سلاح تک تیراندازی سری Arctic Warfare
سلاح تک تیراندازی سری Arctic Warfare
مترجم و گردآورنده:امین عظیمی
این مقاله،در مورد خانواده ای از اسنایپر رایفل های فوق العاده ای است که به حق،هیچ تک تیراندازی از آنها نمیگذرد. Arctic Warfare نام سری از اسنایپر رایفل های بولت اکشن است که توسط شرکت مطرح Accuracy International انگلستان طراحی و توسعه یافته اند.
برای درک بهتر سیر تحول این خانواده،گذشته آنرا مورد بررسی قرار میدهیم.در سال 1980،ارتش بریتانیا مناقصه ای را برای انتخاب جایگزینی به جای سلاح تک تیرانداز وقت سازمانی بریتانیا که از لی آنفیلد افسانه ای برگرفته شده بود،اعلام کرد.شرکت AI،برای این مناقصه رایفل PM را معرفی کرد که مورد رضایت ارتش قرار گرفت و دوسال بعد با نام L96A1 وارد خدمت شد.این مدل پایه،دارای دوربین 42*6 اشمیت اند بندر بود که در فاصله ی 100یاردی،حدود نیم MOA دقت برجای می گذاشت. کالیبر اسلحه، 308. وینچستر استفاده میکرد و وزن اسلحه 6.1 کیلوگرم است
چند سال بعد،ارتش سوئد نیز خواهان سلاح تک تیراندازی شد.شرکتAI نیز برای اینکه از رقابت جای نماند،مدلی ارتقا یافته برپایه PM را با نام Arctic Warfare توسعه داد که میتوانست در محدوده ی دمایی 40- تا 40+ درجه سانتیگراد و در شرایط و محیطهای مختلف آب و هوایی به خوبی عمل کند.علاوتا قنداق،دستگیره گلنگدن و ماشه ی شلیک طوری طراحی شده بودند که اپراتور میتوانست با میتن های سنگین AI با اسلحه کار کند.این نسخه پس از فیلد تست هایی که توسط نیروهای ویژه ارتش سوئد انجام شد و اعلام رضایت آنها،در سال 1990 با نامPSG90 وارد خدمت شد.اصلاحاتی که شرکت AI بر روی PM انجام داد،بالاخره ارتش بریتانیا را متقاعذ کرد که AW را باز طراحی کند و ارتقاعاتی را برروی آن انجام دهد.این بار اسلحه به سایت MK III 3-12*50 شرکت معظم اشمیت اند بندر مجهز شد که با قنداق تاشو،دوپایه قابل تنظیم و وزن مناسب اسلحه،انعطاف پذیری بیشتری را به کاربر در فواصل متعدد با دید کلی تر میداد.این بولت اکشن در برخی از یگان های ارتش بریتانیا نظیرTelic و Granby به کار گرفته شد و نام سازمانی L118A1 را نیز یدک میکشید.این تازه ابتدای کار سری اسنایپر رایفل های AW بود که به سبب طراحی خاص و کارایی بینظیرشان،حداقل در ارگان های نظامی بیش از سی کشور نظیر اتریش،بلژیک،آلمان،ترکیه،روسیه،اسپانیا، اندونزی،هلند و نروژ و البته بریتانیا به کار گرفته شد.
سری AI AW در حقیقت خانواده ای از اسنایپر رایفل های بولت اکشن است که در کالیبرهای متفاوت که بعضا اسلحه به خاطر ماژولار بودن طراحی میتواند از چندین کالیبر بهره بگیرد و اکثر از روی مدل قبلی با اعمال یک سری تغییرات صورت پذیرفته اند. برای مثال خیلی از آنها به جز سری AX از کایبر 7.62*51mm ناتو بهره میگیرند،مدل AWM از دوکالیبر .338 Lapua Magnum و .300 Winchester Magnum استفاده میکند و AX50 نیز از فشنگ های .50 BMG .
شاسی AW برخلاف طرح های معمول که از پلیمر ساخته میشوند از آلومینیوم استفاده شده است که به عنوان یک طرح پایه و اصلی در دیگر اسحه های این خانواده نیز به کار رفته است.
آنطور که از وضعیت ریسیورAW معلوم است با چهار پیچ به بدنه چفت داده شده است و البته،احتمالا از متریال دیگری نیز برای محکمی و سبکی استفاده شده باشد.در اکثر مدل های این خانواده از Muzzle Brake یا ضامن دهانه ی لوله نیز استفاده شده است که یک گزینه ی آپشنال به حساب میآید.
