موشک بالستیک قاره پیمای اتمی دانگ فنگ5 ساخت چین

چین در دهه ۱۹۶۰ میلادی به فکر توسعه‌ی تسلیحات راهبردی افتاد تا خود را در برابر قدرت‌های اتمی مانند آمریکا و اتحاد شوروی بیمه کند. پروژه DF-5 با هدف دستیابی به قابلیت حمله به قاره‌های دور، به‌ویژه غرب ایالات متحده آغاز شد. طراحی این موشک تحت رهبری تو شوئه (Tu Shou’e) در آکادمی تکنولوژی پرتاب چین (CALT) صورت گرفت و لی شوئه (Li Xu’e) طراح کمک‌کننده بود .

موشک دو مرحله‌ای و مایع‌سوز DF-5 اولین آزمایش پروازی خود را در سال ۱۹۷۱ انجام داد و در سال ۱۹۸۰ هم آزمایش کامل آن طی پروازی به اقیانوس آرام انجام شد.این موشک از سال ۱۹۸۱ در جایگاه عملیاتی قرار گرفت و چین را به جمع کشورهای دارای موشک قاره پیما با برد ۱۰٬۰۰۰ تا ۱۳٬۰۰۰ کیلومتر وارد کرد. چین پیش از DF-5 تنها یک موشک بالستیک دوربرد در اختیار داشت که DF-4 (دانگ فنگ4) نام داشت. DF-4 یک موشک دو مرحله‌ای سوخت مایع بود که در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت. این موشک نخستین موشک بالستیک «میان‌قاره‌ای» چین به حساب نمی‌آمد بلکه بیشتر در ردهٔ دوربرد بسیار دوربرد قرار می‌گرفت. برد عملیاتی DF-4 حدود ۵٬۵۰۰ تا ۷٬۰۰۰ کیلومتر بود؛ یعنی می‌توانست پایگاه‌های آمریکا در گوام، هاوایی، ژاپن و بیشتر خاک شوروی را هدف بگیرد، اما به خاک اصلی ایالات متحده نمی‌رسید.سوخت آن مایع و آماده‌سازی شلیکش زمان‌بر بود و در سیلوهای روباز یا روی پرتابگرهای متحرک ذخیره می‌شد.

به همین دلیل چین در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ به این نتیجه رسید که برای بازدارندگی واقعی و هدف قراردادن خاک اصلی ایالات متحده به یک موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) با برد بالای ۱۰٬۰۰۰ کیلومتر نیاز دارد و همین به آغاز پروژهٔ DF-5 منجر شد.

توسعه‌ی DF-5 پاسخی بود به نیاز به بازدارندگی استراتژیک مؤثر، پوشش نقاط دوردست و تضمین تأثیر در برابری هسته‌ای.

چین پس از نخستین آزمایش پروازی موشک DF-5 در سال ۱۹۷۱، طی آزمایش نهایی در ماه مه ۱۹۸۰ موشک را به اقیانوس آرام پرتاب کرد تا برد کامل آن را محک بزند . از آن، در سال ۱۹۸۱ دو فروند موشک DF-5 در سیلوهای متمرکز در مرکز چین به صورت «استقرار آزمایشی عملیاتی درآمدند و از همان زمان وارد مرحله عملیاتی شدند .عملیات پرتاب این موشک‌ها نیازمند آماده‌سازی قابل توجه بود؛ ابتدا موشک‌ها در تونل به‌صورت افقی نگهداری می‌شدند و سپس برای شلیک به بیرون تونل منتقل و سوخت‌گیری می‌شدند—فرایندی که به اصطلاح چینی به «chu men fang pao» یعنی «رها کردن توپ در بیرون در تونل» معروف است و حداقل حدود دو ساعت زمان می‌برد. چین برای افزایش بقاءپذیری این موشک‌ها هزاران سیلوی فریب‌کار (decoy silo) ساخت که ساختاری مشابه سیلوهای واقعی داشته باشند تا دشمن در هدف‌گیری دچار سردرگمی شود در دهه‌های بعد، تعداد DF-5های عملیاتی دستخوش تغییر شد؛ در اوایل سال‌های دهه ۹۰ برخی منابع آمریکایی گزارش دادند تنها چهار موشک بر روی سکو آمادگی بودند، اما تا اواخر دهه ۹۰ تعداد آن‌ها به حدود ۱۳ تا ۲۵ فروند رسید و از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸ تقریباً ۲۰ موشک عملیاتی برآورد شد. تا سال ۲۰۱۷ نیز حدود ۲۰ پرتابگر عملیاتی گزارش شده‌اند .با گذشت زمان، نسخه‌های ارتقاءیافته‌ای مثل DF-5A با برد بیشتر و دقت بالاتر معرفی شدند و نمونه‌های دارای کلاهک مجتمع شامل چند کلاهک در کلاهک اصلی مانند DF-5B در سال 2015 معرفی شد.در این زمان حدود ۸۳ فروند DF-5 در زرادخانه چین برآورد می‌شد که حدود ۵۰ فروند از آن‌ها DF-5B بودند؛ همچنین نسخه تازه DF-5C با قابلیت حمل MIRVهای بیشتر در طول سال‌های اخیر در حال استقرار است.

