سری سامانه های پدافندی اسکای بوو ساخت تایوان

در دهه ۱۹۷۰ رابطه چین با ایالات متحده بسیار بهبود کرد بود و در این میان بود که تایوان دچار مشکلات بسیار زیادی در زمینه تامین تسلیحات خود شد .اکثر کشورهای غربی برای داشتن رابطه خوب با چین تصمیم گرفتند تا به تایوان سلاحی نفروشند و ایالات متحده نیز در دهه ۱۹۸۰ با فروش  فناوری های پیشرفته از جمله پیشرفته‌ترین سامانه پدافند هوایی خود یعنی پاتریوت مخالفت کرد. در این میان تنها کاری که از دست تایوانی ها برمی‌آمد این بود که با کمک‌های فنی آمریکا دست به توسعه سامانه‌های پدافند هوایی بومی بزند.این سامانه‌ها که به نام اسکای بوو1( کمان آسمان )شناخته می‌شود  اصلی‌ترین تایوان هستند که البته در کنار برخی از سامانه‌های آمریکایی در خدمت آنها می باشد(تایوان بعدها سامانه پاتریوت نیز دریافت کرد)

تاکنون سه مدل از این سامانه به نام اسکای بوو۱ تا ۳ وارد خدمت ارتش تایوان شدند (این سامانه ا با نام تین کونگ 1 تا3 نیز شناخته می شود)

اسکای بوو1

در اواخر دهه ۱۹۷۰ ریتون به تایوان کمک‌هایی در زمینه برخی از فناوری‌های موشک‌ی از جمله در سیستم هدایت ارائه کرد  .این فناوری‌ها ترکیب از فناوری‌های به کار رفته در موشک پاتریوت که در آن زمان در مرحله تست بود و برخی از فناوریهای موشک هوا به هوای فونیکس . در نهایت موشک  اسکای بوو1 زمانی که رونمایی شد دارای بدنه‌ای تا حدی شبیه به هاوک امریکایی که البته چند سالی بود در خدمت آنها بود با سیستم تغییر مسیر پاتویوت بود

  اسکای بوو1، یک موشک سوخت جامد تک مرحله‌ای با برد حدود ۱۰۰ کیلومتر بر اساس نظر منابع غربی است ولی بسیاری برد واقعی ان را 70 کیلومتر میدانند که از ۴ بالچه انتهایی برای تثبیت در پرواز و خروجی متغییر برای تغییر مسیر استفاده می‌کند .سیستم خروجی متغییر آن برگرفته شده از سیستم موشکی پاتریوت است .

موشک دارای سیستم هدایت رادار نیم فعال است. برنامه این بود که این موشک در مرحله اول دارای سیستم هدایت شبیه موشک پاتریوت باشد. در سیستم هدایت پاتریوت بخشی از مسیر تا نزدیکی هدف موشک با کمک داده‌های ارسال شده رادار زمینی پرواز میکند ولی در فاز نهایی با کمک رادار خود با هدف درگیر می‌شود .این روش هدایت در برد زیاد بسیار مناسب است و باعث می‌شود موشک هر نوع تغییر مسیر هدف را از رادار زمینی دست کم تا نزدیکی هدف دریافت کند و تنها در مراحل آخر از رادار خود استفاده کند که برد کمتری دارد

  ولی از آنجایی که کمک فنی آمریکا در این زمینه نرسید تایوانی‌ها مجبور شدند تا از سیستم رادار نیمه فعال در این موشک استفاده کنند که بدین سان که رادار زمینی وقتی بر روی هدف قفل می‌کرد امواج رادار را به طرف هدف می‌فرستاد و بعد از برخورد به هدف منعکس می‌شد .موشک با کاوند کوچک سر دماغی خود با دریافت امواج برگشتی مسیر خود تا هدف را پیدا می‌کرد . این روش در برابر جنگ الکترونیک آسیب پذیری بیشتری از روش‌های دیگر داشت و در برد بالا نیز به دلیل افت کیفیت قدرت امواج رادار کارای کمتری داشت  ولی دست کم در آن زمان چین نیز سیستم‌های جنگ الکترونیک قدرتمندی در خدمت نداشت

این سامان از یک رادار بومی آرایه فازی غیر فعال جانگ بای استفاده می‌کند که در داخل تایوان طراحی شده و به عنوان یک رادار جستجوی چند منظوره برای رصد آسمان به کار می‌رود .این رادار دارای اطلاعات طبقه‌بندی شده در مورد مشخصاتش است ولی گفته شده که بیشترین برد آن به ۴۰۰ کیلومتر نیز می‌رسد و برخی از منابع از توان رهگیری همزمان ۲۰۰ هدف در مورد این رادار خبر می‌دهند

