هواپیمایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران(بخش اول)

نویسنده و گرداور : ارش ایمانی

هواپیمایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران یا به اختصار هوادریا یگان هوانوردی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران است که با دارا بودن بیش از 50 فروند بالگرد و هواپیما سرنشین دار  مسئولیت مأموریتهای هوایی نیروی دریایی ارتش رابرعهده دارد.
این ناوگان به صورت مستقل توسط دریادار دوم علیرضا نیری در سال ۱۳۸۷ شروع به کار کرد و اولین پادگان این نیرو در بندرعباس بنا نهاده شده وظیفه این نیرو پشتیبانی هوایی دریایی از ناوگان اصلی نیروی دریایی ارتش می باشد(این یگان پیش از این بخشی از نیروی دریایی بوذ و شکل مستقلی نداشت)

هواپیمایی نداجا  دارای ۵ پایگاه است که در کنار هر منطقه دریایی نداجا نیز یک پایگاه هوایی قرار دارد. همچنین حدود ۲۰ فروند برروی ناوهای بالگرد بر ایرانی مستقر هستند. یک پایگاه هوایی ۱۵ فروندی نیز در مجاورت ستاد بندرعباس مستقر می‌باشد.

در اولین نوشتار به بررسی تجهیزات فعلی هوادریای ارتش خواهیم پرداخت:

بالگرد سی اچ 53 سی استالیون:
ایران در سال ۱۹۷۰ دست به سفارش ۶ فروند از این بالگرد به سیکورسکی امریکا زد. این بالگرد دارای توان مین روبی و ترابری بود و در زمان جنگ به خوبی توسط ایران در نقش ترابری استفاده شد .همچنین ایران در ماجرای طبس(عملیات پنجه عقاب) ۳ فروند از این بالگرد رو به دست اورد که البته فقط یک فروند ان مورد استفاده قرار گرفت و ۲ فروند دیگر به دلیل تحریم ها به عنوان لوازم یدکی استفاده شد .این بالگرد دارای توان حمل ۱۰ تن بار است و قدرتمند ترین بالگرد ارتش ایران است
هم اکنون بین ۴ تا ۶ فروند از این بالگرد در خدمت هوادریای ارتش ایران است و از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار هستند

بالگرد سی کینگ:
ایران در سال ۱۹۷۴ دست به دریافت ۲۰ فروند بالگرد سی کینگ از اگوستای ایتالیا زد این بالگرد به صورت تخصصی برای نقش ضد زیر دریایی ساخته شده بود بعدها در ایران مسلح به موشک ضد کشتی نیز شد . همچنین سی کینگ های ایران دارای رادار در زیر بدنه با توان جستجوی ۳۶۰ درجه می باشند
البته براساس تصاویر این رادار همکنون مورد استفاده قرار نمیگیرد .همکنون حدود ۱۰ فروند از این بالگرد در خدمت هوادریای ایران ارتش ایران است که در نقش ترابری لجستیکی تکاوران دریایی و فرماندهان مورد استفاده قرار میگیرد

بل۲۱۲:
ایران درسال ۱۹۷۱ دست به سفارش ۱۱ فروند بل ۲۱۲ زد ودرسال ۱۹۷۹ موفق به دریافت ۲۰ فروند دیگر البته از نسخه اگوستای ایتالیا شد .این بالگرد ها دارای رادار سطحی و سونار کشف زیر دریای البته در بعضی از بالگرد ها بودند این بالگرد در نقش مسلح توانایی حمل موشکA.S.12 به صورت هدایت چشم داشتند. این موشک در اوایل جنگ مورد استفاده قرار گرفت اما بدلیل هدایت چشمه کارای خوبی نداشت و دیگه مورد استفاده قرار نگرفت هم اکنون حدود ۱۵ فروند از این بالگرد در خدمت هوادریای ارتش می باشد  هرچند که در بخش های دیگر هم تعدادی از این بالگرد در حال خدمت می باشد

پی ۳ اوریون:
پی ۳ اوریون یک هواپیمای گشت دریایی با قابلیت ضدزیر دریایی ساخت امریکا است ایران در سال ۱۹۷۴ شش فروند از این هواپیما را دریافت کرد مدل دریافتی ایران از نوع اف بود اما قرار بود که سطح بلاک ۲ ارتقا پیدا کنکند .یک  فروند ارتقا پیدا کرد که انهم در سال ۱۳۶۴ طی یک حادثه در فرودگاه شیراز از بین رفت. در ابتدا پایگاه اوریون ها شیراز بود اما همکنون در بندر عباس مستقر هستند .ایران ۶ فروند از این هواپیما دریافت کرده .همکنون  ۳ فروند در حال فعالیت هستند وبقیه به عنوان لوازم یدکی به کار می روند .هم اکنون این هواپیما تنها در نقش گشت دریایی خدمت میکنند

