بمب افکن ها

بمب افکن اتمی B-36

بمب افکن اتمی B-36

در اوریل سال 1941 ارتش امریکا خواهان یک بمب افکن دوربرد  بود که بدون سوختگیری  بتواند از امریکا شمالی برخواسته، اقیانوس اطلس را طی کند ، خاک اروپا را بمب باران کند  و برگردد. دلیل  این نیاز ترس از اشغال انگلستان توسط المان نازی و از دست رفتن پایگاهای نظامی امریکا در این کشور بود

در 11 اوریل سال 1941 ارتش امریکا خواهان بمب افکنی بود که بتواند 4.5 تن بمب را در برد 16000 کیلومتری با سرعت بیش از 300 کیلومتر بر ساعت حمل کند. این درخواست در ان زمان بسیار بلند پروازانه بود

چندنی شرکت در این برنامه شرکت کردند ولی شرکت کانوبیر یک طرح با نام بی 36 ارائه کرد که شامل یک بمب افکن غول  پیکر باشش موتور پیستونی بود که طول ان به 49  متر می رسید.  روی کاغذ این بمب افکن یک بمب افکن قاره پیما تمام عیار بود ولی در سال 1942 با دفع خطر المان  از سر انگلستان مدتی نیاز  به چنین بمب افکنی زیر سئوال رفت ولی  حمله امریکا به ژاپن دوباره این بمب افکن را به جریان انداخت

در ژانویه سال 1943 دستور تولید 100 بمب افکن جدید با نام بی 36 داده شد و قرار شد اولین پرواز خود را در 8 سپتامبر سال 1945 انجام  دهد ولی این کار چند ماه به عقب افتاد و از این رو اولین پرواز در در 9 اوت سال 1946 انجام  شد. بمب افکن جدید با نام بی 36 و لقب Peacemaker  یا ایجاد کننده صلح شناخته  شد و از این رو  بزرگترین بمب افکن تاریخ تا زمان به پرواز در امدن توپلوف 160 حدود چهار دهه بعد بود (این بمب افکن سه متر از توپلوف 95 و یک متر از ب52 بزرگتر است  و بزرگترین دهه بال را در بین بمب افکنهای تاریخ دارد)

تا سال 1948 در مورد اینکه واقعا نیاز به چنین بمب افکن بزرگی است بحث های زیادی در امریکا در جریان  بود  ولی اغاز اختلاف با شوروی بر سر برلین  در سال 1948 باعث افزایش تولید این بمب افکن شد

بمب افکن اتمی B-36

بی 36 بمب افکن بسیاری بزرگی بود و تنها در غرب  هواپیمای  چون بوئینگ 747 ، ایرباس ای 380 و سی5 به بزرگی ان ساخته شدند. دارای  بالهای کاملا صاف و بدون پس  گرایی بود که مخازن سوخت بزرگی  در ان قرار داشتند  قطر  بال ان به 2.5 متر می رسید به شکلی  که یک انسان  در درون بالهای ان می توانست  بخزد . هواپیما دارای دماغه شیشه ای بزرگ برای قرار گیری  ناوبر بود و از الومینویم  ساخته شده بود اگرچه در برخی نقاط از فولاد نیز استفاده شده بود . بی 36 دارای 15 خدمه بود  اگرچه برخی نسخه ها تنها 13 خدمه داشت و خلبان و کمک خلبان در جلو کنار هم قرار داشتند و پشت سر انها به شکل برعکس  مهندس موتور  قرار داشت. در زیر کابین انها بمب انداز، ناوبر و کاربر رادار قرار داشتند و ما بقی خدمه در عقب بمب افکن قرار داشتند. برای دسترسی به قسمت عقب بمب افکن خدمه باید از یک لوله بزرگ به صورت خزیده حرکت می کردند  زیرا  تمام طول بدنه را مخزن بمب فراگرفته بود

هواپیما دارای سه ارابه فرود  بود.  یکی در زیر دماغه  با دو چرخ و یکی زیر هر بال با چهار چرخ. بزرگترین لاستیک های  جهان را در بین بمب افکنهای تاریخ داشت به شکلی که طول لاستیک های ان به 2.7 متر می رسید و وزن هر کدام 600 کیلوگرم بود.

هواپیما دارای شش موتور پیستونی پرات اندوویتنی  ار 4360   با 28 سیلندر بود که هر کدام 3800 اسب بخار  قدرت فراهم می کرد . این موتور های عکس  کار گذاشته شده بود  که یکی از دلایل ان این بود که قطر بال زیاد بود و در صورت کار گذاشته شدن موتور رو به جلو  طلاطم هوا پرواز را اشفته میکرد. هر موتور دارای یک  پروانه سه تیغه بود که دارای گام ثابت بود.

