانه میشدند و در طول مسیر توسط ماهواره تصحیح مسیر میشوند

این سری بمب ها هم بر روی تامکت نصب و عملیاتی شد و توانایی استفاده هر مهمات ماهواره ای را بدست آورد

اولین پرتاب بمب های جیدم توسط تامکت در 15 فوریه سال 2001 در مرکز تسلیحات نیروی دریایی در China lake به صورت واقعی انجام شد که جنگنده هایی از سه اسکادران VF-143 و VX-9 و VF-11 با بمب های 2000 پوندی ماهواره‌ای جیدم اهداف خود را با موفقیت کامل منهدم کردند

در بعد از ظهر 11 مارس سال 2002  اف۱۴ برای اولین بار یک جیدم 2000 پوندی را بر ضد تروریست هایی در افغانستان پرتاب کرد و اولین پرتاب عملیاتی جیدم از تامکت رقم خورد هم اف۱۴ مدل D و هم مدل B توانایی پرتاب جیدم های 2000 پوندی را داشتند ولی مدل D در آخرین ارتقا خود از اسکادران های VF-31 و VF-213 توانایی پرتاب نسخه ۵۰۰ پوندی جیدم را نیز بدست اورد و در عراق و افغانستان پرتاب های زیادی توسط اف۱۴ علیه اهداف مختلف انجام شد

آخرین عملیات رسمی اف۱۴ در سال 2006 پرواز دو سوپر تامکت بر فراز عراق و بمباران اهدافی در خاک این کشور بوداز دیگر کلاس بمب هایی اف۱۴ به آن ها تجهیز شد بمب های کلاس CBU یا همان کلاستر بود.بمب های CBU100 و CBU99 و CBU78 و CBU20 از جمله این بمب ها بودند که عملیاتی و حتی پرتاب هم شدند

این سری بمب ها دارای توانایی ها و ویژگی های منحصر به فردی هستند که یکی از عمده دلایل برای نصب بر روی تامکت بود

یکی از این توانایی ها توانایی ضد تانک و هدف قرار دادن تجمع تجهیزات زرهی و اهداف محافظت شده سبک و توپخانه بود که به وسیله تعداد زیادی بمبچه های هوشمند انجام میشد(پیشنهاد میشود حتما در مورد توانایی های منحصر به فرد این نوع بمب ها مطالعه کنید) خلبان ها برای انجام عملیات های بمباران باید همیشه دارای تمرین ها مستمر و واقعی باشند که در کنار شبیه ساز ها آن هارا برای انجام عملیات های واقعی در شرایط جنگی آماده کند و ضریب خطا را به صفر برساند ولی برای تمرین واقعی که همه خلبان ها باید در چندین نوبت انجام دهند استفاده از تسلیحات واقعی که قیمت های بسیار بالایی دارند کار عاقلانه و اقتصادی نیست بنابراین ارتش ها از مهمات تمرینی استفاده میکنند( این مهمات همه ویژگی های مهمات واقعی را دارند ولی به علت تمرینی بودن خیلی ارزان تر هستند) در همین راستا خلبانان تامکت نیروی دریایی از بمبچه های تمرینی MK76 و MK106 و BDU33 و BDU45 استفاده میکردند

در منابع زیادی ادعا نصب ماوریک بر روی تامکت شده بود ‌که بنده حداقل عکسی پیدا نکردم ولی عکس از لود بمب گلایدر هدایت تلوزیونی AGM62 Walley موجود بود که این لود هم سرنوشتش مشخص نشد و نیروی دریایی توضیحی در این مورد نداد

ادعاهایی هم مبنی بر نصب موشک ماوریک بر روی تامکت های نیروی هوایی کشورمان نیز بیان میشود که حقیقت داشتن آن دور از انتظار نیست ولی جزئیات این طرح ها در اختیار عموم قرار‌ نگرفته است و نمیتوان در مورد آن اظهار نظر کردکی از عملیات های دیگری که هر پرنده مولتی رول باید بتواند از پس آن بر بیاد توانایی ضد کشتی است

هارپون موشکی ضد کشتی مادون صوت و قدرتمند نیروی دریایی بود که میتوانست اهداف دریایی را در فواصل دور مورد هدف قرار دهد

هارپون هم مانند بقیه پروژه ای برای نصب بر روی تامکت داشت اما با وجود این که عکس هایی از لود هارپون روی تامکت موجود است ولی نیروی دریایی هیچ وقت در مورد تست این موشک شفاف سازی نکرد و در ابهام باقی ماند گرچه قبل تر در سال ۱۹۸۸ یکی از فرمانده های نیروی دریایی ادعا کرده بود ایرانی ها میتوانند به راحتی هارپون را از تامکت شلیک کنند از این گزارش میتوان نتیجه گرفت که این کار برای آمریکایی ها کاملا امکان پذیر میباشد

