توان حمل سلاح در F-35
تهیه شده در کانال تلگرامی تجهیزات نظامیFebruary 26, 2021
امروزه ایالات متحده برنامه ی تولید جنگنده ضربتی مشترک JSF را در سه گونه ی متفاوت با سرعت تولید 120 فروند در سال در دستور کار دارد .
این جنگنده به عنوان جایگزین F-16 و A-10 طراحی شده و نسل پنجمی با مشخصات ویژه ی پنهان کاری است پس انتظار میرود که بتواند از پس رقبای نسل قبلی بر بیاید .
در این مطلب سعی داریم یک بررسی کوتاه تنها در توان حمل سلاح این جنگنده داشته باشیم و آن را با نمونه های شرقی قیاس کنیم ؛ معیار را برای قیاس سه جنگنده ی Su-30 , Su-35 در نسل چهارم ها و نیز جنگنده نسل پنجم روس ها یا Su-57 فلون قرار میدهیم .
جت F-35 به مانند نسبتی که میان F-15 و F-16 بود ، باید یک جنگنده ی به مراتب ضعیف تر از نمونه های دو موتوره باشد زیرا یک جنگنده ی تک موتوره معمولا توان حمل کمتر ، برد کمتر و بازدهی پایین تری دارد اما میخواهیم ببینیم این امر در مورد F-35 تا چه حد صدق میکند .
در ابتدا نگاهی به ظرفیت حمل سلاح جنگنده خواهیم داشت ؛ جایگاه های مختلف با انواع مختلف در زیر بال بر حساب ظرفیت آن نقطه ی سخت بال جای میگیرند پس تنوع بالایی خواهیم داشت .
مطابق تصویر ، ظرفیت جایگاه های داخلی و خارجی این جنگنده در سه نسخه بررسی شده به شکلی که ردیف اول مربوط به نسخه ی A,C و ردیف دوم نسخه ی B قرار دارد که به دلیل جایگیری فن در پشت کابین خلبان ، دهلیز کوچک تر و با توان حمل کمتری دارد .
در نتیجه در جایگاه های جنگنده خواهیم داشت :
– جایگاه های خارجی (کاهش پنهان کاری)
جایگاه 1 و 11 : تا 300 پوند
جایگاه 2 و 10 : تا 2500 پوند (نسخه A,C)
جایگاه 2 و 10 : تا 1500 پوند (نسخه B)
جایگاه 3 و 9 : تا 5000 پوند !
– جایگاه های داخلی (حفظ پنهان کاری)
جایگاه 4 و 8 : تا 500 پوند و توان حمل یک موشک هوا به هوا یا AAM
جایگاه 5 و 7 : تا 2500 پوند (نسخه A,C)
جایگاه 5 و 7 : تا 1500 پوند (نسخه B)
جایگاه 6 (تنها در نسخه های B و C ) : این جایگاه برای حمل توپ خارجی جنگنده (4 لول 25 میلیمتری) در نظر گرفته شده است که این مجموعه توپ 1000 پوند وزن دارد . این مجموعه با رعایت و حفظ پنهان کاری ساخته شده و به کار میرود .
این یعنی F-35 به شکل اسمی توان حمل حد اکثر 22000 پوند سلاح را خواهد داشت !
اما این عدد با واقعیت فاصله دارد . در قیاس با دیگر جنگنده ها ابتدا باید از این عدد صرف نظر کنیم و در واقع لود های موجود را بررسی کنیم که ابتدا از لود هوا به هوا شروع میکنیم .
بالای تصویر سمت چپ …
جت F-35 در دهلیز داخلی خود توان حمل یک بمب 2000 پوندی (GBU-31) و یا یک AGM-154 را خواهد داشت که در مجموع این سلاح ها میتوانند تا 55 سانتی متر قطر داشته باشند . حد اکثر طول دهلیز حدود 435 سانتی متر است و طول موشک امرام یا میتئور حدود 360 سانتی متر ، این ها را گفتیم که بگوییم یک موشک راداری با قطر مرکزی 17.5 سانتی متر قرار است در جایگاهی قرار گیرد که سلاح های گفته شده (GBU-31, AGM-154) با قطر مرکزی بیش از 40 سانتی متر قرار میگیرند . مشخص است که در چنین جایگاهی میتوان دو عدد موشک امرام را با حالت نصب آن روی رپتور (یکی از موشک ها جلوتر باشد اندکی) نصب کرد !
Sidekick mode
این یعنی F-35 ها بدون مشکل تحت حالت Sidekick میتوانند 6 موشک هدایت راداری را درون دهلیز حمل کنند البته این مورد زمانی اجرا میشود که تعداد نسل پنج های روسیه و چین به حد کافی برسد و در حال حاضر با توجه به ماموریت این جنگنده نیازی به چنین کاری نیست .
