آخرین بروزرسانی: 2025/10/18

موشک کروز تاماهاوک

اخرین بروزرسانی این مقاله: اکتبر 18, 2025

موشک کروز تاماهاوک (که با کد BGM-109 شناخته می شود)در دهه 1970 به عنوان یک موشک  کروز اتمی توسعه یافت.این برنامه از یک درخواست پنتاگون در سال 1971 برای یک موشک  اتمی زیر دریایی پرتاب کروز اغاز شد.این موشک توسط مکدانل داکلاس به انواع یک موشک  پرواز کننده در ارتفاع  پایین برای در امان  ماندن از دست سامانه های پدافند  شوروی برای تهاجم  اتمی ساخته شد ولی  در نهایت  به مرور زمان به عنوان یکی از  پر توان ترین تسلیحات متعارف ارتش امریکا شناخته شد .این موشک به مرور زمان توسط ریتون و جنرال دینامیک ارتقا و توسعه یافت. در سال 1977 قبل از عملیاتی شدن این موشک  کارتر رئیس جمهوری وقت امریکا خواهان براوردن کردن نیاز نیروی دریایی و نیروی هوایی با یک موشک  بود. در ان زمان نیروی هوایی نیز  یک موشک  کروز هوا پرتاب نیاز داشت تا ان  را از بمب افکن های ب52 پرتاب کند.  ولی در نهایت  طی رقابتی بین نسخه هواپرتاب تاماهاک و موشک  کلکوم،نیروی هوایی کلکوم را برگزید، اگرچه هر دو از یک سامانه هدایت و یک موتور بهره بردند.موشک اولین پرتاب خود را درسال 1980 انجام داد و تا سال 1983 عملیاتی  شد.موشک جدید بی جی ام 109 نام گرفت ولی به صورت تخصصی  به نسخه کشتی پرتابش ار جی ام 109 و نسخه زیر دریایی پرتابش  یو جی ام 109 نامیده می شود . لقب موشک تاماهاک است که نام یک نوع تبر مربوط به سرخپوستان است .

تاماهاک  موشکی است مادون صوت دارای بال های جمع شونده که از یک موتور توربوفن بهره میبرد.تاماهاک برای تهاجم زمینی  و حملات ارتفاع  پایین ساخته شد ولی نسخه های دریا پرتاب و زیر دریای پرتاب ان  امروزه در خدمت هستند اگرچه نسخه هواپرتاب ان تست شد  و نسخه  ساحل پرتاب ان نیز تولید شد .موشک دارای طول 5.56 متر است و از یک موتور توربوفن ویلیامز اف107 بهره مبرد. این موتور در تاماهاک و همچنین ای جی ام 86 کلکوم به کار رفته  و دارای 610 تا 700 پاوند رانش بسته به مدل است.این موتور از سوخت  بر گرفته شده از سوخت جی پی 9 بهره می برد و دارای  ورودی هوا  در زیر بدنه موشک است. موشک دارای سرعت 890 کیلومتر در ساعت بود

تاماهاک نسخه a بلاک 2
تاماهاک نسخه a بلاک 2

موشک دارای دو بالچه جمع شونده در میانه بدنه  برای کنترل و سه بالچه در انتهای بدنه برای حفظ تعادل است.

سامانه هدایت موشک  دهه 1980 و دهه 1990 ترکیبی از سامانه هداین اینرسی و تراکام بود.سامانه هدایت ترکام سيستم ناوبري TERCOM يا TERrain Contour Matching از نقشه ي عوارض زميني مسير كه در كامپيوتر پروازي موشك كروز ذخيره شده است ، براي ناوبري استفاده ميكند. سيستم تركام به ميزان قابل ملاحظه اي دقت هدفگيري موشكهاي كروز را نسبت به استفاده تنها از ناوبري اينرسي بهبود ميبخشد. ضمناً با استفاده از اين سيستم ، موشك ميتواند در ارتاف كمتري نسب به سطح زمين پرواز كند كه به خودي خود باعث ميشود احتمال رديابي موشك بوسيله رادار پدآفند به ميزان قابل ملاحظه اي كاهش يابد.