با توجه به تطبیق پذیری بالای این هواپیما شلیک آن دور از انتظار نیست

یکی دیگر از قابلیت های اف۱۴ حمل و پرتاب مین های دریایی Mk36 و Mk62 است که توانایی بستن آب راه ها و ضربه زدن به ناوگان دریایی دشمن را به تامکت میداد به این صورت که با لود این مین ها از ارتفاع معین اقدام به پرتاب این مین ها میکرد و این مین ها در صورت برخورد یا عبور کشتی دشمن از محدوده آن منفجر میشدند

در مورد تامکت های نیروی هوایی بر اساس گفته های مسئولین کشور طی بهتره برداری از خط تولید موشک نصر هواپایه که گفته شد این موشک بر روی تامکت هم نصب شده است که در صورت عملیاتی شدن با توجه به موشک هدایت راداری نصر هواپایه که دارای حداکثر برد ۳۵ الی ۴۰ کیلومتری است میتواند توان بالقوه ای به تامکت های ایرانی برای درگیری با اهداف دریایی بدهد گرچه قبل تر نیز بحث شلیک نسخه هواپایه موشک نور نیز مطرح شده بود و ادعای موفقیت نیز مطرح شده بود که نمیتوان این ادعا هارا تایید یا تکذیب کرد

موشک هارم (HARM)که مخفف High_speed anti radiation missile هست یک موشک ضد تشعشعات راداری با برد ۱۵۰ کیلومتر هست و برای سرکوب پدافند دشمن استفاده میشود(قبلا در کانال این موشک تشریح شده است) این موشک میتواند توانایی منحصر بفردی به هر جنگنده ای برای سرکوب پدافند بدهد  در اوایل دهه ۹۰ نیروی دریایی در مدت کوتاهی به طور نیمه جدی طرح ترکیب تامکت و هارم را پیگیری میکرد و طی این طرح اقدام به نصب موشک AGM88 روی پروتایپ یک فروند سوپر تامکت کرد که میتوانست توانایی فوق العاده ای را به تامکت برای عملیات SEAD بدهد ولی هرگز عملیاتی نشد و همچینین شلیکی نیز صورت نگرفت و در حد تست های پروازی باقی ماند

برای این که یک جنگنده بتواند موشک ضد راداری شلیک کند باید گیرنده ها و پردازنده ها و یا حتی پاد های به خصوصی و…. داشته باشد که اضافه کردن همه این ها خرج زیادی را روی دست نیروی دریایی میگذاشت و همچینین وجود پرنده تخصصی این نوع عملیات ها(‌SEAD) یعنی EA6 Prowler نیروی دریایی را برای انجام این ارتقا سنگین منصرف کردموشک TALD یا the tactical air launch decoy موشکی بود که در اواخر دهه ۸۰ برای فریب سامانه های پدافندی توسعه پیدا کرد که بخشی از عملیات های SEAD یا همان سرکوب پدافند هوایی دشمن است

این موشک با پرتاب از جنگنده مادر به سمت منطقه مورد نظر به عنوان طعمه سامانه های پدافندی را فعال میکند از این طریق که با گشت زنی های متداول خود را به عنوان یک هدف واقعی جلوه میدهد و حتی سعی میکند تا آتشبار ها را نیز فعال کند با این کار باعث شناسایی محل رادار ها و آتشبار ها توسط جنگنده های خودی شده که در مرحله بعد توسط موشک های ضد تشعشع رادار هارا منهدم کنند و پس از آن با تسلیحات هواپرتاب به سراغ آتشبار ها بروند

موشک TALD دارای گیرنده های فعال و غیرفعال راداری و دارای ۸۰ پوند چف است و میتواند از دست موشک ها نیز فرار کند

این موشک در سه مدل عرضه شد که نیروی دریایی پس از مشاهده عملکرد فوقالعاده مدل اولیه در عملیات طوفان صحرا با انجام ارتقایی در سال 1996 تعداد 80 تیر از مدل سی یا همان ITALD را سفارش داد

در عملیات طوفان صحرا بیش از ۱۰۰ تیر TALD در عراق شلیک شد که باعث روشن شدن رادار های مناطق هدف میشد و به سرعت توسط موشک های هارم هدف قرار میگرفتند