خب همه ی این ها را گفتیم و میرویم سراغ حد اکثر تعداد قابل حمل موشک هوا به هوا :
F-35 : (1+2+2+1+1) × 2 = 14
F-35 Sidekick : (1+2+2+1+2) × 2 = 16
Su-57: (1+1+1+1+2) × 2 = 12
Su-35 : (1+1+1+1+1+1) × 2 = 12
Su-30 : (1+1+1+1+1+1) × 2 = 12
اعداد داخل پرانتز به ترتیب از راست به چپ ، از آخرین جایگاه بال به سمت داخل تعداد موشک ها را نشان میدهد .
برای مثال در سوخو پکفا 1 موشک در نوک بال یکی در میانه یکی در زیر ورودی هوا یکی در دهلیز جانبی و دو عدد در دهلیز های مرکزی میباشد که این نیمی از ظرفیت جنگنده است پس در 2 ضرب شده و عدد 12 حاصل میشود .
آن چه تا به این جا مشخص است این جنگنده در قیاس با حریفان مانند J-20 و Su-57 در دهلیز های اصلی و در لود هوا به هوای دوبرد چیزی کم ندارد اما در مقابل F-22 لود کمتری دارد .
در آینده با قفسه ی تسلیحاتی داخلی جدید این جنگنده توان حمل 6 موشک راداری دوربرد را پیدا میکند که از J-20 و Su-57 فراتر است اما در لود ترکیبی با آن ها برابر است (2 حرارتی و 4 راداری) هر چند آن زمان هم با F-22 فاصله دارد .
جایگاه زیر بال F-35 یک جایگاه با استاندارد حمل 5000 پوندی است که میتواند لانچر ست های مختلف مانند توسعه یافته ی LAU-128/ADU-552 را به شکل ترکیبی حمل کند و یا پایلون های دیگر به شکل های مختلف که سعی میکنیم به شکل ساده لود های مربوط به آن ها را بیان کنیم .
این نکات را گفتیم که بتوانیم درک بهتری از لود های مورد بررسی آینده که به شکل ترکیبی بررسی میشوند داشته باشیم :
ابتدا یک نکته را بگوییم :
جنگنده های پنهان کار با حمل سلاح خارجی به سطح مقطع خود آسیب وارد میکنند اما دو نکته مورد توجه است
1- جنگنده های نسل پنج با حمل مخازن سوخت ، سپس استفاده از آن ها در اولین فرصت ، و رها سازی آن مخازن در هر موقع که نیاز به درگیری دیده شد یا همان ابتدا پس از مصرف میتوانند دوباره سطح مقطع خود را به حالت نرمال انتقال دهند و این جداسازی مخازن سوخت خارجی میتواند در هر زمانی که خلبان بخواهد اتفاق بیفتد پس در یک عملیات به طور کلی نسل پنج ها نیز میتوانند مخزن سوخت خارجی حمل و سپس آن را در موقعیت مناسب رها کنند .
2- یک جنگنده ی نسل پنج میتواند موشک های هوا به هوای کوچک با اثر سطح مقطع کم را در خارج حمل و در درگیری دوبرد آن ها را شلیک کند به این شکل نه خطری او را تهدید میکند و نه تفاوت بسیار زیادی در زمان کشف دارد اما به جنگنده امکان آزمایش شانس خود را میدهد و میتواند در نبرد هوایی موثر باشد . پس لودی که بررسی میکنیم کاملا امکان پذیر است اما توجه داشته باشید که جنگنده های نسل پنج در برد بالا این موشک ها را رها کرده و سپس برای درگیری با یک هدف مهم به شکل پنهان کار با سطح مقطع کم و تنها با سلاح داخلی وارد میدان اصلی میشوند پس در نهایت این سلاح های دهلیز است که شانس اصلی جنگنده در درگیری با اهداف مهم (آواکس یا نسل پنجمی دیگر یا برای زدن مراکز مهم) را بالا میبرد .
لود هوا به هوا (موشک-مخزن سوخت) با برد بالا برای ایجاد برتری هوایی بلند مدت :
F-35 : 2×EFT(*) + 10
F-35 Sidekick : 2×EFT + 12
F-35 : 2×EFT(*) + 14
F-35 Sidekick : 2×EFT + 16
Su-57 : 12
Su-57 : 2×EFT(2000L) + 10
Su-35 : 12
Su-35 : 1×EFT(3000L) + 10
Su-35 : 2×EFT(2000L) + 10
Su-30 : 1×EFT(3000L) + 10
* : منظور از EFT ، مخزن سوخت خارجی است .
در مثال بالا شاید برای شما جای سوال است که این EFT ها چه میزان سوخت حمل میکنند :
F-35 :
این جنگنده مخزن سوخت (2300L) 610 و (1600L) 425 گالنی حمل میکند و میتواند هر یک از این مخازن را به تنهایی ، یا به همراه 2 عدد موشک هوا به هوا حمل کند .