سيستم تركام معمولاً در كنار سيستم ناوبري اينرسي يا INS استفاده ميشود كه به اين روش هدايت و ناوبري TAINS يا Tercom Aided Inertial Navigation System ميگوييند. ناوبري اين سيستم بدين صورت است كه INS اطلاعات تقريبي مورد نياز ناوبري را تامين و اطلاعات دقيق تر بر اساس تركام تامين ميشوند. بدين صورت كه با استفاده از اطلاعات سيستم ناوبري اينرسي ، موشك در مسير تقريبي و با دقت كم قرار گرفته و سپس با استفاده از سيستم تركام روي مسير دقيق قرار ميگيرد. سپس با مقايسه سطح زير موشك با داده هاي ذخيره شده در حاظه ي كامپيوتر آن ، موشك محل خود را اصلاح كرده و سپس محل جديد به سيستم ناوبري اينرسي پسخورد داده ميشود. سيستم تركام از نقشه هاي بسيار دقيقي (بطور مثال با قدرت تفكيك 1 متر) كه از حوالي مسيرش به هدف در آن ذخيره شده است استفاده ميكند.

مسير انتخابي براي موشك هاي كروز در سيستم تركام داراي محدوديتهايي است. اولاً طول اين مسير نبايستي از برد موشك فرا تر رود. ثانياً عوارض نامطلوب زميني مانند دره هاي با شيب زياد يا دامنه هاي كوه هاي مرتفع در مسير آن نبايد قرار بگيرد. تجمع نيرو هاي پدآفندي دشمن نيز مورد ديگري است كه بايد در طراحي مسير اين گونه وسايل مد نظر قرار گيرد چرا كه مسير پرواز بايد تا حد امكان از اين مورد پاك باشد. نقطه شروع مسير نيز بايد از يك نقطه ابتدايي معين باشد.

تصویر عملکرد سامانه هدایت تراکام و دی اس ام ای سی
تصویر عملکرد سامانه هدایت تراکام و دی اس ام ای سی

تهيه اين مسير و همچنين نقشه هاي عوارض سطح نيازمند داده هاي بسيار دقيق جغرافيايي است كه حتي كمترين تغييرات در ارتفاع سطوح مسير را نيز در نقشه لحاظ كنند.

مدل های مختلف

اولین نسخه تولید و عملیاتی  تهاجمی اتمی موشک که با نام ار جی ام 109 ای برای پرتاب از ناو جنگی و یو  جی ام 109 ای  در قالب بلاک 2 برای پرتاب از زیر دریایی   بود. این نمونه دارای  دقت 80 متر بود و از یک کلاهک اتمی دبلیو 80 با قدرت انفجار 200 کیلوتن تی ان تی بهره می برد.این نمونه 2500 کیلومتر برد داشت و در سال 1983 وارد خدمت شد و در سال 2013 میلادی از خدمت بازنشسته شد

نسخه ضد کشتی موشک  که با نام ار  جی ام 109 بی  برای پرتاب از ناو  یو  جی ام 109 بی برای پرتاب از زیر دریایی  در قالب بلاک 2 شناخته می شود.این نمونه به جای سامانه ترکام دارای  سامانه هدایت رادار فعال  مشابه  نسخه موجود بر روی موشک هارپون بود.این نمونه از یک کلاهک  دبلیو دی یو 25 با وزن 450 کیلوگرم بهره می برد.این نسخه 460  کیلومتر برد داشت

نسخه متعارف تاماهاک  با نام ار  جی ام 109 سی و یو  جی بی 109 سی  و این مدل در سال 1986 عملیاتی شد و به غیر از سامانه هدایت ترکام و اینرسی دارای سامانه هدایت دی اس ام ای سی نیز بود. این سامانه جدید هدایت  با یک دوربین الکترونیکی   از زیر موشک  تصور گرفته و ان را با تصویر از قبل  داده شده به موشک مطابقت  می دهد . در این نمونه دقت  به زیر ده متر رسیده  است .این نمونه نیز دارای  یک کلاهک 450 کیلوگرمی انفجار قوی است. این نمونه 1600 کیلومتر در نسخه ارتقا یافته به بلاک3 و در نسخه ارتقا یافته به بلاک 4 عدد 1700 کیلومتر برد دارد.همچنین  کلاهک موشک ارتقاع یافت و نحوه انفجار  و پخش موج و ترکش اصلاح  شد. با ایجاد تغییر بر روی فیوز موشک توان انفجار موشک  بر فراز هدف به این بلاک  داده شد

