خودروی زرهی BTR-82 که به شکل عامیان نفربر نفربر بی تی آر ۸۲ نیز خوانده می‌شود یکی از اعضای خودروهای زرهی چرخدار بی تی آر روسی می باشد. خودروهای زرهی بی تی آر اولین بار در اواخر دهه ۱۹۴۰ وارد میدان شدند، که به عنوان خودروهای زرهی با تحرک بالا برای انتقال نیروها به خطوط مقدم و برخی از نسخه‌ها پشتیبانی آتش از آنها مورد استفاده قرار گرفتند. این خانواده شامل انواع مختلفی مانند بی تی آر ۶۰ و ۷۰ و ۸۰ است
بی تی ار 82 در حال حاضر تنها نسخه در حال تولید این خانواده است که به شکل گسترده‌ای نیز توسط روس‌ها در جنگ اوکراین به کار رفت. بی تی آر ۸۲ در واقع نسخه از بی تی آر ۸۰ است و خود بی تی آر ۸۰ نیز بر اساس بی تی آر ۷۰ و ۶۰ ساخته شده است .بی تی آر ۸۰ در دهه ۱۹۸۰ وارد میدان شد
بی تی آر ۶۰ و ۷۰ دارای موتور بنزینی بودند هنگامی که ارتش شوروی از آنها در افغانستان استفاده کرد متوجه نقض این سیستم شد و آن این بود که اگر مهمات ضد زره به نفربر نفوذ می‌کرد بنزین درون خودرو باعث آتش سوزی غیر قابل مهار می‌شد. همچنین سقف نسخه ۶۰ و ۷۰ کوتاه و زره آنها کم بود این تجارب باعث شد تا بی تی آر ۸۰ توسعه پیدا کند
اگرچه بی‌تی‌آر ۸۰ دارای موتور دیزل سقف بلندتر و زره بیشتر بود ولی این نسخه نیز مانند دو مدل قبلی دارای یک برجک با یک مسلسل سنگین ۱۴.۵ میلیمتری و یک مسلسل متوسط ۷.۶۲ میلیمتری بود تجربه در جریان جنگ افغانستان نشان داد که اگرچه مسلسل ۱۴.۵ میلیمتری قدرت بالایی دارد ، ولی اثر پذیری آن کمتر از توپ ۳۰ میلیمتری است که روی نفربری چون بی ام پی2 نصب است .از این رو در سال ۲۰۰۹ نسخه به نام بی تی آر ۸۲ وارد خدمت شد که دارای یک سیستم تسلیحاتی مبتنی بر توپ ۳۰ میلیمتری بود
در زیر به شکل لیستوار به بخش‌های مختلف نفربر بی تی آر ۸۲ می‌پردازیم
بی تی آر ۸۲ یک نفر برای هشت چرخ است که چهار چرخ جلو به سیستم فرمان متصل است نفربر دارای سه خدمه است که شامل فرمانده توپچی و راننده است .راننده و فرمانده در جلوی خودرو قرار می‌گیرند که از طریق دو دریچه در بالای سر خود به درون خودرو دسترسی دارند هر دو از طریق دو پنجره بزرگ رو به جلوی خودرو دید دارند که هر پنجره دارای صفحات فلزی جمع شونده برای قرارگیری بر جلوی خودرو در هنگام حضور خودرو در میدان نبرد است. هنگامی که در میدان جنگ دو دریچه بسته است راننده از طریق ۴ پیرسکوپ و فرمانده از طریق سه پیرسکوپ به بیرون دید دارند
فرمانده در نسخه بی تی آر ۸۲ ای دارای یک نورافکن فروسرخ و یک سایت مرکزی مجهز به سامانه دید شبانه است که می‌تواند تا ۷۰۰ متری در شب با آن اهداف را شناسایی کند
توپچی نیز در درون خودرو قرار می‌گیرد که از یک سایت آتش روزانه و شبانه TKN-4GA برای اتش استفاده می‌کند که دارای تثبیت کننده برای آتش در حین حرکت است.توپچی در درون خودرو قرار میگرد و برجک بدون سرنشین است
