
ریشه برنامه بمب افکن لنکستر به سال 1939 و بمب افکن دو موتوره منچستر ساخت آورو بر میگردد. منچستر در سال 1939 پرواز کرد و در سال 1940 وارد خدمت شد. هدف از ساخت این بمب افکن ، ساخت یک بمب افکن دوربرد دو موتوره بر مبنای موتور پیستونی رولز رویس والتور بود که یک موتور24 سیلندر با قدرت بین 1300 تا 1500 اسب بخار بود. این موتور در ان زمان روی چندین طرح نصب شد ولی به دلیل ایمنی پایین هیچ کدام به تعداد زیاد ساخته نشدند و برای نمونه تنها 202 فروند بمب افکن منچستر ساخته شد
در همان زمانی یک از مهندسین شرکت آورو با نام روی چادویک روی یک نسخه چهار موتور منچستر کار میکرد که هدف افزایش ایمنی هواپیما با چهار موتور والتور بود ولی بعد از مدتی این مهندس به سراغ موتور جدید رولز رویس مرلین رفت که بهترین موتور پیستونی تولید شده در جنگ جهانی دوم در انگلستان بود و هواپیمای مشهوری چون اسپید فایر ، هورنت و ویکرز از ان استفاده کردند
طرح اولیه قرار شود منچستر 3 نامیده شود ولی در نهایت لنکستر نامیده شد

لنکستراولین پرواز خود را در 9 ژوئیه سال 1941 انجام داد و در فوریه سال 1942 وارد خدمت شد و تبدیل به مشهورترین بمب افکن انگلیسها در طول تاریخ شد
لنکستردارای شکل ظاهری مشابه منچستر بود فقط بزرگتر و چهار موتوره شده بود . هواپیما دارای بدنه کشیده با دو بال در میانه بدنه بود که زیر هر بال دو موتور قرار داشت. هواپیما دارای سه ارابه فرود بود که یکی ارابه زیر هر بال و یک ارابه کوچک در عقب . ارابه های فرود زیر بال تک چرخ بودند و در غلافی زیر نزدیک ترین موتور به بدنه جمع می شودند ولی ارابه فرود عقبی ثابت بود و جمع نمی شد
هواپیما دارای دو سکان عمودی متحرک بود. قرار داد دو سکان با فاصله از بدنه دلایل زیادی داشت ولی یک از دلایل ان پوشش عقب و بالای بمب افکن با کمک مسلسل دفاعی روی هواپیما بود. داشتن یک سکان روی بدنه مانع دید توپچی می شد ولی این شکل قرار گیری مناسب بود. همچنین گفته شده این شکل سکان در باد های شدید در هنگام فرود کمک بسیار به بمب افکن میکرد
بمب افکن دارای بدنه و بال تمام فلزی بود و در 5 بخش شامل بال ، بخش جلوی بدنه، بخش میانی بدنه، بخش انتهای بدنه و دم ساخته می شود وبا پیچ و مهره به هم وصل می شد. این روش تولید هزینه را کاهش و سرعت تولید را افزایش میداد
هواپیما دارای چهار موتور پیستونی رولز ریس مرلین 12 سیلندر با توان 1450 تا 1710 اسب بخار قدرت دارد و هر موتور دارای یک تیغه ملخ سه تیغه در برخی موارد با گام ثابت و در مدلهای اخر با گام متغییر است. هواپیما دارای بیش از 7771 لیتر سوخت داخلی بود که بیشتر انها در بال است ولی میتواند بیش از 2000 لیتر سوخت بیشتر را در محفظه بمب خود حمل میکند که برای انتقال بین پایگاه استفاده می شود
هواپیما داری هشت نفر خدمه است که شامل دو خلبان، مهندس پرواز،ناوبری، بمب انداز و سه مسلسل چی است
خلبان و کمک خلبان در بالاترین سطح در یک کابین شیشه ای روی بمب افکن قرار داشت و دید بسیار عالی به اطرف خود داشتند . در داخل بدنه در بالای دهلیز بمب مهندس پرواز قرار دارد و کمی جلور ان ناوبر قرار داشت و در بینی دو برامدگی قرار دارد که در برامدگی پایین پشت یک پنچره شیشه ای بمب انداز قرار دارد که دارای سایت پرتاب بم بو یک رایانه انالوگ برای پرتاب بمب بود.