در سال 1988  نسخه جدید بی جی ام 109 دی نیز در دستور کار قرار گرفت.این نمونه نسخه متعارف تهاجمی  شامل  نسخه ناو پرتاب و زیر دریایی پرتاب با سامانه هدایت بهبود یافته که در سال 1989 عملیاتی شد و در جنگ اول خلیج فارس مورد استفاده قرار گرفت. از جمله ویژکی های نسخه دی دارا بود ریز  مهمات(سلاح خوشه ای) است. ریز  مهمات این نمونه دارای  166 رزی  مهمات انفجاری در 24 محفظه درون موشک است . موشک میتواند تمام محفظه ها  را با هم و یا به صورت جدا جدا برای حمله به اهداف چند گانه رها کند.این نمونه 1250 کیلومتر برد دارد .

انفجار کلاهک تاماهاک بر فراز هدف
انفجار کلاهک تاماهاک بر فراز هدف

در اواخر دهه 1980 برای  افزایش دقت موشک نسخه بلاک 3 توسعه یافت  که یک ارتقاء بر روی مدل های سی و دی در نقش متعارف بود . در این مدل  با افزودن یک  سامانه هدایت جی پی اس دقت موشک و خطای  تراکم کاهش یافت. این نمونه را می توان تنها به واسطه سامانه جی پس اس و اینرسی نیز شلیک کرد.این کار به دلیل کارایی کم ترکام و کاهش دقت ان در مناطق بیابانی و بدون پستی  بلندی مشخص انجام شد. با ارتقاء نسخه های سی و دی به این بلاک در سال 1995 و 1996 در حملات محدود بر ضد اهدافی در یوگسلاوی عراق مورد استفاده قرار گرفت.

نسخه دیگر تاماهاک یو  جی ام 109 ایی / ار جی ام 109 ایی است که بلاک 4 نامیده میشوند.این نمونه بر اساس جنگ شبکه محور  توسعه یافته . اینکه شما بتوانید موشک را از هر منبعی برای مشخص کردن هدف اماده کنید از جمله ویژگی های این بلاک است . یک سرباز پیاده،  بالگرد،  اواکس و یا ماهواره. اینکه هر زمانی بخواهید به موشک  اطلاعت هدف را داده و یا هدف را تغییر داد حتی در اسمان.این نمونه در سال 2004 وارد خدمت شد و این اجازه را به کاربر میدهد که بعد از شلیک موشک مختصات هدف را به موشک  داد و یا اینکه به موشک دستور داد تا دست به پرواز بر فراز هدف بزند تا دستور  حمله داده شود. همچنین نصب یک دوربین اپتیکی با توان ارتباط ماهواره ای میتوان در مرحله اخر موشک را به صورت دستی به هدف کوبید ویا به کمک ان پیش از برخورد از میزان خسارت موشکهای قبلی اطلاع پیدا کرد  . میتوان اهداف این موشک  را از درون پنتاگون مشخص کرد و تا مختصات 16 هدف را در حافظه موشک ذخیره کرد.همچنین در سال  2014 ریتون دست به ازمایش  با نصب یک سامانه هدایت غیر فعال برای حمله به  اهداف  دریایی و یا  زمینی متحرک برای  بلاک 4 زده است.این نمونه 1600 کیلومتر برد دارد.

اخرین نسخه موشک تاماهاوک موشک بلوک5 است(Tomahawk Block V) این نسخه دارای توان درگیری با اهداف متحرک دریایی با کمک سامانه رادار است. در واقع این مدل به غیر از سیستم هدایت ماهواره ای و تراکم  برای درگیری با اهداف ثابت زمینی دارای یک رادار برای حمله به اهداف دریایی نیز میباشد.این نسخه در مارس سال 2021 وارد خدمت شد و جای موشک تاماهاوک بلوک 3 را گرفت  و قرار است تا سال 2026 تمامی بلاک4 به این بلوک  ارتقا یابند. همچنین این نسخه دارای یک کلاهک نفوذ کننده است که میتواند در اهداف محافظت شده نفوذ کند که دلیل  ان توان نفوذ در بدنه کشتیها و انفجار درون انها است.این نسخه نیز 1600 کیلومتر برد دارد