Su-35 , Su-57 , Su-30 :
ظرفیت حمل سوخت به واحد لیتر درون پرانتز بعد نوشته شده است . برای مثال 2000 یا 3000 لیتری بودن این مخازن
البته همچنان F-22 با اختلاف از همه در رده ی بالاتری قرار میگیرد زیرا 4 مخزن سوخت 610 گالنی را با 16 موشک هوا به هوا حمل میکند !!
جی20 نیز با حمل 10-12 موشک یا 6 موشک و 4 مخزن سوخت حریف دیگر میدان است . (گفتم یادی بکنیم از این دو جنگنده ی بزرگوار :))
کمبات ردیوس یا شعاع رزمی F-35 نیمی از برد آن در حالت مسلح خواهد بود در نتیجه این جنگنده با حمل 4-6 موشک هوا به هوا (AAM) به برد حدودی 2800 و با 2 بمب 2000 پوندی و دو موشک هوا به هوا به برد حدودی 2200 کیلومتر میرسد .
همان طور که میدانید به دلیل برد بالاتر Su-57 (حدود 700km) و برد بیشتر Su-35 (حدود 800km) و برد بالاتر su-30 (حدود 200km) نسبت به F-35 ، میتوان گفت این جنگنده ها به جز سوخو30 بدون در نظر گرفتن نصب مخازن سوخت خارجی نیز میتوانند با F-35 که مخازن سوخت خارجی دارد تا حدودی قیاس شوند تا برد ها برابر شود .
در نهایت برتری ها به شرح زیر است :
تعداد حمل موشک : برتری با F-35
برد با مخازن سوخت : برتری با Su-35,57
عملکرد ترکیبی : برتری با F-35
این یعنی هم داشتن برد کافی و هم تعداد موشک های هوا به هوای کافی هر دو در کنار یکدیگر …
به طور کلی در زمینه ی مورد بحث F-35 بر سوخو30 برتری دارد اما Su-35,57 برتری ها و کاستی های خود را دارند .
بخشی از سلاح های قابل نصب بر روی F-35
به بررسی لود های هوا به زمین میپردازیم :
ابتدا تنها لود بمب ها را مرور و بررسی میکنیم از این جهت لازم است کلاس وزنی بمب های دو جهت را بدانیم (هر 1 کیلوگرم برابر با 2.2 پوند است )
بمب های شرقی :
1500 , 500 , 250 , 100 (kg)
بمب های غربی :
5000 , 2000 , 1000 , 500 , 250 (Ib)
این اعداد کلاس وزنی بمب ها میباشد نه عدد دقیق آن ها برای مثال GBU-31 در نسخه های خود بیش از 2100 پوند وزن دارد .
بررسی خود روی این لود ها را به سه دسته تقسیم میکنیم :
دسته ی اول لود های سبک شامل 100 و 250 کیلویی شرقی و 250 و 500 پوندی غربی
دسته ی دوم لود سنگین شامل 500 و 1500 کیلویی شرقی 2000 و 5000 پوندی غربی
دسته ی سوم ترکیبی میان این دو میباشد .
جت F-35 b و لود بمب های کم قطر سری SDB
بمب های سبک :
ابتدا لود بمب های 100 کیلویی شرقی روی جنگنده های سوخو30,35,57 و سپس لود بمب های 250 پوندی SDB روی F-35 را شاهد هستیم
Su-30 : 24 and 4 AAM
Su-35 : 24 and 4 AAM
Su-57 : 16 and 8 AAM
F-35 : 24 and 4 AAM
F-35 : 16 and 8 AAM
GBU-53 SDB II / GBU-39 SDB I in BRU-61
* : تعداد AAM به معنی تعداد موشک های هوا به هوای قابل حمل با آن لود میباشد .
در این جا بدیهی است که بمب های هوشمند دور ایستای SDB با وزن 200-320 پوند با 110 کیلومتر برد یا توان درگیری با اهداف متحرک در برد 70 کیلومتری ، در عملکرد برتری فاحشی بر بمب های سقوط آزاد 100 کیلویی دارند !!
در نتیجه برتری تاثیر گذاری سلاح قطعا با F-35 خواهد بود و از نظر حمل سلاح در جایگاه به مراتب بالاتر از نمونه های مورد قیاس قرار دارد .
اما در زمینه ی برد همچنان فاصله دارد . در نتیجه با نصب یک مخزن سوخت میتوان این نقص را جبران کرد و با دو مخزن سوخت از رقبا فراتر رفت :
F-35 : 16 SDB + 2 EFT + 4-8 AAM
در نتیجه همچنان برتری تاثیر گذاری لود و حمل سلاح با F-35 خواهد بود در حالی که در برد رزمی نیز وضعیت مطلوبی دارد و این یعنی در عملکرد ترکیبی بهتر از رقیبان ظاهر میشود .
جایگاه های مولتی در نیروی هوایی از دهه ی 60 بسیار پر کاربرد شده است و کمتر جنگنده ای بوده که پایلون هایی مانند BRU-41 و BRU-42 زیر بال هایش نصب نشده باشد . این دو به ترتیب توان حمل 6 و 3 بمب کلاس 500 پوندی را ارائه میکنند .
