ناوچه چند منظوره کلاس FREMM یک ناور رزمی طراحی شده به صورت مشترک بین ایتالیا و فرانسه است. در مرحله اول در دهه 1990 برنامه بر این بود که این ناو دارای سه مدل برای سه نقش مختلف باشد. یک نمونه در نقش عمومی با نامGP ، یک نمونه برای عملیات ضد زیر دریایی ASW و در نهایت نمونه ای برای نقش حمله به زمین AVT را شامل می شد و قرار بود 27 فروند ان به غیر از نسخه صادراتی برای فرانسه و ایتالیا ساخته شود که ده فروند ایتالیا و 17 فروند فرانسه ولی مشکلات مالی در نهایت تعداد را کم کرد. در ادامه به دلیل نیاز نیروی دریایی فرانسه به یک ناو دفاع هوایی نسخه دفاع هوایی این ناو نیز توسعه یافتد که AAW نامیده شد ولی نسخه تهاجم زمینی یا همان AVT به دلیل محدودیت بودجه رها شد
ناوچه کلاس FREMM یک ناوچه 6000 در نسخه فرانسوی تا 6900 تنی در نسخه ایتالیایی می باشد که دارای 142 تا 144 متر طول باز بسته به مدل دارد
از انجایی که ناو دارای سه مدل مختلف است هر کدام ویژگی های خود را دارند ولی در بسیاری از موارد نیز اشتراکاتی دارند
ناو دارای بدنه ای از مواد ترکیب و فولاد است. تلاش شده مانند اکثر ناو های مدرن سطح مقطعی ناو را پایین بیاورند از این رو بدنه ناو تا جایی که شده است به صورت چند تکه و با زاویه های تند ساخته شده تا امواج رادار را به سمت های مختلف منعکس کند تا به دست رادار ارسال کننده امواج نرسد . همچنین تلاش بسیار در زمینه عایق بندی حرارتی موتور خانه شد و لانچر های پرتاب موشک ضد کشتی در میانه ناو بین دو دیوار دو طرف ناو قرار گرفته تا بازتاب راداری کمتری داشته باشد . حتی در طراحی برجک توپ سینه نیز قاعده چند ضلعی بود رعایت شده است
هر دو مدل دارای یک پیشرانه توربین گازی جنرال الکترونیک ال ام 2500 –جی4 است . این موتور در دهه 1960 توسعه یافت ولی مدل های زیادی از ان تا کنون در حال تولید است و دست کم روی 40 کلاس مختلف از ناو های جنگی در مجموع بیش از 200 کشتی نصب شده است. این موتور دارای قدرت 42900 اسب بخار است و میتواند کشتی را در نسخه فرانسوی را با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت و نسخه ایتالیایی را با سرعت 55 کیلومتر بر ساعت به حرکت در اورد
به غیر از این موتور ناو دارای دو موتور الکترونیکی یدکی با توان 3323 اسب بخار می باشد و برق نیز توسط چهار موتور دیزل تامین می شود. بیشترین برد ناو در نسخه فرانسوی 11000 کیلومتر و در نسخه ایتالیایی 12300 کیلومتر است
نسخه فرانسوی دارای یک رادار ارایه فازی فعال Héraklès است که در بالای برجکی جلوی ناو نصب است و از چهار صفحه ارایه برای پوشش 360 درجه بهره می برد . این رادار یک رادار چند منظوره برای درگیر با اهداف هوایی و دریایی است و توسط شرکت فرانسوی تالس طراحی شده است. رادار 3 بعدی بود و دارای برد کشف 300 کیلومتر است و گفته شده توان درگیر همزمان با 500 تا 800 هدف را دارد. این رادار را میتوان برنامه ریز کرد و همزمان با اهداف دریایی و هوایی با ان درگیرشد . کار کشف و درگیر هر دو توسط این رادار انجام می شود
همچنین نسخه فرانسوی ها دارای یک رادار جستجوی Terma Scanter 2001 که یک رادار کوتاه برد هوایی برای جستجوی اهداف ریز مانند پهبادها می باشد . در کنار این دو رادار، دارای یک سامانه دید حرارتی با پوشش 360 درجه در بلندترین دکل خود است که توان رهگیری 200 هدف را دارد. این سامانه میتواند یک کشتی را از 50 کیلومتر ویا یک موشک کروز را از 25 کیلومتر کشف و هشدار لازم را به خدمه بدهد . این سامانه نیز ساخت تالس است
نسخه ایتالیایی از یک رادار ایتالیایی ساخت سلکس با نام MFRA استفاده می کند که این رادار نیز در بالای برجک جلوی ناو در زیر یک پوشش حبابی شکل قرار دارد. این رادار نیز در باند اس کار میکند و دارای برد 250 کیلومتر است و میتواند با 700 هدف به صورت همزمان درگیر شود
دیگر رادار نسخه ایتالیایی رادار جستجوی سطحی RAN-30X-RASS که نیز ساخت سلکس است که در باند ایکس کار میکند . بیشترین برد این رادار بر ضد یک هدف هوایی 200 کیلومتر است ولی بر ضد یک هدف هوایی در ابعاد یک جنگنده 100 کیلومتر و یک موشک ضد کشتی 25 کیلومتر است و میتواند 250 هدف را رهگیری کند.
نسخه ضد زیر دریایی فرانسوی این ناو دارای یک سونار فرانسوی که به صورت مشترک توسط تامپسن و تالس توسعه یافته است و در پاشنه ناو نصب شده است که دارای هشت تن وزن و 2 متر ارتفاع است و سونار به شکل فعال و غیر فعال عمل می کند ولی نسخه ایتالیایی دارای یک سونار ایتالیایی سلکس است
از نظر تسلیحاتی تفاوت های بین نسخه فرانسوی و ایتالیایی زیاد است ولی اشتراکاتی هم دارند
هر دو نسخه فرانسوی و ایتالیایی دارای یک توپ سینه 76 م م ایتالیا ساخت OTO Melara است که دارای سرعت اتش 120 گلوله بر دقیقه در جلوی ناو است ولی نسخه ایتالیایی دارای دو توپ 76 م م است یکی در جلو و دیگری در عقب . جالب اینکه فرانسه در ناو های خود از توپ 100 م م ساخت خود استفاده میکند ولی در این ناو توپ 76 م م ایتالیا نصب است. نسخه فرانسوی دارای یکی سامانه اتش ساخت ساژم برای اتش توپ شامل یک رایانه اتش بالستیک و همچنین دوربین دید حرارتی برای اتش مستقیم است اگرچه میتوان توپ را بر ضد اهداف هوایی با کمک رادار اصلی شلیک کرد ولی نسخه ایتالیای دارای یک سامانه مشابه ولی بومی با نام Selex ES NA-25 DARDO-F می باشد
نسخه فرانسوی دارای دو پرتابگر چهارتایی (در مجموع هشت موشک) اگزوست بلاک3 است که دارای دو نقش ضد کشتی و تهاجمی زمینی است. بلاک 3 به دلیل داشتن سیستم هدایت ماهواره ای در کنار رادار فعال می تواند بر ضد اهداف زمینی نیز تا برد 180 کیلومتری استفاده شود
نسخه ایتالیایی دارای دو لانچر چهارتایی در مجموع هشت موشک اتومات بلاک4 است. بلاک4 اتومات دارای برد 180 کیلومتر است و مانند اگزوست بلاک3 دارای سامانه هدایت رادار فعال در کنار ماهواره ای برای استفاده در نقش ضد کشتی ویا تهاجم زمینی است
هر دو نسخه فرانسوی و ایتالیا لانچر موشک های ضد کشتی خود را در میانه بدنه حمل می کنند
هر دو نسخه فرانسوی وایتالیا دارای 32 سیلوی پرتاب عمود هستند که بین ساختمان اصلی و توپ سینه در جلوی ناو قرار گرفته اند. 16 سیلو در نسخه فرانسوی برای شلیک موشک استار15 در نظر گرفته شده است . استار 15 یک موشک عمود پرتاب پدافند هوایی رادار فعال با برد 30 کیلومتر و ارتفاع 13 کیلومتر است. این موشک نتنها بر ضد اهداف چون هواپیماها موثر است بلکه توان ضد کروز بسیار موثری نیز در اختیار ناو قرار میدهد
نسخه ایتالیا به غیر از استار15 دارای استار30 نیز است. استار30 دارای برد بیشتر است و برد ان به 120 کیلومتر و ارتفاع عمل 20 کیلومتر می باشد . استار 30 توان مقابله با حملات موشک های بالستیک تاکتیکی و یا کوتاه برد را نیز دارد
16 سیلوی دیگر روی ناو برای پرتاب موشک کروز بر ضد اهداف زمینی به کار می رود. از انجایی که ساخت نسخه تهاجمی زمینی این ناو لغو شد نسخه های عمومی و دفاع هوایی نیز توان حمل زمین پیدا کردند . میتواند تمامی 32 سیلو را به موشک استار پر کرد ویا 16 سیلو را با استار و 16 سیلو دیگر را با نسخه ناو پرتاب موشک استروم شادو اختصاص داد . موشک کروز استروم شادو یک موشک کروز مادون صوت با دقت زیر 5 متر است که برای پرتاب از جنگنده ها طراحی شده و دارای 560 کیلومتر است ولی نسخه ناو پرتاب ان بزرگتر و موتور قویتری دارد و برد ان به 1000 کیلومتر می رسد. از این رو ناو کلاس FREMM توان تهاجمی بالای دارد