رایفل های AW از دو نوع لوله ی AW Standard(نوع استاندارد) و Long SM(برای کارتریج مگنوم) استفاده میکنند.گفتیم که این سری بولت اکشن هستند این بدین معناست که در آنها مکانیزم بارگذاری توسط گلنگدن صورت میپذیرد،در این خصوص نیز عرض کنم که دسته گلنگدن به سمت عقب انحنا پیدا کرده است که به کاربر انعطاف و چالاکی بیشتری را در بارگذاری مجدد میدهد علاوتا سوزن گلنگدن نیز، 6/6 م.م. است.یک ریل به عرض 11 م.م. نیز بر روی ریسیور تعبیه شده است،اگر چه به عنوان گزینه ی آپشنال میتوان از ریل MIL-STD-1913 که گزینه ی مناسبی هست استفاده کرد.سری AW دارای پیکربندی راست هستند اگرچه که میتوان غیر از یک مدل که در ادامه خواهیم گفت،پیکربندی چپ آن را نیز سفارش داد تا افراد چپ دست نیز بتوانند از آن استفاده کنند. این خانواده اکثرا،از دوپایه های قابل تنظیم شرکت هاریسون و یا خود AI استفاده میکنند.
همانطور که میدانیم لوله ی تفنگ یک جز بسیار مهم است که نقش بسیار مهمی را در کیفیت شلیک ایفا میکند.لوله های اسلحه های AI عمدتا توسط دوشرکت معتبر و مطرح در این حوزه،یعنی Maddco Rifle Barrels اتریش و Border Barrels اسکاتلندی ساخته میشوند که کیفیت لوله ها دال بر این موضوع است.
با توجه به متنوع بودن مدل ها بهتر است،به صورت موردی بررسی کنیم.
مدل های مختلف::
PM(Precision Marksman):اولین مدل این خانواده که بقیه اسنایپر رایفل های این سری،بر پایه ی آن توسعه یافتند.این مدل که از سال 1982 در ارتش بریتانیا وارد خدمت شد،همانطور که در بالاهم بدان اشاره شد برای کالیبر 51*7.62 م.م. ناتو طراحی شده بود و نام سازمانی L96A1 گرفت.
AW(Arctic Warfare):اولین رایفلی که از روی PM طراحی شده و دارای برخی خصوصیات منحصر به فرد بود و کالیبر 51*7.62 م.م. تغذیه میکرد و دارای چندین مدل بود.
- L118A1:نامی که ارتش بریتانیا بر AW گذاشت.
- PSG90:AW که در ارتش سوئد وارد خدمت شد.
- SR98:این نسخه از AW که در ارتش اتریش وارد خدمت شد دارای تغیراتی نسبت به مدل پایه بود.سر لوله ی تفنگ،برای استفاده از سوپرسور دنده پیچ شده بود و البته به یک دوپایه قابل تنظیم و یک قنداق ریلی مجهز بود.
AW-F:تنها تفاوت آن نسبت به AW استفاده از قنداق تاشو است.
AWP(AW Police):اولا بدنه برخلاف مدل های پیشین که رنگ سبز روشن یا چریکی داشت،سیاه شده بود ثانیا طول لوله نسبت به لوله ی استاندارد کوتاه شده بود(610م.م.).البته میتوانست از کارتریج .308 و 243. وینچستر تغذیه کند.
AWS(Supressed):به طور خاص برای مهمات ساب سونیک توسعه داده شده بود.برد مفید آن به 300متر میرسید.سلاح از کالیبر 308. وینچستر تغذیه میکرد . طول لوله 406م.م. بود و گام آن نیز 229م.م. میشد.کاربر البته میتواند با توجه به ماژولار بودن اسلحه،از لوله های AW/AWP نیز استفاده کند.برد مفید آن 300 متر است و دارای گام 1:9 است.
AWC(AW Covert):این نسخه،مازل بریک ندارد بلکه لوله به صورت سوپرسور طراحی شده است.در حقیقت،این مدل با بازطراحی AW صورت پذیرفته است،اگر به فرمت و مشخصات اسلحه توجه کنیم،مازل بریک(همان ضامن دهانه یا ترمز دهانه است که من به سبب مطرح نبودن این اصطلاح،بیشتر از مازل بریک استفاده میکنم) حذف شده و قسمتی از لوله،تبدیل به یک سوپرسور شده است و این بزرگترین تفاوت مابین AW/AWC است.لوله 660م.م. است که 305م.م. آن،تبدیل به یک سوپرسور شده است.از خشاب 10 تایی استفاده میکند.البته همانطور که معلوم است،3-12*50 اشمیت اند بندر سایت هدفگیری اسلحه است که برد مفید 300 متری را بدست میدهد.
