پهپاد مسلح MQ-9 ریپر

پهپاد مسلح MQ-9 ریپر

هنگامی که در اواخر دهه 1990 پهپاد  MQ-1 وارد خدمت شد باب جدید در زمینه  هواپیماهای بدون سرنشین مسلح ایجاد شد. ام کیو 1 نسخه مسلح پهپاد RQ-1 بود که از موتور  پیستونی بهره می برد . ام کیو1 مسلح بود ولی توان حمل سلاح کمی داشت برای نمونه تنها دو موشک هلفایر را حمل میکرد و برد پروازی ان  در حال مسلح زیر 600 کیلومتر بود(برای اشنایی اب ام کیو 1 اینجا را کلیک کنید)

نیروی هوایی امریکا و همچنین  خواهان  یک پهپاد مسلح تر بودند که بتواند مهمات بیشتری در برد بیشتری حمل کند  وبا اهداف بیشتری درگیر  شود.   پهپاد ساعت بسیار بیشتر بر فراز هدف گشت زنی میکرد   و از این رو می توانست  تا چند ساعت بر فراز منطقه  باقی بماند و از این رو مقرون به صرفه بود . اگرچه در مراحل نخست به خدمت گیری چینین پرنده ای مورد تردید بود ولی درگیری  در عراق و افغانستان و درگیر در نبرد های شهری ثابت کرد که برای هدف قرار داد نیروی های تروریست و شوروی که سلاح پدافندی چندانی ندارند چنین وسیله  ارزانی چقدر موثر است

طراحی پرنده جدید به شرکت General Atomics Aeronautical Systems سپرده شد همان شرکتی که ار کیو1 و ام کیو 1 را طراحی کرده بود از این  رو بی دلیل نیست که پرنده جدید که با نام ام کیو 9 شناخته شد بسیار شبیه   ار کیو9 و ام کیو 1 از اب در امد اگرچه تفاوت های اساسی  بسیاری نیز داشت. ام کیو 9 در سال  2001 به پرواز در امد و در سال 2006 وارد خدمت شد اگرچه از سال  2004 در عراق به شکل ازمایشی خدمت میکرد

ام کیو 9 شبیه ام 1 است . دارای  بدنه کشیده که با یک برامدکی بر روی سر خود در قسمت جلو که محل قرار گیری انتن ارتباط ماهواره ای برای ارسال و دریافت اطلاعات  و تبادل داده با  ماهواره است. در زیر دماغه خود دارای یک سامانه دید حرارتی و نشان گذار لیزری است که توان درشت نمایی نیز دارد . این سامانه از نوع AN/DAS-1  دارای یک دوربین مدار بسته، یک دوربین  دید شبانه، یک چشمی دید حرارتی ، یک نشان گذار و مسافت یاب لیزری می باشد  و میتواند از فاصله 10  کیلومتری  یک خودرو را کشف و نشان گذاری لیزری  بکند. جدیدا برنامه یا برای نصب نسخه کوچکتر غلاف اسرائیلی لیتینیگ روی این پرنده در دستورکار قرار گرفته است . این غلاف دو برابر   سامانه ثابت این هواپیما  برد دارد

هواپیما در دماغه دارای یک رادار AN/APY-8 Lynx II  است  که در جلوی سامانه اپتیکی  قرار دارد و کمی  برامده است. این رادار دارای توان نقشه  برداری از سطح زمین  به شکل رادار است  و توان کشف اهداف  متحرک و ثابت روی زمین  را دارد و 80 کیلومتر برد ان است . این رادار با سامانه  اپتیکی هواپیما هماهنگ است و هدفی که توسط رادار کشف شود بلافاصله توسط اپتیک  نشان داده می شد ویا برعکس ان

از دیگر تجهیزات این پرنده توان حمل یک غلاف  رادار روزنه ساختگی برای نقشه برداری از سطح زمین  را نیز دارد. این غلاف  در زیر بدنه کمی عقبتر  حمل می شود اگرچه در ازمایشات  حتی زیر بال نیز نصب شده است .  یکی از برنامه های ارتقا مربوط به پروژه argus-is camera است. این پروژه یک دوربین  جدید با فناوری پیچیده  که شامل یک مجموع اپتیکی  با  368 دوربین به انداز دوربین موبایل است. این فناوری  به این پهپاد کمک میکند تا تصاویری را با دقت 1.8 میلیارد پیکسلی بگیرد و می تواند  یک محیط  100 کیلومتر مربع را پوشش دهد  . نصب این سیستم روی ام کیو9 به معنی این است که هیچ تحرکی  در چنین  منطقه وسیعی از چشم ان پنهان نمی ماند