نسخه فرانسوی دارای سه توپ 20 م م اف2 ساخت خود فرانسه است که در قالب سامانه دفاعی ALMEX 2011 روی ناو قرار گرفته است که هر توپ مجهز به سامانه دید حرارتی و رایانه اتش است که بعد از کسب هدف با دوربین دید حرارتی میتوان از درون کابین با توپ به طرف هدف اتش کرد. این توپ دارای سرعت اتش 750 گلوله بر دقیقه برد موثر 2000 متر است
نسخه ایتالیایی دارای سامانه مشابه ساخت ایتالیا است ولی دارای دو توپ 25 م م اورلیکن است
نسخه ضد زیر دریایی ایتالیایی دارای دو توپ 76 م م است یکی در قسمت عقب و دیگری در جلوی ناو همچنین این نمونه دارای چهار لانچر پرتاب موشک ضد زیر دریایی میلان نیز است
نسخه عمومی یا همان GP دارای یک توپ 127 م سینه در جلو و یک توپ 76 م م در عقب است
همچنین نسخه های ضد زیر دریایی توان حمل اژدر و راکت ضد زیر دریایی و سنار ویژه برای یدک کشیدن پشت سر ناو برای کشف بهتر زیر دریایی را نیز دارد .
نسخه فرانسوی توان حمل یک بالگرد ان اچ-90 را با وظیفه گشت دریایی و نسخه ایتالیایی توان حمل دو بالگرد اس اچ -90 نسخه دریایی ایتالیایی بالگرد ان اچ 90 را حمل کند
فرانسه زمانی برنامه خرید 17 ناو را داشت ولی در نهایت برنامه به دلیل مشکلات مالی به 8 فروند کاهش یافت که شامل شش فروند نسخه ضد زیر دریایی و دو فروند نسخه دفاعی هوایی است
ایتالیا خواهان خرید ده فروند بود که البته به همه انها نیز رسید که شامل شش فروند ناو عمومی GP و چهار فروند نسخه ضد زیر دریایی است
مراکش و مصر نیز هر کدام یک ناو نسخه ضد زیر دریایی را تا کنون تحویل گرفته اند.
یکی از ناوچه های فریم ارتش فرانسه در اوریل سال 2018 طی عملیات بر ضد سوریه از موشک کروز استرام شادو بر ضد اهدافی در سوریه استفاده کرد
یکی از بزرگترین برنامه های اینده ناوچه فریم حضور در خدمت نیروی دریایی امریکا است. امریکا در سال 2017 نیاز خود را به 20 ناوچه چند منظوره اعلام کرد و طی یک مناقصه چندین شرکت داخلی و خارجی پیشنهاداتی را به پنتاگون دادند که در نهای پنتاگون در سال 2020 شرکت ایتالیایی Fincantieriکه سازنده فریم است را برای ساخت ناوچه اینده بر اساس ناوچه فریم انتخاب کرد .دست کم سفارش اولیه این برنامه که ناوچه چند منظوره اف اف جی ایکس نام دارد ده فروند است ولی نیاز کلی 20 فروند. فریم در خدمت ارتش امریکا با تجهیزات امریکایی ساخته می شود
مشخصات
ناو کلاس FREMM | نسخه فرانسوی | نسخه ایتالیایی |
طول | 142 متر | 144 متر |
بلندی | 20 متر | 19.7 متر |
وزن خالی | 6000 تن | 6900 تن |
موتور | یک موتور توربین گازی ال ام 2500 –جی4 | یک موتور توربین گازی ال ام 2500 –جی4 |
توان موتور | 42900 اسب بخار | 42900 اسب بخار |
بیشترین سرعت | 50 کیلومتر بر ساعت | 55 کیلومتر بر ساعت |
بیشترین برد | 11000 کیلومتر | 12300 کیلومتر |
تعداد خدمه | 145 نفر | 131 نفر |
سلاح | موشک دفاع هوایی استار15، موشک ضد کشتی اگزوست ، توپ 76 م م، توپ 20 م م و نسخه تهاجمی استروم شادو | موشک دفاع هوایی استار15 و 30 ، موشک ضد کشتی اتومات ، توپ 76 م م، توپ 25 م م و نسخه تهاجمی استروم شادو |
ترجمه:عبدالحمید تارخ
منابع: https://en.wikipedia.org/wiki/FREMM_multipurpose_frigate