سایت های نشانه روی رد دات (Red dot sights)

در این مقاله می خواهیم به معرفی و بررسی دقیق سایت های نشانه روی رد دات بپردازیم. حتی اگر با فلسفه کلی و کاربرد این ابزار آشنایی دارید خواندن کامل این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم. شانس زیادی وجود دارد که موارد زیاد جالبی در خصوص این ابزار های ساده نشانه روی بیاموزید که پیش از این نمیدانستید.

سایت های نشانه روی و اهمیتشان:

A rifle is only as good as its sights

یک تفنگ تنها به اندازه ای کارآمد است که سایت آن است.

تصور کنید به شما یک سلاح فوق العاده پیشرفته با دقت لوله ای فوق العاده و بدون خطا، قدرتی نابود کننده و با برد گلوله هزاران کیلومتر بدهند. اما این سلاح تنها یک چیز را نداشته باشد: “سایت نشانه روی”.

به نظرتان برد مفید این سلاح برایتان چند متر خواهد بود؟

پاسخ صحیح: نهایتا 20 تا 25 متر.

اهمیتی ندارد دقت لوله و قدرت گلوله ی شما چقدر بالا باشد، اگر عناصری برای نشانه روی وجود نداشته باشد، کاربر انسانی نمی تواند هدفی در فاصله ای بیش از نهایتا 25 متر را با دقت مورد اصابت قرار دهد. به همین علت، از صد ها سال پیش سایت های نشانه روی مکانیکی اختراع و استفاده شدند. سپس پای اپتیک های تلسکوپی (دوربین سلاح) برای هرچه بیشتر کردن کارآمدی تیراندازان به میدان باز شد و امروزه آخرین نسل تجهیزات نشانه روی، سایت های بازتابی و رد دات هستند که پا به میدان گذاشته اند.

بر سر تعریف دقیق سایت های رد دات اختلافاتی وجود دارد چرا که امروزه کانسپت استفاده از یک نقطه قرمز (رد دات) برای نشانه روی در اپتیک های مختلف و حتی دوربین های بزرگنمایی بالا نیز به کار گرفته می شود، اما تمرکز اصلی این مقاله منحصرا بر روی سایت های الکترونیکی است که با نام سایت های رد دات شناخته می شوند.

سایت های الکترونیکی رد دات:

سایت های رد دات یا نقطه قرمز، دسته ای از سایت های بازتابی یا رفلکتور سایتس هستند؛ نوعی دستگاه های اپتیکی که هنگام نگاه درون یک صفحه شیشه ای، به کاربر یک تصویر خاص جلوی نمای پس زمینه ارائه می دهند.

سایت های رد دات به طور خاص، تصویری از یک نقطه قرمز و یا یک شبکه هم محور با سلاح برای تیراندازی به کاربر ارائه می دهند. این سایت ها امروزه به جزء لاینفکی از تجهیزات مدرن انفرادی تبدیل شده و در سراسر دنیا به عنوان بهترین گزینه برای نشانه روی در درگیری های نزدیک در نیرو های نظامی و تیراندازان حرفه ای مسابقات تیراندازی به کار گرفته می شوند.

تاریخچه:

ایده اولیه سایت های بازتابی پیش از جنگ جهانی اول و در سال 1900 ارائه شد و اولین استفاده ی عملیاتی از آن توسط آلمان ها و به عنوان سایت های نشانه روی جنگنده ها در جنگ جهانی اول بود و تا پایان جنگ جهانی دوم، سایت های بازتابی به یک جزء اصلی و محوری در نه تنها جنگنده ها، بلکه انواع تسلیحات نظیر: توپ های ضد هوایی، توپ تانک ها، تسلیحات ضد تانک و… تبدیل شدند.

ایده قرار دادن سایت های نشانه روی بازتابی روی سلاح های انفرادی از همان سال 1900 میلادی وجود داشت و طرح هایی در این حوزه ارائه شد. اما تا آخر جنگ جهانی دوم هیچ سایت بازتابی موفقی برای این تسلیحات ظاهر نشد.

یکی از اولین مدل های موفق سایت های بازتابی سلاح های انفرادی، سایت بازتابی “نیدار مدل 47” شرکت “سوین نلسون” بود که برای نشانه روی بهتر شکارچیان هنگام شکار پرندگان و برای نصب روی شاتگان ها ارائه شده بود.

اولین سایت نشانه روی الکترونیکی رد دات جهان اما توسط شرکت سوئدی “ایمپوینت AB” و با نام “Aimpoint Electronic” در سال 1975 عرضه شد، از این زمان تا به امروز این شرکت یکی از بزرگترین پرچمداران سایت های نشانه روی رد دات جهان است.

اولین سایت نشانه روی رد دات به کار گرفته شده به صورت سازمانی در نیرو های نظامی نیز محصول دیگر شرکت سوئدی ایمپوینت، ایمپوینت کامپ ام2 (aimpoint compm2)، بود که در سال 2000 تحت عنوان “اپتیک درگیری نزدیک ام68” در ارتش ایالات متحده به کار گرفته شد.

نحوه کارکرد سایت های رد دات:

سایت های رد دات در ساده ترین حالت، با تابش نور از یک LED به یک صفحه لنز و بازتاب آن به چشم تیرانداز به طوری که نور به صورت یک نقطه ی قرمز هم محور با سلاح دیده شود کار می کنند. به این معنا که محل قرار گرفتن نقطه قرمز مقابل چشم کاربر، محل برخورد گلوله خارج شده از لوله سلاح خواهد بود.

سایت های رد دات جدید ممکن است از قطعات دیگری نیز برای به دست آوردن برخی امکانات جانبی استفاده کنند اما اساس کار یکسان است.

سایت های هولوگرافیک:

در مقوله سایت های بازتابی و رد دات دسته ی دیگری از سایت های نشانه روی نیز وجود دارند که اگرچه در عمل بسیار شبیه به سایت های رد دات هستند، در کارکرد کاملا متفاوت هستند و به همین علت معمولا در دسته سایت های رد دات قرار نمی گیرند. این دسته “سایت نشانه روی هولوگرافیک سلاح” (HWS) نام دارند. ما در این مقاله، برای ساده تر شدن درک مطلب، این سایت ها را نیز در دسته کلی سایت های رد دات قرار می دهیم.

سایت های هولوگرافیک برخلاف سایت های رد دات، به جای تابش ساده نور LED، یک تصویر هولوگرافیک تولید شده در فضای سه بعدی را به چشم کاربر نمایش می دهند و برای نشانه روی، به جای تنها یک نقطه قرمز ساده، یک شبکه نشانه روی ارائه می دهند که یک نقطه قرمز همانند سایت های رد دات در مرکز آن قرار دارد.

مقایسه کامل تفاوت ها، شباهت ها و برتری و ضعف های سایت های هولوگرافیک نسبت به سایت های رد دات در حوصله این مقاله نمی گنجد و در آینده به آن ها خواهیم پرداخت. اما در خصوص نحوه کارکرد سایت های هولوگرافیک به دیاگرام زیر توجه کنید:

همانطور که تا اینجای کار مشاهده کردید اگرچه سایت های هولوگرافیک به مراتب پیچیده تر از سایت های رد دات هستند، اما هر دو از سیستم نسبتا ساده ای استفاده می کنند. در واقع ساخت یک سایت رد دات کار چندان مشکلی نیست و اگرچه به دلایلی امکان توضیح نحوه ساخت سایت رد دات برای ما وجود ندارد اما تنها با استفاده از یک لنز، یک قاب و یک دیود می توان یک سایت رد دات خانگی تهیه کرد.

با وجود این سادگی کار و ساخت، حتی تا به امروز که شرکت های بزرگ و کوچک زیادی وارد عرصه تولید سایت های بازتابی و رد دات شده اند، تنها دو شرکت پرچمدار این حوزه و دارای بیشترین قرارداد های نظامی هستند. دو شرکت ایمپوینت سوئدی (با محصولات فوق العاده رد دات خود) و شرکت EO tech آمریکایی (با محصولات هولوگرافیک سایت خود). دلیل این موضوع ساده است؛ هنر و پیچیدگی اصلی تولید سایت های رد دات در اساس کار آن ها نیست بلکه در ریزه کاری ها، کیفیت و دوام فوق العاده بالایی هست که برای استفاده ی نظامی مورد نیاز است. به توضیح مفصل تر این فاکتور ها نیز در ادامه مطلب خواهیم پرداخت.

چرا سایت های رد دات؟

در ابتدای مطلب گفته شد که امروزه سایت های رد دات به عنوان بهترین گزینه برای نشانه روی، هنگام تیراندازی در فواصل نزدیک در سراسر جهان استفاده می شوند و امروزه گزینه ای کاملا برتر نسبت به سایت های مکانیکی محسوب می شوند اما چرا؟

• سرعت

در سایت های مکانیکی سنتی، برای نشانه روی صحیح، باید سه عنصر روزنه دید، مگسک و هدف با هم در یک محور قرار بگیرند. یعنی تیرانداز از درون روزنه دید، مگسک را دقیقا وسط روزنه و همچنین هدف قرار بدهد.

در سایت های رد دات اما تنها دو عنصر نشانه روی وجود دارند و تیرانداز کافیست نقطه قرمز را برای نشانه روی صحیح روی هدف قرار بدهد. طبیعیست که هم راستا کردن دو عنصر نشانه روی سریع تر از سه عنصر است.

• آسانی نشانه روی

گفته شد که برای نشانه روی با سایت های رد دات تنها نیاز به هم محور کردن دو عنصر است. این امر نه تنها سرعت تیر اندازی را بالاتر میبرد، بلکه سهولت انجام آن را نیز بیشتر می کند؛ هنگام نشانه روی، چشم انسان تنها امکان تمرکز بر روی یکی از سه عناصر تیراندازی را دارد. یعنی هنگامی که روی یکی از عناصر تمرکز انجام بشود، دو عنصر دیگر به صورت کدر و مات دیده می شوند (مانند فوکوس در عکاسی).

برای تیراندازی دقیق، یک تیرانداز حرفه ای روزنه دید را رها کرده و کاملا روی مگسک خود تمرکز می کند، در این حالت هدف و روزنه به صورت مات و میله مگسک به صورت واضح دیده می شود. یک مشکل ساده که در این حالت بوجود می آید این است که این روش اگرچه در یک میدان تیر و برای مسابقات تیراندازی معمولی پاسخگوست، اما در جریان درگیری واقعی و با اهداف متحرک بسیار مشکل تر است و درصد بالایی از تمرکز تیرانداز بر روی هدف قرار می گیرد.

اما با استفاده از یک سایت رد دات و حذف عنصر سوم، این تمرکز بسیار آسان تر می شود. نه تنها عنصر مزاحم روزنه دید وجود ندارد، در عنصر دوم نیز به جای یک میله زمخت مشکی، یک نقطه براق قرمز رنگ وجود دارد که پیدا کردن آن برای چشم انسان بسیار آسان تر است. در این حالت تیرانداز می تواند تمرکز بیشتری بر روی هدف خود و پشت نقطه قرمز انجام دهد و با این وجود، یک شلیک دقیق را به ثمر برساند.

همچنین آسان تر بودن پیدا کردن این نقطه قرمز براق برای چشم، به معنای امکان شلیک دقیق تر و بهتر هنگام استفاده از پوشش های چشم نظیر عینک های بالستیک و طوفان، ماسک های شیمیایی و… و همچنین امکان شلیک های بهتر برای افراد با بینایی ضعیف تر می باشد که بخش بزرگی از انسان ها و نیرو های نظامی را شامل می شود.

• دقت

گفتیم که در سایت های رد دات، عنصر مزاحم روزنه دید عملا حذف می شود (در واقع بهتر است بگوییم روزنه و مگسک یکی می شوند). اما این روزنه مزاحم در نشانه روی سنتی نقشی فوق العاده مهم دارد؛ کافیست هنگام شلیک مگسکتان نیم میلیمتر از مرکز روزنه، به سمت بالا-پایین-چپ و یا راست منحرف شود تا شلیکتان 20 متر جلوتر و هنگام برخورد به هدف، 10 سانتی متر خطا برود!

نگه داشتن مگسک دقیقا در مرکز روزنه با وجود مات شدن آن در چشم انسان، اگرچه برای تیراندازان حرفه ای که هزاران گلوله شلیک کرده اند طبیعی و آسان می شود، اما برای تیراندازان متوسط و تازه کار که بدنه اصلی نیرو های نظامی را تشکیل می دهند کاری مشکل است.

بدیهیست که با حذف این عنصر و استفاده از سایت های رد دات این مشکل نیز برطرف شده و امکان شلیک دقیق تری فراهم خواهد شد.

• شلیک های دقیق در برد بالاتر

گفته شد که سایت های رد دات از آنجایی که بزرگنمایی به کاربر ارائه نمی دهند، مناسب درگیری های نزدیک و در فواصل کوتاه هستند. اما در واقع این سایت ها نسبت به سایت های مکانیکی، امکان تیراندازی های دقیق تری در برد های بالاتر را نیز ارائه میدهند.

هنگام شلیک به اهداف کوچک و یا در فواصل بالا، به عنوان مثال هدفی به اندازه سر انسان در فاصله 400 متری، هنگام نشانه روی با سایت های مکانیکی حتی با وجود نشانه روی صحیح، هنگام هم راستا شدن مگسک با هدف، هدف کوچک پشت میله زمخت مگسک قرار گرفته و از چشم تیرانداز پنهان می شود. این موضوع ممکن است باعث گم شدن لحظه ای هدف در نظر تیرانداز و همچنین در صورت کوچک تر بودن هدف از مگسک (در این فاصله) کاهش دقت تیراندازی می شود.

با سایت های رد دات اما از یک میله به عنوان مگسک خبری نیست؛ بلکه یک نقطه بسیار ریز (معمولا بین 1 تا 4 MOA) و در عین حال کاملا واضح وجود دارد که نسبت به مگسک راحت تر میتوان اهداف را پشت آن مشاهده کرد.

• بی نیازی از شعاع سایت (sight radius)

در سایت های مکانیکی سنتی مفهومی وجود دارد به نام شعاع سایت، این عبارت به فاصله ی بین روزنه دید (rear sight) و مگسک (front sight) گفته می شود.

در سایت های مکانیکی هر چه قدر این فاصله بیشتر باشد، امکان تیراندازی دقیق تری برای تیرانداز فراهم خواهد بود، به همین علت است که در سلاح های شکاری و سلاح های تیراندازی مسابقات و المپیکی تا حد ممکن روزنه دید نزدیک به چشم و از سوی دیگر مگسک در انتهای لوله نصب می شود. البته با افزایش این فاصله اگرچه دقت افزایش پیدا می کند اما سرعت نشانه روی و تیراندازی کاهش پیدا می کند.

کمبود شعاع سایت از جمله دلایل مهم دقت پایین در تپانچه ها، مسلسل های دستی، کاربین های کامپکت و به طور کلی سلاح های کوتاه و جمع و جور می باشد.

در سایت های رد دات اما از آنجایی که عملا روزنه و مگسک به یک واحد یکپارچه در قالب سایت رد دات تبدیل می شوند اصلا بحث شعاع سایت مطرح نبوده و تیرانداز بهترین هر دو دنیا را به دست می آورد؛ سرعت موجود در شعاع سایت کم و دقت موجود در شعاع سایت زیاد.

همچنین با سایت های رد دات دیگر محدودیت اجبار به نصب سایت های نشانه روی در نقاط غیر دلخواه برای به دست آوردن شعاع سایت مطلوب برای تیرانداز وجود نداشته و می تواند سایت کوچک رد داتش را در هر نقطه دلخواهی روی سلاح نصب کند.

• نبود پارالکس (دیدگشت)

توضیح مفهوم دیدگشت (Parralax) در سایت های رد دات، در قالب یک متن کمی مشکل است، لذا از چند تصویر برای توضیح بهتر آن بهره می بریم:

تصور اولیه ای که بسیاری از افراد از نگاه درون سایت های رد دات خواهند داشت یک چنین تصویری است:

همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، تصور شده است که در سایت های رد دات به صورتی شبیه به یک دوربین، یک شبکه و یک نقطه قرمز به حالتی ثابت و جامد، دقیقا در وسط لنز قرار دارد که تیرانداز از آن برای نشانه روی استفاده می کند.

این تصور اما تصور بسیار غلطی است و کاملا با نحوه کار واقعی سایت های رد دات تفاوت دارد.

در سایت های رد دات، نقطه ی قرمز و شبکه نشانه روی در واقع به نوعی در چشم تیرانداز متحرک بوده و هماهنگ با زاویه دید تیرانداز هستند. به این معنی که لزوما قرار نیست سر دقیقا در وسط سایت قرار بگیرد تا بتوان از درون آن نشانه روی کرد. بلکه نقطه قرمز به تناسب زاویه نگاه به درون سایت دیده می شود و در واقع نگاه درون یک سایت رد دات بیشتر شبیه به فیلم زیر است:

 

این موضوع که بخاطر اساس نحوه کار سایت های رد دات و بازتاب نور به چشم انسان وجود دارد به این معنا است که برای نشانه روی در سایت های رد دات نیازی نیست که مانند دوربین ها و یا سایت های مکانیکی، چشم دقیقا در وسط و مقابل سایت قرار بگیرد، بلکه همینکه چشم در راستای کلی سایت هرچند با انحراف قرار بگیرد، شبکه نشانه روی و نقطه قرمز مقابل چشم ظاهر خواهد شد و امکان نشانه روی وجود خواهد داشت.

مسئله اختلاف منظر، دیدگشت یا پارالکس اما اینجا ظاهر می شود؛ پیش از این در مقاله گفته شد که سایت های رد دات را میتوان به سادگی در خانه ساخت و امروزه هم شرکت های زیادی در این عرصه حضور دارند اما تعداد انگشت شماری موفق و نامدار هستند. همچنین گفته شد که برای به دست آوردن برخی امکانات ممکن است قطعاتی به این سایت ها اضافه شوند. یکی از دلایل این اتفاق همین پارالکس هست:

در صورت استفاده از سایت های رد دات بسیار ساده مانند امثال خانگی، چینی و اسباب بازی، اگرچه سایت رد دات همانطور که بالا توضیح داده شد با وجود انحراف سر، در مقابل چشم نمایان خواهد شد، اما وقتی که تیراندازی انجام شود به دلیل وجود پارالکس زیاد، گلوله به هدف نخواهد خورد!

امروزه سایت های هولوگرافیک شرکت EO tech دارای بهترین و حداقل پارالکس و محصولات جدید ایمپوینت نیز بعضا دارای پارالکس های حداقلی (حدود 2 تا 3 MOA) هستند. و این تنها یک جنبه از تفاوت های سایت های پر کیفیت و پیشرفته نسبت به موارد ساده و بی کیفیت است.

لذا در واقع با در نظر گرفتن نمونه های پر کیفیت سایت های رد دات، می توان نبود دیدگشت یا پارالکس را یک نقطه قوت برای این سایت ها دانست. چرا که نه تنها از آنجایی که شروع نشانه روی می تواند پیش از قرار گرفتن کامل سر پشت سایت انجام شود و طبیعتا سرعت تیراندازی به واسطه آن افزایش یابد بلکه قابلیت بسیار مهم زیر نیز به کاربر داده می شود:

• امکان شلیک از حالات و زوایای سخت

در درگیری های مسلحانه کمتر پیش می آید تیرانداز در حالتی راحت و ایده آل، امکان تیراندازی برایش فراهم باشد. بسیاری از اوقات به سبب نیاز به استفاده از هرگونه سنگر در دسترس، نیاز به درازکش شدن و شلیک در حالات گوناگون، تیراندازی از پشت محل های ناهموار، تیراندازی پشت و زیر خودرو ها و… امکان اینکه چشم دقیقا پشت سایت های نشانه روی قرار بگیرد وجود ندارد و اینجاست که داشتن یک سایت رد دات بدون پارالکس بالا، دقت تیراندازی و کارآمدی تیرانداز در حالات مشکل را دو چندان می کند.

• دید زمینه بسیار بالا

برای توضیح این مفهوم نیز بهتر است از چند تصویر و یک تصور غلط بهره ببریم.

تصور احتمالی بسیاری از افراد از نشانه روی درون سایت های رد دات چنین تصویری است:

این تصویر اما اگرچه یک تصویر واقعی از یک سایت رد دات واقعی است، در واقع اصلا نشان دهنده خوبی برای نشانه روی واقعی درون سایت های رد دات نیست.

می دانیم که نحوه صحیح نشانه روی با سلاح، نشانه روی با دو چشم باز است. اینکار باعث می شود ما دید زمینه بسیار بالاتری داشته باشیم و دیدمان کاملا به درون سایت نشانه روی محصور نشود.

در دنیای واقعی و با نگاه دو چشم باز در حالتی که تمرکز چشم بر روی هدف و فرای سایت رد دات قرار بگیرد در واقع تصویری که تیرانداز می بیند بسیار شبیه تر به تصویر زیر است:

همانطور که مشاهده می کنید تصویر دیده شده توسط تیرانداز در واقع بیشتر شبیه به نگاه معمولی و بدون هیچ مانعی درون منظره است که یک شبکه نشانه روی در مرکز آن قرار گرفته است و این، آن دید زمینه فوق العاده ارائه شده توسط سایت های رد دات است که به تسلط محیطی بسیار بالای تیرانداز می انجامد، چرا که دید وی توسط سایت نشانه روی محدود نشده و تمرکز و احاطه بیشتری بر محیط اطراف خود پیدا می کند.

این دید زمینه (field of view) بسیار بالای سایت های رد دات یکی از اصلی ترین برتری های این سایت ها نه تنها در مقایسه با سایت های مکانیکی، بلکه بر دیگر سایت های اپتیکی مدرن است.