پلتفرم اصلی شلیک این موشک اف۱۸ بود ولی تامکت هم این توانایی را داشت و با عنوان مکمل هورنت دست به شلیک این دکوی میزد

تامکت در ایران

در ادامه به بررسی سلاح های گربه های ایرانی میپردازیم که رو آن ها تست و نصب شد گرچه تامکت های ما ارتقا سنگین پیدا نکردند و در حد اصلاحات راداری و موتوری و مدرنیزه کردن بخش های محدودی از آن و…. ماندند و مسئولین تازگی در اوایل ۴۰ سالگی این پرنده به فکر ارتقا تعدادی از آن ها افتاده اند که باز هم یک ارتقا سنگین محسوب نمیشود ولی با ین وجود نیروی هوایی در این مدت سلاح هایی را بر روی این جنگنده نصب و عملیاتی کرده است

اف۱۴ های تحویلی به ایران هم از همان ابتدا توانایی لود بمب های سقوط آزاد را داشتند ولی در اوایل ورود بمبی روی آن ها لود نشد اما در ادامه و شروع جنگ از تامکت به عنوان یک بمبر هم استفاده شد اما به صورت محدود برای مثال تامکت های ایرانی در اوایل جنگ تحمیلی اقدام به بمباران مواضع عراقی ها کردند ولی از روی اجبار نه این که جنبه عملیاتی داشته باشد زیرا وظیفه تامکت چیز دیگری بود در همین راستا این جنگنده گرانقیمت دست به بمباران نقاط مرزی عراق با بمب های مارک-۸۳ میزد. در این ارایش تسلیحاتی چهار بمب۲۰۰۰ پوندی مارک-۸۴ یا بمب های ۱۰۰۰ پوندی مارک -۸۳  بر روی تامکت نصب میشدند همچنین در کنار بمبهای مارک موشک هایAIM-9 هم به تعداد دو تیر برای دفاع از خود نصب میشدند.[البته به سرعت ماهیت خطرناک جنگنده بمب افکن ها روشن شد و دیگر تامکت در نقش بمب افکن به کار نرفت زیرا جنگنده گرانقیمت و بسیار مهمی بود از این رو عملیات بمب افکن به اف-۴ و اف-۵ سپرده شد

در حال حاضر هم بمب های سری مارک بر روی تامکت های ایرانی نصب میشود و کاملا جنبه عملیاتی دارد

( لازم به ذکر است که طی یک اقدام ابتکاری یک بمب 7000 پوندی معادل ۳.۵ تن بر روی تامکت نصب و پرتاب شد که یکی از سنگین وزن ترین پرتابه ها بود و انفجار بسیار قدرتمندی را باعث میشد این پروژه را شهید بابایی پیگیری میکرد)

پروژه یاسر هم یکی از طرح های مقطعی نیروی هوایی برای ایجاد توانایی در تامکت برای حمله به اهداف زمینی بود که طرح ارائه شده برای پیشرانه موتور راکتی موشک MIM23 HAWK  پیشنهاد شد که یک موشک هوا به زمین برای هدف قرار دادن اهداف هوایی در برد و ارتقاع متوسط میباشد و برای سرجنگی هم از بمب کلاسیک M-117 استفاده میشد که راداری سرجنگی 340 کیلوگرمی بود با تلاش هاش متخصصین این دو قسمت بر روی هم سوار شده و عملیاتی شد

این بمب بالستیکی هوا به زمین!! دارای برد ۲۰ الی ۲۴ کیلومتر در حداکثر برد خود و وابسته به ارتفاع و زاویه پرتاب داشت که به مدد پیشرانه قوی موشک هاوک بدست آمده بود

این سلاح هیچ گونه قابلیت هدایت پذیری نداشت و دقت بسیار پایینی داشت و برای افزایش دقت باید به نزدیکی هدف میامدن که به شدت در برابر پدافند هوایی دشمن آسیب پذیر میشدند و در صورت شلیک از فاصله دور نیز دایره خطا بالایی داشت و در همان زمان و به خصوص در حال حاضر این تکنیک و سلاح کاملا منسوخ شده است با وجود بمب های لیزری و ماهواره ای و همچینین کروز های دوربرد این سلاح از خدمت نیروی هوایی خارج شد.این سلاح تست و چندین بار هم شلیک شد ولی ادعا هایی مبنی بر شلیک آن در جنگ کاملا مردود است و این سلاح هیچ گاه در جنگ به کار نرفت