فوکر اف ۲۷:
فوکر اف ۲۷ در واقع یک هواپیمای تجاری است  و به عنوان هواپیمای حمل و نقل منطقه ای ساخته شده
اما دارای کاربردهای نظامی میباشد. ایران طی ۳ سری۲۵ فروند از این هواپیما را  دریافت کرد. این هواپیما میتواند ۵ تن بار حمل کند ودر نقش مسافربری ۵۲ مسافر میتواند حمل کند. نیروی دریایی ارتش هم اکنون ۴ فروند از این هواپیما در خدمت دارد

فالکن ۲۰:
این هواپیما یک جت تجاری کوچک ساخت داسا فرانسه است که توان حمل ۱۴ مسافر است این جت بیشتر برای حمل نقل فرماندهان مورد استفاده قرار میگیرد ایران این جت را درسال ۱۹۷۰ تحویل گرفت
خط تولید ان در سال ۱۹۸۸ بسته شد نیروی دریایی دارای ۴ فروند از این هواپیما که البته ظاهرا دو فروند ان عملیاتی است

شرایک کماندر ۶۹۰:
این هواپیما یک هواپیمای حمل و نقل کوچک در مسافت کوتاه است به گفته منابع خارجی ۴ فروند از این هواپیما در خدمت است که در حیطه ترابری در خدمت است.البته به نظر میرسد این هواپیما چند سالی است دیگر زمینگیر شده است

و اما اینده:
خب کاملا مشخص است که ناوگان هوادریای ارتش کاملا فرسوده و قدیمی محسوب میشود به طوریه هیچکدام از اعضای این ناوگان در دیگر کشورها که انهارا در خدمت داشته اند دیگر در خدمت نیستندو یا در بدترین حالت نسخه های ارتقا یافته انها در خدمت هست حتی این ناوگان به روزرسانی و ارتقای جامع و فراگیری ندیده ویا اگر هم بوده در حد چند فروند بیشتر نیست که اصلا کافی نیست
دومین مشکل این ناوگان نداشتن هلی کوپتر تهاجمی است  هرچند گهگاه خبر خرید بالگرد کاموف ۵۲ و میل ۲۸ به گوش میرسد اما حتی اگر این اتفاق بلفرض ۱۰۰درصد باشد البته انهم نه به این زودی ها ، فاصله زیادی تا محقق شدن این موضوع داریم  ما به  بالگردی نیاز داریم که بتواند خلع فعلی ناوگان را پر کند هم اکنون صحبت انتقال بخشی از کبراهای هوانیروز برای  هوادریای به گوش میرسد که اگر این اتفاق بیفتد تجول بسیار بزرگی محسوب میشود از جمله اینکه کبراهای هوانیروز در اصل نسخه دریایی هستند و نیازی به ارتقا ندارند چون ما دارایی باارزشی به نام مکران و در اینده ناوبندرهای خوزستان و کردستان در اختیار داریم که محافظت از انها به هلی کو پتر تهاجمی نیاز است
سومین و بزرگترین مشکل هوادریای ارتش نداشتن هواپیمای گشت دریایی است درست است که ما هواپیمای پی۳ را داریم اما این هواپیما کاملا منسوخ و از دور خارج است و تجهیزات الکترونیکی برای مقابله با تهدیدات امروزی حمل نمی کند  همچنین این هواپیما به ندرت پرواز میکند و جایگاه جنگ افزاری هم ندارد که برای نبرد امروز یک مشکل بزرگ محسوب میشود هم اکنون هواپیماهای گشت دریایی امروزی حداقل دارای ۴ جایگاه حمل موشک هستند حالا شاید سوال برایتان پیش بیاید که اگر هواپیماهای پی۳ به ندرت پرواز میکنند پس عملیات گشت دریایی به چه شکلی انجام میشود هم اکنون بار اصلی گشت دریایی برعهده پهپاد هاست ما پهپاد های خوبی در این زمینه داریم که معروف ترین انها سیمرغ است که هم اکنون ۵فروند ان در خدمت است اما ۲ مشکل بزرگ وجود دارد  اول پهپادها برد کمی دارند و مطمعنا نمیتوانتد تمام نقاط را پوشش دهند دومین مشکل نداشتن تجهیرات ضد زیر دریایی و توان حمل سلاح محدود است سوم  در صورت جنگ ما حداقل باید تا عمق ۱۰۰۰کیلومتری از سواحل خودمان زیر نظر داشته باشیم که با پهپاد اصلا این مورد امکان پذیر نیست وما هواپیماهای گشت دریایی برد بلند و اواکس نیاز داریم که فعلا در دسترس نداریم در کل پهباد بیشتر در مواقع صلح به کارمان می اید تا در شرایط جنگی البته در صورتی که پهباد به عنوان مکمل هواپیماهای گشت دریایی و اواکس به کار بروند میتوانند خیلی هم موثر باشند اما به تنهایی …

در بخش اول مقاله به بررسی ناوگان هواپیمایی و بالگردی هوادریای ارتش پرداختیم انشااله در بخش دوم مقاله به بررسی ناوگان هاورکرافت و لندینگ کرافت هوادریای ارتش خواهیم پرداخت

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****