نفربر دارای دو درب برای سوار و پیاده شدن نفرات در دو سمت در میان دو چرخ جلو و عقب است. این درب به شکل است به شکل استاندارد بر روی نفربرهای بی تی آر نصب می‌شود یکی از مشکلاتی که قرارگیری درب در دو سمت به وجود می‌آورد این است که سوار و پیاده شدن تنها در زمانی که خودرو کاملاً ایستاده و در حالت ایمن است امکان پذیر است و سوار شدن در حین حرکت بسیار خطرناک است زیرا ممکن است که سرباز زیر چرخ‌های نفربر برود
بی تی ار 82 می‌تواند بین ۷ تا ۸ سرباز را بسته به مدل حمل کند ،سربازان بر روی صندلی زد شوک قرار می‌گیرند و از طریق شش پورت آتش به بیرون نفربر دسترسی دارند
این پورت‌های آتش به سربازان اجازه می‌دهد تا آنها لوله سلاح‌های خودکار خود را از آن بیرون داده و با آن به سمت بیرون شلیک کنند در هر سمت در بالای هر کدام از پورت‌ها یک سایت قرار دارد که به سربازان اجازه می‌دهد رو به بیرون دید داشته باشد
بی تی آر ۸۲ از یک موتور دیزل ۳۰۰ اسب بخار استفاده می‌کند که می‌تواند خودرو را به سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت در جاده و بعد ۶۰۰ کیلومتری برساند . دارا بودن چرخ این امتیاز را دارد که این نفربر برای حمل و نقل طولانی نیاز به تانک برندارد و در به راحتی در جاده و یا خارج جاده حرکت می‌کند
بی تی آر ۸۲ نیز مانند تمام خانواده بی تی آر دارای توان آبی خاکی بوده و از یک جت آبی در عقب خودرو استفاده می‌کند ،که به آن اجازه می‌دهد با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت بر روی آب حرکت کند . موتور خودرو در عقب آن قرار دارد و یکی از دلایلی که خودرو فاقد درب عقب اسب نیز همین مورد است .دارای دو اگزوز در بالای خودرو است که هنگامی که خودرو بر روی آب حرکت می‌کند دو اگزوز که به شکل کشویی قرار دارد بلند شده تا آب وارد موتور نشود
بی تی آر ۸۲ دارای زره فولادی شیبدار است که بین ۷ تا ۱۳ میلیمتر در نقاط مختلف متفاوت است . این نفربر در بهترین حالت می‌تواند گلوله مسلسل‌های سنگین کالیبره 12.7 میلیمتری مانند مسلسل برونینگ و یا دوشکا را از جلوی دفع کند .ولی در مقابل کالیبر های سنگین‌تر مانند توپ‌های ۲۰ میلیمتری بالاتر کاملاً صدمه پذیر است.می توان بر روی آن دور تا دور نفربر را زره توری یا قفسه‌ای برای مقابله با حملات راکتی برای گیر انداختن مهمات راکتی قبل از رسیدن به بدنه نفربر نصب کرد در نهایت بیشترین وزن خودرو در حالت مسلح ۱۵ تن است
بی تی آر ۸۲ در چند مدل ساخته شده ولی نسخه پایه آن مانند نسخه‌های قبلی دارای یک برجک با یک مسلسل سنگین 14.5 میلیمتری کی پی‌وی است . این مسلسل می‌تواند با سرعت آتش ۶۰۰ گلوله در دقیقه شلیک کند و گلوله‌های آن دارای برد موثر ۳۰۰۰ متر می‌باشد،انواع مهمات‌های مختلف توسط این مسلسل شلیک می‌شود مهمات‌های انفجار که کاربرد بر ضد نفرات پیاده و خودروهای سبک دارند تا مهمات‌های هسته سنگین فولادی که توان نفوذ در ۲۰ تا ۳۵ میلیمتره در ۵۰۰ متر را دارند ۵۰۰ گلوله برای این مسلسل قابل حمل است.
