موشک ضد کشتی اتومات
موشک ضد کشتی اتومات
بعد از غرق شدن ناوشکن ایلیات اسرائیل توسط موشک های پی 15 شلیک شده از قایق موشک انداز تندرو کلاس کومار در سال 1967 ساخت شوروی در اختیار سوریه اهمیت موشک های ضد کشتی برای غرب مشخص شد به شکلی که جنبشی برای ساخت موشکهای ضد کشتی در غرب راه افتاد که هارپون و اگزوسه از جمله این موشک ها هستند.
ایتالیا از میانه دهه 1960 به دنبال موشک ضد کشتی حرکت کرده بود ولی نبرد سال 1967 سرعت حرکت به سمت ساخت یک موشک ضد کشتی را دو چندان کرده بود. این برنامه با نام Otomat شناخته میشد که توسط شرکت ایتالیایی Oto Melara اغاز شد اگرچه ماترا نیز در این راه به این شرکت کمک کرد . موشک در سال 1971 تست شد و در سال 1974 وارد خدمت شد
موشک اتومات نسبت به اگزوسه و هارپون بزرگتر و سنگینتر است. وزن موشک به 770 کیلوگرم می رسد . اتومات دارای چهار بالچه جمع شونده بر روی خود و چهار بالچه تعادل در انتهای بدنه است . موشک دارای موتور توربوجت است و از دو بوستر سوخت مایع در دوطرف بدنه استفاده میکند. سوخت مایع بوستر قابل ذخیر سازی به مدت طولاتی است . بوسترها بعد از شلیک موشک 5 ثانیه روشن هستند و بعد جدا شده و موتور اصلی روشن می شود و موشک را با سرعت متوسط 1000 تا 1100 کیلومتر بر ساعت به پیش می برند. موتور توربوجت موشک از نوع Turbomeca Arbizon ساخت فرانسه است از نوع TR-281 میباشد و دارای 751 پاوند رانش است اگرچه برخی مدل های دارای 900 پاوند رانش است .موشک 90 لیتر سوخت پشت سر کلاهک برای این موتور حمل میکند و باتری ان برای 10 دقیقه پرواز موشک کافی است
موشک درون یک سیلوی بیضی شکل کامپوزیت قرار میگیرد و بعد از پرتاب موشک و بیرون امدن از لانچر بالچه ها باز شدن و موشک به پیش می رود.موشک دارای سامانه هدایت رادار فعال است . بعد از شلیک مسافتی را به شکل اینرسی طی کرده تا باتواند هدف را با رادار خود کشف کند و برد موشک بر ضد کشتی هدف بزرگ 40 تا 60 کیلومتر بسته به مدل است ولی روش حمله این موشک به این شکل است که وقتی هدف را کشف کرد اصلاح مسیر کرد و بعد دوباره رادار را خاموش میکند و تنها در شش کیلومتر اخر رادار را روشن میکند تا هدف هشیار نشود . موشک دارای یک ارتفاع یاب رادیویی برای تنظیم ارتفاع پروازی است . موشک بعد از شلیک ارتفاع خود را تا ارتفاع 200 متری افزایش میده دو بعد از روشن شدن موتور توربوجت اصلی ارتفاع خود را تا 20 متری کاهش داده و پرواز میکند و تنها در چند کیلومتر اخر تا ارتفاع 2 متری نیز ارتفاع خود را کاهش میدهد
موشک دارای کلاهک 210 کیلوگرمی از نوع انفجار قوی . موشک خود بعد از برخورد میتوان قبل از انفجار تا 90 م م فولاد را بشکافد و بعد متفجر شود و به شکلی طراحی شده که در صورت وجود سوخت در مخرن سوخت موشک سوخت نیز اتش گرفته تا بر شدت انفجار و اتش بیفزاید
موشک دارای بیشترین برد 180 کیلومتر است ولی بدون شک با در نظر گرفت ارتفاع دکل رادار های ناو استفاده در این برد از این موشک ممکن نیست زیرا معمولا در بهترین حالت شناور دشمن در برد زیر 110 کیلومتری کشف می شود از این رو این موشک از سیستمی با نامTESEO بهره می برد
