ناوچه ژپارد

شوروی در اواخر دهه 1980 در اخرین سالهای حیات خود به دنبال تقویت توان دریایی خود در خزر بود که بر می گردد  به برخی اکتشافات گاز و نفت در این دریاچه … اگرچه این اکتشافات به نتیجه خاصی نرسید  تا بعد از فروپاشی شوروی که روسیه و جمهوریهای جدا شده از شوروی همسایه  دریایی خزر شدند.در سال 1993 نیروی دریایی روسیه برای جایگزینی ناوچه های قدیمی کلاس Koni که در دهه 1970 ساخته شد دست به توسعه ناوچه جدید زد

کلاس Koni  ناوچه ضعیفی بود و با وجود اینکه 1100 تن وزن داشت ولی بسیار از نسخه های ان  نیز فاقد موشک ضد کشتی بودند  که دلیل ان نیز این بود که در زمان  شوروی،جز ایران و شوروی کسی با خزر هم مرز نبود و ایران نیز هیچ حضور  نظامی در خزر نداشت و حدود 80%  خط ساحلی همسایه خزر  متعلق به شوروی بود از این رو این کشور  خطری  را احساس نمی کرد ولی با فروپاشی شوروی حضور تعداد بیشتری کشور در مرز   خزر و همچنین افزایش   توان دریای  این کشورها  در این منطقه روسها را به فکر به ان انداخت  که  ناوچه های  جدید  ساخته و در دریایی خزر مورد استفاده قرار دهند  دو ناوچه جدید یکی ناوچه  ناوچه ژپارد و بویان از این رو در این دریا وارد خدمت شدند

پیش از این در مورد ناوچه کلاس بویان گفته امد و همکنون در مورد ناوچه کلاس ناوچه ژپاردمی گویم

برای اشنایی با ناوچه کلاس بویان اینجا را کلیک کنید

ناوچه جدید با نام ناوچه ژپارددر سال 2003 میلادی در خزر به اب انداخته شد

ناوچه  ناوچه ژپارد یک ناوچه 1500 تنی در حال سنگین 1900 تنی است که دارای طول 102 متر و ارتفاع 13 متر است. این ناوچه  دارای  بدنه الومنیومی  و در برخی بخش ها  فولادی است و تا حدی تلاش شده تا در ان اصل رادار گریز رعایت شود و بدنه به شکل چند تکه ساخته شد و سلاح های در میانه بدنه کار گذاشته شده است .

ناو دارای   دو موتور توربین گازی  اکراینی هر  یک با 29000 اسب بخار قدرت است  و در کنار انها از یک موتور دیزل تایپ 61 دی 8000 اسب بخار و سه موتور دیزل ژنراتور  کوچکتر برای تامین برق  هر یک با 600 اسب بخار قدرت است  . ناوچه ژپارد توان رسیدن به سرعت 52 کیلومتر برساعت را دارد که سرعت قابل قبولی است ولی سرعت اقتصادی ان 32 کیلومتر بر ساعت با دو موتور توربین گازی است .برد این شناور با سرعت 19 کیلومتر بر ساعت 7000 کیلومتر است. هر سه موتور به دو پروانه متصل هستند

ناو دارای یک رادار جستجوی اصلی از نوع POSITIV-ME1 است . این رادار قابلیت  چرخش 360 درجه است و  دارای  بیشترین برد 250 کیلومتراست و میتواند یک جنگنده در برد 120 کیلومتر کشف  کند. این رادار به عنوان رادار جستجوی هوایی  استفاده می شود و دارای زاویه جستجو 85 درجه است . در بالای دکل اصلی نصب شده است  و 15 دور در دقیق میچرخد

رادار هدایت اتش این ناو از نوع Mineral-Me  که در باند i کار میکند  و دارای برد 250 کیلومتر است  و میتواند 200 هدف را رهگیری و به 10 هدف در یک زمان درگیر شود. این رادار در یک پوشش گنبدی شکل در جلوی برجک اصلی قرار  دارد

یک رادار هدایت اتش  MR-123 در جلوی این رادار وجود  دارد که برای هدایت اتش توپ سینه است  و دارای برد 45 کیلومتر می باشد