این رادار در دهه ۱۹۸۰ با کمک‌های فنی لاکهید مارتین ساخته شد

  رادار هدایت آتش این سامانه از نوع CS/MPG-25 که برای هدایت موشک‌های رادار نیمه فعال این سامانه ساخته شده . این رادار نیز در داخل تایوان طراحی شده و توان هدایت همزمان ۴ موشک به طرف ۲ هدف را دارد . این سیستم برای درگیری با اهداف ارتفاع پست طراحی شده و عمده اهدافی که برای آن در دهه ۸۰ در نظر گرفته شده از جنگنده‌های چینی بود . رادار هدایتگر موشک CS/MPG-25دارای بیشترین برد ۲۲۰ کیلومتر است و گفته می‌شود ارتفاع جستجو آن نیز به ۳۲ هزار متر می‌رسد .

کل سیستم کاملاً متحرک هستند اگرچه به شکل یدک کشنده ساخته شدند که پشت کامیون کشیده شوند

سامانه دارای لانچر پرتابی شامل دو باکس دوتایی در مجموع ۴ موشک در ۴ لانچر است که هر آتش بار بین ۶ تا ۸ لانچر در مجموع بین 24 تا 32 موشک را حمل می‌کند. هر سامانه شامل ۵ خودرو هر کدام از خودروها با ۴ موشک ذخیره و یک جرثقیل برای بارگذاری دوباره آتشبارها است. سامانه اسکای ۱ از اوایل دهه ۱۹۸۰ عملیاتی بود تا اینکه در سال ۲۰۰۶ کم کم جای خود را به اسکای بوو۲ داد  .این سامانه هنوز هم در در خدمت است ولی بسیار محدود و بیشتر جنبه آموزشی دارد

اسکای بوو 2

موشک اسکای بوو 2 که تینگ کونگ 2 نیز شناخته می‌شود در سال 2005 میلادی عملیاتی شد ولی تحقیقات آن به دهه ۱۹۹۰ برمی‌گردد زمانی که تایوانی‌ها به شدت نگران توان رو به رشد موشک‌های بالستیک کوتاهبرد سوخت جامد چینی‌ها بودند  .هدف از طراحی اسکای بوو۲ که بر اساس بوی یک ساخته شد افزایش برد و ارتفاع درگیری و همچنین قابلیت‌های رهگیری آن برای مقابله با موشک‌های بالستیک تاکتیکی برد کوتاه بود. همچنین خطر موشک‌های کروز چینی نیز در دهه ۱۹۹۰ به شکل چشمگیری در حال گسترش بود

نیاز به افزایش برد باعث شد تا تایوانی‌ها به دنبال موتور قدرتمندتری بروند که نتیجه آن استفاده از موتور سوخت جامد موشک بالستیک کوتاه برد کیانگونگ که آن نیز یکی از محصولات بومی تایوان بود بر روی این موشک جدید بود.  اسکای بوو۲ می‌توانست با این موتور به ۱۵۰ کیلومتری برسد ارتفاع عمل آن به 27 کیلومتر می‌رسد موشک دارای یک کلاهک انفجار قوی ترکش شونده ۹۰ کیلوگرمی است که بر اساس گفته تایوانی‌ها شعاع ۱۰۰ متری ترکش‌های آن باعث سرنگونی هر هدف پرنده می‌شود

پلتفرم کلی خود موشک بر اساس موشک اسکای بوو یک است تنها موشک کشیده‌تر شده که برمی‌گردد به افزایش طول موتور  ولی تفاوت عمده بوو۲ با اسکای بوو۱ در دارا بودن سیستم رادار فعال است

سیستم رادار فعال این امتیاز را دارد که بعد از قفل رادار بر روی هدف و شلیک موشک دیگر نیاز به هدایت از طریق رادار آتشبار نیست و موشک خود بخشی از مسیر را با کمک خلبان خودکار پیش رفته تا بتواند با رادار خود هدف را کسب کند .از جمله ویژگی‌های این سیستم هدایت درگیری در برد بیشتر است اینگونه دیگری نیاز به امواج رادار اصلی نیست که قدرت آن ممکن است کم شود

