سلاح های غیر متعارف

گاز سارین

سارین یا GB گاز سمی و کشنده با فرمول شیمیایی C4H10FO2P شکل ظاهری این ترکیب، مایع بی‌رنگ شفاف و در شکل خالص بی‌بو است.

سارین در طبقه بندی سلاحهای شیمیایی در دسته عوامل عصبی و جزو عوامل سری G قرار می گیرد .

سارین از آن دست تولیدات عرصه علم و دانش است که دانشمندان به خاطر ابداع آن، پشیمان و ناراحت اند. مبدعان سارین، در شرکت بدنام “آی. جی. فاربن” در آلمان نازی، مشغول کار روی حشره کش هایی بودند که از ترکیبات ارگانو فسفات ساخته می شد. در سال 1938، آنها موفق به تهیه فرمولی شدند که باعث اختلالات شدید در سیستم عصبی می شد. بر اساس آنچه در کتاب “از الف تا ی جنگ های هسته ای، بیولوژیکی و شیمیایی”، نوشته بنجامین گرت (سال 2009) آمده است، نام شیمیایی این فرمول “ایزو پروپیل متیل فلوروفسفات” بود، اما کمپانی آلمانی آی جی فاربن نام این فرمول را به سارین تغییر داد که برگرفته از حرف نخست نام های 4 شیمیدان کاشف آن بود: شریدر (که با حرف S شروع می شود)، آمبروس، ریتر، ون در لیند. ماده شیمیایی آنها چندین برابر بیشتر از گاز سمی سیانوژن مرگبار بود.

0

ساختن سارین کار چندان سختی نیست. اما این که بتوانید آن را بسازید و خودتان را به کشتن ندهید، واقعا کار دشواری است. بیش از 12 روش تهیه برای سارین وجود دارد، اما همه آنها نیازمند دانش فنی، تجهیزات مناسب آزمایشگاهی و رعایت تدابیر ایمنی است. یکی از ترکیبات اصلی آن، ایزو پروپانول است که بیشتر، آن را به عنوان الکل طبی می شناسند. ماده دیگری که در سارین وجود دارد، ترکیبی است از متیل فسفونیل دیکلوراید و فلوراید هیدروژن یا سدیم. اما متیل فسفونیل دیکلوراید، به سادگی به دست نمی آید. طبق کنوانسیون تسلیحات شیمیایی، این ترکیب در فهرست مواد مورد نیاز برای تهیه سلاح های شیمیایی، در رتبه نخست جا گرفته و دسترسی به آن با محدودیت های شدیدی روبروست.

اگرچه ما سارین را به عنوان یک گاز عصبی می شناسیم، اما باید بدانیم این ماده در دمای زیر 150 درجه سلسیوس در حالت مایع است. برای به حداکثر رساندن پتانسیل این ماده به عنوان یک سلاح، باید آن را به وسیله یک راکت یا موشک در هوا منتشر کرد، به گونه ای که توده قطره های ناشی از آن، از طریق تنفس وارد ریه ها شود. بخشی از قطره های سارین پس از پراکنده شدن، تبخیر شده و به شکل گاز در می آیند. این ماده شیمیایی از طریق چشم ها و پوست نیز وارد بدن می شود. سارین بو، رنگ و طعم ندارد. بنابراین فقط وقتی به وجود آن در محیط پی می برید که می بینید آدم های پیرامون تان دارند روی زمین می افتند.

سارین با تداخل در بخش های مشخص اما حیاتی سیستم عصبی بدن، تلفات هولناکی را ایجاد می کند. این ماده، مانع از فعالیت آنزیم “استیلکولینستراس” در سیستم عصبی بدن می شود و آثار مخربی بر جای می گذارد. عصب هایی که معمولا برای کنترل حرکت عضله ها فعال و غیر فعال می شوند، دیگر نمی توانند به حالت غیرفعال در بیایند و دائما، کار می کنند. از جمله تبعات غیرمرگبار سارین باید به اینها اشاره کرد: چشمها می سوزند و ملتهب می شوند، دید آنها تار می شود، مردمک چشم منقبض می شود، و قربانی دچار حال تهوع می شود. اما تبعات مرگبار سارین از این قرار است: تنفس بسیار دشوار و نامنظم می شود. قربانی نمی تواند عضلاتش را کنترل کند. سپس تشنج به سراغ او می آید. از ریه ها، مایعی ترشح می شود و وقتی فرد سعی می کند نفس بکشد، کف به دهانش می آید. این کف، اغلب خونالود و صورتی رنگ است. فقط یک قطره سارین، می تواند فرد را ظرف 10 دقیقه بکشد. اگر فردی تا 20 دقیقه پس از حمله گاز سارین زنده بماند، به احتمال زیاد خطر مرگ از او دور شده است.