در بخش دوم دسته ی بمب های سبک به لود بمب های کلاس 250 کیلویی شرقی روی سوخو30,35,57 و کلاس 500 پوندی غربی روی F-35 میپردازیم :
Su-30 : 8-10 and 4 AAM
Su-35 : 8-10 and 4 AAM
Su-57 : 10-12 and 4 AAM
F-35 : 18 and 6-8 AAM
*+ F-35 : 12 and 6-10 AAM + 1×EFT
*+ F-35 : 8 and 4-8 AAM + 2×EFT
*: در این لود نیز میتوان دید F-35 عملکرد برتری را ارائه میکند که برتری کامل بر سوخو30 و 35 خصوصا این که حتی اگر این دو از مخازن سوخت استفاده کردن و برد را افزایش دهند در نهایت ظرفیت حمل کمتری پیدا خواهند کرد و F-35 با دو جایگاه درون دهلیز با ظرفیت بالا میتواند برتری خود را نشان دهد در حالی که جایگاه های سنگین سوخو ها کاملا پر شده است ؛ همچنین برتری نسبی بر سوخو57 دارد …
برای نصب سلاح در کلاس وزنی 1000 پوندی نیروی هوایی از پایلون BRU-55 استفاده میکند که میتواند دو عدد سلاح را بارگیری کند . لازم به ذکر است که این جایگاه میتواند دو عدد سلاح دورایستای هوشمند AGM-154 را حمل کند همچنین مشابه این جایگاه در نیروی دریایی با همین توانمندی ها وجود دارد .
بررسی دسته ی سنگین وزن بمب ها و لود بمب های 500 کیلویی روی Su-30,35,57 و بمب های کلاس 1000 پوندی روی F-35 :
Su-30 : 6 and 6 AAM
Su-30 : 8 and 4 AAM
Su-35 : 6 and 6 AAM
Su-35 : 8 and 4 AAM
Su-57 : 8 and 4 AAM
F-35 : 10 and 4 AAM
F-35 : 8 and 4-6 AAM + 1EFT
F-35 : 6 and 4-8 AAM + 2EFT
در لود های بالا چیزی که به آن توجه نمیشود تنوع سلاح است ؛ F-35 قادر است با استفاده از جایگاه های ذکر شده از تعداد بالای بمب های خوشه ای کلاس 1000 پوندی مانند CBU-97 استفاده کند و یا از سلاح هوشمند دور ایستای AGM-154 که در این صورت برای مثال میتواند 10 عدد از این سلاح حمل کند ( رقیبان نمونه ی مشابه آن یعنی Kh-36 را به تعداد 6-8 عدد حمل میکنند ) و در واقع تاثیر شگفت انگیزی در میدان نبرد داشته باشد اما به طور ترکیبی با توجه به تعداد قابل حمل موشک و بمب و نیز برد با مخازن سوخت خارجی ، F-35 عملکرد خوبی ارائه میکند که قطعا با وجود سلاح هایی مانند JSOW و AARGM-ER بهترین عملکرد و تاثیر ، از آن F-35 خواهد بود .
امروزه برنامه ای برای استفاده ی F-35 از بمب ها یا سلاح های کلاس 5000 پوندی به طور گسترده وجود ندارد زیرا این بمب ها حتی توسط بمب افکن ها نیز استفاده ی گسترده ندارد و در مجموع موارد استفاده ی آن محدود است اما این جنگنده دو جایگاه اول بال با ظرفیت 5000 پوند را در اختیار دارد در نتیجه میتواند این سلاح ها را با ترکیب پایلون هایی که در ابتدای مطلب گفتیم حمل کند .
دسته ی فوق سنگین :
سلاح های قابل حمل توسط F-35
بمب و بمب های پیشرانه دار 4700 تا 5000 پوند برای مثال AGM-130 … و نیز نمونه های روسی بمب های کلاس 1500 کیلو یا 3300 پوندی :
Su-30 : 3×1500 kg
Su-35 : 3×1500 kg
Su-57 : 2×1500 kg
F-35 : 2×4700-5000 Ib
و به شکل ترکیبی اما در سنگین ترین حالت :
Su-30 : 2×1500kg + 6×500kg + 4AAM
Su-35 : 2×1500kg + 6×500kg + 4 AAM
Su-57 : 2×1500kg + 6×500kg + 4 AAM
F-35 : 2×5000Ib + 2×2000Ib + 4×1000Ib + 4 AAM
F-35 : 1×5000Ib + 2×2000Ib + 4×1000Ib + 4-6 AAM with 1×EFT
F-35 : 2×2000Ib + 4×1000Ib + 4-8 AAM with 2×EFT
* : EFT = مخزن سوخت خارجی
همان طور که قابل مشاهده است در لود ترکیبی تهاجمی نیز F-35 بهترین ترکیب را دارد به گونه ای که با برد مناسب توان حمل سلاح بیشتر دارد . لازم به ذکر است که برای نصب برخی لود های گفته شده برای سوخو35 در واقع باید از میزان سوخت داخلی آن بکاهیم زیرا در غیر این صورت جنگنده توان بلند شدن از روی باند را نخواهد داشت MTOW limited .