در اواخر جنگ و پس از پایان جنگ به دلیل تحریم های آمریکا و برخی کشور ها و پس از عبور از ۸ سال جنگ تمام عیار با عراق که از تمامی امکانات به نحو احسن برخوردار بود و با در نظر گرفتن آسیب های ناشی از شرایط سخت جنگ ناوگان هوایی ما به شدت تحلیل رفته و نیاز شدیدی به قطعات و جایگزینی و تعمیرات سنگین و تسلیحات جدید داشت که به دلیل تحریم ما از همه این موارد محروم بودیم و صرفا با استفاده از قاچاق برخی قطعات به صورت محدود به قطعات دست پیدا میکردیم جنگنده اف۱۴ که رهگیر اصلی و قدرتمند ما در جنگ بود و وظیفه برتری هوایی را در تمام مدت در کنار پدافند بر عهده داشت برای انجام وظیفه خود باید به انواع موشک های هوا به هوا برای نابودی اهداف خود مجهز میبود ما در زمان شاه تعداد زیادی موشک اسپرو و سایدوایندر دریافت کرده بودیم و همچینین حدود ۲۵۰ موشک فینیکس که در جنگ خیلی از آن ها شلیک شده بود و بقیه موشک های باقی مانده هم نیاز به قطعه داشتند برای مثال ما در بحث باطری های موشک به مشکل برخورده بودیم و یا در بحث روغن های خنک کننده موشک مشکلاتی گریبان گیر ما بود و از آن جایی که نمیتوانستیم آسمان کشور را بدون تامکت به صورت کامل محافظت کنیم نیروی هوایی در صدد تولید موشکی برای مکمل فینیکس شد

در آن زمان تجهیزات و منابع کافی برای طراحی موشک جدید وجود نداشت بنابراین جهاد خودکفایی خواستار مچ کردن و هواپایه کردن موشک MIM23 هاوک و نصب بر روی تامکت شد که طرح با تلاش های فراوان جهاد خودکفایی و خلبانان غیورمان این طرح موفق شد و توانست هدف بی سرنشین را در سمنان مورد هدف قرار دهد و تا حدودی خلع فینیکس را پر کند  این طرح عملیاتی شد و هنوز هم عملیاتی است این موشک البته دارای اشکالاتی است برای مثال وزن زیاد و این که تامکت فقط میتواند دو تیر از آن را حمل کند و…. اما در این سال ها بسیاری از عیب های برطرف شده و از وزن آن با حذف موتور اولیه و تجهیزات شلیک زمینی و کم کردن وزن سرجنگی و …. به شدت کاسته شده و ادعاهایی مبنی بر شلیک کن فراموش کردن این موشک و تعویض سوخت و موتور و… توسط وزیر دفاع وقت مطرح شده است این موشک احتنالا دارای برد تا حداکثر ۹۰ کیلومتر است

قبل از انقلاب برای اف۱۴ مدل F موشک اسپرو و مدل L سایدوایندر خریداری شده بود و قرار بود تامکت های ایرانی به این موشک ها مجهز شوند که با وقوع انقلاب خرید ها لغو شد و نیروی هوایی به اجبار موشک اسپرو E2 که برای فانتوم بود را برای فواصل متوسط با تامکت مچ کرد که یک موشک نیمه فعال راداری با توانایی های متوسط و وابسته به شرایط است که دارای برد ۴۵ الی ۵۰ کیلومتر میباشد و همچینین موشک سایدوایندر در مدل های جِی و پی که دیگر در هیچ کشوری عملیاتی نیست و توانایی های محدودی نسبت به نسل جدید موشک های حرارتی دارند را استفاده میکند

آن طرف تر در پایگاه های هوایی تهران و تبریز جنگنده میگ۲۹ حضور دارد که سلاح اصلی هوا به هوا آن موشک نیمه فعال R27 است که دارای برد و توانایی های بیشتری(برای مثال در جنگ الکترونیک) نسبت به اسپرو مدل E2 است در همین راستا پروژه ای به نام طوفان در نیروی هوایی کلید خورد و آن هم طرح نصب موشک R27 مدل R آلامو بر روی تامکت ها بود  با توجه به مطالب بالا و همچینین به دلیل عدم توانایی ما در وارد کردن و تطبیق موشک های روز دنیا با تامکت های ایرانی نیروی هوایی خواستار این پروژه شد که این طرح در جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش پیگیری و به ثمر نشست