موشک DF-5 (CSS-4) دو‌مرحله‌ای با سوخت مایع UDMH و N₂O₄ است، طول آن حدود 32.6 متر و قطرش 3.35 متر است. وزن هنگام پرتاب برابر با 183 تن (183٬000 کیلوگرم) میرسد .برد تخمینی آن بین 12٬000 تا 16٬000 کیلومتر است اگرچه برخی نسخه ها برد بیشتری دارند برد بسته به مدل و وزن کلاهک است .سرعت پرواز در خروج در مرحله اخر به 27 ماخ نیز میرسد اگرچه برخی منابع عدد22 ماخ را نیز گفته اند .

نسخه پایه دارای یک کلاهک هسته‌ای با توان انفجاری حدود 3 تا 4 مگاتن تی ان تی میباشد ؛ نسخه‌های پیشرفته‌تر (DF-5B) قابلیت حمل چندین کلاهک MIRV یا همان کلاهک های چندگان را دارند .بر خی منابع میگویند این نسخه یمتواند تا 12 کلاهک 750 کیلو تن تی ان تی تا 1 مگاتن تی ان تی حمل کند.موشک از سیستم هدایت اینرسی با محاسبات درون‌پرتابگر استفاده می‌شود. در نسخه پیشرفته DF-5C، امکان استفاده از سامانه موقعیت‌یاب ماهواره ای چینی بیدو (BeiDou) برای افزایش دقت هم وجود دارد. نسخه اولیه دقتی در حدود 800 متر دارد؛ برخی منابع رسمی دولتی چین CEP حدود 500 متر را گزارش کرده‌اند؛ نسخه DF-5B دقیق‌تر حدود 300–500 متری دارد

زمان آماده‌سازی برای پرتاب به‌خاطر سوخت مایع طولانی است و بین 30 تا 60 دقیقه (یا براساس منابع دیگر تا 100–120 دقیقه) طول می‌کشد.نسخه‌های دارای کلاهک MIRV‌مانند DF-5B از فناوری “پرتاب هم‌زمان چند کلاهک هدفمند مستقل (MIRV)” استفاده می‌کنند تا توانایی نفوذ در سامانه‌های دفاع موشکی افزایش یابد.نسخه DF-5C ارائه‌شده در سال 2025 بردی بیش از 20٬000 کیلومتر و قابلیت حمل تا 10 کلاهک با قابلیت هدایت مستقل دارد. دقت آن با ترکیب هدایت اینرسی، بیدو و سامانه‌های ضد دفاعی ویژه بهبود یافته است.

همهٔ مدل‌های دانگ‌فِنگ-۵ شامل DF-5، DF-5A، DF-5B و DF-5C موشک‌های قاره‌پیما با پرتاب از سیلو هستند این موشک‌ها به دلیل طول بیش از ۳۲ متر و وزن حدود ۱۸۳ تن و استفاده از سوخت مایع هیچ‌گاه روی پرتابگر متحرک جاده‌ای یا ریلی عملیاتی نشده‌اند و تنها در سیلوهای زیرزمینی یا تونل‌های «چو من فانگ پائو» نگهداری و آماده می‌شوند سپس برای شلیک از همان محل یا سیلوی زیرزمینی پرتاب می‌شوند چین برای افزایش بقاءپذیری شبکه گسترده‌ای از تونل‌ها و هزاران سیلوی فریب ایجاد کرده تا محل واقعی موشک‌ها پنهان بماند حتی نسخهٔ ماژولار DF-5C نیز با وجود برد بیش از ۲۰٬۰۰۰ کیلومتر همچنان سیلوپرتاب است و گزارشی از نسخهٔ متحرک آن وجود ندارد بنابراین تفاوت بین مدل‌های مختلف DF-5 در برد دقت و کلاهک است نه در شیوهٔ پرتاب و همهٔ نسل‌های این موشک در ردهٔ ICBM سیلوپرتاب باقی مانده‌اند