هواپیما دارای سه ارابه فرود جمع شونده است و از بدنه از الومنیوم  و مواد ترکیبی  ساخته شده است.  وزن  خالی هواپیما 2.2 تن و بیشترین وزن برخواستن  ان 4.7 تن است. هواپیما دارای  بال های  تقریبا صاف  است که شبیه بال هواپیماهای گلایدر است. این تاکتیکی  برای  سوار شدن هواپیما بر امواج هوا و کاهش مصرف سوخت است. دارای  سه سکان عمودی   در قسمت عقب است که  شامل دو سکان عمودی با زاویه V شکل بر روی بدنه  و یکی در زیر بدنه به عنوان بالچه تعادل  سمتی  که هر سه دارای بخش های متحرک هستند

هواپیما توسط یک کانکس  هدایت با دو جایگاه یکی برای فرمانده و دیگری خلبان هدایت می شود  و میتواند از سامانه هدایت ماهواره ای و یا هدایت رادیویی بهره ببرد. این هواپیما را میتواند در هر جای جهان مستقر کرد ولی مثلا از یک سمت دیگر  جهان هدایت کرد

هواپیما دارای یک موتور توربوپراپ گاریت  تی پی ایی -3 بود  که 900 اسب بخار قدرت  استفاده میکند . موتور ام کیو1 و ار کیو 1 یک موتور پیستونی 115 اسب بخاری بود ولی از انجایی که نیاز به حمل بالای تسلیحات بود  باید موتور توربوپراپ روی این هواپیما نصب  می شد. این موتور در دهه 1960 توسعه یافته است و بر روی دها هواپیما یک و دو موتوره غیر نظامی  پراپ نصب  شده بود. موتور دارای  یک ورودی هوا روی بدنه است و میتواند هواپیما را به سرعت 482 کیلومتر برساعت برساند که  دو برابر سرعت ام کیو 1 است. برد  انتقالی هواپیما بیش از 3500 کیلومتر است ولی در حالت مسلخ  دارای  برد 1600 کیلومتر است و میتواند تا 14 ساعت دست  به پرواز بزند

هواپیما دارای چهار  جایگاه خارجی  برای حمل سلاح است اگرچه یک جایگاه نیز روی  بدنه برای حمل غلاف دارد . میتواند در مجموع 1700 کیلوگرم محموله حمل کند که از این میزان 360 کیلوگرم در درون بدنه(منظور  رادار و اپتیک است ) و ما بقی در خارج  بدنه است

دو جایگاه زیر هر بال وجود دارد که نزدیک ترین جایگاه به بدنه دو محل نصب سلاح دارد. هواپیمای میتواند تا چهار موشک هلفایر را   در کنار دو بمب لیزری 225 کیلوگرمی  جی بی و12 و یا دو بمب هدایت ماهواره ای  225 کیلوگرمی جی بی یو 38 را حمل کند و یا میتواند به جای موشک های هلفایر  نیز بمب هواپرتاب حمل کند که در مجموع می شود چهار بمب لیزری ویا چهار بمب ماهواره ای.برای دفاع از خود نیز میتواند موشک استینگر را حمل کند  و نسخه تحویلی به انگلستان حتی توان حمل موشک میلی موجی بریمستون را هم دارد

در سال 2020 میلادی ارتش امریکا برای ارتقا توان رزمی ام کیو9 دست به نصب هشت موشک ضد تانک هلفایر روی یک ام کیو9 زده.

برنامه جدید برای ام کیو 9 های در خدمت  افزایش   توان موتور برای توان حمل 500 کیلوگرمی محموله بیشتر است که  بتواند زیر بالهای خود مخازن سوخت 380 لیتری  را حمل کند تا میزان ساعت پرواز به 37 ساعت برسد

مدل های مختلف

نسخه دریایی :  این نسخه که با نام Mariner  شناخته می شود دارای  یک رادار جستجوی  در زیر بدنه  به شکل یک غلاف است و همچنین با افزایش سوخت توان 49 ساعت پرواز مدام را دارد . این نسخه  میتواند 1700 کیلوگرم  محموله حمل کند و دارای  هفت جایگاه خارجی شامل  سه عدد زیر هر بال و یکی در زیر بدنه است. نسخه دریایی دارای  سامانه پرواز خودکار  با قابلیت  برنامه ریزی برای پرواز بدون هدایت خارجی است. همچنین این نسخه دارای  بال های جمع شوند برای  اشغال فضای کمتر درون ناو است . این نسخه  در نیروی دریایی امریکا خدمت می کند

ام کیو-9 بلاک1: این نسخه در سال 2012 تست شد و نسخه  پیشرفته ام کیو 9  تولید اولیه است  که دارای سامانه فرود خودکار بدون دخالت انسان  است   و دارای  یک سامانه رادیویی   برای تبدیل  داده با کمک  امواج  رادیویی بدون نیاز به ماهواره به صورت کد گذاری شده است