حتی F-35 با دو مخزن سوخت همچنان دارای برد به مراتب بهتر از سوخو30 و 35 و 57 بدون مخزن سوخت است .
جت F-35 توان حمل 6 بمب 2000 پوندی را دارد آن هم نه در یک لود سنگین …
جنکنده های سوخو30,35 توان حمل نهایت 3 موشک Kh-59 با وزن 2000 پوند را خواهند داشت و سپس 4 بمب 500 کیلویی و 4 موشک هوا به هوا در حالی که F-35 میتواند همین لود را با 1 بمب 2000 پوندی بیشتر داشته باشد .
جت F-35، کروز AGM-158، بمب هواسُر AGM-154
در بحث سلاح های دور ایستا و ضد رادار و … دست برتر باز هم با F-35 خواهد بود در حالی که میتواند تا 4 عدد AGM-158 و دو عدد AGM-154 یا AGM-88 یا دو JSM را به همراه 4 موشک هوا به هوا حمل کند .
برای مثال این جنگنده قادر است 4 موشک ضد کشتی LRASM و دو موشک JSM حمل کند که یک لود ضد کشتی عالی را تشکیل میدهد با برد بالا و پنهان کاری ، در حالی که سوخو30,35 توان حمل چنین لودی را نخواهند داشت هر چند میتوانند در میان ورودی های هوا موشک ضد کشتی مناسبی حمل کنند اما این تنها یک عدد موشک است که در کنار دو عدد زیر بال ها در نهایت 3 موشک ارائه میکند ، این ترکیب با 4 موشک لراسم قابل قیاس نیست .
همان طور که دیدیم در حمل سلاح بر مبنای میزان حمل یا ترکیبی از برد و میزان حمل سلاح ، F-35 نسبت به Su-30 کاملا برتر بود در حالی که در برخی مواقع به نسبت برد در مقابل Su-35 جایگاه پایین تری داشت اما در نهایت در حالت ترکیبی برتری نسبی داشت ! این در حالیست که F-35 اصولا باید ضعیف تر میبود …
جت F-35 و حمل دو مخزن سوخت فراصوتی یعنی جنگنده با آن به سرعت فراصوت میرسد ، و نیز در این حالت حمل 4 بمب 2000 پوندی و 4 AAM
البته که قیاس یک نسل پنج با نسل چهار ها کار درستی نیست اما عامل برتری F-35 در واقع در جایگاه های آن نهفته است به شکلی که طراحان به جای ترکیبی مشابه F-18 از ترکیبی مشابه F-15 استفاده کردند و البته دهلیز داخلی بزرگ نیز مزید بر علت بود همچنین 8 تن سوخت داخلی که برد این جنگنده را تامین میکند .
به همین ترتیب F-35 در لود سلاح به جز نمونه های شرقی نسل چهارم -البته به جز Su-34- در مقابل نمونه های غربی نیز دست برتر را دارد البته به جز خاندان ایگل و به این شکل در مقابل سوپر هورنت و رافال و تایفون برتری دارد در حالی که در این زمینه -لود سلاح- مقابل جنگنده هایی مثل F-16 , Mig-29/35 , J-10 , JAS-39 برتری مطلق با اختلاف بالا خواهد داشت . بخش قابل توجهی از این عملکرد از سوخت داخلی بالاتر و دهلیز جنگنده تاثیر میگیرد .
جنگنده ی Su-57 با دهلیز مرکزی به عرض مفید 990-1000 میلی متر
میخواهیم نگاهی کوتاه به بررسی دهلیز F-35 و توانمندی های این جنگنده به طور تخصصی در مقابل رقیب خوش سیما، Su-57 داشته باشیم:
ابتدا به لود هوا به هوا به شکل کاملا پنهان کار یعنی تنها استفاده از دهلیز ها میپردازیم ، در این لود مطابق حالت Sidekick که گفته شد ؛ F-35 توان حمل 6 موشک راداری را خواهد داشت :
F-35 : 3+3 AAM
Su-57 : 1+2+2+1 AAM
اما توجه داشته باشید که سوخو میتواند 4 موشک دوربرد راداری حمل کند و اگر بنا به درگیری برد بلند باشد F-35 پتانسیل دو موشک بیشتر را خواهد داشت هر چند به طور کلی در هزاره ی جدید همواره تعداد موشک های راداری بر حرارتی ارجح بوده که نشان از ریسک پذیری کمتر و درصد موفقیت بالاتر دارد در نتیجه حتی طراحان به این منظور موشک های راداری را در درجه ی بالاتری از اهمیت قرارداده اند .