تاماهاک مارک4
بلوک4

پرتاب تاماهاک از سیلوی عمود مارک 41

پرتاب تاماهاک از سیلوی عمود مارک 41

موشک های تاماهاک در تمامی مدلها کشتی پرتاب درون یک استوانه تولید می شود  که انها را برای حمل نقل و جابجای ایمن می کنند. میتوان تاماهاوک را از لانچر های پرتاب عمود سیلو شکل ویا لانچر های زاویه دار شلیک کرد . تمامی نسخه  های دارا یک بوستر کمکی راکتی هستند  که موشک  را تا ارتفاع   مناسب بالا برده تا موتور توربوفت کار خود را اغاز کند.

نسخه  زیر دریایی پرتاب نیز بعد از پرتاب توسط فشار گاز از سیلو پرتاب  و با بیرون  امدن از زیر اب تا ارتفاع مناسب  توسط بوستر کمکی راکتی بالا رفته تا موتور موشک روشن شود.

شلیک موشک تاماهاوک از سیلوی پرتاب مارک41 ناوشکن

موشک بعد از شلیک و روشن شدن موتور توربوفن  و باز شدن بالچه اصلی با کمک سامانه جی پی اس به طرف منطقه ای که باید از سیستم ترکم بهره ببرد حرکت میکند (مثلا در سطح دریا با سیستم جی پی اس پرواز میکند تا به خشکی برسد)زمانی که بر روی خشکی و محل مناسب رسید  با استفاده از ترکام به سوی هدف پیش رفته و با دقت ده متر میتواند هدف خود را مورد هدف قرار دهد.

یو جی ام 109 نسخه زیر دریایی پرتاب و نحوه خروج از اب و روشن شدن بوستر راکتی
یو جی ام 109 نسخه زیر دریایی پرتاب و نحوه خروج از اب و روشن شدن بوستر راکتی

بی جی ام 109 جی

نسخه زمینی  پرتاب تاماهاک که در  دهه 1980 توسعه یافت هدف از ساخت این نمونه مقابله با توان موشک  های بالستیک  کوتاه برد و  میان برد شوروی در  اروپا شرقی بود. این موشک همانند نسخه های دریا پرتاب بود   ولی از یک لانچر متحرک 6*6 با چهار لوله پرتاب موشک  شلیک میشد و 2500 کیلومتر برد داشت. این نمونه دارای  یک کلاهک اتمی دبلیو 84 با قدرت انفجار  50  کیلوتن ان تی بود و دقت موشک 30 متر ذکر شده است. این موشک  در سال 1984 وارد خدمت شد و در پایگاه نظامی امریکا در اروپا مستقر شد و سرعت عمل  بالا و قابلیت  بهره بردار ان در عرض 15 دقیقه   ان را تبدیل به سلاحی اتمی ویرانگری  کرده بود.در سال 1988 با امضای پیمان INF بین شوروی و امریکا مبنی بر محدود کرد سلاح های اتمی زمین  پرتاب با برد 500 تا 5500 کیلومتر هر دو طرف سلاح های با این رنج برد  را از خدمت خارج کردند . در شوروی موشک های اس اس 20 و اس اس 23 و در امریکا موشک های بالستیک  پرشینگ و کروز   بی جی ام 109 تاماهاک  . تمامی  نسخه های زمین  پرتاب تاماهاک  تا سال 1991 بر اساس این پیمان از خدمت خارج شدند

لانچر پرتاب نسخه زمین پرتاب
لانچر پرتاب نسخه زمین پرتاب

با وجود اینکه ایالات متحده از اوایل دهه 1990 نسخه‌های زمین پرتاب تاماهاوک را از خدمت خارج کرد ولی بعد از تهاجم روسیه به اوکراین آمریکا دست به توسعه سیستم تسلیحاتی تایفون زد که یک سیستم متحرک زمینی است که می‌تواند موشک‌های کروز تاماهاوک و همچنین موشک‌های پدافندی استاندارد ۶ را از لانچر خود شلیک کند .این سیستم نخستین سیستم بعد از سه دهه در آمریکاست که می‌تواند موشک‌های تاماهاوک را از روی لانچر زمینی شلیک کند

