ژاپن در سال ۲۰۰۴ میلادی دست به خدمتگیری زیردریایی جدید کلاس سوریو زد. سوریو یک زیردریایی ۲۹۰۰ تنی از نوع دیزل الکترونیک بود که دارای فناوری API در واقع برق به کمک ترکیب اکسیژن هیدروژن برق تولید کند که سدت به شارز باتری های خود بزند و این اینگونه زیردریایی میتوانست مدت بیشتری را در زیر آب باقی بماند. ولی در دهه ۱۹۹۰ ژاپنیها به فناوری باتری لیتیومی یونی دست یافته بودند که دارای توان بسیار بیشتری در نگه داشتن انرژی الکترونیکی بود در زیردریاییهای دیزل الکترونیک، زیر دریایی هنگامی بر روی آب است با کمک موتور دیزل خود ژنراتورش را فعال میکند که ژنراتور تولید برق کرده و دست به شارژ باتریها میزند .
باتری های قدیمی از نوع دارای سلول های سربی هستند که قدرت کمتری نسبت به باتریهای لیتیوم یونی دارند .در زیردریایی سورویو از فناوری گرفتن برق با کمک اکسیژن و هیدروژن استفاده شده ولی این فناوری خروجی چندانی از نظر تولید برق ندارد ولی دست کم به زیردریایی کمک میکند تا ۵ تا ۶ روز بیشتر در زیر آب باقی بماند برای نمونه گفته میشود سوریو تا ۲۱ روز زیر آب میتواند باقی بماند. البته این رقم به معنی در زیر آب کف نشینی و یا در واقع بدون حرکت در زیر آب ماندن و در صورتی که بخواهد زیر دریایی زیر آب حرکت کند این میزان هزار تا هزار پانصد کیلومتر خواهد بود زیرا اینگونه موتور الکترونیکی برای رکت نیاز به برق باتری ها دارد.
ژاپنیها در مرحله اول تصمیم گرفتند تا فناوری باتری لیتیومی را بر روی سوریو پیاده کنند و دست کم قرار بود طی هفت فروند اول از باتریهای قدیمی استفاده کنند و بعد به سراغ باتریهای لیتیومی بروند ولی در نهایت به دلیل اینکه نیاز به تغییرات عمدهای در طرح بود تصمیم بر این شد تا یک کلاس جدید زیردریایی تولید شود که در سال ۲۰۱۷ رسماً با نام کلاس تایگی به آب انداخته شد
تایگی یک زیر دریایی 3000 تنی با طول 84 متر و قطر 9.1 متر است که از 70 خدمه استفاده میکند. زیر دریایی در دو طبقه ساخته شده که بخش های کنترلی در طبقه بالا و بخش های رفاهی در طبقه پایین قرار دارد و باتری ها نیز کف زیر دریایی قرار میگیرند
اگرچه کلاس تایگی بر اساس کلاس سوریو ساخته شده تغییرات زیاد نیز انجام شده .اولین تغییر آن همان نصب باتریهای لیتیومی است که گفته شده دوام آن در زیر آب را به ۲۸ روز افزایش داده که بسیار بیشتر کلاس سوریو است .البته این مدل نیز از همان موتور دیزل الکترونیک استفاده میکند و دارای یک موتور برقی برای حرکت زیر اب است . موتور دیزل هر کدام با ۱۲ سیلندر ساخت کاوازاکی می باشد که هر دو به یک پروانه وصل شدهاند و ۶۰۰۰ اسب بخار قدرت فراهم میکنند. با کمک موتور الکترونیک که ان ساخت صنایع میتسوبیشی ژاپن است و با کمک باتریها کار میکند زیردریایی در زیر آب تا ۴۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد .هنوز مشخص نیست که دقیقاً چند کیلومتر را میتواند در زیر آب با باتریهای خود طی کند .از جمله تغییرات دیگری که در کلاس تایگی نسبت به کلاس سوریو انجام شده میتوان به استفاده از نسل جدید از مواد پلاستیکی به عنوان عایق در درون بدنه برای کاهش صدای منتقل شده به بیرون زیردریایی تفاوت ريال در چیدمان درونی زیردریایی از جمله اینکه در سال ۲۰۱۳ میلادی استفاده از خدمه زن در زیردریاییهای ژاپنی آزاد شده و از این رو زنان در زیردریایی دارای فضای خواب و استراحت جداگانه هستند ، اصلاحاتی در تیغه پروانه اصلی برای کاهش صدای تولیدی و همچنین پیشرفتهای جدید در سیستمهای الکترونیکی از جمله در زمینه سونار
سونار اصلی که در دماغه این زیردریایی قرار دارد با نام زد کیو کیو۸ شناخته میشود
زد کیو کیو ۸ یک سونار فعال پیشرفته و نسل پنجم ساخته شده در ژاپن است که البته با همکاری شرکت سونی توسعه یافته . این سونار بر روی پیشرفتهترین شناورهای جنگی ژاپنی نیز نصب شده ولی اولین بار است که در زیردریاییهای ژاپنی به کار میرود .هیچ اطلاعاتی توسط ژاپنیها در مورد این سونار فاش نشده تنها چیزی که از آن مشخص شده این است که توان کشف یک زیردریایی غوطه ور شده در زیر آب را از ۷۴ کیلومتری دارد .این زیر دریایی به دو شکل فعال و غیر فعال میتواند عمل کند. در شکل فعال با ایجاد پژواک صوتی ، برخورد ان به هدف و بازگشتش میتواند موقعیت هدف را کسب کند و یا اینکه تنها دست به شنود صدا های زیر آب بزند
دیگر سونار این زیر دریایی با نام کیو کیو او ۲۲ نیز توسط یک کابل ۳ کیلومتری از پشت زیردریایی قابلیت یدک کشیده می شود که به زیردریایی کمک میکند بدون مزاحمت صدای تولیدی خود به صدای زیر آب گوش دهد .این سونار یک سوال غیر فعال است
برای ناوبری بر روی آب نیز دارای یک رادار زد پی اس 6 اچ از نوع ارایه فازی است که دارای برد ۵۰ کیلومتر بر ضد اهداف سطحی می باشد و البته برد کشف این رادار بر ضد اهداف هوایی حدود ۹۰ کیلومتر است و معمولاً زیردریایی قبل از که به روی آب بیاید این رادار را بالا فرستاده تا با آن روی سطح آب را جستجو کند تا از وجود شناورهای دشمن و یا هواپیماها در آسمان آگاه شود.