امروزه با روی کار آمدن جنگنده های نسل پنجم در تعداد محدود و با هزینه های بالا ، یک جنگنده ی نسل پنج میبایست توان دفاع دوربرد از خود را داشته باشد و این امر باعث میشود نیازی به یک گروه از جنگنده های پشتیبان برای پشتیبانی از عملکرد تهاجمی نسل پنج ها نباشد . این عامل در کنار تعداد کم و هزینه ی بالای نسل پنج ها مورد توجه قرار گرفته و باعث شده طراحان به عملکرد ترکیبی جنگنده ی خود هم در حمل موشک های هوا به هوا و هم در حمل سلاح هوا به سطح اهمیت دهند . حتی طراحان F-35 با چنین تعداد بالایی از تولید نیز بر این بوده اند تا در تمامی لود ها همواره دو موشک هوا به هوای برد بلند در دهلیز F-35 حمل شود . پس ما نیز لود ها را با وجود دو موشک هوا به هوا بررسی میکنیم .
جت F-35 و حمل دو بمب GBU-31 و 2 موشک هوا به هوای راداری برد بلند امرام (AIM-120)
از آن جایی که هیچ عکسی از داخل دهلیز Su-57 وجود ندارد :/ ، لود ترکیبی بمب و موشک را در دهلیز ها بررسی میکنیم :
F-35 : 2×2000Ib + 2 AAM
F-35 : 2×1000Ib + 2 AAM
Su-57 : 2×500kg + (2+2) AAM
Su-57 : 4×500kg + 2 AAM
البته که 2+2 به معنی وجود دو موشک راداری و دو موشک حرارتی است و در لود آخر دو موشک حرارتی موجود است در نتیجه این موشک ها با موشک راداری برد بلند و برتری آن یکسان نیستند!
در نتیجه میتوان دید که F-35 برتری های خود را در لود سنگین دارد به گونه ای که سوخو توان حمل بمبی در کلاس 2000 پوندی را در دهلیز ندارد . اما میتواند با اتکا به همه ی دهلیز خود تعداد بیشتری بمب 500 کیلویی حمل کرده اما موشک دوربرد راداری نداشته باشد .
واضح است که در حمل بمب هایی مانند SDB و نیز موشک هوا به زمین JAGM-F ، سوخو فلون سلاح مشابهی ندارد و در این زمینه عملکردی نخواهد داشت .
موشک AARGM-ER که توسعه یافته ی موشک فراصوت هارم AGM-88 HARM بوده و سریع تر و موثر تر است و ER در آن به معنی افزایش برد است همچنین در کلاس وزنی 1000 پوند جای میگیرد پس تصور کنید یک F-35 با حمل 2 عدد داخل و 8 عدد از آن در خارج به وسیله ی BRU-55 تبدیل به چه خطری برای پدافند خواهد شد !
در لود ضد رادار خواهیم داشت :
F-35 : 2×AARGM-ER + 2 AAM
Su-57 : 2×kh-58Ushke + (2+2) AAM
Su-57 : 4×kh-58Ushke + 2 AAM
در این جا در حالت آخر سوخو توان حمل موشک ضد رادار بیشتری خواهد داشت اما دیگر هیچ موشک راداری برد بلند برای دفاع از خود یا کمک به فرار از مدافعان نخواهد داشت .
جت Su-57 میتواند در خارج از دهلیز دو موشک ضد رادار kh-31 نیز حمل کند .
در لود های خارجی نیز با توجه به BRU-55 که گفتیم ، حمل لود ضد رادار به شرح زیر است :
Su-57 : 4×kh-58Ushke + 2×kh-31ARM + 6 AAM
F-35 : 2×AARGM-ER + 2 AAM
+ 8×AARGM-ER + 2 AAM
F-35 : 2×AARGM-ER + 2 AAM
+ 4×AARGM-ER + 2 AAM
+ دو مخزن سوخت خارجی که میتواند هر یک با دو موشک حمل شود یعنی در نهایت 6 موشک ضد رادار و 4 تا 8 موشک هوا به هوا و دو مخزن سوخت خارجی که برد را افزایش میدهد .
در نتیجه میتوان دید عملکرد کلی میتواند برتر از عملکرد سوخو باشد حتی برد جنگنده در حالت لود ترکیبی با مخازن سوخت خارجی …
به لودی دیگر میپردازیم این بار حمل سلاح های دور ایستای هوا به زمین که برای Su-57 شامل موشک کروز Kh-59MK2 میشود .
برد موشک 290 کیلومتر و کلاهکی با وزن میانگین 300 کیلوگرم را دارا میباشد .