موارد استفاده از تاماهاک

در جنگ خلیج فارس ۱۹۹۱، ۲۸۸ فروند موشک تاماهاوک شلیک شد که ۱۲ فروند از زیرسطحی‌ها و ۲۷۶ فروند از کشتی‌های سطحی بودند. اولین رگبار توسط ناوشکن USS Paul F. Foster در ۱۷ ژانویه ۱۹۹۱ شلیک شد و سپس زیردریایی‌های USS Pittsburgh و USS Louisville دنبال کردند.
۱۷ ژانویه ۱۹۹۳: ۴۶ فروند تاماهاوک به تأسیسات هسته‌ای زفرانیه در نزدیکی بغداد شلیک شد، در پاسخ به عدم همکاری عراق با بازرسان خلع سلاح سازمان ملل.
۲۶ ژوئن ۱۹۹۳: ۲۳ فروند تاماهاوک به مرکز فرماندهی و کنترل سرویس اطلاعاتی عراق شلیک شد.
۱۰ سپتامبر ۱۹۹۵: ناوشکن USS Normandy سیزده فروند موشک تاماهاوک از دریای آدریاتیک مرکزی علیه یک برج رله راداری دفاع هوایی در قلمرو صرب‌های بوسنی در جریان عملیات نیروی قاطع شلیک کرد.
۳ سپتامبر ۱۹۹۶: ۴۴ فروند موشک کروز UGM-109 شلیک‌شده از کشتی و AGM-86 شلیک‌شده از بمب‌افکن B-52 به اهداف دفاع هوایی در جنوب عراق شلیک شد.
۲۰ اوت ۱۹۹۸: ۷۹ فروند موشک تاماهاوک به‌طور همزمان به دو هدف در افغانستان و سودان شلیک شد، در پاسخ به بمب‌گذاری سفارت‌های آمریکا توسط القاعده.
۱۶ دسامبر ۱۹۹۸: ۳۲۵ فروند موشک تاماهاوک به اهداف کلیدی عراق در جریان عملیات روباه صحرا شلیک شد.
اوایل ۱۹۹۹: ۲۱۸ فروند موشک تاماهاوک توسط کشتی‌های آمریکایی و یک زیردریایی بریتانیایی در جریان بمباران ناتو ۱۹۹۹ یوگسلاوی به اهدافی در جمهوری فدرال یوگسلاوی شلیک شد.
اکتبر ۲۰۰۱: حدود ۵۰ فروند موشک تاماهاوک به اهدافی در افغانستان در ساعات آغازین عملیات آزادی پایدار شلیک شد.
در تهاجم ۲۰۰۳ به عراق، بیش از ۸۰۲ فروند موشک تاماهاوک به اهداف کلیدی عراق شلیک شد.
۳ مارس ۲۰۰۸: دو فروند موشک تاماهاوک توسط یک کشتی آمریکا به هدفی در سومالی در جریان حمله هوایی دوبلی شلیک شد، که گزارش شد تلاش برای کشتن صالح علی صالح نبهان، عضو القاعده بوده است.
۱۷ دسامبر ۲۰۰۹: دو فروند موشک تاماهاوک به اهدافی در یمن شلیک شد. یکی از موشک‌ها به یک کمپ آموزشی القاعده در المعجله در منطقه المهفد در استان ابیان برخورد کرد.
۱۹ مارس ۲۰۱۱: ۱۲۴ فروند موشک تاماهاوک توسط نیروهای آمریکا و بریتانیا (۱۱۲ آمریکا، ۱۲ بریتانیا) به حداقل ۲۰ هدف در لیبی اطراف طرابلس و مصراته شلیک شد. تا ۲۲ مارس ۲۰۱۱، مجموع ۱۵۹ فروند UGM-109 توسط کشتی‌های آمریکا و بریتانیا به اهداف لیبی شلیک شد.
۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴: ۴۷ فروند موشک تاماهاوک توسط آمریکا از USS Arleigh Burke و USS Philippine Sea از آب‌های بین‌المللی دریای سرخ و خلیج فارس به اهداف داعش در سوریه در حوالی رقه، دیرالزور، الحسکه و ابوکمال و به اهداف گروه خراسان در غرب حلب شلیک شد.
۱۳ اکتبر ۲۰۱۶: پنج فروند موشک کروز تاماهاوک توسط USS Nitze به سه سایت راداری در یمن که تحت کنترل حوثی‌ها بود، شلیک شد، در پاسخ به شلیک موشک‌های ضدکشتی به کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا در روز قبل.
۶ آوریل ۲۰۱۷: ۵۹ فروند موشک تاماهاوک از USS Ross و USS Porter به پایگاه هوایی شایرات نزدیک حمص در سوریه شلیک شد. این حمله در پاسخ به حمله شیمیایی خان شیخون انجام شد. فرماندهی مرکزی آمریکا اعلام کرد موشک‌ها به هواپیماها، پناهگاه‌های مقاوم هواپیما، مخازن سوخت و تدارکات، انبارهای مهمات، سیستم‌های دفاعی و رادارها برخورد کردند. گزارش‌های اولیه آمریکا از تخریب حدود ۲۰ هواپیما و تأثیر شدید یا تخریب هدف موردنظر ۵۸ موشک از ۵۹ موشک خبر داد.
۱۴ آوریل ۲۰۱۸: آمریکا ۶۶ فروند موشک تاماهاوک به اهدافی در نزدیکی دمشق و حمص در جریان حملات موشکی آوریل ۲۰۱۸ به سوریه شلیک کرد. این حملات در پاسخ به حمله شیمیایی دوما انجام شد. وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد سوریه ۴۰ موشک دفاعی شلیک کرد اما هیچ هدفی را نزد. ارتش روسیه مدعی شد ۷۱ فروند از ۱۰۳ موشک شلیک‌شده توسط آمریکا و متحدانش سرنگون شد، اما قابل تأیید نبود.
۱۱ ژانویه ۲۰۲۴: مقامات آمریکایی اعلام کردند بیش از ۸۰ فروند موشک تاماهاوک توسط USS Philippine Sea، USS Gravely، USS Mason و USS Florida به اهداف حوثی‌ها در یمن شامل مراکز فرماندهی و کنترل، مهمات، انبارها، سیستم‌های پرتاب، تأسیسات تولید و رادارهای دفاع هوایی شلیک شد. این حملات در پاسخ به حملات حوثی‌ها به کشتی‌های غیرنظامی در دریای سرخ و بی‌توجهی به هشدارهای مکرر غرب انجام شد. با ادامه حملات، تا ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۴ تعداد موشک‌ها به ۱۳۵ فروند رسید.
۲۱ ژوئن ۲۰۲۵: یک مقام آمریکایی اعلام کرد زیردریایی‌ها ۳۰ فروند موشک TLAM به تأسیسات هسته‌ای ایران در نطنز و اصفهان شلیک کردند، بخشی از مجموعه حملات گسترده‌تر آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران.