TESEO یک سیستم تسلیحانی است که روی برخی از ناوهای جنگی حامل این موشک نصب شده است که یک خط ارتباط داده بین موشک و ناو ایجاد میکند. این خط ارتباط داده کمک میکند که هدف توسط هر منبعی مانند یک بالگرد و یا اواکس و یا یک شناور دیگر شناسایی شود و بعد اطلاعت به موشک داده شود و موشک بدون اینکه ناو شلیک کننده هدف را دیده باشد به موقعیت تقریبی هدف شلیک شود تا بتواندهدف را در نهایت با رادار خود کشف کند
مدل های مختلف
اتومات مارک1: نسخه اولیه که در سال 1976 عملیاتی شد و دارای برد 60 کیلومتر است
اتومات مارک2 بلاک1:این نسخه در سال 1978 ساخته شد و داری برد 180 کیلومتر و خط ارتباط داده برای هدایت میانه مسیر داشت
اتومات مارک2 بلاک 2: این نسخه در دهه 1980 ساخته شد . تا پیش از این تمامی نمونه های اتومات دارای بالچه های ثابت بودند که لانچر پرتاب را بزرگ میکرد ولی این نسخه دارای بالچه جمع شونده و لانچر پرتاب کوچکتر بود(به این نسخه اتومات2 نیز میگویند)
اتومات بلاک2 بلاک 3: این نسخه دارای سامانه هدایت اینرسی ارتقا یافته، بوستر سوخت جامد به جای سوخت مایع نسخه قبلی که ایمنی بیشتر دشت . این نسخه وارد خدمت نشده است(به این نسخه اتومات2 نیز میگویند)
اتومات مارک3: این نسخه در دهه 1990 توسعه یافت و دارای یک گیرنده جی پی اس و یک سامانه تصویر ساز حرارتی است در کنار سامانه هدایت رادار بود . این نسخه دارای برد بلند تر بود و برای تهاجم زمینی طراحی شده بود ولی در نهایت برنامه ان به دلیل پایان جنگ سرد و عدم نیاز نیروی دریایی ایتالیا در ان زمان رها شد
MILAS: این نسخه در واقع نسخه حامل اژدر موشک اتومات است . این نمونه در قسمت جلو دارای یک اژدر ، ام یو 90 است که دارای 32 کیلوگرم کلاهک جنگی است. MILAS به عنوان یک سیستم ضد زیر دریایی با برد 35 کیلومتر ساخته شد که بعد از کشف و شناسایی محل زیر دریایی دشمن ، موشک به ان سمت شلیک شد و در مرحله اخر اژدر رها شده وارد اب شده و با زیر دریایی درگیری شود . اژدر 323 م م است و وزن کامل ان 304 کیلوگرم است و کلاهک کوچکی دارد ،ولی برای نابود کرد و یا از کارانداختن یک زیر دریایی کافی است . این نسخه در دهه 1990 وارد خدمت شد
اتومات مارک2 بلاک4: این نسخه در سال 2006 توسعه یافت که دارای انتن رادار ارایه است و مقامت بیشتر در برابر جنگ الکترونیک دارد . اضافه کردن گیرنده جی پی اس به معنی توان استفاده بر ضد اهداف زمینی ثابت است و برد ان همانند نسخه قبلی 180 کیلومتر است
اتومات را میتواند از شناورهای رزمی و هواپیما پرتاب کرد . همکنون توسط ارتش های زیادی مورد استفاده است که از جمله دارندگان میتوان به بنگلادش ده تیر،عربستان سعودی 227 تیر(برای پرتاب از ناوچه کلاس مدینه)،مصر 135تیر،ایتالیا 200 تیر ، کنیا 20 تیر،لیبی 120 تیر در زمان حکومت غزافی تحویل گرفت،مالزی 48 تیر،نیجرهی 40 تیر،پرو 81 تیره ونزوئلا 140 تیر
مشخصات
طول:4.46 متر
وزن:770 کیلوگرم
موتور: یک موتور توربوجت
بیشترین سرعت:1100 کیلومتر بر ساعت
برد:180 کیلومتر
وزن کلاهک:210 کیلوگرم
هدایت: رادار فعال
ترجمه: عبدالحمید تارخ