AW
AWM:این نسخه واقعا نکته ی عطف در سری AW بود.در سال 1996 توسط ارتش بریتانیا و آلمان وارد خدمت شد و مفصل تر به آن خواهیم پرداخت.از کالیبرهای .300Winchester Magnum و .338 Lapua Magnum تغذیه میکند.وزن آن در حدود 6.5 تا 6.9 کیلوگرم است.طول کلی اسلحه 1220م.م. است که البته طول لوله نیز بسته به کالیبر،660 و 686 م.م. است.سرعت دهانه ی لوله،باز متناسب با نوع کالیبر 850 یا 938 متر بر ثانیه را به دست میدهد و برد موثر 1500 است(البته با سایت هدفگیری).کالیبر 300. وینچستر مگنوم این اسلحه توسط ارتش چک و آلمان(G22 نام گرفت) نیز استفاده میشود اما کالیبر دیگر اسلحه حداقل در 14 کشور جهان در حال خدمت است کشورهایی نظیر ایرلند،ایتالیا،هلند،کره ی جنوبی و … .در حالت کلی AWM به AW شبیه است با چند تفاوت نظیر گلنگدن بزرگتر و البته کارتریج مگنوم قویتر.در خصوص کالیبر ها،چندی توضیح بدهیم تا متوجه کارایی هر یک از کالیبرها بشوید.در خصوص کالیبر 300. وینچستر مگنوم(67*7.62م.م.) میتوانم بگویم که نسبت به کالیبر استاندارد 308. وینچستر ناتو(51*7.62 م.م.) دارای سرعت دهانه،برد بیشتر و خط سیر پهن تر و گام بیشتر است.در این کالیبر برد مفید 1100 متر است.در کالیبر 338. لاپوآ مگنوم(8.6*70م.م.) فوق العاده منحصر بفرد است.کارتریج این اسلحه،به طور خاص برای اهداف دور توسعه داده شده است.نکته جالب قضیه،برد موثرتر آن نسبت به کالیبر .50BMG است البته با توجه به این که انرژی جنبشی و نفوذکمتری را دارد.در این کالیبر برد 1500 را به دست میدهد که اگر سایت هدفگیری،با کیفیت و دوربرد باشد میتواند تا 1800متر نیز برسد.این نسخه از کالیبر وینچستر مگنوم موردپسندتر بوده است.نسخه ی AWM Lapua Magnum در بریتانیا،توسط ارتش این کشور،تکاوران دریایی و نیروهای هوابرد نیروی هوایی به کار گرفته شد و نام L115A1 گرفت.سال 2007 نسخه ی ارتقایافته ای با نام L115A3 وارد خدمت شد.دو سال بعد دومین لانگ کیل تاریخ،توسط تک تیرانداز ارتش بریتانیا با نام Craig Harrison صورت گرفت که در آن،یک تروریست طالبان را در فاصله 2475 متری مورد اصابت قرار داد،هاریسون در این ماجرا از L115A3 با دوربین 5-25*56 MK II بهره میبرد که البته،از شانس وی شرایط آب وهوایی مناسب بود و وی با 10 شلیک او را از پای درآورده است،این دوربین دید 26 مایلی را در افق بدست میدهد و در این فاصله ای که هاریسون او را زده است دقت اسلحه45 MOA است که واقعا شانس وی،.1میلیاردم بود.در اغلب موارد،این سری مجهز به سایت هدفگیری PM II 10*42 شرکت معظم اشمیت اند بندر بودندکه زوم 10X را فراهم میکرد.البته این دوربین،در صورت خواست اپراتور میتوانست از مگنیفیشن های 12*50,16*50 AND 25*56 نیز بهره ببرد.در کشورهای دیگر نظیر روسیه و آلمان عمدتا از دوربین های ساخت شرکت Zeiss مخصوصا مدل 3-12*56 SSGاستفاده میکنند البته خط تولید سری AWM در سال 2012 متوقف شد و سری AXMC جایگزین آن شد.
AWM-F:نسخه ای از AWM که دارای قنداق تاشو بود.البته در سال 2000 توسط ارتش آلمان با نامG22 وارد خدمت شد که کالیبر Lapua Magnum داشت.
AW50:همان AWM بود که از کالیبر .50 BMG تغذیه میکرد.در ارتش آلمان با نام G24 وارد خدمت شد.
AW50-F:در ارتش استرالیا تعریف شد که اولا دارای قنداق تاشو بود دوما از لوله های ساخت شرکت Maddco Barrel بهره میبرد.