ام کیو9 بی اسکای گاردین

این نسخه نمونه بهبود یافته   ام  کیو 9 پریدیاتور است  این پهپاد  در واقع بر اساس  برخی مقرارت پروازی در اروپا ارتقا یافته تا بتواند بازار  اروپا را به دست اورد . این نسخه دارای بدنه از مواد کامپوزیت  است تا سبکتر شده و از این رو مصرف سوخت کمتر شود  و همچنین  با تغییر ایرودینامیکی در لبه بالا و کار گذاشتن دو بالچه در لبه بال باعث کاهش مصرف سوخت شده و  مداومت پرواز ان را تا 40 ساعت افزایش داده  است. این نسخه دارای موتور  توربوپراپ  هانول تی پی ایی 331 است که 900 اسب بخار قدرت فراهم میکند    که به پهپاد سرعتی معادل 482 کیلومتر بر ساعت را البته در وزن  سبک میدهد. این نسخه دارای یک سیستم  دید اپتیکی و دید حرارتی و نشانگذار  لیزری نسل سوم است که  در زیر دماغه قرار دارد  و همانند  نسخه های قبلی ام  کیو9  دارای چهار  جایگاه خارجی  زیر هر بال است که میتواند شامل هشت موشک هلفایر  و یا چهار بمب لیزری  و یا هدایت ماهواره ای 225 کیلوگرمی است.این نسخه توان  حمل غلاف مجهز به یک رادار با جستجوی 360 درجه میباشد

تاریخچه

اولین استفاده  عملیاتی به تابستان سال 2007 در افغانستان بر میگردد . در 28 اکتبر اولین بار با شلیک هلفایر به طرف طلبان  وارد  میدان نبرد شد  و در 6  مارس  سال بعد برای اولین بار در افغانستان  در یک ماموریت چند فروند از ام کیو 9 ها دست به پرتاب 16 بمب لیزری جی بی یو 12 زدند .از 17 جولای سال 2008 در عراق  نیز مورد  استفاده قرار گرفت . در 13 سپتامبر سال 2009  یکی از ام کیو 9 ها در افغانستان  ارتباط خود را از دست داد و به طرف تاجیکستان  به پرواز در امد که از ترس اسیب نرساندن به مناطق  غیر نظامی توسط یک اف15 ایی استریک ایگل با موشک سایدواندر سرنگون شد

در سال 2010 زمانی که امریکا عراق  را ترک کرد ، ام کیو 9 بیش از 33000 ماموریت رزمی انجام داده بود  بدون اینکه هیچ کدام  توسط اتش  تروریستها در عراق  از دست برود. در افغانستان  همچنان حضور دارد ولی ارتش امریکا اعلام کرد این پرنده به عنوان موفقترین پهپاد امریکایها   ضریب عملکرد 99% در افغانستان  دست یافته است . از سال 2014 بارها بر علیه داعش استفاده شد و جلد  مشهور داعشی ها  با نام جان جهادی با اتش  یک ام کیو 9 از بین رفت

همچنین در امریکا ناسا از ام کیو 9 برای ازمایشات  پروازی و گارد مرزی برای کشت مرزی استفاده میکنند

ام کیو9 چندین مشتری خارجی داشته که شامل فرانسه، استرالیا ، دمنیکن، انگلستان، اسپانیا ، هلند ایتالیا و المان از جمله دارندگان این پرنده هستند

ام کیو 9 همکنون در زمینه حمل سلاح و برد از برترین پهپاد های  توربوپراپ  موجود است که بر ضد نیروی های شورشی  و تروریست کاربرد فراوانی  به دلیل  هزینه کم پرواز مداومت  ساعت بالای پرواز دارد

مشخصات

طول:11 متر

بلندی:3.8 متر

وزن خالی:2.2 تن

بیشترین وزن برخاستن:4.7 تن

میزان محموله:1.7 تن

موتور:یک موتور توربوپراپ  Honeywell TPE331-10 با قدرت 900 اسب بخار

بیشترین سرعت:482  کیبومتر بر ساعت

سرعت کروز:313 کیلومتر بر ساعت

برد رزمی:1800 کیلومتر

مداومت پروازی:14 ساعت

ارتفاع عملیاتی با سلاح:7500 متر

تسلیحات: چهار موشک هلفایر در کنار دو بمب لیزری و یا ماهواره ای 225 کیلوگرمی

ترجمه: عبدالحمید تارخ

مقالات مشابه

پهپاد های کوچک در خدمت ارتش امریکا

منابع:

https://www.flightglobal.com/news/articles/usaf-to-automate-mq-9-takeoffs-and-landings-424975

http://www.military.com/equipment/mq-9-reaper

https://en.wikipedia.org/wiki/General_Atomics_MQ-9_Reaper