این موشک از زرادخانه ها به مراکز تحقیقاتی نیروی هوایی ارسال شد و در آنجا با تغییراتی در موشک و جنگنده اقدام به تطبیق کامپیوتر موشک با کامپیوتر مرکزی و راداری و همچینین کنترل آتش تامکت کردند ولی به دلیل تفاوت های اساسی در اویونویک غربی و شرقی و این که نصب سلاح غربی برو روی پلتفرم شرقی و بالعکس همیشه با مشکلاتی همراه است و فقط از عهده کشور های صاحب تکنولوژی بر می آید و از آن جایی که ما هیچ گونه پشتیبانی فنی،علمی،تجهیزاتی و مالی نداشتیم  این طرح هم تا تست های زمینی و نصب مکانیکال بیشتر پیش نرفت و شلیکی هم صورت نگرفت البته از نتایج و جزئیات طرح هیچ اطلاعاتی به طور رسمی موجود نیست ولی پیش بینی میشود به دلایل تعداد اندک این موشک که سلاح اصلی فالکروم است و موجود بودن تعداد زیادی موشک اسپرو و البته پر هزینه بودن این پروژه و همچینین مشکلات فنی این طرح هم به تاریخ پیوست

همانطور که در بالا اشاره کردیم مدل های سایدوایندر موجود در نهاجا دارای توانایی های پایینی نسبت به نسل جدید موشک های حرارتی و تصویر ساز های هستند اما موشک دیگری نیز در زرادخانه های روسی نیرو هوایی است که توانایی بسیار خوبی دارد  موشک ار۷۳ به دلیل توانایی های بسیار بالا در نبرد های نزدیک هوایی و دارا بودن سیکر قدرتمند و زاویه جستجو بالا و مانورپذیری و دقت بسیار خوب نظر نیروی هوایی برای تست این سلاح بر روی دیگر هواگرد های غربی خود جلب کرد که شامل تامکت و ایضا فانتوم میشد این طرح هم در جهاد خودکفایی پیگیری و اقدامات لازم برای نصب این موشک بر روی رهگیر اف۱۴ صورت گرفت ولی اطلاعات بیشتری از این طرح درز نکرده است و از نتایج و جزئیات به هیچ عنوان اطلاعاتی در دست نیست اما گفته ها حاکی از موفقیت پروژه دارد که البته قابل اطمینان نیست این موشک هم ظاهرا به صورت عملیاتی در تامکت مورد استفاده قرار نگرفته است که نشان از اتمام پروژه و عدم ثمر عملیاتی است حتی اگر پروژه موفقیت آمیز بوده بدون بهتره عملیاتی هیچ فایده ای ندارد

آخرین سلاح نصب شده بر روی اف ۱۴ های کشورمان موشک فکور ۹۰ است فکور یک موشک راداری فعال میان برد هوا به هوا است که نتایج تلاش ها و همکاری نیروی هوایی و وزارت دفاع است در مهرماه سال ۹۰ خبر تولید این موشک در رسانه پخش شد همچینین تصاویری از آن منتشر شد و تا سال ۹۶ در حال توسعه بود و در اصل در سال ۹۶ به صورت رسمی رونمایی شد و تصاویر تست گرم و واقعی آن نیز منتشر شد

این موشک به منظور جایگزینی با فینیکس طراحی و ساخته شده و کاملا از فینیکس الگوبرداری کرده است و سعی شده است تا عیب های فینیکس در ان برطرف شود با این که برد کمتری دارد ولی در زمینه جنگ الکترونیک ارتقا یافته است و دارای وزن کمتری است که به مانورپذیری آن کمک میکند دارای حدود ۱۰۰ کیلومتر برد است و احتمالا دارای سرعت ۳ الی ۳.۵ ماخ باشد تست ها حاکی از موفقیت آن هستند ولی هنوز اطمینان پذیری آن مشخص نیست  با توجه به مشکلات فینیکس و کمبود و قدیمی شدن قطعات آن امیدواریم این موشک حداقل به وضعیت عملیاتی برسد و تامکت را در نبرد های هوایی یاری کندمشخص است که اف۱۴ های ایرانی هم در صورت ارتقا توانایی بر عهده گرفتن بسیاری از وظایف یک هواپیمای مولتی رول را دارند گرچه دیگر دیر شده است و زمان بازنشست شدن این گربه زیبا که ایران را نجات داد رسیده است توجه کنید این مقاله صرفا بخش تسلیحاتی این جنگنده را بررسی کرد و توانایی های شناسایی و راداری و…. در این تحقیق موجود نیست(منظور تامکت های نیروی دریایی است)برای مثال غلاف های جنگ الکترونیک و شناسایی و…. به هیچ عنوان بررسی نشد که در فرصت بعدی به بررسی این تجهیزات هم میپردازیم

پایان

مقالات مشابه

چرا اسرائیل اف14 نخرید 

شکاری رهگیر اف14