اجازه دهید موشک AGM-158 و نیز AGM-158c یا LRASM را نیز بررسی کنیم :
این موشک 426 سانتی متر طول دارد و وزن آن در نسخه های مختلف حدود 2400 پوند است و همچنین عرض آن 45 سانتی متر است البته در حالت جمع شده ؛ همچنین کلاهک 1000 پوندی یا کلاس 450 کیلویی به همراه برد 370 کیلومتر در نسخه ی اول و برد بیش از 500 کیلومتر در نسخه ی ضد کشتی (LRASM) و برد بیش از 900 کیلومتر در نسخه ER یا نسخه ی B است .
حال نگاهی به دهلیز F-35 داشته باشیم :
دهلیز از نظر در حدود 435 تا 440 سانتی متر طول دارد ؛ همچنین جایگاه اصلی دهلیز توان حمل سلاح تا 2500 پوند را خواهد داشت . شما نیز با بررسی متریک عکس ها میتوانید این اعداد را بررسی کنید همچنین عمق دهلیز نیز در عمیق ترین بخش در حدود 60 سانتی متر است .
برای مثال در این تصویر میتوانید موشک های JAGM را مشاهده کنید که برای نصب در دهلیز به شکل 4 عددی در کنار یکدیگر در آمده است . این موشک 1 سانتی متر عرض کمتری از SDB دارد اما طول یکسانی دارند . مطابق تصویر میتوانید ابعاد AGM-158 را مشاهده کنید که تا چه حد نزدیک به ابعاد SDB و پک حامل 4 عددی آن BRU-61 است .
این چنین میتوان گفت چه از نظر ابعاد و چه از نظر وزنی این موشک مشکلی برای نصب در دهلیز F-35 نخواهد داشت هر چند با چنین بردی نیاز چندانی به حمل آن در دهلیز نیست …
در هر حال این موارد را گفتیم تا لود موشک های دوربرد کروز سنگین وزن را روی Su-57 و F-35 مقایسه کنیم .
F-35 : 2×Agm-158! + 2×ARH
Su-57 : 2×kh-59mk2 + 2×ARH + 2IIR
لود درون دهلیز به این شکل است هر چند سوخو میتواند 4 موشک kh-59mk2 را درون دهلیز حمل کند اما دیگر توان حمل موشک برد بلند هدایت راداری نخواهد داشت .
قابل توجه است که این موشک روسی هنوز به شکل گسترده وارد خدمت نشده اما تست پرتاب داشته است هر چند روس ها تا به امروز عکسی از درون دهلیز پکفا نیز نشان نداده اند ! در هر حال این موشک برد به بسیار کمتری دارد و کلاهک آن کوچک تر از JASSM یا AGM-158 با تولید چند هزار عدد و چندین بار تست و آزمایش و استفاده میباشد .
حال میتوان لود خارجی این موشک ها را بررسی کرد و همچنین لود ترکیبی با مخزن سوخت :
Su-57 : 6×KH-59MK2 + 4+2 AAM
Su-57 : 4×KH-59MK2 + 6+2 AAM
F-35 : 6×AGM-158 + 4 AAM
F-35 : 4×AGM-158 + 2×EFT + 4-8 AAM
البته Su-57 دو جایگاه خارجی دارد برای حمل Kh-59 که در آن ها میتواند نسخه های سنگین تر و به مراتب قوی تر این موشک را نصب کند که بیش از 300 کیلو کلاهک دارد ولی برد آن نصف نسخه ی جدید (mk2) میباشد . همچنین Su-57 میتواند از موشک های Kh-36 به تعداد 8 عدد حمل کند . این موشک ها برد کمتر 70 تا 120 را با کلاهک 130 کیلویی و سرعت بالا ارائه میکنند .
در این جا به واقع نیازی به حمل این موشک ها درون دهلیز F-35 نیست زیرا با 900+ کیلومتر برد در واقع بخش مهم تنها حمل این موشک ها است و سپس رها کردن و پرواز موشک ها در ارتفاع پایین و هدایت آن ها توسط F-35 در ارتفاع بالاتر با دیتا لینک …
در این لود نیز F-35 تاثیر گذاری بالاتری دارد هر چند که بخش زیادی از این تاثیر گذاری بهتر به واسطه ی سلاح بوده است نه خود جنگنده !
موشک ضد کشتی JSM که درون دهلیز F-35 قرار گرفته است . این موشک در پلتفرم پروازی ارتفاع بالا و در آخر ارتفاع پایین به 550 کیلومتر برد خواهد رسید در حالی که در پلتفرم پرواز تماما ارتفاع پایین ، به برد بیش از 180 کیلومتر خواهد رسید .