تعداد موشک‌های تاماهاوک شلیک‌شده

عملیات: جنگ خلیج فارس. کشور هدف: عراق. تاریخ: 1991-01-17. تعداد: 288.
عملیات: بخشی از خلع سلاح عراق. کشور هدف: عراق. تاریخ: 1993-01-17. تعداد: 46.
عملیات: بخشی از خلع سلاح عراق. کشور هدف: عراق. تاریخ: 1993-06-26. تعداد: 23.
عملیات: عملیات نیروی قاطع. کشور هدف: بوسنی و هرزگوین. تاریخ: 1995-09-10. تعداد: 13.
عملیات: بخشی از خلع سلاح عراق. کشور هدف: عراق. تاریخ: 1996-09-03. تعداد: 44.
عملیات: عملیات دسترسی بی‌پایان. کشور هدف: افغانستان / سودان. تاریخ: 1998-08-20. تعداد: 79.
عملیات: عملیات روباه صحرا. کشور هدف: عراق. تاریخ: 1998-12-16. تعداد: 325.
عملیات: مداخله ناتو در یوگسلاوی. کشور هدف: یوگسلاوی. تاریخ: 1999-03-24. تعداد: 218.
عملیات: عملیات آزادی پایدار. کشور هدف: افغانستان. تاریخ: 2001-10-07. تعداد: 50.
عملیات: تهاجم 2003 به عراق. کشور هدف: عراق. تاریخ: 2003-03-20. تعداد: 802.
عملیات: حمله هوایی دوبلی. کشور هدف: سومالی. تاریخ: 2008-03-03. تعداد: 2.
عملیات: علیه یک کمپ آموزشی القاعده در یمن. کشور هدف: یمن. تاریخ: 2009-12-17. تعداد: 2.
عملیات: مداخله نظامی 2011 در لیبی. کشور هدف: لیبی. تاریخ: 2011-03-19. تعداد: 124.
عملیات: مداخله نظامی علیه داعش. کشور هدف: عراق. تاریخ: 2014-09-23. تعداد: 47.
عملیات: پاسخ به شلیک موشک‌های ضد کشتی حوثی‌ها در یمن. کشور هدف: یمن. تاریخ: 2016-10-13. تعداد: 5.
عملیات: حمله موشکی شایرات. کشور هدف: سوریه. تاریخ: 2017-04-06. تعداد: 59.
عملیات: بمباران دمشق و حمص 2018. کشور هدف: سوریه. تاریخ: 2018-04-13. تعداد: 66.
عملیات: حملات موشکی 2024 در یمن. کشور هدف: یمن. تاریخ: 2024-01-11. تعداد: 135.
عملیات: حملات ایالات متحده در یمن مارس 2025. کشور هدف: یمن. تاریخ: 2025-03-15. تعداد: نامشخص.
عملیات: حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران. کشور هدف: ایران. تاریخ: 2025-06-22. تعداد: 30.

موشک کروز تاماهاوک
بی جی ام109 جی نسخه اتمی زمین پرتاب تاماهاک

دارندگان غیر امریکایی

بریتانیا:
از دهه ۱۹۹۰، بریتانیا موشک‌های تاماهاوک را از آمریکا خریداری و روی زیردریایی‌ها و ناوچه‌ها نصب کرده است. اولین شلیک رزمی در جنگ کوزوو ۱۹۹۹ توسط HMS Splendid انجام شد. موشک‌های Block III و IV در جنگ‌های افغانستان، عراق و لیبی استفاده شدند و اکنون ارتقا به Block V در دست انجام است.

استرالیا:
استرالیا موشک‌های تاماهاوک را برای ناوچه‌های کلاس Hobart خریداری کرده و در دسامبر ۲۰۲۴ اولین شلیک خود را انجام داد، و سومین کشور پس از آمریکا و بریتانیا شد که این موشک را به کار گرفته است.

ژاپن:
ژاپن در حال خرید ۴۰۰ فروند تاماهاوک از آمریکا است تا قبل از ورود موشک‌های بومی Type 12 و Hyper Velocity Gliding Projectile، قابلیت حمله دقیق دریایی و زمینی را داشته باشد.

هلند:
هلند موشک‌های تاماهاوک را برای ناوچه‌ها و زیردریایی‌های خود خریداری کرده و در مارس ۲۰۲۵، ناو HNLMS De Ruyter برای نخستین بار موشک را شلیک کرد.

ترجمه :عبدالحمید تارخ

مدل موشک بی جی ام 109 ای بی جی ام 19 بی بی جی ام 109 سی بی جی ام 109 دی بی جی ام 109 ایی بی جی ام 109 جی
طول 5.56 متر  خود موشک و با بوستر پرتاب 6.25 متر
قطر 513 م م
وزن 1600 کیلوگرم با بوستر پرتاب و 1300 کیلوگرم بدون بوستر در نسخه زمین پرتاب جی 1470 کیلوگرم با بوستر
سرعت 880 کیلومتر در ساعت
برد 2500 کیلومتر 460 کیلومتر 1700 کیلومتر 1250 کیلومتر 1600 کیلومتر 2500 کیلومتر
کلاهک کلاهک اتمی دبیلو 80 کلاهک انفجاری دبلیو دی یو 25 با وزن 450 کیلوگرم کلاهک خوشه ای با 166 ریز مهمات کلاهک انفجاری 450 کیلوگرمی کلاهک اتمی دبلیو 84 با قدرت انفجار 150 کیلوتن تی ان تی