• فاصله مطلوب چشمی (eye relief) بسیار بخشنده

آیا تابحال به درون یک دوربین تلسکوپی نگاه کرده اید؟ اگر تجربه اینکار را داشته باشید احتمالا یادتان هست که بار اول چشمتان بیش از حد به عدسی دوربین نزدیک بوده و همه چیز از درون آن سیاه و یا نامفهوم دیده میشد. سر را که خیلی عقب تر میاورید تصویر نسبتا واضح تر می شود اما بسیار کوچک دیده می شود و اطراف آن را هاله های سیاهی گرفته است. کمی که سر را جلو و عقب می برید کم کم فاصله ای را به دست میاورید که نه تصویر نامفهوم است و نه هاله سیاه اطراف آن است.

به این فاصله ی مناسب قرار گیری چشم از سایت یا دوربین، eye relief می گویند. خبر خوب اما اینکه اگر از سایت های رد دات استفاده کنید تقریبا نیازی به دانستن این مفهوم ندارید چرا که این سایت ها بخشنده ترین نوع اپتیک ها در زمینه فاصله مطلوب چشم هستند و چه سایت را در اول سلاح و چه آن را در انتهای ریل سلاح نصب کنید، اگرچه این نحوه نصب ها هر کدام نقاط ضعف و قوت و تفاوت هایی دارند، اما شما در دیدن سایت و نشانه رویتان هیچ مشکلی نخواهید داشت.

• حل مشکل چشم غالب مخالف دست غالب!

همانطور که دست و پای غالب یا اصطلاحا تخصصی برای افراد وجود دارد، چشم تخصصی نیز وجود دارد. مسئله ای که بر خلاف دست یا پای غالب کمتر در زندگی روزمره به چشم میاید اما وقتی کار به تیراندازی میرسد فوق العاده پر اهمیت است.

در اکثر افراد چشم غالب با دست غالب هماهنگ است، اما در تعداد زیادی هم این دو با هم متفاوت هستند. این افراد که به آن ها اصطلاحا cross eye dominant گفته می شود، هنگامی که سلاح را به عنوان مثال با دست تخصصی، دست راستشان برای نشانه روی بالا می آورند، از آنجایی که چشم مخالف یعنی چشم چپشان غالب است، به حالتی بسیار مشکل سر خود را به سمت سلاح خم می کنند تا بتوانند با چشم چپ از سایت های نشانه روی استفاده کنند، کاری که عملا بسیار مشکل بوده و نهایتا افراد بیخیال نشانه روی خواهند شد.

در صورت استفاده از سایت های مکانیکی راه آموزش صحیح این افراد، آموزش استفاده از دست غیر تخصصیشان برای تیراندازی است، آموزشی بسیار مشکل و طولانی که در نهایت هم به کارآمدی دلخواه نخواهد بود.

اما با سایت های رد دات این مشکل تا حد بسیار زیادی بر طرف شده و از آنجایی که 1: سایت همانند روزنه دید نزدیک به چشم نیست و در فاصله عقب تری قرار دارد و 2: تشخیص نقطه قرمز تنهای رد دات برای چشم بسیار آسان است، چشم غیر غالب می تواند زمینه را دیده و چشم غالب متوجه رد دات باشد و این افراد می توانند به حالت عادی و با دست تخصصی خودشان به نشانه روی و تیراندازی بپردازند.

این اتفاق همچنین به معنای فراهم شدن امکان شلیک راحت تر با دست مخالف برای افراد با چشم غالب هماهنگ نیز می باشد، مسئله ای که اهمیت زیادی برای نیرو های ویژه و در درگیری های CQB داراست.

• تیراندازی در شب

جدای از بحث تیراندازی با تجهیزات دید در شب که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت، سایت های رد دات خود به تنهایی نیز امکان تیراندازی نسبتا خوبی در شب  به خصوص نسبت به سایت های مکانیکی ارائه می دهند.

بدیهیست که سایت های مکانیکی وابسته به بازتاب نور به چشم برای کار کردن هستند، لذا در تاریکی و شب امکان نشانه روی با استفاده از آن ها فراهم نیست. مگر آنکه از سایت های مخصوص شب دارای افزونه های تریتیوم استفاده شوند که باز هم عملکرد آنچنان دلخواهی در شب ارائه نمی دهند.

سایت های رد دات اما خود نوعی چشمه نور هستند و برای کار کردن نیازی به نور خارجی ندارند. لذا حتی در تاریکی مطلق نیز در صورت وجود امکان دیدن هدف، سایت های رد دات شانس بالایی برای یک شلیک موفق ارائه می دهند.

و اما در صورت امکان پذیر نبودن دیدن هدف با چشم غیر مسلح در شب میرسیم به مبحث شیرین تجهیزات جانبی و سایت های رد دات.

سایت های رد دات، دروازه ورود به دنیایی از امکانات و تجهیزات جانبی

با فراگیر شدن سایت های رد دات، پیشرفت های دیگر اپتیکی نیز در هماهنگی با این سایت ها توسعه پیدا کرده اند و امروزه سایت های رد دات برای دست یافتن به برخی از امکانات یک پیش نیاز محسوب می شوند. نمونه هایی از این امکانات را به ترتیب اهمیت به طور خلاصه بررسی می کنیم:

• لنز های دید در شب

در توضیح اهمیت تجهیزات دید در شب احتمالا نیاز به صحبت زیادی نیست، این تجهیزات امکان حفظ کارآمدی نیرو های نظامی در نیمه ی تاریک شبانه روز را فراهم می کنند و تقابل نیروی مجهز به دید در شب در مقابل نیروی فاقد این توان به مثابه درگیری انسان بینا با نابینا است.

از آنجایی که این تجهیزات جایگاه خاصی در نیرو های نظامی ما ندارند بسیاری از ما به جنبه های مختلف و نیاز های این تجهیزات آگاه نیستیم. تجهیزات دید در شب در سطح نیرو های پیاده، تجهیزات نسبتا نوینی هستند که اگرچه در دنیای امروز با مشخص شدن اهمیت فوق العاده شان به سرعت در حال پیشرفت هستند، اما در حال حاضر محدودیت های فراوانی دارند. از جمله این محدودیت ها مسئله نقطه تمرکز (focal point) در این تجهیزات است.

مبحث لنز های دید در شب دنیای بسیار گسترده ایست که توضیحشان در حوصله این مقاله نمی گنجد لذا به اختصار تنها این را در نظر داشته باشید که برای نشانه روی با لنز های دید در شب نیاز به سامانه های فروسرخ (IR illuminators) نظیر AN/PEQ 15 و یا سایت های رد دات دارای قابلیت استفاده دید در شب می باشد. و نشانه روی با سایت های مکانیکی هنگام استفاده از این لنز ها بخاطرحداقل نقطه تمرکزشان، عملا غیر ممکن است.

• افزونه های دید در شب و ترمال نصب شونده بر روی سلاح

امروزه تجهیزات اپتیکی ترمال و دید در شب مختلف و متنوعی نیز توسعه یافته اند که قابل نصب بر روی خود سلاح برای استفاده هستند. به عنوان نمونه لنز دید در شب PVS-14 که یک NVG مونوکولار است که هم توان نصب بر روی هلمت و چشم کاربر را دارد و هم می توان آن را مستقیما روی سلاح و پشت سایت رد دات دارای قابلیت تنظیمات دید در شب نصب کرد.

افزونه های ترمال نیز به همین صورت، اگرچه برخی از آن ها امکان عملکرد به تنهایی به عنوان یک سایت نشانه روی مستقل را نیز دارا هستند، اما می توان از آن ها به عنوان افزونه ای برای دوربین های بزرگنمایی بالا و سایت های رد دات نیز بهره برد.

در این حوزه نیز هر روزه پیشرفت های بسیار جالبی در حال صورت گرفتن است و به نوعی آینده سایت های نشانه روی در این افزونه ها دیده می شوند.

• بزرگنما یا مگنیفایر ها

به یاد دارید که گفتیم امروزه سایت های رد دات به عنوان بهترین گزینه برای درگیری های نزدیک مطرح هستند. خب از آنجایی که این سایت های نوعی اپتیک بدون بزرگنمایی (non magnifying optic) هستند برای درگیری در فواصل زیاد گزینه خیلی مناسبی نمی باشند (در مقایسه با گزینه های اپتیکی دیگر و نه سایت های مکانیکی).

اینجاست که بزرگنما ها وارد می شوند. این تجهیزات وصل شونده هنگامی که تیرانداز در حال درگیری های نزدیک باشد، به سادگی از مسیر دید کنار می ایستند تا تیرانداز با رد دات بدون بزرگنمایی خود بهترین کارآمدی در فاصله نزدیک را داشته باشد. اما بلافاصله بعد از اینکه تیرانداز قصد نشانه روی برای هدفی در فواصل بالاتر را بکند، با یک حرکت دست پشت سایت های رد دات قرار گرفته و بزرگنمایی چند برابری را همانند دوربین های رزمی و تلسکوپی به تیرانداز ارائه میدهند، موضوعی که باعث می شود تیرانداز علاوه بر درگیری های نزدیک، در درگیری های با فاصله متوسط (400 تا 600) متر نیز کارآمدی بسیار بالایی داشته باشند.

در خصوص بزرگنما ها البته اگرچه اساس کارشان و اضافه کردن بزرگنمایی به سایت رد دات ساده است، ریزه کاری های زیادی وجود دارد تا این تجهیزات، تجهیزاتی کاربردی در میدان رزم باشند.

از جمله ویژگی های این تجهیزات می توان به بهم نزدن هم محوری سایت رد دات با سلاح هنگام استفاده از مگنیفایر، بزرگ نکردن نقطه ی قرمز در چشم کاربر و همچنین محدود نکردن بیش از حد دید زمینه و فاصله مطلوب چشمی کاربر، و امکان استفاده با سایت های دید در شب و ترمال اشاره کرد. موضوعاتی که در سایت های رد دات و مگنیفایر های ارزان و بی کیفیت دیده نمی شوند.

بسیاری از طرح های جالب دیگر نیز در دنیای افزونه های رد دات وجود دارند که توضیح همه آن ها از حوصله این مقاله خارج است اما مشاهده می کنید که بخش بزرگی از حال و آینده صنایع اپتیکی در افزونه های رد دات ها دیده می شوند.

• سایت های مکانیکی، تجهیزاتی جانبی برای سایت های رد دات!

برتری سایت های رد دات نسبت به سایت های مکانیکی سنتی تا اینجای کار برای ما مشخص شده است، اما یکی از فواید دیگر سایت رد دات این است که برای استفاده ی از این سایت ها، نیاز به حذف کامل سایت های مکانیکی نمی باشد.

تصور کنید با چند نظامی پرسابقه و تقریباٌ نزدیک به بازنشستگی در یک ارتش مرتب و تخصصی مواجه هستیم، این افراد سال ها برای کار با سایت های مکانیکی آموزش دیده و تمرین کرده اند و هرچقدر که از فواید سایت های رد دات برایشان بگویید، خواهند گفت که ما با همان سایت های قدیمی مان راحت تر هستیم.

ممکن است تعجب کنید اما این صحبت درواقع چندان غیر منطقی نیست، چرا که داشتن آموزش مناسب با تجهیزات به اندازه خود تجهیزات دارای اهمیت است.

در برخورد با چنین موارد و یا افراد دیگری که به صورت کلی به نشانه روی سنتی علاقه بیشتری دارند کافیست یک سایت رد دات در وسط سلاح نصب کنید و آن را با سایت های مکانیکی هم محور کنید. از آنجایی که سایت رد دات یک شیشه شفاف است، تیرانداز امکان نشانه روی سنتی خود با استفاده از سایت های مکانیکی را در عین بهره از نقطه قرمز روشن و امکانات سایت رد دات خواهد داشت.

به این کار اصطلاحا “co witnessing” گفته می شود.

همچنین امروزه اکثر اوقات سایت های مکانیکی به عنوان سایت های پشتیبان و در قالب مدل های تاشو جدید روی سلاح ها استفاده می شوند تا محض اطمینان در صورت خاموش شدن نقطه قرمز، با باز کردن سایت های مکانیکی سریعا امکان نشانه روی برای تیرانداز فراهم شود.

برای درک بهتر این مفهوم به فیلم زیر توجه کنید که به زیبایی استفاده از مگنیفایر ها و سپس co witness با سایت های رد دات را نمایش میدهد.

 

مرور کوتاهی بر سایت های رد دات رده پایین، متوسط و بالا

در طول سال های اخیر انحصار فناوری رد دات ها از کنترل شرکت های بزرگ این عرصه خارج شده و شرکت های کوچک، متوسط و حتی بزرگ دیگری پا به میدان گذاشته اند. در این بین اما اگرچه رد دات های رده متوسط خوبی توسط شرکت هایی مانند هولوسان، زیگ زاور، تریجیکان و… ارائه شده اند که نسبت به قیمت خود کارایی های مناسبی را ارائه می دهند، اما در رده پایین و ارزان قیمت محصولات فراوانی از برخی شرکت های روسی و چینی موجود هستند که مناسب استفاده نظامی نیستند.

البته بعضی این سایت های رده پایین در واقع بازار هدفشان نه بازار نظامی، بلکه برای بازی ایرسافت است.

در طول مقاله به مواردی نظیر پارالکس پایین و امکان استفاده از تجهیزات جانبی اشاره کردیم که در سایت های بی کیفیت رده پایین امکان پذیر نمی باشند، اما در حقیقت دلیل اصلی که حفظ فاصله از سایت های رده پایین، چینی و خانگی را حکم می کند مهمترین اصل در تجهیزات نظامی است؛ دوام پذیری.

سایت های نشانه روی اپتیکی ممتاز، چه رد دات و چه دیگر اپتیک های نظامی، همگی قیمت های بالایی دارند چرا که این سایت ها برای تحمل لگد متمادی سلاح حتی در کالیبر های 7.62 و 12.7 ناتو، ضربه خوردن، فرو رفتن در آب و گل و دیگر اتفاقاتی طراحی شده اند که در میدان رزم انتظار آن میرود.

انتظار از این سایت ها این نیست که در اثر لگد سلاح و یا زمین خوردن، از کار نیفتند و خراب نشوند، بلکه انتظاری که می رود آن است که نه تنها با وجود این اتفاقات به راحتی به کار کردن ادامه دهند، بلکه هم محوری آن ها با لوله سلاح نیز حتی یک صدم اینچ هم تغییر نکند. چرا که داشتن سایتی که با هر بار شلیک و ضربه محل نشانه رویش تغییر کند، ضررش از منفعتش بیشتر است.

به همین دلیل است که در ابتدای مقاله اشاره کردیم که با وجود گسترش این فناوری ها، در حال حاضر قرارداد های نظامی در انحصار غول های اپتیکی ایمپوینت و ایو تک می باشد. این سایت ها چه در تست ها و چه در میدان عمل ثابت کرده اند که هرگز کاربر خود را ناامید نخواهند کرد.

نقاط ضعف سایت های رد دات

در نهایت باید در کنار تمام ویژگی ها و خوبی ها، نقاط ضعف احتمالی سایت های رد دات را نیز در نظر داشته باشیم:

• دوام پذیری

در بحث در سایت های رد دات رده متوسط رو به پایین، دوام پذیری می تواند نکته ای حائز اهمیت باشد و در رده سایت های 100 تا 200 دلاری پیش از بکارگیری باید تست های مناسب روی آن ها انجام شود تا کاربر در صحنه رزم دچار مشکل نشود.

اما اگر انتخاب بر روی سایت های رده بالا (بالای 350 دلاری) از شرکت های معتبر باشد، اگرچه انجام تست های نظامی پیش از بکارگیری امری عاقلانه می باشد اما بر حسب سابقه، دوام پذیری تقریبا هیچ مشکلی نیست و می توان گفت تا زمانی که سلاح تیرانداز قادر به تیراندازی باشد، این سایت ها هم قادر به نشانه روی خواهند بود.

• باتری

اکثر سایت های رد دات، سایت هایی الکترونیکی هستند که کارکردشان وابسته به باطری ها می باشد، مبحث باطری اما اگرچه در برخی از سایت ها ممکن است محل توجه باشد در برخی دیگر اصلا مطرح نیست و این به نوعی برمیگردد به مقایسه سایت های رد دات و هولوگرافیک و حتی رنگ شبکه های مختلف که توضیحشان در این مقاله نمی گنجد.

به طور کلی در نظر داشته باشید که در بین سایت های رد دات امروزی، سایت های رد دات ایمپوینت و هم رده هایشان معمولا عمر باتری بیش از 80 هزار ساعت را دارند. یعنی بسته به مدل و شرایط نگهداری بین 5 تا 8 سال به صورت تمام روشن!

لذا عملا بحث نگرانی برای عمر باتری ها اصلا در این سایت ها مطرح نبوده و کافیست که کاربر هر چهار-پنج سال یکبار محض اطمینان باتری خود را عوض کند و سپس در تمام طول سال سایت را روشن و آماده نشانه روی سلاح خود حمل کند.

در سوی دیگر و در سایت های هولوگرافیکی مانند EXPS اما مسئله باتری ها موضوع مطرح تری می باشد و این سایت ها عمر باتری در حدود 600 تا 1000 ساعت را دارند. البته این سایت ها فناوری خاموش شدن خودکار در صورت عدم استفاده و تمهیدات دیگری دارند اما نیاز به تعویض باتری ها نهایتا هر چند ماه یکبار دارند، لذا باز هم مسئله عمر باتری در آن ها آنچنان نگران کننده نیست.

• وزن

با دیدن تمام فواید و سپس امکانات و تجهیزات جانبی دیگری که سایت های رد دات می توانند در اختیار ما بگذارند، فکر وسوسه کننده ایست که همه ی این تجهیزات را یکجا روی سلاح تصور کنیم. اما در دنیای واقعی مسائلی مانند جرم و وزن سلاح وجود دارند که باید در نظر داشت.

یکی از زیبایی های دنیای ریل های پیکاتینی، امکان نصب و برداشت سریع تجهیزات از روی آن ها به خصوص با پایه های QD یا سریع جدا شونده است که به کاربرد اجازه می دهد هنگام نیاز، تجهیزات را روی سلاح خود نصب کند و سپس در صورت عدم احتیاج به آن قطعه خاص (به عنوان مثال افزونه دید در شب) آن را از روی سلاح جدا کند.

در صورت در نظر داشتن جوانب فوق، مسئله وزن این تجهیزات در دنیای امروز سلاح های انفرادی که روز به روز در حال سبک تر شدن هستند، خیلی نگران کننده نیست. به عنوان مثال:

سایت های رد دات سلاح های انفرادی بسته به مدل، نوع باتری و کاربریشان ممکن است از 100 تا 350 گرم جرم داشته باشند. و به عنوان مثال یک قبضه اسلحه M4A1 با جرم حدود 3 کیلو گرم، با اضافه شدن یک سایت ایمپوینت سری کامپ، جرمش به حدود 3 کیلو و 250 گرم افزایش پیدا می کند که کماکان بسیار سبک و کاربردی محسوب می شود.

اما اگرچه این موضوع را نمیتوان به صورت مستقیم نقطه ضعفی برای سایت های رد دات دانست، اما مسئله ی وزن و سایت های رد دات هنگام برخورد با پلتفرم سلاح های منسوخ، میتواند باعث نگرانی شود.

به عنوان مثال در کشور ما اسلحه سازمانی تولیدی وزارت دفاع، سلاح KL 7.62 بر اساس سلاح کلاشنیکف (و کپی تایپ 56 چینی) می باشد که خود به تنهایی 3.8 کیلو گرم جرم دارد. (نسخه اصلی سلاح AKM روسی 3.1 کیلوگرم جرم دارد)

با توجه به طراحی قدیمی و عدم وجود ریل پیکاتینی روی این سلاح، ما پیش از نصب یک سایت رد دات نیاز به نصب یک ریل روی این سلاح داریم. برای اینکار روی پلتفرم AK های قدیمی معمولا، یک ریل کناری در داخل سلاح پین میشود که جرمی در حدود 100 گرم ممکن است داشته باشد. سپس یک ریل دیگر روی این ریل سوار میشود تا ریل پیکاتینی روی سلاح را فراهم کند. این ریل نیز در نسخه های پرکیفیت جرمی در حدود 150 گرم خواهد داشت. حال یک سایت رد دات با جرم 250 گرم نیز که به روی سلاح اضافه شود، وزن سلاح نیم کیلوگرم افزایش پیدا کرده است و جرم این سلاح به 4.3 کیلوگرم افزایش پیدا کرده است که وزن زیادی برای یک سلاح تهاجمی محسوب می شود.

بدیهیست که از اینجا به بعد نصب دیگر تجهیزات نظیر سامانه های لیزری، چراغ قوه ها، تجهیزات جانبی مانند مگنیفایر و سایت های ترمال بر روی سلاح عملی نبوده و با افزایش جرم کلی سلاح به چیزی بالای 4.5 کیلوگرم کارآمدی کاربر حامل سلاح کاهش پیدا خواهد کرد.

جمع بندی

امروزه سایت های رد دات یکی از بهترین گزینه های نشانه روی مدرن هستند. اما در نظر داشته باشید که اگرچه میتوان آن ها را نسبت به سایت های مکانیکی برتر دانست، اما در واقع سایت های رد دات رقبای سرسخت دیگری برای دریافت لقب بهترین گزینه اپتیکی در میادین نبرد مدرن دارند. رقبایی نظیر اپتیک های رزمی بزرگنمایی ثابت یا متغیر نظیر سری تریجیکان ACOG و الکان Spectr و یا دوربین های بزرگنمایی متغیر کم قدرت (LPVO) نظیر سری ریزر شرکت ورتکس و زنیت شرکت اشمیت اند بندر.

مقایسه مفصل بین این گزینه های اپتیکی مطرح، در این مقاله نمی گنجد اما طبق معمول در مسائل نظامی لقب “بهترین” همیشه صفتی نسبی بوده و بستگی به ماموریت، شرایط، کاربر و… دارد. چه بسا که در موقعیت های خاصی سایت های مکانیکی را بتوان به عنوان بهترین گزینه نشانه روی انتخاب کرد.

نوشته شده برای وب سایت جنگاوران