کوتاه مدتی پس از کشف سارین، مجوز تولید انبوه آن برای ارتش آلمان نازی صادر شد. اگرچه آلمانی ها سارین را در موشک های خود جا دادند، اما هرگز از آن علیه نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم استفاده نکردند. در دادگاه نورمبرگ در سال 1948، یکی از کاشفان سارین به نام اتو آمبروس، متهم به جنایات جنگی و به 8 سال زندان محکوم شد. او پس از 4 سال آزاد شد و به آمریکا مهاجرت کرد. جالب آنکه آمبروس در آمریکا به عنوان مشاور یکی از برنامه های تسلیحات شیمیایی این کشور مشغول به کار شد. در چرخه های نظامی، حالا سارین با یک نام مخفی جدید شناخته می شد: جی.بی. (GB)

سارین

بمباران شیمیایی حلبچه در شمال عراق به دست رژیم صدام حسین در سال 1988، دو روز به طول انجامید و جان 5 هزار انسان را گرفت. دادگاه عالی جنایی عراق، در سال 2010 حمله شیمیایی علیه کردهای شمال این کشور را مصداق نسل کشی خواند. کشتار حلبچه، بزرگترین حمله شیمیایی علیه غیر نظامیان در تاریخ به شمار می آید.

در سال 1993، 162 کشور کنوانسیون تسلیحات شیمیایی را امضا کردند. این کنوانسیون، تولید و ذخیره تسلیحات شیمیایی را غیرقانونی اعلام کرده است. به مرور، کشورهای عضو این کنوانسیون، شروع به امحای ذخایر شیمیایی خود کردند که کاری بسیار پیچیده و خطرناک است. مهندسان علوم نظامی، برای حل این مساله راهکارهای بسیار کند، اما موثری را ارائه داده اند. یکی از این راهکارها، این است که مواد منفجره را در مجاورت راکت ها و بمب های حاوی عامل شیمیایی قرار دهند و در یک اتاق بتون آرمه ای ضد بمب، منفجر کنند. راهکار دیگر، سوزاندن مهمات شیمیایی در کوره های بتون آرمه ای است. ذخایر شیمیایی که در بشکه نگهداری می شوند، چنانچه با دیگر مواد شیمیایی ترکیب شوند، می سوزند و خاکستر می شوند. همچنین می توان با استفاده از تاسیسات پیچیده، و مخازنی که هوا به آنها نفوذ نمی کند، ضایعات شیمیایی را فراوری کرد. اما این کار بسیار پر هزینه است. در دهه 90 در عراق، عامل های سمی شیمیایی را با نفت ترکیب کردند و در کوره های آجری در بیابان، سوزاندند.

کنوانسیون سال 93، مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه سارین را از دسترس خارج نساخت. دو سال بعد در سال 95، اعضای فرقه “آوم شینریکیو” در ژاپن، کیسه های حاوی سارین را که خود به صورت خانگی تهیه کرده بودند، در مترو زیرزمینی توکیو رها کردند. این حمله نیز جان 12 نفر را گرفت و بیش از 5500 نفر دیگر را راهی بیمارستان کرد. تاثیر روانی این رویداد، ساعاتی پس از حمله ادامه داشت. کنیچیرو تاندا، دکتر بیمارستان بین المللی سنت لوک در توکیو به یاد می آورد که مجبور بوده برای جلوگیری از ترس و وحشت بیشتر مردم در بخش اورژانس بیمارستان، جنازه یکی از قربانیان را روی صندلی چرخدار گذاشته و روی آن را با پتو پوشانده تا به سردخانه برساند.

اثار سارین: سارین هم از طریق تنفس و هم از راه پوست جذب بدن می شود. استنشاق بخار سارین در عرض چند دقیقه موجب ایجاد تلفات می شود. دوز متوسط کشنده سارین برای افرادی که مشغول کار عادی هستند ۷۰میلی گرم در یک متر مکعب در دقیقه است. این مقدار برای کسانی که فعالیت بیشتری دارند و در نتیجه سریعتر تنفس می کنند کمتر است و به ۲۰میلی گرم در یک متر مکعب هوا در دقیقه کاهش می یابد. علائم از دست دادن قابلیت رزمی بر اثر استنشاق سارین شامل به هم خوردگی معده، تهوع، اسهال و اشکال در دید و بلافاصله بعد از آن انقباض عضلانی و تشنج و احیاناً حالت فلج است. آن مقدار از سارین که کمتر از دوز لازم برای از بین بردن قابلیت رزمی باشد باعث کم شدن کارایی، سستی، گیجی، تندمزاجی، سردرد شدید، فقدان هماهنگی در اعضای بدن و تار دیدن اشیاء به علت ایجاد سوزش در حدقه چشم می شود.

2555554669352320523

جذب مقدار کافی از مایع سارین از راه پوست می تواند قابلیت رزمی را کاهش داده یا مرگ ایجاد کند. مقدار جذب بستگی به مقدار عامل شیمیایی، مقدار سطحی از پوست که در معرض عامل قرار گرفته، زمان در معرض قرار گرفتن، مقدار و نوع لباس، سرعت رفع آلودگی بدن، تجهیزات و محیط دارد

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن