ایران سرانجام از ناو پهپاد بر خود با ناو پهپاد بر شهید بهمن باقری رونمایی کرد . تصاویر تازه منتشر شده همچنین پهپادهای مختلف و هلیکوپترهای ترابری را روی عرشه پرواز نشان می‌دهند که دارای سکوی پرش در انتهای عرشه برای برخواست پهپاد است. شهید باقری که رسماً به عنوان یک پایگاه دریایی معرفی می‌شود، مجهز به تسلیحات دفاعی و تهاجمی نیز است از این رو یک ناو مسلح است
تصاویر و فیلم‌های جدید شهید باقری در مراسمی به مناسبت آغاز به کار رسمی این ناو در نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد. طبق گزارش‌ها، ساخت این ناو از تبدیل یک کشتی کانتینری تجاری در ماه مه 2022 آغاز شد و آزمایش‌های دریایی را در پیکربندی جدید خود در نوامبر سال گذشته آغاز کرد.
تصاویر مراسم رونمایی شامل تصاویری است که نشان میدهد یک پهپاد اصلاح‌شده ابابیل-۳ با یک قلاب نگهدارنده کابل فرود که البته به نظر نمی‌رسد در حین پرواز جمع شود ،از عرشه پروازی۱۸۰ متری شهید باقری پرتاب می‌شود. در تصاویری دیگر همان پهپاد با کمک قلاب گیرنده کابل فرود روی ناو فرود می اید. ابابیل-3 روی ناو همچنین دارای دو بوستر کمکی کوچک که یکی در زیر هر بال نصب شده است که می تواند عملکرد اضافی ارزشمندی را برای عملیات از یک عرشه کوتاه پرواز بدون کمک منجنیق ارائه دهد.
پهپاد ابابیل ۳ یکی از پهپادهای بسیار پرکاربرد در نیروهای مسلح ایران است که به شکل فراگیر استفاده شده و به در نقش شناسایی و همچنین با تجهیز به سلاح هدایت شونده در نقش شتیبانی نیز استفاده می‌شود
کلیپ‌های ویدیویی نشان می‌دهند که «پهپادهای» شبیه به هواپیمای کنترل از راه دور، طراحی شده بر روی جت بدنام قاهر 313 ایران که بر روی عرشه شهید باقری برخاسته و فرود می‌آیند.این یک نسخه رادیو کنترل بسیار کوچک بود که اندازه خط کشی کف عرشه بود و نه یک پهپاد عملیاتی واقعی. پهپادهای بزرگ‌تر یا ماکت‌های آنها با طراحی همسو با قاهر 313 نیز روی عرشه دیده می‌شوند که با نام قائم شناخته می شود . بر روی عرشه ۲ پهپاد با طرح قاهر ۳۱۳ دیده می‌شود که یکی از آنها ۶۰ درصد اندازه قاهر و دیگری ۲۰ درصد اندازه قاهر است. هر دو با علامت JAS-313 دیده می شوند و یکی از آنها در یک کلیپ در حال بالا رفتن به عرشه پرواز در آسانسور دیده می شود. اینکه آنها چه توانایی های واقعی ممکن است داشته باشند مشخص نیست.
قاهر 313 که با نام‌های Q-313 و F-313 نیز شناخته می‌شود، که برای اولین بار در سال 2013 به صورت عمومی ظاهر شد، خود یک طراحی مشکوک و به طور گسترده مورد تمسخر بود که هرگز پرواز نکرده است. قاهر نیز دارای یک نسخه بسیار کوچک کنترلی بود که در هنگام رونمایی در سال ۲۰۱۳ پرواز آن نیز به نمایش درآمد که نظر می‌رسد همین نسخه رادیو کنترل کوچک در فیلم از روی عرشه شهید باقری به پرواز درآمده است. در سال 2023، رسانه‌ها در ایران گزارش دادند که یک نوع مشتق شده از قاهر بدون خدمه در حال توسعه است.
در تصاویر مراسم رونمایی، انواع دیگری از پهپادها نیز روی عرشه شهید باقری دیده می‌شود، مانند مهاجر-۶، یکی دیگر از طرح‌های محبوب ایرانی که در ایران و بسیاری از نقاط دیگر جهان از جمله اکنون در نیروهای مسلح روسیه در حال خدمت است. هلیکوپترهای بل 206 و بل 212 ساخت آمریکا و همچنین میل17 ساخت روسیه از عرشه پرواز کشتی دیده می شوند. با وجود کلیپ فوق الذکر از آسانسور هواپیما، هنوز هیچ نمایی از آشیانه های داخلی هواپیما دیده نشده است.گفته شده ناو دارای 8 سوله در دو طبقه ،3 جایگاه سوخت جداگانه برای پهپادها، هلیکوپترها و شناورها و یک بیمارستان و یک زمین فوتبال.