سلاح های F-35 برای تهاجم به شناور ها این موشک و نیز موشک LRASM میباشد همچنین Su-57 نیز در این نقش از موشک kh-35 استفاده میکند . این موشک 620 کیلوگرم وزن دارد که به نسبت JSM حدود 200 کیلوگرم وزن بیشتر دارد و کلاهک آن 20 کیلوگرم سنگین تر است (145kg) اما برد 130 تا 260 کیلومتری دارد در حالی که JSM میتواند در پروفایل پروازی تماما ارتفاع پایین به 180+ کیلومتر و در ارتفاع بالا به بیش از 500 کیلومتر برسد و در عین حال به دلیل هدایت تصویر ساز حرارتی میتواند بدون دادن هشدار راداری به پدافند به ناو نزدیک شود و نیز سطح مقطع کمی دارد و در ساخت آن اصول پنهان کاری رعایت شده است پس طبیعتا با موشکی خطرناک روبرو هستیم که F-35 به لطف سطح مقطع کم میتواند آن را تا نزدیکی ناو هدف هدایت کند . لود ها به شرح زیر است :
Su-57 : 2×Kh-35E + (2+2) AAM
F-35 : 2×JSM + 2 AAM
در لود های بالا مطمئن نیستیم که سوخو توان حمل دو موشک AAM راداری را نیز داشته باشد اما در هر حال اثر گذاری این ترکیب به وضوح کمتر از ترکیب موجود برای F-35 است زیرا برد بیشتر ، هدایت بدون هشدار به پدافند ناو ، سطح مقطع کم و دیتا لینک با F-35 فرصت کمی به ناو برای بقا میدهد! در لودهای خارجی و ترکیبی نیز :
Su-57 : 4×Kh-35E + 8×AAM
F-35 : 2×LRASM + 2×JSM + 8 AAM
F-35 : 4×LRASM + 2×JSM + 4 AAM
F-35 : 2×EFT + 2×LRASM + 2×JSM + 4-8 AAM
در این جا نیز F-35 با LRASM برتری خود را نشان میدهد آن هم در تمامی پارامتر ها به خصوص این که حتی با حمل دو Kh-31 در نقش ضد کشتی در جایگاه های خارجی باز هم Su-57 نمیتواند برد تهاجمی بالا داشته باشد در حالی که F-35 از مخازن سوخت نیز بهره میبرد و برد بیشتری دارد و با 4 موشک بهتر ، میتواند تهدید جدی تری برای ناو ها باشد .
! F-35 nice strike fighter
F-35 در حمل سلاح AGM-154 نیز با حمل 10 عدد با 4 موشک به نسبت حمل سلاح گروم توسط Su-57 با 8 عدد و 4 موشک برتر میباشد . هر چند همین نسبت ها در لود ضد رادار و ضد کشتی نیز تکرار شده اند !
صحبت زیاد است و ما به همین میزان بسنده میکنیم اما توجه داشته باشید قرار بود جنگنده ای را بررسی کنیم که از روی ظاهر با یک موتور باید در جایگاه پایین تری قرار گیرد اما در نهایت با جایگاه های بهتر و ترکیب تسلیحاتی بهتر و نیز سلاح های موثر تر موفق شد جنگنده هایی به مراتب سنگین تر از خودش را به چالش بکشد …
نکته ی جالب در مورد F-35 تعداد بالا و قیمت پایین آن است به شکلی که قیمت امروزی آن کمتر از 77 میلیون دلار در نوع A است و تا سال 2024 احتمالا به 71 میلیون دلار نیز میرسد طبق سند منتشر شده هر چند این میانگین قراردادی 478 فروندی است !
جت F-35 B با دو مخزن سوخت و دو بمب زیر بال در حالی که دهلیز را میتوانید با سلیقه ی خود پر کنید !
البته توجه داشته باشیم که F-35 نوع A قابل قیاس با دیگر جنگنده های غیر ناونشین است و نوع B از این جنگنده فعلا هیچ رقیب هم سطح و مستقیمی در دنیا ندارد زیرا عمود پرواز است و نیز نوع C باید با جنگنده های ناونشین با محدودیت هایشان مقایسه شود . دهلیز داخلی نوع B همان طور که گفتیم کوچک تر است و توان حمل کمتری دارد اما میتواند دو موشک JSM با دو امرام یا 8 عدد SDB با دو موشک امرام حمل کند !
F-35 B VTOL
در پایان چیزی را از روی ظاهر و خبر های سیاسی یا جو رسانه ای قضاوت نکنیم آن هم جنگنده ای که تحول بزرگی در آینده ایجاد میکند و تصور کنید بیش از 2000 فروند نسل پنج آن هم با چنین قابلیت هایی در آینده چه قواعدی را در نبرد های هوایی و تهاجمی تغییر میدهد .
بدیهی است که این جنگنده حتی بدون در نظر گرفتن پنهان کاری برتری های فاحشی بر F-16 و تک موتوره های دیگر دارد اما در مقابل دو موتوره ها به سختی این وضعیت را حفظ میکند و در مقابل نمونه های نسل پنج روسیه و چین نیز وضعیت تهاجمی قابل قبول و بعضاً بهتری را ارائه میکند در حالی که در نبرد هوا به هوا نیز دست پری دارد هر چند همچنان با عملکرد برتری هوایی رپتور و چیزی که F-22 ارائه میدهد فاصله دارد .
… … …
ایام به کام 🙂
Unknown✍️