در کنار این مسلسل یک مسلسل متوسط پی کا ام با ۲۰۰۰ گلوله و سرعت آتش ۶۵۰ گلوله بر دقیقه و برد موثر ۱۰۰۰ متر نیز وجود دارد
ولی در نسخه BTR-82A جای مسلسل یک توپ ۳۰ میلیمتری 2A72 نصب است.این از همان توپ ۳۰ میلیمتری است که بر روی نفربر بی‌ام‌پی ۲ نصب است و خودش بر اساس توپ بالگرد میل ۲۸ و یا کاموف ۵۲ ساخته شده است
توپ ۳۰ میلیمتری توان آتش ۵۵۰ گلوله بر دقیقه را به شکل خودکار دارد .اگرچه به شکل معمول سرعت آتش بر روی ۲۰۰ تا ۲۵۰ گلوله بر دقیقه تنظیم می‌شود. توپ دارای دو نوار فشنگ یکی مجهز به گلوله‌های ضد زره دیگری، گلوله‌های انفجار آتش‌زا است. توپ می‌تواند گلوله‌هایی را با قدرت نفوذ در ۵ تا ۵۰ میلیمتر زره در ۱۰۰۰ متر را آتش کند و در نزدیکی هدف تا دو متری کشنده هستند. 330 گلوله برای شلیک در خزانه توپ و 300 گلوله در درون بدنه ۳۰ میلیمتری برای این توپ حل می‌شود این نسخه نیز دارای مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری می‌باشد
انواع مختلف
بی تی آر ۸۲
این نسخه نسخه پایه است که در سال ۲۰۰۹ رونمایی شد و مجهز به برجکی با مسلسل سنگین 14.5 میلیمتری است که دارای موتور ۳۰۰ اسب بخاره و سیستم دید شبانه متکی بر نورافکن فروسرخ است
BTR-82A
نسخه فعلی در حال تولید که تغییراتی نسبت به نسخه قبلی داشته که شامل نصب یک سیستم نشانه‌گیری TKN-4GA-02برای هدایت آتش در شب و همچنین تعویض مسلسل ۱۴.۵ میلیمتری با توپ ۳۰ میلیمتری که در بالا به آن پرداخته شده است از سال ۲۰۱۹ در خط تولید تمامی انواع تولیدی مجهز به سیستم دید حرارتی نسل دوم برای توپچی و فرمانده شدند .این نسخه جدید توان آتش در شب تا برد ۱۵۰۰ متری را دارد
BTR-82AM
این نسخه در واقع نسخه از نمونه قبلی است که برای تفنگداران دریایی روسیه ساخته شده است
معمولاً برای عملیات تهاجم ابی خاکی به کار می‌رود
BTR-82AT
این نسخه بر اساس تجارب جنگ اوکراین ساخته شده و مجهز به زره قفسه ای برای مقابله با حملات راکتی دشمن است .همچنین این نسخه دارای یک سایت هدف‌گیری کاملاً متفاوت متکی بر دوربین دید حرارتی پیشرفته‌تر است و توپ ۳۰ میلیمتری آن نیز دقیقاً همان نسخه نصب شده بر روی نفربر بی‌ام‌پی 2 است . ولی یکی از تفاوت‌ها بزرگ این نسخه مجهز بودن سایت هدف‌گیری توپچی به نشانه گذار لیزری است که به اجازه هدایت موشک‌های ضد تانک کورنت را می‌دهد. نسخه‌های به نمایش درآمده در هر سمت برجک یک موشک ضد تانک کورنت دیده می‌شود
BTR-80 در تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022 شرکت داشت. از اول ژانویه 2025، روسیه و اوکراین تعداد قابل توجهی از BTR-80 را از دست دادند.
بر اساس داده‌های تا ۱۰ می ۲۰۲۴، تعداد کل وسایل نقلیه‌ی زرهی و حمل‌کننده نفر مدل‌های BTR-80 / BTR-82A/AT از روسیه که از دست رفته‌اند (مفقود، منهدم، خراب، اسیر، یا متروکه) در حدود ۹۸۵ دستگاه بوده است. این عدد شامل:
- حدود ۲۰۴ دستگاه BTR-80
- ۶۲۲ دستگاه BTR-82A(M)
- ۱۰۴ دستگاه BTR-82AT
- و ۵۵ دستگاه با وضوح مدل نامعلوم بین BTR-80/BTR-82A
مشخصات فنی BTR-82A
تولید:
۲۰۱۳ تا کنون
مشخصات
- وزن: حدود ۱۵٫۴ تن
طول: حدود ۷٫۶۵ متر
عرض: حدود ۲٫۹۰ متر
ارتفاع: حدود ۲٫۸۰ متر
خدمه: ۳ نفر + ۷ سرباز
زره: حفاظت در برابر آتش سلاح‌های سبک و ترکش‌ها، کف چندلایه برای افزایش مقاومت در برابر مین‌ها و بمب‌های کنار جاده‌ای - تسلیحات اصلی:
یک توپ ۳۰ میلیمتری ۲A۷۲ - تسلیحات ثانویه:
یک مسلسل هم‌محور ۷٫۶۲ میلیمتری - موتور:
دیزل KAMAZ 740.14-300 با توان حدود ۳۰۰ اسب بخار - نسبت توان به وزن:
حدود ۱۹–۲۰ اسب بخار بر تن - تعلیق:
چرخدار ۸×۸ - برد عملیاتی:
حدود ۶۰۰ کیلومتر - حداکثر سرعت:
حدود ۸۰ کیلومتر در ساعت روی جاده - تجهیزات:
سامانه کنترل آتش TKN-4GA، دوربین نظارتی TKN-AI، سامانه تهویه مطبوع، سامانه موقعیت‌یاب Trona-1، امکانات دید روز و شب و موقعیت‌یابی ماهواره‌ای