تصویر منتشر شده از شهید باقری، نشان میدهد که این شناور دارای توانایی پرتاب و بازیابی قایق‌های کوچک با استفاده از درهای بزرگ در دو طرف بدنه را دارد . استفاده از قایق‌های کوچک مجهز به موشک و راکت و سایر سلاح‌ها در گروه‌های مختلف مدت‌هاست تاکتیک مشخص نیروی دریایی سپاه بوده است
شهید باقری دارای تسلیحات تهاجمی و دفاعی است ، از جمله پرتابگرهایی در عقب پشت ساختمان اصلی ناو که به نظر می‌رسد موشک‌های کروز ضد کشتی اپتیک حرارتی چون نصر و یا بصیر باشند همچنین ناو در جلو خود دارای یک توپ هدایت شونده دفاع ضد موشک برد کوتاه احتمالا از نوع کمان است .کمان نسخه ایرانی سامانه گاتیلینگ 30 میلیتری شش لول AK-630 روسی است. همچنین دو لانچر پرتاب در هر سمت در جلوی ناو نصب است که احتمالا حاوی موشک پدافند کوتاه برد هدایت لیزری کوثر 200 است که نسخه دریا پایه موشک پدافندی تندر است که خود تندر نیز نسخه پدافندی موشک هدایت لیزری ضد تانک هواپرتاب قائم114 است.این موشک حدود 7 کیلومتر باید برد داشته باشد. هیچ سامانه پدافندی برد بلندی همکنون روی این ناو دیده نمی شود و البته راداری نیز برای هدایت موشک های چون موشک پدافندی صیاد بر روی شناور نصب نیست. این کشتی دارای یک منطقه باز بزرگ در انتهای خود در پشت لانچر های موشک است که می تواند برای اهداف مختلف از جمله به عنوان یک سکوی پرواز اضافی برای هلیکوپترها و هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت برخاست و فرود عمودی، و همچنین پرتابگرهای موشکی اضافی، به ویژه انواع کانتینری مورد استفاده قرار گیرد.ایران پیش از این موشک های بالستیک تاکتیکی تا برد 600 کیلومتر را در پرتابگر های کانتینری از خانواده فاتح از روی شناور شلیک کرده بود . مقامات ایرانی ادعا می‌کنند که این کشتی دارای دفاع هوایی کوتاه و میان برد و همچنین جنگ الکترونیک و قابلیت جمع‌آوری اطلاعات است، اما هر گونه شواهد روشنی از آن در تصاویری که اکنون ظاهر شده کمتر قابل مشاهده است.
همچنین تصاویری از فضاهای داخل شهید باقری از جمله محوطه پزشکی و سالن بدنسازی با زمین فوتبال نشان داده شده است
از آنجایی که شهید باقری بر اساس یک کشتی کانتینربر ساخته شده ساختمان این ناو به جای اینکه در کنار ناو مانند بقیه ناوهای هواپیمابر باشد در انتهای ناو قرار دارد از این رو نمی‌توان از تمام طول ناو به عنوان عرشه پرواز استفاده کرد. همچنین برای اینکه بتوان هواپیما را بر روی آن فرود آورد یک بخش اریب به ناو اضافه شده تا هواپیما از کنار ساختمان اصلی گذشته و بر روی آن فرود بیاید .این مسئله فرود را پرمخاطره می‌کند زیرا یک اشتباه کوچک در زمان فرود و به دلیل تنگ بودن فضا می‌تواند باعث برخورد ساختمان و یا و یا لانچرهای پرتاب موشک در انتهای ناو شود
همچنین در انتهای باند فرود در واقع جایی که منتهی به سکوی پرش می‌شود در کنار آن هیچ فضایی وجود ندارد یعنی اگر پهپاد به هر دلیلی نتواند متوقف شود برای برخاستن باید دوباره بر روی سکوی پرش برود که مشخص نیست آیا پهباد در آن شرایط قدرت لازم برای بالا رفتن و پرش را دارد(قیاس شود مثلا با ناو های چون کلاس الیزابت ).البته ناو کلاس انادولو ترکها نیز اینچنین است که البته از روز اول برای عملیات جنگنده عمود پرواز اف35 بی طراحی شد اگرچه امروز ان نیز برای عملیات با هواپیمای جت بدون سرنشین تغییر یافته است
در دیگر ناو هواپیمابری که معمولاً از سکوی پرش استفاده می‌کنند یک بخش صاف در کنار سکوی پرش قرار دارد که در صورتی که هواپیما نتوانست بعد از فرود متوقف شود از روی آن بدون که بخواهد از سکو بالا برود برخیزد
همچنین عرض عرشه نیز بسیار کم است یک فرود بدی می‌تواند باعث صدمه دیدن هواگردهای پارک شده کنار عرشه شود( قیاس شود با دیگر ناوهای هواپیمابر با همین کلاس نشسته برخاست هواپیما)