طول بدنه بمب افکن یک راهرو قرار داشت که از جلو تا انهای هواپیما طول داشت وزیر این راهرو دهلیز های بمب قرار داشتند
بمب افکن دارای سه تا چهار برجک دفاعی بسته به مدل بود. برخی نسخه ها همانند بمب افکن ب17 دارای یک برجک در جلوی دماغه بالای محل قرار گیری بمب انداز ، یکی روی بدنه ، یکی در انتهای بمب افکن و در برخی مدل های یک در زیر بدنه قرار داشت . هر برجک دارای دو مسلسل بود . مسلسل ها از نوع برونینگ ام 1919 با کالیبر 7.7 م م بود. این مسلسل امریکایی است و نسخه امریکایی دارای کالیبر 7.62 م م با پوکه های 63 م م بود که روی سلاح ام1 نیز نصب است ولی نسخه تحویلی به انگلستان کالیبر 7.7 م م داشت زیرا فشنگ استاندارد نیروی زمینی انگلستان نیز بود. این مسلسل دارای سرعت اتش 600 لوله بر دقیقه است و برد موثر ان تا 1000 متر نیز بود اگرچه توپچی معمولا زیر 400 متر اتش می کرد. میشد برجک عقبی و جلوی را به دو مسلسل 12.7 م م برونینگ ام2 نیز تجهیز کرد و برخی بمب افکنها نیز این مسلسل را حمل کردند.

همواره مسلسل های 7.7 م م لنکستر از دید خدمه بمب افکت ب17 امریکا یک نقطه ضعف بود. خوب طبیعی است واقها لنکستر در قیاس با ب17 دفاع کمتری داشت . ب17 نتنها مسلسل های بیشتری داشت برای نمونه در هر سمت بدنه نیز یک مسلسل داشت بلکه از مسلسل های قویتر 12.7 م م استفاده میکرد و البته زره بیشتری داشت
لنکستر دارای یک دهلیز یک سر از جلو تا عقب بمب افکن بود و میتوانست 6.5 تا 9 تن بمب حمل کند و از این نظر از ب17 برتر بود. چیدمان تسلیحاتی لنکستر بسته به ماموریت متفاوت بود. معمولا برای بمب باران 14 بمب اتش را هر کدام با 236 ریز مهمات را حمل میکرد ولی ترکیبات متفاوتی دیگری نیز بود مانند 14 بمب 450 کیلوگرمی، یا یک بمب دو تنی و سه بمب 450 کیلوگرمی ، شش مین 850 کیلوگرمی، یک بمب 2 تنی ویا 18 بمب 250 کیلوگرمی، شش بمب یک تنی،یکی بمب بزرگ چهارتنی و شش بمب 250 کیلوگرمی، یک بمب دو تنی و 12 بمب اتش زا،شش بمب 450 کیلوگرمی ویا 8 بمب 130 کیلوگرمی ضد زیر دریایی
همچنین این بمب افکن برای بمب بارانهای خورد کننده ویا نبودی استحکامات می توانست یک بمب ده تنی Grand Slam با 6.5 تن تی ان تی و یا یک بمب 5.4 تنی با 2.4 تن مواد منفجره و یا یک مین 4 تنی Upkeep را برای نابودی شناورها حمل کند
بمب انداز دارای یک سامانه پرتاب بمب رایانه ای بود. این رایانه انلوگ با دریافت داده های چون فاصله هواپیما تا زمین، وزن بمب، سرعت هواپیما ، زاویه حرکت و دمای هوا و وارد کردن ان توسط بمب انداز به درون رایانه زمان دقیق پرتاب بمب به دست می امد . بمب افکن دارای یک رادار زیر بدنه برای بمب باران هوایی بود. این رادار می توانست اهداف بزرگ مثل شهرها را مشخص کند ویا فاصله تا زمین را مشخص کند . همچنین بمب افکن دارای یک سامانه ناوبری بود که با دریفات پالس های رادیویی از دکل های در فرودگاهای میتوانست جهت بازگشت را مشخص کند. برد این امواج تا 640 کیلومتر نیز میرسید
لنکستر دارای بیشترین سرعت 454 کیلومتر بر ساعت بود ولی سرعت کروز ان 322 کیلومتر بر ساعت بود. برد ان در نسخه مارک1 با 6.5 تن مهمات 2600 کیلومتر بود

مدلهای مختلف
لنکستر بی مارک1 B.I
اولین نسخه تولیدی مجهز به موتور مریلن ایکس ایکس و سه برجک دفاعی هر کدام با دو مسلسل
لنکستر بی مارک 1 اسپیکال
این نسخه فرقی با نسخه قبلی نداشت تنها برای پرتاب بمب 10 تنی Grand Slam تغییر یافته بود . این نسخه دارای ملخ های بهبود یافته بود و قدرت موتور کمی افزایش یافته بود. دهلیز ان کاملا یکسره بود تا بتواند این بمب 8 متری را حمل کند. 32 فروند از این نسخه تولید شد
لنکسترPR.1
نسخه شناسایی دوربرد که فاقد برجک مسلسل بود و در دهلیز بمب نیز دوربین حمل میکرد . این نسخه در خاورمیانه از جمله در عراق مستقر بود
لنکسترB.I(FE)
مشابه نسخه مارک بی برای عملیات در جنوب شرقی اسیا بر ضد ژاپن که دارای سوخت بیشتر در محفظه حمل بمب بود