AE(Accuracy Enforcement):این نسخه در سال 2001 تعریف شد که نسبت به مدل AW/AWP ارزانتر،کمی ساده تر و از لحاظ جنس بدنه ضیفتر بوئ.دسته گلنگدن نیز از لحاظ زاویه انحنا و بزرگی نسبت به مدل های قبلی متفاوت برود.در این سری نمیتوان پیکربندی چپ آنرا مثل مدل های دیگر سفارش داد.AE از کالیبر 51*7.62م.م. ناتو تغذیه میکرد و طول لوله برابر با 610م.م. بود.
AE MK III:در سال 2009 ،معرفی شد.ارتقائات شاملAICS-5 ،خشاب ده تایی،لوله ی 508م.م.،ضامن دهانه،سوپرسور و قنداق تاشو.
AT(Accuracy Tactical):در سال 2014،شرکت AI،این مدل را با اعمال برخی اصلاحات بر پایه سری AE،توسعه داد که آلترناتیوی ارزان برای سری بسیار گران قیمت AX،معرفی کرد که به نظر بنده با توجه به مشخصات،این تعریف چندان جالب نبوده و میتوان گفتAT بیشتر در محیط بسته شهری به کار میاد.AT مثل مدل های قبلی یک بولت اکشن نیمه خودکار است،از کالیبر 51*7.62 م.م. تغذیه میکند.مجهز به یک قنداق تاشوی ثابت،همان شاسی آلومینیومی،ریسیور ته پهن،مازل بریک یا سوپرسور(آپشنال)،خشاب ده تایی،ریل پیکاتینی،لوله ی 20 یا 24 اینچی و سایت هدفگیری اشمیت اند بندر غالبا 5-25*56 MK II است.برد مفید سلاح حدود 800 متر است.
AX:این سری آخرین مدلی است که به مجموعه اسنایپر رایفل های AI اضافه شده است.به طور خاص،برای زدن اهداف دور طراحی شده است و کارتریج مگنوم و BMG تغذیه میکند.سری AX،از سیستم Quickloc برای تعویض لوله ها مخصوصا در مدل AXMC، ،تکیه گاه قابل تنظیم،قنداق تاشو ریلی، گلنگدن 6 گوشه که 60 درجه به سمت پایین انحنا پیدا کرده بهره میبرد.علاوه بر مجموع این ها،سری AX در سه حالت قابل تبدبل به حالت امن هستند که اعم از قفل ماشه،مسدود کردن پین آتش و البته حالت خلاص اسلحه است.در همه ی مدل های این اسلحه،با توجه به اینکه دهانه لوله،دنده پیچ شده است میتوان از سوپرسور(همان اصطلاح غلط صدا خفه کن است که در ایران رایج است) و یا مازل بریک استفاده کرد.از خشاب 10 تایی تغذیه میکند،میتوان آنها را به دوپایه های شرکت AI و یا Harrison و البته ریل پیکاتینی MIL-STD-1913/STANG 4694 مجهز کرد.
- AXMC(Multi Calibre):تنها مدل این سری که مولتی کالیبر است و میتواند از کالیبر های 300. وینچستر مگنوم،308. وینچستر و 338. لاپوآ مگنوم استفاده کند.وزن کلی اسلحه بدون فشنگ، 6.6 کیلوگرم،طول کلی 1225م.م. است.خشاب 10 تایی است.
- AX308:در سال 2010 عملیاتی شده است،اگرچه 5 لوله برای آن تعریف شده است ولی طول 20 اینچی،لوله ی استاندارد آن است.اگرچه طراحی ماژولار دارد لکن فقط کارتریج وینچستر مگنوم برای آن تعریف شده است.وزن خالی آن 6.1 کیلوگرم است،طول کلی 102سانتی متر و طول لوله ی استاندارد،50.8 سانتی متر است.خشاب 10 تایی است.
- AX338:میتوان از لوله های مختلف استفاده کرد ولی لوله ی استاندارد آن،27 اینچ است.از سال 2010 وارد خدمت شده است،وزن خالی آن7.8 کیلوگرم است،طول کلی لوله اسلحه 125 سانتی متر و طول لوله ی استاندارد 68.8 سانتی متر است.خشاب 10 تایی است.
- AX50:از کالیبر .50BMG تغذیه میکند،وزن کلی خالی 12کیاوگرم است و طول کلی متغیرا،141.5 و یا 114 سانتی متر است.طول لوله،6 سانتی متر است.خشاب 5 تایی است.سرعت دهانه 900متر بر ثانیه،برد موثر 2500متر است و البته،سایت استاندارد نیز 5-25*56 PM II اشمیت اند بندر است.
https://www.eurooptic.com/accuracy-international-aw-rifles.aspx
https://en.wikipedia.org/wiki/Accuracy_International_Arctic_Warfare
http://www.military-today.com/firearms/arctic_warfare_magnum.htm
http://weaponsystems.net/weaponsystem/AA05%20-%20AW.html