خانواده ایرباس 320

خانواده ایرباس 320

هنگامی که در دهه 1970 کمپانی ایرباس  اولین محصول خود یعنی جت  پهن پیکر ایرباس 300 را توسعه داد یک تنه رقیب چندین طرح در امریکا شد. این شرکت در ادامه دست به توسعه ایرباس 310 زد که کمی کوچکتر بود ولی مشکل ایرباس  این بود که در بازار  هوانوردی  جت های کوچک پیکری چون بوئینگ 737 و سری ام دی و دی سی 9 بسیار پر کاربرد بودند ولی عملا ایرباس چنین تایپ هواپیمای را تولید نمی کرد

مدتی چندین شرکت اروپایی چون ان بی بی المان ساب سوئد ، کاسای اسپانیا و چند شرکت دیگر به دنبال یک طرح مشترک بودند  ولی بعد برنامه رها شد تا ایرباس به دنبال این طرح برود  . در سال 1977 ایرباس اعلام کرد به دنبال طرحی جدید برای یک هواپیما میان پیکر دو موتوره برای رقابل با بوئینگ 737 است. این طرح  در سال به زودی خانواده ایرباس 320 نام گرفت . برنامه مدتی بر سر مسائل مالی و اینکه هواپیمای جدید  کجا تولید شود به عقب  افتاد. المان غربی ، انگلستان و فرانسه  هر یک خواهان بیشتری سهم بودند ولی در نهایت قرار شد این نسخه در المان و همچنین  فرانسه  تولید شود و اولین پرواز خود را در 22 فوریه سال 1987 انجام داد. این هواپیما به زودی تبدیل به یکی از محبوب ترین هواپیماها مسافربری تاریخ می شود

خانواده ایرباس  320 در چهار مدل ساخته شد.ایرباس 318،ایرباس 319،ایرباس 320،ایرباس 321

تمامی این مدلها بر اساس یک پلتفرم  ساخته شده اند تنها اندازه و میزان سوخت و ظرفیت انها  فرق دارد

خانواده 320 دارای  بدنه متعارف و  موتور در زیر بال است که بال به میزان 25% پس گرایی دارد . تمامی اعضا دارای کابین با یک راهرو است و ارایش صندلی ها بسته به مدل  فرق دارد. بدنه دارای مواد ترکیبی کامپوزیت  و در اکثر بخشها المینیومی  است  و تمامی مدل ها دارای  سه ارابه فرود هستند که هر ارابه فرود نیز یک جفت چرخ دارند. 318 و 319 دارای  دو  درب اصلی و یک درب اضطراری در هر سمت بدنه هستند ، در 320 دو درب اصلی و دو درب اضطراری و در 321 سه درب اصلی و یک درب اضطراری قرار دارد.

تمامی مدلها دارای کابینی دیجیتال  دارای  شش نمایشگر رنگی  و دو نمایشگر سی ار تی قابل برنامه ریزی  هستند و مانند  اکثر محصولات ایرباس  هواپیما فاقد فرمان سنتی است و از یک دسته استیک  در سمت راست و چپ کابین برای هدایت استفاده می شود و هواپیمای دارای سامانه هدایت دیجیتال  با سیم است

در ساخت این خانواده 18 کشور مشارکت دارند ولی بخش های عمده در اسپانیا، فرانسه، المان، انگلستان، ایتالیا و امریکا تولید می شود

نسخه های مختلف خانواده ایرباس 320

ایرباس 318

این نسخه  اخرین نسخه خانواده ایرباس 320 است ولی بر اساس شماره اولین است. 318  در سال 2002 پرواز  و در  سال 2003 تحویل مشتری شد. 318 کوچکترین عضو خانواده است  که در واقع نسخه کوچکتر ایرباس 319 است و هدف از ان ساخت یک جت کوچک پیکر   برای مسیرهای نچندان دور بود. این نسخه دارای  طول  31 متر بود و بیشترین ظرفیت ان 136 نفر است . به شکل تک کلاس  هواپیما دارای  یک راهرو است که در هر سمت  سه صندلی قرار دارد  و با سوخت داخلی 24210 لیتر دارای بیشترین برد 5570 کیلومتر است.یک نسخه  دوربرد تر با سوخت بیشتر در درون بدنه  با کد CJ  دارای برد 7800 کیلومتر است  . این هواپیما با دو موتور ساخته شده یکی  موتور CFM56 با 24000 پاوند رانش و دیگری موتور امریکایی   PW6000A  با توان 23800  پاوند رانش است.