رادار در برجک قرار دارد و به غیر از این یک مجموعه کامل جنگ الکترونیک شامل سیستم هشدار دهنده راداری و سیستم جنگ الکترونیک متقابل یک سامانه دوربین دید اپتیکی روزانه و یک سامانه دید حرارتی با قابلیت درشت نمایی ۱۰ ایکس از دیگر تجهیزات این زیردریایی هستند که بر روی برجک این زیردریایی نصب شده است
زیردریایی داره شش لوله اژدر افکن در قسمت جلوی خود است و میتواند در خزانه خود ۱۸ اژدر دیگر نیز حمل کند در مجموع تعداد اژدرها به ۲۴ عدد میرسد. اژدرها از نوع ۵۳۳ میلیمتری تایپ ۱۸ هستند که ساخت خود ژاپن میباشد .تایپ18 یک اژدر با موتور الکترونیکی با برد ۷۰ کیلومتر است که میتواند به سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت نیز دست یابد .اژدر هدایت سیمی بوده و توسط دو رشته کابل فیبر نوری از سونار زیردریایی فرمان میگیرد.اژدر به شکلی ساخته شده که حتی بتواند در آبهای کم عمق نیز به شناورها و زیردریاییهای دشمن حمله کند .در دماغ خود دارای یک سنسور تصویرساز حرارتی است که میتواند به صورت مدار بسته نیز فیلمبرداری کند و تصاویر توسط کابل فیبر نوری برای مرکز هدایت ارسال کند و این گونه اپراتور میتواند به شکل مستقیم اژدر را هدایت کند در صورتی که دشمن دست به پرتاب سیستمهای ضد اژدر زد که با ایجاد سر و صدا اژدر را منحرف بکنند هدف را از طعمه تشخیص دهد.همچنین اژدر دارای یک کلاهک مغناطیسی است که حتی اگر از کنار شناور دشمن که از فلز ساخته شده رد شود کلاهک فعال شده و منفجر می شود .وزن کلاهک اژدر بین ۲۶۰ تا ۲۸۰ کیلوگرم در منابع مختلف بیان شده است
به غیر اژدر ۵۳۳ میلیمتری این زیردریایی میتواند موشک ضد کشتی امریکایی هارپون که در خدمت ارتش ژاپن است را نیز از لوله اژدر افکن شلیک کند .البته ژاپن موشکهای ضد کشتی بومی نیز دارد که آن نیز روی شناورهای جنگی خود حمل میشود، ولی تاکنون از زیردریاییهای خود فقط موشک ضد کشتی هارپون شلیک کردند. نسخههای مختلف از هارپون را در خدمت است که از جمله آخرین نسخههایی که تحویل گرفته شده نسخه بلوک 2 این موشک است که نه تنها نقش ضد کشتی دارد و دارای سیستم هدایت رادار فعال است ، بلکه به واسطه سامانه ماهواره جی پی اس خود میتوان از آن در نقش تهاجم زمینی نیز استفاده کرد .در کل ژاپن بیش از 750 تیر موشک هارپون از نسخه های مختلف از امریکا دریافت کرده است
از این رو زیردریایی کلاس هایکی توان تهاجم زمینی نیز دارد .با وجود این ژاپن برنامه گستردهتری برای زیردریاییهای خود دارد شلیک موشک تهاجمی هایپر سونیک از این زیر دریایی است.ژاپن هم اکنون در حال توسعه یک موشک هایپرسونیک تهاجم زمینی و ضد کشتی است که بر اساس موشک ضد کشتی هوا پرتاب ASM-3 ساخته شده که چند سالیست در خدمت ژاپنیهاست و هم اکنون از جنگندههای میتسوبیشی اف ۲ پرتاب میشود .ژاپن تصمیم دارد نسخهای از این موشک را به عنوان موشک تهاجم زمینی زیردریایی پرتاب تولید کند که دارای برد ۴۰۰ کیلومتر و نسخه از آن دارای برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر است .از این رو این زیردریایی توان فوق العاده پیدا میکند اگرچه این موشک قرار است از دیگر زیردریاییهای ژاپن مانند کلاس سوریو نیز شلیک شود
ژاپن ۷ فروند از این زیردریایی را سفارش داده که نخستین آن در سال ۲۰۲۲ وارد خدمت شد و آخرین آن در سال ۲۰۲۶ واحد خدمت خواهد شد.قیمت هر فروند بیش از 600 میلیون دلار عنوان شده است
عبدالحمید تارخ
مقالات مشابه