لنکستر بی مارک2
این نسخه ملقب به هرکول انگلیسی دارای موتور متفاوت هرکولس چهار و پنچ بود و بر روی بدنه برخی مدل های مجهز به دو توپ 20 م م دفاعی بودند
لنکستر بی مارک3
کاملا مشابه نسخه قبلی ولی با موتور مریلن تولید شد
لنکسترASR.III/ASR.3
این نسخه به عنوان هواپیمای جستحو و نجات دریایی ساخته شد . فاقد سلاح بود و در دهلیر خود دو قایق بادی حمل میکرد که دارای جیره غذای و دارو بودند
لنکسترGR.3/MR.3
نسخه شناسایی مارک3
لنکسترB.V
نسخه بزرگتر با موتور قویتر
لنکسترB.VI
مجهز به موتور مریلند85 /87 با موتور 1750 اسب بخاری است که دارای موتور توربوشارژ بود و سرعت پرواز ان افزایش چشمگیری داشت و به 505 کیلومتر بر ساعت رسیده و حتی برخی از مدلها دارای بیشترین سرعت 550 کیلومتر بر ساعت بود. این نسخه در همه زمین ها مانند ارتفاع قابل دسترسی ، سرعت اوجگیری و میزان سلاح قابل حمل(به میزان 9 تن) بهبود یافته بود . این نسخه درسال 1944 عملیاتی شد
لنکسترB.VII
اخرین نسخه تولیدی که مجهز به مسلسل 12.7 م م به جای تمامی مسلسل های 7.7 م م بود
در مجموع 7377 فروند لنکلاستر تولید شد
اولین اسکادران عملیاتی لنکستردر سال 1942 در قابل اسکادران شماره 44 تشکیل شد و به سرعت بر ضد المانها به کار رفت. بین سال های 1942 تا 1945 این بمب افکنها 608812 تن بمب روی اهداف خود فروریخت با وجود این تلفات لنکستر بالا بود به شکلی که گفته می شود تنها 35 لنکستربیش 100 ماموریت را بدون اینکه سرنگون و یا صدمه ببینده انجام دادند و رکورد نیز متعلق به یک لنکستر با 137 ماموریت است . لنکستر برای بمب باران مناطق صنعتی به کار می رفت ولی به دلیل داشت توان حمل بمب های بشکه ای شناور برای نابود چندین سد ازجمله سدهای دره روهر به کار رفتند
از اوئل سال 1943 با افزایش پروازهای روزانه ، لنکستر دست به بمب باران شبانه می زد که بسیار هم در ان موفق بود زیرا سامانه ناوبری و پرتاب بمب دقیق نیز داشت به شکلی که بسیار ان را بهترین بمب افکن شب پرواز جنگ دوم میدانند. در کل طی جنگ جهانی دوم حدود 2500 تا 2600 لنکستر سرنگون شده و یا اسیب جدی دیدند

بعد از جنگ استفاده از لنکستر ادامه یافت از جمله اینکه تعداد زیادی بمب افکن روی دست انگلیسها مانده بود که به دردشان نمی خورد از این رو به کشورهای زیادی صادر شد. در بسیاری از کشورها تبدیل به هواپیمای ترابری شد و یا به عنوان هواپیما گشت دریایی استفاده شد . در خود انگلستان تا سال 1962 برای پرواز های شناسایی بر موارد غیر نظامی مانند بر فراز قطب و یا جنگل بانی استفاده شد و حتی در دهه 1950 با نصب رادار های جستجوی دریایی در نقش گشت دریایی مورد استفاده قرار گرفت. تعداد از انها بعد جنگ جهانی تبدیل به هواپیما سوخت رسان شدند که دارای یک غلاف سوخت رسانی شلنکی زیر بدنه شدند و در داخل دهلیز خود بمب حمل میکردند
ده کشور از لنکستر بهره بردند و تا سال 1963 در کانادا در نقش شناسایی و گشت دریایی در خدمت بود
مشخصات(جدول زیر برای نشان دادن اختلاف فناوری طی حدود چهار دهه است و قیاس رزمی نیست)
نام | لنکستر | تورنادو |
سال ورود به خدمت | 1942 | 1974 |
طول | 21.11 متر | 16.72 متر |
ارتفاع | 6.25 متر | 5.59 متر |
وزن خالی | 16 تن | 13 تن |
بیشترین وزن برخاستن | 30 تن | 28 تن |
موتور | چهار موتور پیستونی رولز رویس مریلین | دو موتور Turbo-Union RB199– |
قدرت هر موتور | 1280 اسب بخار | 17270 پاوند با پس سوز |
بیشترین سرعت | 454 کیلومتر بر ساعت | 2400 کیلومتر بر ساعت |
سرعت کروز | 322 کیلومتر بر ساعت | |
برد انتقالی | 4500 کیلومتر | 3900 کیلومتر |
برد رزمی | 2675 با 6.3 تن بمب | 1400 کیلومتر با چهار نیم تن مهمات |
میزان مهمات قابل حمل | 6.3 تن | 9 تن |
خدمه | هفت نفر | دو نفر |
ترجمه: عبدالحمید تارخ
منابع
https://en.wikipedia.org/wiki/Avro_Lancaster