تاکنون تنها 80 فروند 318 ساخته  شده که تعدادی به عنوان جت  خصوص VIP در نظر گرفته شده است

ایرباس 319

این نسخه  در سال 1995 پرواز کرد و هدف از ان رقابت با بوئینگ 737 سری 700 بود. 319  نسخه کوچک شده ایرباس   320 است و دارای  طول 33.84 متر است  و ظرفیت ان 160 نفر است. 319  نیز دارای  یک راهرو و سه صندلی در هر سمت است و با  سوخت داخلی 24210 لیتر  دارای  برد 6950 کیلومتر است. نسخه دوربردتر این نسخه با کد CJ با برد 11000 کیلومتر  نیز در دسترس است . این نسخه  دارای شش مخزن سوخت درون بدنه است که میزان سوخت را به 30000لیتر رسانده است.319 از دو موتور بهره می برد. یکی موتور CFM56 با 24000 پاوند رانش و دیگری موتور IAE V2500  با توان 23500  پاوند رانش است.  تا زمان نگارش  این مقاله 1478 فروند از این  هواپیما سفارش  داده شده بود و همچنان در خط تولید است

ایرباس 320

اولین عضو این خانواده که در سال 1987 پرواز کرد 320 بود.  نخستین  نمونه سری 100 بود که 21 فروند از ان ساخته شد و سری 200 نسخه اصلی است که همچنان در حال  تولید است . این نسخه با طول 37.57 متر دارای ظرفیت  190 نفر است و با سوخت داخلی 27200 لیتر دارای  بیشترین برد 6100 کیلومتر است.این نسخه نیز دارای موتوری مشابه 319 است با این تفاوت که موتور IAE V2500 نصب شده روی این مدل 27000 پاوند رانش ایجاد میکند. تا کنون 320 به عنوان پرتولید ترین نسخه این خانواده در خط تولید باقی مانده و تا زمان نگارش این مقاله 4695 فروند ان ساخته شد و همچنان  در خط تولید است

ایرباس 321

این نسخه اولی مشتق  از 320 بود که در سال 1988 پرواز کرد و کشیده ترین  و بزرگترین نسخه  این خانواده است . این نسخه با طول 44 متر کشیده ترین نسخه این خانواده  و با ظرفیت کامل تک کلاس  230 نفر پر ظرفیت ترین ان نیز است . این نمونه با سوخت داخلی 24000 لیتر دارای  برد 5900 کیلومتر است ولی نسخه دوربرتر با هفت مخزن سخت میانی دارای سوخت 30000 لیتر و برد 6900 کیلومتر است . تا زمان نگارش این مقاله 1733 فروند این نسخه ساخته شده و همچنان خط تولید ان ادامه  دارد

ایرباس 320 سری  نئو

 این نمونه نسل بعدی این خانواده است  که تغیرات از جمله موتور جدید،بال اصلاح شده از جمله نوک بال  اصلاخ شده و اونیک و کابین جدید دارد . این نسخه  از موتور CFM International LEAP  و یا پرات اندویتنی PW1100G هر کدام با قدرت 27000 پاونده بهره میبرند . این موتورهای  باعث شده تا نئو  15 مصرف سوخت کمتر و 8 درصد هزینه عملیات کمتری داشته باشد  و برد هر یک از اعضا  تا 900 کیلومتر افزایش یابد و همچنین با افزودن بالچه بر نوک بالها باعث کاهش  مقاومت هوا شده و برد تا 190 کیلومتر در این بخش نیز  افزایش  یافته است . این خانواده ، فعلا  در انواع 319،320 و 321 تولید می شود

این نسخه  در سال 2014 پرواز  کرد و در سال 2016 تحویل اولین مشتری  شد و امروزه بیش از 4800 سفارش ثبت شده دارند(همچنین بیش از 7350 فروند نسخه قدیمی که سئو نیز خوانده می شود ساخته شده است)

بزرگترین مشتریان

امریکن ایرلاین 376 فروند،خطوط هوایی چین 265 فروند، خطوط جنوبی چین 246 فروند،ایزیجت امریکا 260 فروند،ایر اسیا 171 فروند

ایران

ایران تعدادی زیادی ایرباس از خانواده 320 به شکل دست دوم طی دو دهه گذشته تحویل گرفته است . برای نمونه شرکت اسمان دارای سه ایرباس 320، اتا 3 فروند 320، قشم ایر 3 فروند 320، معراج 3 فروند 320 و یک فروند 321، زاگروس ده فروند 320 و یک فروند 319، کیش ایر 2 فروند 320 و دو فروند 321، ایران ایر شش فروند 320 و یک فروند 321(ممکن است برخی شرکتها از قلم افتاده باشند)

از این رو خانواده 320 یکی از پرکاربرد ترین و شایع ترین هواپیماهای موجود  در ناوگان هوایی ما می باشد

در سال 2016  ایران ایر طی قراردادی ، شش فروند 320، 32 فروند 320 نئو، هشت فروند 321 سفارش داده است .(در کنار ان هشت فروند 330 سری 20،28 فروند 330 نئو و 16 فروند 350 نیز سفارش داده شده است)

شاید این سئوال پیش بیاید ایا نمی شود ایران از این هواپیما به شکل مختلف در نقش نظامی استفاده کنند

خیر زیرا نیاز به اجازه کمپانی سارنده دارد . حتی خبری های در دست است که ایران تعهد داده از برخی سامانه های ناوبری که کاربرد دو منظوره نظامی و غیر نظامی دارد تنها برای موارد غیر نظامی استفاده کند

مشخصات

ترجمه: عبدالحمید تارخ