مدل‌ها و تفاوت‌ها

DF-5A (CSS-4 Mod 2)
نسخه‌ای پیشرفته‌تر از مدل اولیه، از دههٔ ۲۰۱۰ عملیاتی شد. برخلاف نسخه پایه که تنها یک کلاهک داشت، DF-5A توانایی حمل چندین کلاهک هدف‌گیر مستقل (MIRV) را دارد. برد آن بیش از ۱۳٬۰۰۰ کیلومتر گزارش شده و دقت متوسط (CEP) حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر است. (

DF-5B (CSS-4 Mod 3)
هم‌اندازه و همان ابعاد بدنی DF-5A است، اما با قابلیت MIRV در سطح بالاتر: تا ۳ تا ۸ کلاهک (یا طبق گزارش‌های دیگر تا ۵ کلاهک). دقت آن نسبت به مدل‌های قبلی افزایش یافته و حدود ۳۰۰–۵۰۰ متر گزارش شده است. اولین نمایش عمومی‌اش در سال ۲۰۱۵ بود

DF-5C
جدیدترین نسخه که در رژه سال ۲۰۲۵ به نمایش درآمد. ویژگی‌های برجسته‌اش عبارتند از:

• برد بیش از ۲۰٬۰۰۰ کیلومتر؛ توانایی هدف‌گیری هر نقطه از کره زمین.
• قابلیت حمل ۱۰ تا ۱۲ کلاهک MIRV یا یک کلاهک بزرگ چند مگاتنی.
• طراحی ماژولار برای حمل به‌صورت بخش‌بخش و تسهیل آماده‌سازی پرتاب.
• سرعت بسیار بالا (ده‌ها ماخ) برای کاهش شانس رهگیری.
• سیستم هدایت پیشرفته: ترکیب اینرسی، ناوبری ستاره‌ای و ماهواره بیدو برای دقت بهتر

شمار دقیق موشک‌های DF-5 شامل نسخه‌های اولیه DF-5A و DF-5B در منابع غربی محرمانه تلقی می‌شود اما تخمین‌هایی وجود دارد برآوردها نشان می‌دهند که در سال ۲۰۱۶ تعداد لانچرهای DF-5B در خدمت حدود ۱۰ عدد بوده و تقریباً ۳۰ کلاهک برای آن‌ها برآورد شده است علاوه بر این منابعی چون ویکی‌پدیا انگلیسی اشاره دارند که تعداد DF-5Aهای فعال بین ۲۴ تا ۳۶ فروند تخمین زده می‌شود در مورد سیلوها تا سال‌های گذشته حدود ۲۰ سیلوی عملیاتی برای موشک‌های سوخت مایع DF-5 در خدمت چین فعال بوده‌اند اما پروژه‌ای وسیع برای توسعه سیلوها در جریان است طبق گزارش Bulletin of Atomic Scientists انتظار می‌رود تعداد سیلوهای DF-5 از ۱۸ به ۴۸ افزایش یابد بنابراین به طور خلاصه DF-5B حدود ۱۰ لانچر با ۳۰ کلاهک و DF-5A حدود ۲۴ تا ۳۶ فروند تخمین زده می‌شود و در حال حاضر حدود ۲۰ سیلو عملیاتی وجود دارد که برنامه توسعه آن تا ۴۸ سیلو فعال ادامه دارد

مقایسه خلاصه مدل‌ها

جمع‌بندی

نسل‌های مختلف DF-5 نشان‌دهنده تکامل تکنولوژیک و استراتژیک چین هستند؛ از حمل یک کلاهک بزرگ به توانایی پربرداری چند-کلاهکی با دقت بالا و برد جهانی. نسخه‌های جدید مثل DF-5C نه‌تنها توان حمل و حجم کلاهک‌ها را افزایش داده‌اند، بلکه با دقت و سرعت بالا، چالش واقعی برای هر سامانه دفاع موشکی ایجاد کرده‌اند.

مقالات مشابه

موشک های بالستیک ساخت چین

موشک بالستیک دانگ فنگ41 

موشک بالستیک دانگ فنگ3 در خدمت عربستان

موشک هایپر سونیک دانگ فنگ100 

موشک هایپر سونیک دانگ فنگ 17

مقالات مشابه

چه کشورهای موشک بالستیک دارند موشک بالستیک تاکتیکی خان ساخت ترکیه موشک بالستیک لورا موشک بالستیک و کروز اسکندر