از نسخه دی به بعد  هواپیما به چهار موتور توربوجت  جنرال الکترونیک جی 47  مجهز شد که هر کدام دارای قدرت 5200 پاوند رانش بود. موتورها به شکل دوتایی بر روی یک پاییه تقریبا  نزنیک  نوک بال نصب شده بود. دلیل نصب  این موتورها کاهش باند مورد نیاز برای پرواز بود و  یا در برخی موارد افزایش  سرعت اوجگیری  ولی در پرواز  افقی موتورها جت خاموش بودند

هواپیما دارای بیشترین سرعت پرواز 672 کیلومتر برساعت بود ولی در حالت مسلح کمی سریعتر از 370 کیلومتر برساعت سرعت داشت. هواپیما دارای برد انتقالی 16000 کیلومتر بدون سلاح بود  و با سلاح کامل حدود 10900 کیلومتر برد داشت

در تصویر به خوبی شش موتور پیستونی و موتورهای جت نزدیک نوک بال مشخص است
در تصویر به خوبی شش موتور پیستونی و موتورهای جت نزدیک نوک بال مشخص است
محفظه جابجای نفرات از عقب بمب افکن به جلو
محفظه جابجای نفرات از عقب بمب افکن به جلو

هواپیما توان حمل 39 تن بمب را داشت یعنی ده بار بیشتر از ب 17 جنگ جهانی دوم و جالب  اینکه حتی بیشتر از بی52 . بمب افکن دارای چهار دهلیز بمب بود ولی از انجایی که بلافاصله بعد از جنگ جهانی دوم و  اغاز جنگ سرد در نقش  بمب افکن اتمی  به خدمت قرار گرفت، وظیفه پرتاب بمب هیدروژنی بزرک 19 تنی bulkiest را بر عهده گرفت و مجبور به ادغام دو دهلیز  در هم برای این کار شد

در نقش متعارف نیز میتواند بیش از 80 بمب مارک 82 و یا 50  بمب 450 کیلوگرمی ویا دو بمب 9 تنی را حمل کند. برای دفاع  از خود دارای  هفت برجک توپ کنترل شونده از درون بمب افکن بود. این برجکها شامل  دو توپ 20 م م بود  و دارای سرعت اتش 1200 تا 1400 گلوله بر دقیقه بودند. دو برجک روی بدنه در قسمت جلو، دو برجک روی بدنه در قسمت عقب،  بک برجک زیر بدنه  یکی جلو و دیگری در عقب بمب افکن قرار داشت . هواپیما دارای یک رادار در زیربدنه برای بمب باران رادار و کشف شهر ها  برای  بمب باران اتمی بود و در طول خدمت به هشدار دهنده رادار نیز تجهیز شد

خدمه بمب افکن  ماموریت های 40 ساعته را تمرین میکردند. در واقع این ماموریت های اسکرابل های اتمی  بود که شامل  یک پرواز 40 ساعته، فرود و استراحت  24 ساعته و دوباره ماموریت 40 ساعته بود . 40 ساعت ماموریت شامل   پرواز 16000 کیلومتری با سرعت حدود 230 کیلومتر بر ساعت  بود البته انها میتوانستند  با روشن کردن موتور جت با سرعت   650 کیلومتر بر ساعت هم برسند ولی این کار در مصرف سوخت تاثیر بسیار داشت

مهدس پرواز
مهدس پرواز
بخشی از کنترل های مهندس پرواز ب36
بخشی از کنترل های مهندس پرواز ب36
کابین B-36J
کابین B-36J
بمب افکن اتمی B-36
B-29 AND B-36

مدل های تولید

B36A: اولین نسخه  تولید که در سال 1947 پرواز کرد و 22 فروند ان ساخته شد . این نمونه  فاقد سلاح دفاعی  بود زیرا در ان زمان این سلاح ها در دست توسعه بودند. بی 36 ای چندن رکورد مداومت پرواز از جمله یک رکورد پرواز بدون توقف 11000 کیلومتر و بعد از ان 16000 کیلومتر را شکست.

B36B: مشابه بی 36 ای ولی با موتور بهبود یافته   ار 4360-1 با قدرت هر یک 3500 اسب بخار که از موتور نسخه قبلی 500 اسب بخار قدرت بیشتری فراهم میکرد و این نمونه مجهز به توپ دفاعی بود و 62 فروند ان ساخته شد و در سال 1948 تحویل نیروی هوایی شد.

اولین نسخه پروازی
اولین نسخه پروازی
نسخه بی..این نسخه تنها شش موتور پیستونی دارد
نسخه بی..این نسخه تنها شش موتور پیستونی دارد

RB36B: به دلیل  سقف بالا پرواز بی 36 حتی در حالت سوختگیری کامل   که به 15000 متری نیز می رسید  و در ان زمان هیچ شکاری روسی در حالت مسلح چنین ارتفاعی را نداشت 30 فروند بی 36 بی  در دهه 1950  با نصب دوربین در دهلیز تسلیحاتی در نقش شناسایی به کار رفتند که البته بسیاری به استاندارد  بی 36 دی رسیده و در دو نقش شناسایی و بمب افکن به کار رفتند(در ان زمان هنوز موشک هوا به هوا در شوروی به شکل عملیاتی وجود نداشت و شکاری چون میگ15 و یا 17 در حالت  مسلح  دارای  ارتفاع کمتر از 12000 متری بودند)

B-36C: نسخه ای با موتور بزرگتر که به دلیل نیاز در تغییرات زیاد در بالا برنامه کنسل شد. هدف از ساخت این نمونه افزایش  سرعت اوجگیری  و همچنین   کاهش باند مورد نیاز برای نشست و برخاست بود

B-36D: برای افزایش سرعت و سرعت اوجگیری   نسخه دی دارای چهار موتور توربوجت جی 47 با قدرت  هر یک 5200 پاوند رانش بود که البته تنها در زمان برخاستن  ویا زمان اوجگیری به کار میرفت اگرچه در مواقعی که سرعت تهاجم بیشتری نیز نیاز بود روشن می شد  که سرعت را تا دو برابر افزایش میداد.این نسخه  در زیر بدنه مجهز به رادار هدف یاب ای پی جی 32 برای بمب باران کور در شب ویا بر فراز ابرها بود و در سال 1950 وارد خدمت  شد. در مجموع 26  فرند از این مدل ساخته شد و 59 فروند بی 36 بی نیز به این استاندارد  رسیدند

B-36D
B-36D

RB-36D: نسخه شناسایی که در دهلیز جنگ  افزاری دارای 14 دوربین عکسبرداری بود . این نسخه  در سال 1950 تحویل داده شد و 24فروند از این سنخه تولید  شد

RB-36E: از ارتقا 21 فروند B-36A به نسخه شناسایی این نسخه به دست امد . این نسخه  نیز در سال 1950 تحویل شد

B-36F: این نسخه مشابه نسخه دی بود ولی دارای  موتورهای قویتر با 3800 اسب بخار قدرت بود  و رادار بمب باران کارمدتری  داشت.  34 فروند از ان ساخته شد

RB-36F: نسخه شناسایی  بی36 اف .24 فروند از ان ساخته شد. یکی از برنامه های که برای این نسخه در نظر گرفته شده بود حمل یک  نسخه  شناسایی جنگنده اف84 زیر بدنه  و رها کردن و بازیابی ان در اسمان بود. این برنامه از انجایی طراحی شده بود که در صورت نیاز برای شناسایی در مناطق  که نیاز به پرواز در ارتفاع پست با سرعت بالا بود یک اف84 از بمب افکن رها شود دست به شناسایی بزند و بعد برگشته توسط  بمب افکن بازیابی  شود. این کار به دلیل برد کم یک جت شناسایی برای رسیدن به عمق خاک شوروی در نظر گرفت شده ولی با وجود ازمایشان مختلف هرگز به جای نرسید

بی 36 و اف84
بی 36 و اف84

B-36H: نسخه بهبود یافته دارای رادار ای پی  چی 41 و سازه محکم تر . 83 فروند از این نسخه  ساخته شد

RB-36H: نسخه  شناسایی . 73 فروند ساخته شد

B-36J: اخرین نسخه  تولیدی مشابه نسخه قبلی این مدل دارای اربه فرود سبکتر بود تا وزن برخاستن کاهش یابد و بمب افکن به ارتفاع بالاتری دست یابد  .33 فروند از این مدل ساخته شد و  در سال 1953 تحویل شد

در مجموع 383 فروند از این بمب افکن تولید شد

تاریخچه عملیاتی

بی 36 از سال 1948 در اختیار فرمانده ای راهبردی نیروی هوایی امریکا قرار گرفته و در نقش اتمی در مرحله اول استفاده شدند. این بمب افکنها از پایگاه های داخلی امریکا و گهگاه گرینلند   برای  عملیات بر ضد شوروی استفاده می شوند. در روز های اول نقش این بمب افکن بسیار پر رنگ بود زیرا تنها بمب افکن امریکای ها بود که بدون سوختگیر حتی از داخل امریکا میتوانست  تا مسکو پرواز کند و سقف پروازی بالای ان را در برابر شکاری های شوروی ایمن میکرد . البته پرنده پیچیده و پر دردسر بود و تنها تعمیر و نگهداری عادی شامل  تعویض 56  شمع از روی هر موتور(336 شمع در مجموع) ، تعویض روغن خنک کننده به میزان صد لیتر  برای هر موتور،جایگزینی صدها لامپ خلا بعد از هر پرواز و مواردی اینچنین انهم برای هر پرواز بود

