رزم ناو اسلاوا

رزم ناو اسلاوا

شوروی در دهه 1970 به دنبال یک شناور بزرگ رزمی در ابعاد یک رزم ناو برای عملیات در عمق اقیانوس ارام بود. این ناو باید بتوانست به صورت مستقیم دست به عملیات زده و برای شکار ناوهای هواپیمابر و یا ناوگروه دشمن بپردازد . این تفکر باعث ساخت نبرد رزم ناو کلاس کریوف شد . اگرچه عملا این شناورها با وجود سامانه های پدافند زیاد عملا کاری از موج حملات هوایی یک ناو هواپیمابر(منظور حمله هواپیما های ان) بر نمی امد ولی بدون شک مستقل تر از دیگر شناورهای شوروی میتوانند در عمق اقیانوس عملیات انجام دهند

برای اشنایی با کلاس کیروف اینجا را کلیک کنید

اما هزینه تولید و نگهداری این رزمناو های کلاس کریوف سر در فلک داشت و باعث شکل گیری یک پروژه رزمناو سبک تر و ارزان تر شد

اغاز پروژه جدید به 20 اوریل سال 1970 بر میگردد . این پروژه با نام پروژه 1164 شناخته می شد که یک رزم ناو 10000 تنی با انواع موشک های ضد کشتی و پدافندی بود . در دهه 1970 برنامه ساخت ده فروند از این رزم ناو مورد بررسی قرار گرفت ولی در نهایت این تعداد عملی نشد. اولین فروند این رزم ناو با نام اسلاوا در سال 1976 به مرحله ساخت رسید و در سال 1982 وارد خدمت شد

رزم ناو کلاس اسلاوا یک رزم ناو 12500 تنی در حالت کاملا بارگیری شده است که 184 متر طول دارد و بعد از کلاس کیروف کشیده ترین رزم ناو موجود جهان است. در واقع کشیده شدن این رزم ناو به این دلیل بود که بتوان از عرض ان کم شود تا در سطح مقطعی را در نبرد دریایی دست کم از روبرو تاثیر بگذارد ولی کماکان این رزم ناو ، یک شناور بزرگ است که از فاصله دور قابل کشف است

شناور دارای سه تا چهار طبقه در بخش های مختلف است . در جلو و عقب ناو محل ذخیره سازی مهمات است و در بخش میانی محل قرار گیر پیشرانه میباشد. سازه بیرونی از فولادی ساخته شده ولی سازه درون از الومنیومی ولی بین بخشهای مهمات و سوخت درون رزم ناو از صفحه های فولادی استفاده شده است. ستاد فرمانده ای و عملیات این ناو در زیر ساختمان اصلی ناو قرار گرفته است

ناو دارای چهار موتور توربین گازی و دو موتور توربین بخار است. دو موتور توبین گازی از نوع M70 و دو موتور توربین گازی از نوع M8KF و دو موتور بخار اب که روی هم رفته 130000 اسب بخار قدرت فراهم میکنند. شش موتور به شکل سه به سه به دو پروانه متصل است که ناو را به پیش می برد. ناو معمولا با موتور توربین گازی به پیش می رود ولی برای عملیات دوربرد تر از دیگ بخار استفاده میکنند که از سوخت کوک یا همان سوخت فسیلی بهره میبرد. بیشترین سرعت 59 کیلومتر بر ساعت است و با سرعت 33 کیلومتر بر ساعت دارای بیشترین برد 5500 کیلومتر است

کلاس اسلاوا دارای یک رادار پیش اخطار از نوع ام ار 800 است که یک رادار پالس داپلر می باشد که روی دکل عقبی ناو جلوی خروجی دودکش قرار گرفته است. این رادار جستجو روی باند سی ودی ، ایی و اف(برخی مدلهای این رادار باند ایکس) کار میکرند و بیشترین برد ان به 200 الی 300 کیلومتر نیز میرسد. این رادار یک رادار سه بعدی جستجو هوایی است

و رزمناو اولیه تولیدی دارای رادار چند منظوره جستجوی هوایی ام ار 700 بودند و رزمناو سوم عملیاتی دارای رادار ام ار 710 است . رادار ام آر-700 یک رادار پالس داپلر با برد حدودا 200 کیلومتر و ارتفاع عمل 30 کیلومتر است که در باند اس کار میکند ، رادار ام آر 710 اما ار نوع آرایه غیر فعال فازی با حداکثر برد 250 کیلومتر است . این رادار در جلوی رادار ام آر 800 و در برج اول راداری شناور نصب شده

رادار هدایت اتش 3R41 با کد ولنا در عقب ناوجلوی محل فرود بالگرد قرار دارد که وظیفه هدایت موشک های اس 300اف (فورت) را بر عهده دارد . این رادار 100 کیلومتر برد دارد و میتواند از 70 کیلومتری روی هدف قفل کرده و در باند ایکس و جی کار میکند

رادار دیگر رادار MPZ-301 Baza/Pop است. این رادار یک رادار هدایت اتش برای هدایت نسخه دریایی موشک اوسا-ام میباشد . این رادار همان رادار هدایت اتش سامانه سام 8 است که دارای برد 30 کیلومتر و برد درگیر 20 کیلومتر است . این رادار در پایین جایگاه محل نصب رادار ولنا نصب شده است

رادار دیگر رادار MR-123 است که یک رادار هدایت اتش برای سامانه های دفاع نزدیک ای کی-630ام است . یکی از این رادارها در جلوی ساختمان اصلی ناو قرار دارد و دو تایی دیگر در دو طرف ناو قرار دارد و برد ان 12 کیلومتر است. رادار دیگر رادار ام ار 184 است که در جلوی رادار ام ار 123 قرار گرفته و وظیفه هدایت اتش توپخانه اصلی ناو را بر عهده دارد و 75 کیلومتر برد دارد و میتواند فقط با اهداف سطحی و هوایی درگیر شود و محدود پوشش ان 75 درجه از هر سمت است

ناو همچنین دارای سامانه های جنگ الکترونیک Gurzhor-A&B و MR-404/Rum ، هشدار دهنده راداری و پرتاب کننده فلر و چف است و دارای دو سونار یکی یدک کشنده پشت ناو و دیگری در جلوی زیر ناو برای شناسایی زیر دریایی دشمن است

اسلاوا دارای یک توپ 130 م م دو لول در جلوی ناو است. این توپ دو لول داری سرعت اتش 70 گلوله بر دقیقه از هر دو لول است. هر لوله توپ توسط یک خشاب مجزا به شک دایره شکل مسلح شده و بیشترین برد اتش ان بر ضد اهداف زمینی یا دریایی 23 کیلومتر است

این رزمناو در بحث ضد کشتی دارای دو مجموعه لانچر مایل هرکدام با 8 سیلو موشک پی-1000 ولکان دارد ، ولکان تا 750 کیلومتر و 2.5 ماخ سرعت در صورت پرواز در ارتفاع بالا برد دارد و 200 کیلومتر برد و حدودا 1.5 ماخ سرعت در صورت پرواز در ارتفاع پست

این موشک به یک کلاهک متعارف 750 کیلوگرمی و یک کلاهک اتمی با قدرت انفجار 350 هزار تن تی ان تی دارد ولی خوب این شناور هرگز توان کشف هدف را از این برد با رادار خود را ندارد الا که مختصاد هدف توسط یک واحد دیگر مانند یک هواپیمای گشت دریایی که هدف را در برد بالا میبیند به ناو داده شود در غیر این صورت برد درگیر واقعی حدود 120 کیلومتر است

به نظر می اید به زودی این موشک از خدمت خارج می شود زیرا امروزه موشک های کوچکتر وبا برد کمتر حدود 300 کیلومتر با واقیت های میدان جنگ بیشتر جور بوده و دست کم راحتر توسط شناورهای کوچک حمل می شوند

موشک

دفاع هوایی ناو تشکیل شده از 64 موشک اس 300 که نسخه دریایی ان با کد SA-N-6 (فورت یا اس-300اف) شناخته می شود. این موشک ها در 8 لانچر هرکدام با 8 سیلو عمود قرار گرفته اند . اس 300 اف از موشک نسخه اولیه اس 300 با نام 5وی55 با برد 90 کیلومتر برد و ارتفاع عمل 25 کیلومتر استفاده میکند . این نسخه محصول دهه 1980 است و امروزه اصلا نسخه به روز شده ای به حساب نمی اید در این میان ، سامانه پدافندی فورت نصب شده ربوی کلاس اسلاوا اشکالات فراوانی دارد ، از جمله در دو رزمناو اول کل سیستم رادار کشف و اکتساب هدف پالس داپلر اند و در جنگ الکترونیک نسبت به سومی ضعف های زیادی دارند ، همچنین نتها توان پوشش پدافندی برای پشت ناو را دارد و عملا مقابل این رزمناو هیچ گونه پوشش پدافندی از سوی فورت ندارد ، رادار هدایت آتش نیز برد قفل 75 کیلومتری دارد و عملا درگیر شدن با هدفی در برد بیشتر میسر نیست ، خود لانچر پدافندی نیز دارای نقایصی جدی است ، اگرچه لانچر از نوع سرد و عمودی است اما هر سلوی پرتاب توسط یک سینی چرخان آماده برای پرتاب میشود و سرعت آماده شدن هر سیلو در هر لانچر برای پرتاب موشک 3 ثانیه است ، این مجموعه در میان ناو قرار گرفته وزن و ابعاد بسیار بزرگی دارد که غیاث با هم دوره آمریکایی خود عملا یک فاجعه بود

این لانچر 64 سیلو بسیار بزرگتر از یک لانچر عمودی 64 سیلویی مارک-41 آمریکایی بود و این نکته را هم یاد آوری شود که مارک41 چند منظوره است و لانچر فورت تک منظوره و هم دوره بودند

قرمز:توپ 130 م م،زرد بیضی: دو سامانه دفاع ضد موشک ای کی 630، زرد دایره: رادار هدایت دو گاتیلینگ، نارنجی: راکت ضد زیر دریایی،سیاه: رادار هدایت توپ سینه،بنفش: لانچر موشک ضد کشتی،ابی: رادار هدایت موشک اس 300 و سفید: رادار جستجو هوایی

و در نهایت برخی شناورهای بزرگ اینده روسی به اس 400 تجهیز خواهند شد و تنها نسخه در خدمت نبرد رزم ناو کیروف نیز به موشک اس 400 به جای فورت و فورت-ام تجهیز خواهند شد ( فورت-ام یا اس-300ام اف نسخه پیشرفته تر سامانه دریا پایه اس-300 است در این نسخه علاوه بر تفاوت رادار کنترل آتش موشک نیز 48ان6 است که 150 کیلومتر برد و ارتفاع درگیری 27 کیلومتری دارد ، فورت-ام تا کنون تنها بروی رزمناو پتر کبیر نصب شده آن هم بصورت نصف نصف در کنار فورت و تنها جلوی این رزمناو را پوشش میدهد) .

موشک پدافندی دیگر با کد SA-N-4 شناخته می شود. این موشک نسخه دریایی موشک سام8 اوسا است که یک موشک هدایت در خط دید رادار است و دارای برد 15 کیلومتر میباشد. 40 فروند از این موشک در دو پرتابگر ستونی با دو بازو در اسلاوا وجود دارد که هر پرتاب گرد تکی از زیر ناو مسلح شده و دارای 20 موشک است . دو پرتابگر این یکی در عقب ناو جلوی محل فرود بالگرد قرار دارند و دیگری در سمت چپ جزیره اصلی در میانه ناو هر لانچر توان شلیک حداکثر 4 تیر در 10 ثانیه و درگیر شدن با دو هدف رادار و تنها دو سمت رزمناو را با زاویه های محدود از جلو و پاشنه را پوشش میدهند

اسلاوا برای دفاع هوایی ضد موشک های ضد کشتی دارای شش سامانه AK-630M است که شامل شش توپ شش لول 30 م م با سرعت اتش 5000 گلوله بر دقیقه است. این شش توپ شامل دو توپ در جلو و دو عدد در هر سمت ناو است که حجم اتش قابل ملاحظه ای به ناو میدهد اما این سامانه دفاع نزدیک سابقه خوبی در دقت ندارد و از آنجا که یک سامانه دفاع نزدیک وابسته است در یک جنگ الکترونیک سنگین محدودیت های فراوانی خواهد داشت

سیلو های موشک اس 300 و رادار هدایت ان دیده می شود

دو پرتابگر راکت ضد زیر دریایی RBU-6000 در جلوی ناو دو طرف سامانه ای کی 630 قرار دارد که هر پرتاب گر دارای 12 راکت ضد زیر دریایی با برد 5000 متر است و بعد از پرتاب و ورود به درون اب در عمق مشخص شده منفجر می شوند. به غیر از این ده لوله پرتاب اژدر شامل دو تویپ 5 تایی اژدر 533 م م نیز در اختیار دارد که برای نبرد ضد زیر دریایی است

ناو دارای یک اشایانه برای فرود بالگرد است و میتواند یک بالگرد کاموف 27 را حمل کند و دارای یک اشیانه کوچک برای نگهداری ان است. با در نظر گرفتند اندازه ناو محل فرود و اشیانه بالگرد واقعا کوچک است

قرار شد ده رزم ناو کلاس اسلاوا تولید شود ولی با فروپاشی شوروی تنها سه فروند رزم ناو تکمیل شد که همگی تحویل ارتش روسیه شد.

رزم ناو اسلاوا

اولی نامش اسلاوا بود و در 1982 وارد خدمت در نیروی دریایی شوروی شد و پس از فروپاشی نامش به مسکوا تغیر کرد و اکنون در خدمت فعال است ، دومی آدمیرال فلوتا لوبوف بود که در 1986 وارد خدمت شد و پس از فروپاشی به مارشال یوستینف تغیر ناو داد ، این رزمناو چند سال پیش در سیستم رادار ارتقا پیدا کرد و رادار ام آر-700 آن با رادار ام آر-710 تعویض شد اما تسلیحات آن همان آش و همان کاسه است (این نمونه در سال 2022 طی جنگ روسیه با اوکراین توسط دو موشک ضد کشتی نپتون هدف قرار گرفت و نابود شد)، سومی اوکراینیا نام داشت و در 1989 وارد خدمت شد و در آن زمان پیشرفته ترین از کلاس خود نیز بود زیرا از همان اول رادار ام آر-710 داشت اما تسلیحات این رزمناو پس از فروپاشی به وریاگ تغیر نام داد … یک نمونه چهارم نیز در میان خط تولید بود که نامش کومسومولتس بود ، رزمناو های کلاس اسلاوا توسط صنایع نکولایف اوکراین ساخته میشد در زمان فروپاشی این رزمناو نیمه کاره در صنایع نکولایف اوکراین ماند ، دولت جدید اکراین این نسخه چهارم را ابتدا با نام آدمیرال فلوتا لوبوف و سپس با نام اوکراینیا تا 95 درصد با همکاری روسیه تکمیل کرد ولی تکمیل ان با سرد شدن روابط مسکو-کیف متوقف شد . از سال 2010 مدتی روسیه به دنبال خرید چهارمین اسلاوا بود ولی در نهایت با تیره شدن رابطه این دو کشور این برنامه به جای نرسید و اسلاوا چهارم در اکراین گوشه ای افتاده است و در سال 2017 اکراین اعلام کرد این کشتی 30 ساله ناتمام را اوراق خواهد کرد . اسلاوا بر اساس یک طرح با سیستم های دهه 70 بود و در زمان تهدیدات دهه 80 عملیاتی شد و در همان زمان چه امروزه عملا با وجود بزرگی و تسلیحات

بسیار توانایی چندانی نداست در واقع اکثر تسلیحات و تجهیزات الکترونیک آن از نوع آنالوگ اند در همان دهه 80 در زمره رده خارج شده بودند ، در زمانی که ایالات متحده رزمناو همچون تایکاندراگو را عملیاتی کرد اسلاوا یک پسرفت بزرگ برای نیروی دریایی شوروی بود . روسیه برنامه ارتقا سه فروند موجود و حفظ انها را دارد زیرا بر خلاف نبرد رزم ناو کیروف که هزینه بسیار دارد این ناو هزینه کمتری دارد. برنامه شامل تعویض رادار اصلی نام(ام ار 710) با نسخه ارایه فازی جدید تر همین خانواده با نام ام ار 750 است و قرار است به جای موشک های بزرگ پی 1000 به موشک های ضد کشتی اونیکس و به موشک های کروز تهاجمی کلوب مجهز شود (تغیر لانچر های مایل با لانچر های عمودی 3اس14 که فضای بسیار زیادی را برای ناو خالی میکنند) و تغیر سیستم پدافندی به پدافند های کارآمد تر روسی همچون ریدوت یا اشتیل-1 و تا سال 2030 در خدمت بماند. البته هنوز برنامه ای برای ارتقا این سه فروند به شکل جدی در دسترس نیست ولی برنامه اعلام شده احتمالی این است