بدون شک بخش عمده‌ای از توان این ناو، هواگردهای آن است. مشخصا بسیاری از پهپادهای فعلی در خدمت سپاه مانند مهاجر ۶ و یا ابابیل 3 که هر دو می‌توانند تسلیحات هواپرتابی چون موشک‌های الماس و یا بمب سدید را حمل کنند از این ناو عملیات کنند. مشخصا این گونه پهبادها برای حمله به اهداف زمینی با سطح محافظت پدافند پایین موثر هستند ولی اگر قرار باشد هدف حمله به اهداف پیچیده‌تر از نظر پدافندی باشد در حال حاضر ایران به نظر می‌رسد به غیر از نسخه‌های برگرفته شده از قاهر ۳۱۳ پهپاد دیگری به عنوان یک پهپاد جت پرسرعت در اختیار ندارد. تاکنون تصویری از پرواز نسخه بزرگ این پهپاد به نمایش در نیامده چه برسد به عملیات نشست و برخاستش از روی ناو از این رو مشخص نیست که نسخه پهپاد قاهر ۳۱۳ چه سلاحی می‌تواند حمل کند دهلیز داخلی دارد و یا ندارد و اگر دارد مشخص نیست چه میزان سلاح می‌تواند در داخل بدنه حمل کند و شامل چه انواعی می‌شود . همچنین برد و سرعت پهپاد در حالت های متفاوت مشخص نشده از این رو ما هیچ چیزی از این پهپاد نمیدانیم . خود ناو دارای یک بسته تسلیحاتی است گفته شده دارای توان حمل موشک‌های تهاجم زمینی نیز است ولی اگر در مورد گروه هوایی که این ناو می‌تواند حمل کند به غیر از هواگردهایی چون ابابیل و یا مهاجر مابقی آن شامل انواع ۲۰ و یا درصد۶۰ قاهره ۳۱۳ هیچ اطلاعی در دسترس نیست
اگرچه لزوماً نمی‌توان انتظار داشت که ایران پهپادهای خود را علیه کشتی‌های جنگی آمریکا و متحدانش و سایر دارایی‌ها در منطقه به روشی پایدار استفاده کند، اما شهید باقری می‌تواند در کشتی‌رانی تجاری از جمله حملات فرصت‌طلبانه‌تر به اهدافی که دفاع ضعیفی دارند، حتی برای مدت کوتاهی، ویران کننده باشد
…
«داشتن توانایی پرتاب پهپادها، به ویژه پهپادهای تهاجمی یک طرفه، از یک ناو هواپیمابر اختصاصی می‌تواند در برخی سناریوها علیه برخی از دشمنان و همچنین برای حملات به مناطق نفت مفید باشد. امکان بقا این ناو آن هم با در نظر گرفتن اینکه اگر این ناو در خارج از اب‌های سرزمینی خود و دور از سرزمین اصلی بدون پوشش هوایی و پدافند زمینی حرکت کند در برابر قدرتی چون ایالات متحده که برتری هوای کامل دارد بسیار آسیب‌پذیر است جای سوالات جدی دارد. در سازمان رزم دیگر کشورها ناوهای هواپیمابر توسط ناوهای با سطح پدافندی بالایی پوشش داده می‌شوند همچنین از شکاری‌های پیشرفته بر روی خود برای دفاع از خود در مقابل حملات انبوه هوای استفاده می‌کنند. مشخصاً سپاه پاسداران دارای شناورهای با سطح پدافند بالایی نیست این ناو نیز شکاری رهگیری حمله می‌کند برای همین همواره از زمان رونمایی این ناو در منابع غربی در مورد اینکه دقیقاً این ناو قرار است چه ماموریتی انجام دهد اگر امای بسیاری مطرح شده
شهید باقری دارای ارزش نمادین قابل توجهی برای ایران است که مرتباً در برابر ناوهای نیروی دریایی ایالات متحده دارد که همواره در خلیج فارس حرکت می کند. به نوبه خود، مقامات ایرانی به طور فزاینده ای به دنبال استقرار نیروی دریایی در مسافت های طولانی از جمله در نیمکره غربی بوده اند. ادعا می شود که شهید باقری برد عملیاتی 11000 کیلومتر و وزن 35000 تن است که باز نیازمندی به یک ناو گروه برد بلند برای اسکورت آن در عمق اقیانوس است که سپاه پاسداران در این زمینه دچار مشکلاتی است.
توانایی‌های واقعی شهید باقری هرچه باشد، نشان‌دهنده یک گرایش واقعی جهانی به سمت ساخت کشتی‌های جنگی جدید عرشه بزرگ است که به شدت بر عملیات پهپاد متمرکز شده‌اند و همچنین تبدیل شناورهای موجود به درجات مختلف «ناو هواپیمابر بدون سرنشین» را نشان میدهد.
مقالات مشابه
