موشک بالستیک J-600T ایلدریم
موشک بالستیک J-600T ایلدریم
برنامه ساخت موشک بالستیک تاکتیکی به اواخر دهه 1970 در ترکیه بر میگردد زمانی که ترکیه و پاکستان تصمیم به همکاری با چین برای توسعه و تولید یک نوع موشک بالستیک تاکتیکی در داخل کشور خود کردند. این برنامه در ان زمان به دلیل اولویت های متفاوت پاکستان و ترکیه رها شد. ترکیه مدتی به دنبال انتقال فناوری راکت انداز ام 270 و موشک های تاکتیکی ATACMS با برد 300 کیلومتر از امریکا بود و پیشنهاد شد 60000 راکت تحت امتیاز امریکا در داخل ترکیه تولید شود ولی به دلیل اینکه انتقال فناوری کامل نبود با سیاست های درازمدت ترکیه جور در نیامد و برنامه نیز رها شد. البته این کشور 12 پرتابگر راکت و 2000 راکت از امریکا مستقیم دریافت کرد و دست کم 72 موشک ام جی ام 140 نیز دریافت کرد
ترکیه در اوائل دهه 1990 تصمیم به ایجاد زیر ساخت لازم برای تولید راکت توپخانه ای و موشک بالستیک در داخل کشور کرد و چندین کشور از جمله چین، روسیه، اسرائیل و فرانسه به ترکیه پیشنهاداتی دادند ولی به سراغ چین رفت و خواهان تولید تحت امتیاز با انتقال فناوری راکتهای چینی WS-1A و WS-1B شد. این قرار داد در سال 1997 بسته شد که منجر به ساخت نسخه بومی با تام تی 300 در داخل ترکیه شد.
تی 300 یک راکت توپخانه ای با کالیبر302 م م است که روی شاسی خودروی MAN سوار شده و روی لانچر چهار راکت قابل پرتاب است. این راکتهای دارای برد 100 کیلومتر با یک کلاهک 70 کیلوگرمی است که اجازه تولید کامل ان به هر میزان به ترکیه داده شد و ترکیه حتی امروزه برای ان مهمات هدایت ماهواره ای نیز توسعه داده است زیرا دقت نسخه اصلی حدود 70 متر بود
تی 300 اگرچه در نقش راکت توپخانه ای موثر بود ولی ترکها به دنبال موشک بالستیک تاکتیکی برای ضربه زدن به اهداف دشمن با قدرت بالا بودند از جمله اهدافی که سطح محاظت بالای دارند از این رو در سال 1997 طی قراردادی خواهان تولید 200 تیره موشک بی611 چینی در داخل به مبلغ 300 میلیون دلار شدند و در سال 2004 اعلام شد این کشور دست به تولید تعداد بیشتری از نسخه بومی این موشک خواهد زد ولی مشخص نیست چند تیره
این موشک در این کشور J-600T ایلدریم نامیده شد
ایلدریم یک موشک سوخت جامد تک مرحله ای تاکتیکی است که دارای چهار بالچه هدایت با بخش های های متحرک در انتهای بدنه است که شباهت بسیاری به راکت های چون فراگ شوروی و یا راکت های خانواده زلزال در ایران دارد . موشک دارای برد 150 کیلومتر در نسخه ایلدریم1 و یا در واقع همان مدلی که تحت امتیاز چین تولید شده می باشد و دارای دقت 150 متر است. این سامانه دارای هدایت اینرسی است و عملا یک راکت توپخانه ای است و تا یک موشک . موشک دارای وزن کامل 2100 کیلوگرم است که 450 کیلوگرم ان کلاهک جنگی انفجار قوی است و میتوان ان را تا 3 سال روی سکو اماده شلیک نگه داشت و یا تا 20 سال انبار کرد . ترکیه از سال 2007 سامانه جی پی اس را در کنار سامانه اینرسی به کار برد تا دقت ان افزایش یابد ولی دقت نسخه ارتقا یافته این موشک اعلام نشده است. همچنین طی این ارتقا سوخت نیز ارتقا یافت است
موشک روی یک شاسی خودروی شش چرخ المانی MAN سوار است که لانچر پرتاب تکی است. است. لانچری که در سال 2007 به نمایش در امد تکی بود ولی ببعدها یک لانچر با دو باکس پرتاب هر باکس با یک موشک نیز به نمایش در امد .یک واحد تکی این موشک شامل یک خودرو فرمانده ای،دو خودروی پشتیبانی ، شش خودرو پرتاب موشک، هفت خودرو حامل موشک هر خودرو با دو موشک و یک خودرو تعمیر و نگهداری
این موشک در سال 2001 تحویل ارتش ترکیه شد ولی تا شش سال بعد و یک رژه عمومی در سال 2007 به نمایش در نیامد
همکنون ترکیه در حال توسعه نسخه ای با برد 300 کیلومتر و دقت بالا زیر 20 و برخی منابع 10 متر است که دارای سامانه هدایت اینرسی و ماهواره ای است. این نسخه ایدریم 2 نامیده می شود و همچنین ترکیه برنامه توسعه نسخه احتمالا دو مرحله ای با برد 900 کیلومتر را نیز دارد. البته به شکل رسمی از این دو موشک هیچ اطلاعاتی وجود ندارد و بیشتر صحبت رسانها در این زمینه وجود دارد
همچنین این کشور یک موشک بالستیک تاکتیکی جدید با برد 300 کیلومتر با نام بورا و نام صادراتی KHAN نیز عملیاتی کرده است که دارای دقت زیر ده متر (برخی منابع 50 متر) و سامانه هدایت ماهواره ای است. این نسخه سوخت جامد دارای حرکت نیم بالستیک است و یک موشک زمین به زمین است و دارای کلاهک 470 کیلوگرمی است . این موشک بسیار شبیه ایلدریم 1 از نظر فرم است
ترکیه همکنون موشک های کروزی چون موشک بومی SOM با برد 300 کیلومتر و دقت زیر ده متر را برای پرتاب از جنگنده در خدمت دارد و موشک الیدریم 1 نیز دارای نقش توپخانه ای برای نیرو زمین برای هدف قرار داد برخی از اهداف مهم دشمن در پش میدان جنگ مانند رادار، انبار مهمات، محل تجمع دشمن و… به کار می اید ولی چیزی که مهم است نقش ایلدریم در رشد فناوری موشکی ترکیه است این کشور به دنبال گستردش برد موشک های خود حتی تا 900 کیلومتر و حتی 1300 کیلومتر به گفته ترکها است که در واقع قرار است به عنوان یک سلاح واکنش سریع مورد استفاده قرار بگیرد . ترکیه سال پیش حتی موشک با برد 800 کیلومتر نیز تست کرد ولی به نظر میرسد این برنامه عملیاتی نشد و به دنبال موشکی با برد 1300 کیلومتر رفته است
عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی
مقاله مربوطه:اشنایی با محصولات نظامی ترکیه
مشخصات
وزن:2100 کیلوگرم
قطر:600 م م
طول:6.1 متر
وزن کلاهک:480 کیلوگرم
سیستم هدایت: اینرسی در نسخه بهبود یافته جی پی اس
سوخت جامد
برد:150 کیلومتر در ایلدریم1، 300 کیلومتر در ایلدریم2 و 900 کیلومتر در ایلدریم3
پرتابگر: شاسی متحرک خودروی MAN
عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی
ترجمه: عبدالحمید تارخ
منابع
http://militaryedge.org/armaments/j-600t-yildirim
https://en.wikipedia.org/wiki/J-600T_Yıldırım