همچنین ناو دارای شش لانچر پرتاب کننده چف و فلر برای فریب رادار  و موشک های ضد کشتی، دو سامانه جنگ الکترونیک  شامل سامانه تی کا 25 که از 25 کیلومتری میتواند اجرای جنگ الکترونیک بکند ، سامانه مدیریت میدان نبرد سیگما 3 که اطلاعات به دست امده توسط سنسورهای مختلف را  تجزیه و تحلیل میکند  و سنار GAK MGC-335 که در زیر ناو بخش جلوی برای کشف زیر دریایی نصب شده است

ناوچه ژپارددارای یک توپ سینه 76   م م از نوع ای کی 176 است که داری سرعت اتش 120 گلوله بر دقیقه است وبرد ان حدود 20 کیلومتر است و میتواند از ان بر علیه اهداف هوایی زمینی و دریایی  استفاده کرد  و توسط رادار ام ار 123 و سامانه  سامانه اپتیکی  در بالای دکل اصلی هدایت می شود و ناو 500 گلوله برای ان حمل میکند

در پشت دکل اصلی و خروجی موتور قرار دار و در پشت خروجی موتور و اشیانه بالگرد دارای هشت موشک ضد کشتی خا 35 است. دو لانچر  چهار تایی برای هشت موشک ضد کشتی خا 35 با هدایت راداری و برد 130 کیلومتر است . در صورت سفارش مشتری خارجی میتوان روی این شناور موشک ضد کشتی کالیبر نیز نصب کرد

ناو در جلوی خود پشت  توپ سینه و جلوی ساختمان فرمانده ای دارای یک سامانه پالما  است. سامانه دفاعی پالما نسخه پیشرفته  سامانه کاشتان است که دارای   دوربین اپتیکی  روی سر سامانه به جای رادار است و موشک  توسط رادار ناو  هدایت می شود  .این سامانه  شامل دو توپ 30 م م گاتیلینگ شش لول 30 م م است که توسط هشت موشک هدایت در خط دید  رادار با برد 8 تا 10 کیلومتر پشتیبانی می  شود.  قرار بود روی این ناو موشک اوسا  با 20 موشک جای کاشتان نصب شود ولی برنامه لغو شد زیرا کاشتان کارایی بهتری دارد. کاشتان جلو و دو طرف را پوشش میدهد  ولی برای پوشش عقب ناو ، ناوچه ژپارد دارای توپ توپ 30 م  م  ای کی 630 شش لول با سرعت اتش 4000 گلوله بر دقیقه برای هر توپ است . هر توپ 2000 گلوله دارد

دو نمونه  از این ناو برای نیروی دریایی روسیه ساخته شد یکی پروژه 11661  که در بالا به ان اشاره شد و دیگری  مدل 11661k .. نسخه k تفاوت بسیار با نسخه قبلی دارد  برای نممونه  سامانه پالما پشت توپ سینه حذف شده و به جای ان یک سیلو عمود برامده برای حمل هشت موشک کلوب  قرارداد شده که توان شلیک  نسخه ضد کشتی با برد 300 کیلومتر و نسخه تهاجمی با برد 2500 کیلومتر را دارد.  در عوض به جای دو توپ 30 م م ak-630  یک سامانه پالما نصب شده است . همچنین محل فرود بالگرد نیز حذف  شده که به ای ان  یک سیلو هشتایی عمود برای پرتاب موشک ضد کشتی یاخونت نصب شده است. یاخونت با برد 300 کیلومتر و سرعت 2.5 ماخ کارایی بسیار بالاتری نسبت به موشک خا 35 دارد.

همچنین ناو دارای  دو مسلسل 14.5 م م است

در منابع اینترنتی امده این شناور دارای  لوله پرتاب اژدر و و لانچر راکت ضد زیر دریایی rub-6000 است که البته روی بدنه این شناور این سامانه دیده نمیشود

ناو در بخش عقب دارای یک محل فرود بالگرد است ولی در این محل  این ناو را در صورت سفارش خارجی میتواند با موشک اوسا و یا کالیبر و یا هر سامانه دیگر روسی تجهیز کرد . تنها دو فروند از این شناور انهم برای عملیات در خزر  ساخته شد که پیشرفته ترین شناور موجود روسها در دریایی خزر است ولی چهار فروند دیگر از این شناور توسط ویتنام سفارش داده شده که دو فروند ان  ساخته شد و دو فروند دیگر نیز در دست ساخت است

 عبدالحمید تارخ