این موشک از رادار Change Bai 2 استفاده می‌کند که در واقع نسخه پیشرفته‌تر و رادار Change Bai 1 است .این رادار در نقش جستجو و درگیری استفاده می‌شود از این رو اسکای بوو۲ مانند اسکای بوو۱ نیازی به رادار برای هدایت موشک ندارد زیرا سیستم رادار فعال آن به آن اجازه می‌دهد که بدون نیاز به رادار زمینی به سمت هدف برود. برای همین تنها قفل بر روی هدف و دادن مختصات کلی هدف توسط رادار Change Bai 2 به موشک اسکای بوودو کافیست

  اسکای بوودو نیز دارای لانچر پرتاب چهارتایی است که پشت کامیون یدک کشیده می‌شود و هر آتش بار آن دارای ۴ تا ۶ لانچر پرتاب است. موشک طی تمرینات ارتش تایوان موفق شده موشک‌های بالستیک تاکتیکی را شکار کند. دست کم برای شکار موشک‌های بالستیک  تا برد ۵۰۰ کیلومتر کافی است

تایوانی‌ها بر اساس موشک اسکای بوی ۲ موشک بالستیک زمین به زمینی  به نام نیزه آسمان توسعه دادند که دارای برد ۳۰۰ کیلومتر و کلاهک جنگی ۵۰۰ کیلوگرمی است

اسکای بوو3

اسکای بوو3 تلاش دیگری از طرف تایوان برای افزایش برد موشک‌ها و قابلیت درگیری آنها با موشک‌های بالستیک است این موشک در سال ۲۰۱۶ تست شد و در سال ۲۰۱۹ وارد خدمت شد

اسکای بوو۳ بر اساس همان پلتفرم موشک اسکای بوو۲ ساخته شده ولی بزرگتر شده و موتور آن قوی‌تر شده گفته شده برد این موشک به ۲۰۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری آن به ۴۵ کیلومتر می‌رسد  این موشک توان درگیری با موشک‌های بالستیک تا برد ۱۳۰۰ کیلومتر را دارد

  یکی از تفاوت‌های بزرگ این موشک با موشک قبلی استفاده از رادار فعال با راداری است که در باند کی یو فعالیت می‌کند. اسکای بوو۲ دارای راداری با فرکانس باند ایکس بود ولی این نسخه یعنی اسکای بوو۳ دارای راداری با باند کی یو است که دارای دقت بسیار بیشتری هست .باند کی یو می‌تواند نتنها  طول موج‌های ریزتری تولید کند بلکه می‌تواند اهداف کوچکتر و پنهانکارتری را کشف کند .از این رو عملکرد آن بر ضد موشک‌های کروز پنهانکار و یا کلاهک‌های تندروی گلاید شونده بسیار بهتر است

  رادار سامانه اسکای بوو۳ با رادار سامانه‌های قبلی فرق دارد این رادار جدید که با نام چانگ شانگ شناخته می‌شود تا حدی از نظر ظاهر شبیه رادار سامانه پاتریوت است

رادار چانگ شانگ یک رادار آرایه فازی فعال است که گفته شده برد کشف آن ۳۵۰ کیلومتر می‌رسد و می‌تواند ۱۵۰ هدف را رهگیری و همزمان با ۲۴ هدف درگیر شود .در سامانه اسکای بوو۳ تلاش بسیار زیادی برای درگیری با اهداف هایپرسونیک شده زیرا چین بر روی این موشک‌ها سرمایه‌گذاری بسیاری کرده است .قرار است دو فاز دیگر از این موشک نیز ساخته شود که قرار است در نهایت بتواند حتی با اهدافی در ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری سطح زمین نیز درگیر شوند  که این به معنی شکار موشک موشک‌های بالستیک حتی در خارج از جو است

با وجود این یک رادار هشدار دهنده بزرگ با بار ۴۰۰ کیلومتر و توان رهگیری همزمان ۱۰۰۰ هدف نیز برای این سامانه طراحی شده که چند دستگاه از آن تقریباً تمامی منطقه شمال جنوب و غرب تایوان که ممکن است مورد تهاجم هوایی چین قرار بگیرند را پوشش . این رادار در باند اس کار می‌کند و یک رادار آرایه فازی غیر فعال است و به عنوان یک رادار هشدار دهنده به کار می‌رود

پرتابگرهای اسکای بوو ۳ نیز دارای لانچرهای چهارتایی است ولی این موشک را می‌توان به شکل عمود نیز شلیک کرد برای همین حتی یک نسخه دریایی از آن نیز برای شلیک از شناورهای جنگی توسعه یافتند

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****

عبدالحمید تارخ

مقالات مرتبط

بررسی ارتش تایوان

محصولات نظامی ساخت تایوان