از طرفی با در نظر گرفتن   بزرگی این هواپیما عملا هیچ اشیانه  ای برای جا دادن ناوگان این بمب افکن وجود نداشت. این بمب افکن در بسیاری از موارد در پایگاهای امریکا در السکا مستقر بود انجا اشیانه  ای برای این هواپیما وجود نداشت و خدمه باید  در سرما روی این هواپیما کار میکردند و چند بار لیز خوردگی و سقوط از بالای این هواپیما پیش امد .

ابعاد چرخ
ابعاد چرخ

از سال 1950 با در نظر گرفتن برد و سقف پرواز بی 36 پرواز شناسایی نیز از جمله ماموریت های این بمب افکن بود. بی 36 بدون هیچ مشکلی به هر جای شوروی میرفت و تنها توپ های 100 و 130 م م شوروی برای  ان تهدید بودند که به دلیل  ارتفاع پرواز بالا و زره کافی عملا  تهدید جدی حساب نمی شد . پرواز ها از ژاپن   انجام می شد   و بمب افکن تمامی خاک شوروی را طی میکرد و در اروپا و یا حتی در خود امریکا فرود می امد   نسخه های اولین در ارتفاع 15000 متری پرواز میکرد ولی نسخه دی به بعد با موتور جت به ارتفاع 18000 متری نیز رسیدند . دوربین های پیشرفته ای برای این بمب افکن طرحی شده بود. برای نمونه ار بی 36 دی دارای  23 دوربین سری K بود که توان عکس برداری از جسمی به اندازه یک تخم مرغ را در ارتفاع 14000 متری را داشتند از این رو ارتفاع بالای پرواز هیچ مشکلی را ایجاد نمی کرد

با ورود میگ19  در شوروی  به نظر می امد دیگر عصر بمب افکنهای موتور پیستوی تمام شده است  از این رو نقش اتمی را به بی 47 سپرد ولی تا پایان  همان دهه یعنی  زمانی که سر کله سام1 و سام2 به عنوان اولین سامانه های پدافندی شوروی پیدا شد حفظ کرد. اخرین فروند بی36 البته از نسخه شناسایی در  سال 1959 بازنشسته شد. این پرنده با قیمت  یک میلیون دلار برای مدتها گران ترین هواپیما تاریخ بود. ب36 نماد قدرت صنعتی امریکا در ان دوران بود و حتی بیشتر از جنبه نظامی  جنبه تبلیغاتی  را داشت. دستگاه تبلیغاتی امریکا با نشان  دادن اندازه  و ظرفیت این بمب افکن بر  روی توان صنعتی امریکا  تبلیق  زیادی میکرد ولی در واقع از میانه دهه 1950 دیگر دست کم در نقش اتمی هم کاربردی نداشت اگرچه از بزرگی این طرح چیزی را کم نمیکند. شرکت کانورا حتی روی طرح نسخه ترابری این بمب افکن با نام ایکس سی99 نیز کار کرد و یک پیش نمونه از ان ساخت. این هواپیمای ترابری غول پیکر در سال 1949 پرواز کرد و اگرچه حتی یک فروند از ان ساخته شد مدتی هم خدمت کرد. این هواپیما توان حمل 45 تن بار ویا 400 سرباز را داشت. برنامه   ساخت تعداد بیشتری از این طرح در نهایت در سال 1949 لغو شد و همان یک فروند نیز بیش از  7400 ساعت پرواز انجام  داد

b-36-men-on-wing

نسخه ترابری ایکس سی 99
نسخه ترابری ایکس سی 99

مشخصات

طول:49.42 متر

دهنه بال:70 متر

وزن خالی:75.5 تن

بیشترین وزن برخاستن:186 تن

موتور: شش موتور پیستونی 3800 اسب بخاری  و چهار موتور توربوجت 5200 پاوندی

میزان سوخت:115000 لیتر

بیشترین سرعت:672 کیلومتر بر ساعت

بیشترین برد:16000 کیلومتر

میزان حمل تسلیحات: 38 تن

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منابع:

http://www.air-and-space.com/peacemkr.htm

http://www.airplanesofthepast.com/about-the-b36-peacemaker.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/Convair_B-36_Peacemaker

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن